장음표시 사용
91쪽
ehi ri par siti ni declinationis paralleli A. B.C.D. Qua is ab aequinoctiali discedit) cognoscetur ideo& lateris E. O. iisdem partibus magnitudo,quod sic fiet. Sinus anguli E. Z: . per Ei Z. multipli-Cator, summa per signum anguli E. O. Zi diuiditor, producet ea diuisio lineam E. O. quando
ratio sinuum arcuum, qui angulos valent, est Ia-terum ratio, quae ex aduersio eorum angulorum sunt. At postquam compertam habemus magnitudinem lineae E. O. ex comparatione ad diametrum sphaerae,& eadem ratione cognoscitur B. . propterea quod est sinu, eius quod restat ex C. O. declinatione detracta, clarii est,quod si tri ente conceperimus lineam E.C. sinum totum esse, ut re vera est in suo circulo,eamque plurium pamrium fecerimus, in iis ipsis partibus cognoscetur E. O. dicemusque hoc ria odo per numeroru proportionalium regulam. Qua do linea E. C:est tot partium semidiametri sphaerae, quae semediam trus est simis totus, linea E. O. est tot earum partium,si eadem E. C. fuerit sinus totus, id est, partium IoOCocio. seu plurium, seu pauciorum pro ratione tabulis sinuum, qua utaris; quot partet iliarum continebit E. O. multiplicabimus seclin- dum numerum in tertium,& summa diuisa per Primu , prodi hunt partes lineae E. O. adhibitaqtie sinuum tabula, sciermis quot gradus habet arcus D.C. qui in horas couersias addettar ad sex horas, quo sciamus, quanto sit arcu h dimidiatae diei, quo arcu εx duodecim detracto, relinquetur a
rus dimidiatae noctis, exempli gratia, volumus scire quot horarii sit dies, cum Sol est in principio Cancri.quae est maxima totius pnni. idque in
ea regione, in qua polus supra Jhc tigoniam qua-
92쪽
draginta gradibus eleuatus conspicitur,sic facim. Inu Postquam sinus quinquaginta graduum est. 7 o . hic numerus primo loco poniturainus autem anguli. E.Z O. quem posuimus quadraginta graduum altitudinis poli est. 6. a 3. qui . numerus secundo loco scribitur,at linea recha Z.
E. sinus inclinationis principi)Cacri,quae est par-
ium 393 4.ea terrium locum occupato,dinii turitaque 6 1 3. in 3 7 .S fietur as 2O97λ.9ussi summa per prim um numerum druiditur,& fient triginta tria milia quadringenta, quinquaginta leprem quae sunt partes semidiametri circulisphaerae maximi.quas babebit linea E. O. Perge dum porro deinceps hoc pacto, linea E. C. quae
sinu est 663.graduum,quando ea est 'IT . pa
trum,linea E. O. valet 33 s. si eadem E. c. esset centu milium partium,quod earii caperet eadem E. O. 334s7. in Ioo o.aucito fient 3341IOOOOO. H nc luminam per ir7o6. parti tot,inuenies triginta sex millia quadringenta ,& octingenta duC squot partes valet sinsta. E. O. sinus arcut D. G. cui sinua Nspondent vio inti unus gradus cum vi sinti qua tuot prope primis minuti aquas patres continebit arcus I . G. quoniam aut pradus udus valet quatuor horae minuta prima, fient hi δι. gradus & a . minuta prima gradus, hora Vna cum viginti quinquem iuuiis primis, & triaginta sex minutis secundis horae. Itaque arcus di
midiatae diei,cum Sol fuerit in principis caneri, apud eas gentea, ubi potus quadraginta prodi bus attollitur,erit septem hora κm & rigintista ere stru lorum hora: uae fiunt in totam diem Quatuordecim hora: cum quinquaginta dο
93쪽
horis erit nobis longitudo ad eundem dism , diei magnitudo quando sol in principio Capriucorni conuertitur. Postquam autem idem graduum Immerus, quem babel dimidiati diςian. eas supra 'o. ea dira retia est,quae est inter ascenis sonem tetiam & obliquam ei usdem puncti Z diaci,quo describitur is parallelus , ut in sphaera apparet, eadem via poterunt ascensiones obliquae deprehendi,ubi primum rectat cosnoueris, addendo scilicet detrahendoque bas ascesionum differentias,ut locus postulabit, quemadmodum ait hic Auctor in culle Iezu-ω.
Uernacula sermone scripsit Me Nonius sid est, Hdyano Portu ilico.
94쪽
Epitomes Ioantiis de Regis Monte HAlmagestum Ptolemaei.
cauo inaequales esse iΙ Es naturalis dicitur lepus reuolutionis Solis per motu primi mobilis ab horizonte aut meridiano, donec ad ipsum redeat. Sic Quantu tem poris est a puncto meridiei in punctum meridiei, tanta est dies naturalis. Et hoc est tempus,in quo reuoluitur totus aequinoctialis,&vltra hoc tanta portio aequinoctialis , quanta respondet ei arcui eclipticae , quem in illo tempore Sol perambulat. Hoc autem additamentum duabus de causis
diuersificatur. Vna quide, quod Sol in temporibus inarsualibus ςquales arcus de orbe signorum abscindit.Alia quod arcus aequales eclipticae inq- quales habent ascensiones tam rectas, qua Obli- Suas . Opotiet igitur propter additamenta haec
95쪽
duplici causa diuersificata, dies n*turales ina qu les esse, quod est propositum, , , .. Ex hoc patet hos dies naturales, qui differentes dicuntur, don esse mensuram motuum aliorum,cum inaequales sint. Oportuit igitur in mensuram huiusmodi alios dies , qui aequales essent, affumi. Hac ratione unus annus Solis est tempus in quo toties reuoluitur aequinoctialis,quoties est unitas in numero dierum anni reperti iuxta doctrinam secundae huius, addita reuolutione una, quae reuoluitur cum motu Solis vero, peracto in uno anno a Sole . Diuisio itaque hoc numero reuolutionum per numerum dierum anni, egredietur quatitas diei mediocris, scilicet, reuolutio una aequinoctialis cum additamento minutorum , octo secundorum aequinoctialis , iuxta quantitatem med ij moxus Solis in die. Haec vero
additamenta sunt inter se aequalia. Hinc constat mcdiocres inter se esse aequales. Palam est,igitur dies naturales differentes unum ab alio atque1 mediocribui differre. Et licet unus dies diuerens parum a die uno mediocri disserat, & insensibilia ter,in pluribus tamen diebus haec diuersitas cotilecta quantitatem, de qua curandum est , emcihi νῖ patebit in fretia.
96쪽
Et de occultationibus eorum sub radiis Solis. Disser. xxiiij.
N hoc loco demonstremus Od tum planetarum, & occasum eorum,& occultationem e rum sub radiis Sestia . Dicamusque quod saturnus, Iumpiter& Mart sinu cursu ta diores ole , cumqtie fuerit v-'nus eorum ante Solem,appropinquat et Sol, 3e videtur eius apparatus in occi dente in vespere,nominarurhue occidentalis,donee occultetur sub radiis Solis. Cumque transi rit eum Soli per cursum situm , & exierit de sub radiis,appa ebit in oriente mane,& nominatur orientalis, eratque unicuique eorum occassis in vespere, ortus in mane. Venus aut & Mercurius, eo quod intcurri velociores Sole,cumque fuerit unus eoru coniunctus Soli,fueritque cursit directus, vincit eam &trastes egreditur de silli radiis, eritque ortus eius in occasu vespere,donec veniat ad maxima suam longitudine,a Sole in circulo breui . Post hoc mia
97쪽
euntur cursus eius,& reuertitur ad radios eius, eritque occultatio eius in vespere occidete. Cumque separatus fuerit a Sole,& exierit de sub rata dijs,orietur in oriente mane, donec perueniat ad longitudinem suam maiorem a Sole . Post hoe fit,cursu. v Ocior,& attingit Solem,eritque eius occasus in oriente mane, Luna vero est veloeior Sole cursu,& non est ei retrograda tio, ideo attin git Solem,& occidit in oriente manὸ, transitque ςum,& oritur in occidenis vesper . De esse quoque stellarum fixam iam narraui
mus in initio libri, quod quicquid ex eis fuerit prope axem septentrionalem,non sit ei oceasus in climatibus septentrionalibus. Er quanto plus auacta fuerit longi rudo clim iis in septentrione,tanto plus augetur avitudo a is ab hemisphaerio,&eo magis non erit eis occasus in ipso climate, sunt hae Aigeth,& Alpharcadam,& Henethai, quae sunt stςllae Vris maioris 3tque minoris, inquari limate. Et similiter quicquid opponiturbis itellis ex parte axia meridiani, no erit ei ortus meridianus in eodςm climate. Quicquid fit fuerit ex ei magia ςlongamm ab axe,fueritque occasus in his partibus,quae excedunt quinque ςlimata, Des itque eius logitudo maxima a circulo lignorum Mon ςlt ei occvita tio sub radiis Solit propter
petolixitatem morae eius super terra, ex quo eum
Sol ruerit in gradu longitudinis Stellae,erit ortus eius ante ipsum Sole,& eiu occasus post ipsum. Qiasci si fuerit Stella ante initium Cistri, i iniatium capricornierit tepvs quo praecedir eu per Orru,aequale tepori, quo succedit ei per occa sum. Quicquid aut fuerit ex stellis fixis in eingula circuli signorii vel prope, vel interutrasque Pa
98쪽
tes,erit occatis eius sub rao iis Solis vespere, ortus in oriente m ne, secundum quod diximus de Saturno, Ioue,& Marte . Et erunt tempora occultationis eius secundum quantitatem, siue corporis mapnitudinem,& diuersi ras eius longi tudinis a Sole. Sed si fuerit latitudo septentri natis,abbreviatur tempus occultationis, si fuerit in meridie, augmentatur. νQuicquid vero fuerit ex eis in latitudine signo
rum versus meridiem, abbreviatur tempus motarae eius super terram. Cumque fuerit Sol in gradu eius erit ortus eius post ipsum Solem,& eius occasus an te eum. Eri tque ortu s eius & occasus in die,& non videbitur,& quanto plus fuerit longitudo eius a circulo signorum, vel a SoIe versus meridiem, lato prolixius erit spatium eius occulatationis,ut sidus,quod est in initio quarti clim ris. Occulta turque a Sole quinque mensibus ann i,eri tque occasus eius & ortus & non videbitur. Cumque fuerit stella prope initium Cancri, vehCapricorni, erit tempus,quo succedit Soli in OG u,aequale tempori,quo praecedit eu per Occasum, ut sidus Sithelis, quod est in fine Geminorum. Mansionibus quoque Lunae apud occasum S lis sunt ortus & occasus: ortus scilicet ut exeat
stella de sub radiis Solis , & oriatur mane in
Oriente ante ortum Solis. Occasus vero, ut stel- acin Nadir hac oriente vel orta mane occidit in occidente eadem hora . Prima itaque Inansio, quae est Astarchan, oritur in diebus remanentibus de mense Aprili, & cadit eius Nadir, quae est Alphar,vel Algaphar. Deinde post omnes 3 I dies oriuntur una mansio,& cadit eis N di; usque in finem anni. a
99쪽
Hoc est exempla ortus vir occasus steli
rum sixarum , ex Narijs aucto ribus code Za , Ex ad Eidiosorum utilitatem diligenter
OGNITIONIS Ortuum mi occasuum stellaru fixaru prata cipua utilitas& fuit quodam& nucesset,si calendaria non haberem us,unde sumerentur. discrimina temporum. anni Nunc quoque certissim tri .pestatu indicia inde accipiuntur. Ac mihi saepe cogitanti seriem anni,videtur Deus mirabili consilio ita distribuisse omnes oriatus X occasus,ut ierum nascentium utilitati serta uiat. Id declarari multis exemplis posset. Solis in Ariete cursus sua natura aliquantulum desiccati erra & auras,ea tempestas apta est sationi. Sed seminibus aliquanto post opus est humore: ideo cum ventum est ad Pleiades & Hyadas, don a-turae adfert pluuias. Haec quondam studiose antimaduersa & descripta sunt,estque utiliscosideratio ut opificium mundi sciamus no extitisse casu. Deinde prodest haec de ortu & occasu do strina ad enagrationem multoru scriptorum: quorum
100쪽
quia alii magis, alia minus erudite ortus & o casus recensent, explicatio difficilis interdum δε est admodum intricata, cum praesertim stellae propter motu octauae sphaerae iam aliquantulum progressae sint ut signa consequentia,& intercalatio quoque non emendata, aliquid faciat disceti minis. olim Sol ingrςdiebatur Arietem IT .die Martii, nunc s i. die Martia ingredi vir, & sic dereliquis. Quia enim annus noster usualis est maior iusto, necesse est tempora aequinoctioriim, Q stillarum,& ingressus Solis in caetera signa anticipx re, seu recedere a sedibus suis in antecessori-htas. Quare etiamsi in tanta obscuritate, cu tot difficultatibus, luminam semper praecisionem pariter in omnibus locis depraehendere non posse videbimur, danda tamen est opera, ut quam fieri queat simplicissime nos ex singulis euoluamus. Q a d quidem facere facilius poterunt, cui defianitiones, quarum in textu est facta mentio, diligenter didicerint.
Comnicus,seu mundanus, mane fiunt sub ortum Solis, ita ut omnes stellae quae cum Sole, vel paulo post Solem, supra horizontem ascendunt, dicantur oriri cosmic8. Quae vero cum signo Soli opposito, eodem tempore sub horizontem dilabuntur occidunt cosmice.
Aeronychus vesperi fiunt sub occasum Solis. Omnes enim stellae quae cum Sole vel paulo post olem destand un t,occidunt ακ'1χως. Quaecum