장음표시 사용
51쪽
niser afringentia o standa acida capiemio , &e. egregiam vim in sudoribus sistendis habet saccha.
Art. Iaz. Immanis eapitis lumborum vel a Diuum dolor in Febribus maxin E in i tritio ut plurimum Isinafectiomem postulat manente ni fulcminus cum vehement a colore injiciendum est enema
ιaxans ; fortassis levamen aliquale dolenti capiti conferre potest sequcris e pri hcms . . Sem. papav. aib. parum contusa placent. Fo ac vus. Ουἐaenius , acet. jambuιιn. q. l. misceantur super ignem , & f. epithema fronti admovendum , di
nilis. Art. IIῖ. Vigiliae pertinaces in Febribus suecurrendae sunt , ne dissipatis spiritibus vires fiam gantur . Investiganda eii clusa vigiliarum ; si a servore & siccitate proveniant , conveniunt restigerantia δε humectantia ; si a dolore , propriis remediis Ieniendus eii dolor ; non nisi necessistate eoacti ad optata confugimus. Obiter monendus est .ntedicus , ne critieis vigiliis seu ab inquietudine critica suscitatis auxilium θνρnοιλὶis praebere Iasagat. --. I Praeuieho malo eontrarius est seporn mius in Febribus, seu coma , fime assidua Iomno. lentia ; quando sopor morbosus evadit, excutiendus est omni arte, ne calor nativus opprimatur ἔinjiciendi furit Areseres acres ; epi passica variis partibus admovenda sunt, & cataplasma de haleis cibus sive de raphan. Fulleri plantis pedum aP-plicandum; inter ne conveniunt salia volatilia , eo phalica , Oc. c Art. 298. γ ilium. Art. iis. Pervigilium frequentissimε est causa. delirii, non ideo delirium hNnotiris curari tentandum estinam id esset temerarium , sed indaganda est eausa, & remediis appropriatis auxilium terre conandum est. Camphora inquit Q in in delirio Febrium somnum conciliat Opio Reus liquam
52쪽
CAP. I. De Febribus reaptivis, o c. 4rti quam proficiente. Delirii in Febribus imminenotis signum est , urinarum , quae ante, valde tin. erant &'flammeae, in tenues & aquosas mutatio.
Convulsones quoque interdum superis .pasui. veniunt, tremores item & affectiones spasmodi. in tali rerum statu diligenter expiscanda est cauta horum symptomatum , unde medieus intelligat, quibus remediis internis opem ferre valeat, interim plantis pedum applieari possunt duo columbi pullive recens mactεti & per medios secti , vel toti pedes involvi possunt calidis pulmonibus agni.nis, vitulinis , vel vervecinu ; reuovari debent hae applieationes saltem ter in die.
Inter legendum. t. III. Febres Eruptivae , quarum crises Febrium eruptiones eutaneas expectandae sunt, quales sunt variolae , morbilli, Febris scarlatina , Febiis eumptu apa
rubeolis, crystallis , Febris miliaris, &e. praeter symptomata aliis Febribus communia hoc abent peeuliare & sibi proprium, nemph, ingentem pectoris oppressonem, quae harum Febrium est signum fere pathognomonicum ; nimirum est quidam validus naturae conatus materiam morbificam a ce
tro ad circumferentiam propellendi ; unde certamina gravi l sma , anxietas 'praecordiorum, pectoris angustia& oppressiones maximae : facta autem eruptiono, statim haec dira symptomata evanescunt .
Eiusmodi pectoris οypresso in aliis quoque Febribus est crisium praecursor unde dictum illud, uox a te erisin est mole ilissima in his tamen serias accidit, sellieet sub morbi finem in eruptivis verbaon procul ab initio , it frequeater propemo
53쪽
42 - Febris scarlatina . CA P. I.
dum in primo insultu; quoniam efflorescentia in
propinquo est. csym v, i i8. Praeter symptoruata aliis Febribus a,' s. o communia inquit Mortonus) in Febribus eru- '' ' privis adflant. signa quaedam quasi pathognomoni ,, talia sum pulsus debilis , & celer., respiratio cita & anhelosa, hypocondriorum oppressio& anguilia , urinar pallida, ac tenuis, coma , is seu vigiliae pertinaces, subsultus tendinum, nom, , nunquam spasmi manifesti, deliria prorsus e L. , , terata, graVativa palpebrarum debilitas , oculo- , , rum rubedo, punctura dolorifica, & lacrymaei , voluntariae, in gutturἡ dolor ulcerosus', raucedo
is clangosa, tussis perperub molesta. De Febre m, , , tiari & pete chiali alibi. Arta I9An elysipelate, variolis, morbillis, Febre scarlatina, &c. inquit D. Freind. Hist. Med.
p. 73. si symptomata vehementiora fuerint, si caput aut pulmones vehementitis urgeant, aliaeve partes ingenti dolore supra modum anteiantur ἰ ratio postulat, ut vena incidatur, ae tuid fieri licet. Et teste
experientia L nihil enim frequentius expertus sum l
audacter affirmo me nunquam iobservare potui lice ruptiones istiusmodi ex venaesectione retroire . ..
' Ddenhami fiatentia . Art. lao. Febris scarlatis, quovis anni tempore , sed ut plurimam sub autumnum, .se prodit, infam aes prae caeteris infestans; rigent horrentque in .iniatio, ut in aliis Febribus, neque vehementer aegrotant ; postea cutis universa maculis parvis rubris interstinguitur, latioribu Imagisque rubentibus, at Mon perinde uniformibus, ae sunt in morbillis: ad duos tresve dies per urat rubedo , & deindὸ ev nescit, cutem relinquens aliquantb asperam&sur-
54쪽
arti rari Quoad curam naturae prorsus reliquen. Cum Q. da est , vel, si medicatione 'opus sit, cum morbillis satis convenit. . ra.st. a*a. Febris scarlatina s inovit Morto. k., ,, ous J a morbillis minimε distat, nili modus. trie modo. mox illi ransirentei dici potest. Idemi, postulat regimen , eandemque medendi metho- ,, dum , Efflorescentia in morbillorum interstitiis, , figuram diversam viz. oblopgam , quadratam ,, vel multangulam obtinet, unde cutis variegata ,, in Febre autem scarlatina una continu
Arφ. In morbillorum apparatu primo die eator & frigus se mutub expellunt , die secundo rum a u Febris sensibilis adoritui vehementi aegritudine , si- si, in pγιςntia , lingua alba non verb sicea tussicula , capitis atque oculorum gravedine , di somnolenti perpetua stipata , plerymque etiam a naribus de oculis stillat humor c signum certissi mum morbillorum ingruentium inluper maculae latae & rubrae in facie & pectore conspiciuntur ;sternutax aeger , intumescunt palpebrae s via. pa tb ante eruptionem J vomit, saepilis tamen lab rat diarrhoea eum deiectionibus subviridis eoloris. Ingravescunt sympromata ad quartum usque diem, vel aliquaodo ad quintum , quo tempore maculae pulicum morsibu. simile. proMunt , quae tam numero quis magnitudine auctae racen atim coa- .lescunt , dc fasiem maeulis rubris variae figurae interstinguunt. , suae quidem maculae a par ulis 'ruibusdam papulis rubris haud lono ab invicemissitis super cutis superficiem paululum elevati
55쪽
eonfiaqtur digitorum .levi tactu deprehenduntur, oeulis remotis sugiunt: a facie sensim ad pectuς, ventrem , crura , &e. se diffundunt . Die sexto aut circiteri alberescit faeies emorientibus pustulis ; octavo in facies penitus evanescunt , nono vix ullibi inveniuntur; tune temporis augetur Fe
Art. 124. Morbilli ab Avicenna variolae A se Ierica appellati eum ipsis variqlis coceri sunt , ., s Artoi 3o J & quoad curam his eum illis satis eonvenit : Diacodium quotidie vesperi exhi-- hendum est; linctus quoque de apoetemata pectora-ιia propinari possunt ad tussim leniendam. Sin ve-1b ex calidiore regimine , vel aliter, Febris, dyspnoea, aliave accidentia post morbillorum deeetasum supersint, venasestione sola curantur, quae sine metu in tenellis audacter celebranda est. In re gimine intensῆ ealido exanthemata aliquando livescunt, & nigrescunt, in adultis phlebotomia μtemperatione resimine sublevantur aut pereunt,' inperipneumoniam ineidunt.
Art. Ias. Morbilli nonnunquam inquit Syruis uius & omnes hoc scimus I per aliquot dies di ,, stingui non possunt a variolis , ne quidem a meis dieii peritissimis , atque diu in praxi versaris in ,, lono proinde satius est in re dubia medieum ,, vel suspendere suum iudicium , vel dubie dun-
Mortoni sententia. c acloia I 26. Quoad euram morbillorum, in pri. mo stadio , stilicet , aute eflorescentiam paucis μ' sima remedia sunt adhibenda, nisi gragissima symptomata superveniunt , uti spasmi , enormes hu-vasin. mortuu colliquationes , Re. Si spiritus nimis lG
56쪽
ritentur , & in spasmos rapiantur , remediis appropriatis compescendi sunt , nempὸ julapiis ex aquis cephalicis eum tinflura .easor. pulvere ad Guttetam, &c. Et si nisus spirituum inde non minuatur , guttae aliquot liquidi propinari debent. Ad quod attinet, satius est palliativa curatione ejus deni molestiam , quoties ins
lito more saevit , minuere , quam contra naturae legem eam penit lis tollere , atque ita aegrotantem occidere ; abstineat aeger a cerevisa, bibatque deis coctum album, & exhibeantur pulveres testacei ἔnon nisi extrema necessitate ad laudanum perveniendum est . Ad tus sim ferinam ab acri lympha
ortam quadan tenus cohibendam conveniunt mucialaginosa , peditoralia , oleum amradalarum dulcium , c. privatim Brivus e coral. σ tinctura eius,dem. In tulli morbillorum pathognomonica, ,, saepe permolesta, &convulsiva, &nonnunquam ,, lethali nullum remedium praestantius novi s inquit Harris J-gummi tragacanthum copio silis sumptum in linctu vel decocto peii orali solutum , & pulveribus testaceis mixtum. Id ,, enim gummi catarrhum maxime lenire solet, tussimque inde prognatam , symptoma morbillorum primarium , sistere aut levare aptum Da tum est longe melius tutiusque nareoticis, qua tumcunque hoc laudantur a clarissimo Sidenhamo, &c. . Parima
Art. Ia . Efflorescentia iam ineepta , imb eris motaptione plena existente quandoque suboritur periapneηmonia eum respiratione anhelosa , strangulatione suffocativa , deglutitione laesa , &e. quo in casu , multo usu fretus omnibus author sum , ut sanguis eopiosius educatur , aeque 'ae si aeger mombitioso affectu eorreptus non fuisset. Idem in Ophthalmia ae periculosa faciendum moneo . Ad alvi fluxam in hoe stadio eompescendum non minus tutus qu m necessarius est optatorum usus. Effi
57쪽
Effloretientia peracta, si Febiis venenatis symptomatis adjuncta remaneat , actum est de aegro . Conit , si erisis suit perfecta , eat hartica hydra. goga adhibeantur ad lymphae eolliquatae affectus exitiales impediendos: non tamen praepropere massa sanguinis agitetur , antequam venenum fuerit omnino subactum . Quoties aeger post morbillos tuissi ferina perpetua ι vexetur ι rtinio in loco venaesesiis celebretur , &, si opus fuerit, post uonum vel alterum diem iteretur, & un, cum lin. Hibus o medieamentis lenientibus f quemadmodum in eatarrho exhibere solemus J cortex Peruvianus copiosἡ exhibeatur, &. optatam hora decu bitus pro re nata ιArt. ra8. Ad praecavenda dira symptomata in ,, hoc affectu evenientia , ab authore nostro enuisis merata, phlebotomia maturῆ, in morbi initio , is celebrata , & vomitorium exhibitum feliciter ,, plerumque succedunt. t vid. Ars. ii 9. JArt. I 29. Qui Uariolis laborarunt , non sunt ,, aded morbillis postea obnoxii, quare aetate gran- ,, diores non ita prompte inficiuntur.
Art. rgo. Nihil de Variolis ante medicos λ,, raber seripuini invenitur. Hie verb morbus an is liquior est , qu m vult creditur . Authoresisti existentiam ejus usque ab inrtio septimi se- , , euli temporibus Μuhammedis investigarunt. Uid. is Frei . hist. med. p. 188. vol. 2. Variolae ita a , , pellantur , quasi parvi vari , quod cutem va-
,, rient . Homini omni , soli & semel eonvenit ,, variolis & morbillis ais ei r in hoc autem censu non supputandae sunt pustulae variolosis si- is miles , quas vulgb vocant the Chici Pοκ ;,, pueris familiares sunt a Variolis veris quidem similes sunt , quoad magnitudinem & figuram,
58쪽
cAP. I. Variolia. 4 M led in eo ab iis di stinguuntur , quod Variola
eum rubore & inflammatione insigniori appa- reant , hae verb albidiores sunt, & veluti uesiculae seros humore repletae, quae intra triduum, , disrumpuntur , & exsiceantur , nullumque ati,, serre soleat periculum , & plerumque sine Fe-
, , bre erumpunt . Morbus es adeo henjgnus , upis nunquam sub curam xnedicam cadat . Uariolaris I inquit Dolaeus J quoad ortum suum semina-o rium habent nobiscum connatum , quod ali , , quamdiu sepultum iacet, donec nacta emergenis ti occasione ex latibulo erumpat , & masIae san-- guineae cornmixtum symptomata terribilia, &saepe mortem producat: inter multas hominum, , myriadas vix unus & alter per totam uitam ,, ab his immunis manet . Ex cadaverum secti nibus patet viscera universa in corporis cavit aisse tibus contenta pustulis variololis consettimam.
Art. x3r. Variolae sunt vel eonsuen-ιὸi : Disthictae seu discretae cum rigored ac horrore invadunt ; sequitur ealor intensus , capitis & hiauita. dorsi dolor veherhens , vomituritio , dolor circa serobi eulum cordis . somnolentia , in infantibus praesertim ἔ quandoque etiam paroxysmi epilepti- et , qui Uariolas rnox prorupturas , easque futuaras esse riuites ac benigniores plerumque praesagiunt; quarto ut plurimum die ab invasione erumpunt , & symptomata febrilia evanescunt , nisi qubd adulti in sudores sint propensi. In faeie pri-mbeonspiciuntur pustulae subrubrae, deinde collo, pectore, & universo eorpore , quae magis magicque inflammantur, & in dies elev esur, & suba bidae fiunt , cute in interstitiis satis floridum colo
59쪽
rem exhibente; die undecimo faciei tumor ae inis flammatio recedunt , & pustulae exarescere inci
piunt; in hac Variolarum specie si quando die
Art. iga. Confluentes eum discretis symptomata communia habent, nisi qudd hic atroeiora sint omnia ἔ tertio die erumpit haec species , aliquando cit: lis, rard se talis ; interdum ver b , licEt oppidb raro, ob gravius aliquod symptoma, lumbaginem doloremve lateris , , &e. serilis erumpunt , ncque perieulo vacant . Febris etiamnum durat , e reicente morbo pustulae non in spectabilem mc lem attolluntur , uti in discretis , sed sibi invi-eem implicitae vultum omnem contegunt , & illum in tumorem elevant, dein ad initar pelliculae albae in cutis superficie conspiciuntur. Praeteri pso die cctavo. pellicula alba quotidie exasperatur, & ad colorem fuscum vergit , eoque magis Variolae eonfluxerunt . Magniιudo morbi a facie maximὸ .esimanda es , potiὰs quam reliquo compore. In hoc genere adest in adultis salivatio, in infantibus diare licea I salivatio nonnunquam subprimum eruptionis tempus se prodit interdum post diem unum vel alterum; die serὸ undecimo saliva uiscidior facta dissiculter excreatur , aegrinsuffocationem intentans , & circa id temporis ut plurina lim cessat , & tumor saciei paulatim subinsidet , & tunc et iis loco manus intumescere solent , aut debent s diar rhoea non ita maturh infantes invadit ; sub vesperam exacerbatur morbus . Uariolis discretis laborantes octavo, confluentibus verb undecimo die maxime intereunt . Interdum accidit pleuritis, interdum coma; inter
dum maculae purpurae totidem quas Iphaceli pullulis interspersae. mortis serὸ temper praenuntiae; quandoque mictus sanguineus, & aliae Hete morrhagiae , quae idem ominantur , nonnunquam urinae suppressio. Art. t qa.
60쪽
c A P. I. Variola 4 33. In eonfluentium genere teger I ut dixi Imaxime perie litatur a primo insultu computati ne tacta. die undecimo vi 2. in maximε vulgari eonfluentium genere, in crudiori adhue a 4, cru- dissimo i7. , rarissim E a Io . Ego Variolosum ab is, usu lectuli interdiu semper arceo' usque ad sextum vanda. diem a prima morbi invasiope , quarIum ab eruptione , quo tempore omne pullularum agmen ineoni pectu est : poil hac eundem lectulo committo usque ad morbi finem.
In confluentibus ut rectὸ inquit ,, Dolaus ) periculosae plena res est aleae, & meis dicus occasionem habet suas tentandi vires, &,, ostendendi, quid in arte medica ealleat. Indieationes curat vae duae sunt, nempe, I ut aequabilis tenor ebullitionis conservetur; et ut pustulae debito modo sui lineantur, regimen calidius vitandum est ,' gradus caloris earum expulsioni accommodatissimus naturalis 'omnis. Hi ; non opus est, ut aeger ante diem quartum s r 33. J lecto addicatur pneque ut ad propellendas Variolas ullum remedium sumat s quarto verb die , si eruptio ex vo- tis haud su edat , exhiberi licet cardiacum alia quod blandius . Discretum 'genus et sua natura plerumque omni vacat periculo . In eoofluentibus aeger, a sudore, quantum fieri potest , prohibe dus est , & ptyalismus in vigore conservandos
promovetur autem affatim bibendo cerevisam te.. nuem vel liquorem alium non nimis calefacien rem . Adultis propinare soleo/ pareto ricum eum Iaudan. liquid. gut. xiv. vel Dr. de mecon. hora sexta vel septima vespertina singulis noctibus post plenam eruptionem ad morbi usque finem ,' tempori lis autem hisnoticum qu m pro re- cepto more praeseribo , quoniam exacerbatio caloris quotidie sub vesperam ferἡ reperitur , ex quo non modb incommodi nihil , sed . magnum emolumentum', quod frequentius experientia