Hugonis Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

251쪽

igitur voces signa mentu se inserum, oescripta vatum. Ac sicut

ιιera non omnibus eadem , ita nec voces. menιis autem sensa,

quorum ista propraesigna Isnt, eadem omnibus.

L. Arrianus.

Vbi de obligatione quaeritur , propensiores est. debere nos,si habemus occasionem ad negandum: mbi de liberando ex diueraso, mi facilior sis ad libetationemJ Non longe abit, id quod est in Baba Kamma x.

DE VERBORUM OBLIGATIONIBUS.

L. Inter Ilipulantem. Alius pro alio promittens, daturum facturumve eum, non oti turJ Ob id Vulcanus non curat Odysseae ix. promissum Neotuni de facto Martis , donec adiecit, si is non praestet, se praestiturum. Non simplex abnutivum stondet J Sic etiam Apuleius vertit, abdicativum Capella.

252쪽

11.2 HVGONIS GROTII FL. s P. DE STIPULATIONE SERVORUM.

i ' L. Seruus meus.

Negat furti deberi Sabinus J Juir. Et mox, sed

furi , nec mandati.

DE SOLUTIONIBUS ET LIBERATIONIBUS.

Donatura Phormionem : Πιbus modis debitum seiuntur et pensione, q'ectatione, numero. Solutionis vis est debitorem liberare. Arianus Dissertationum Epicteti t. 7.

Non fatu est mutuam ullisse pecuniam, ut debeatur: sita pomtet ut maneat mutuum , neque dissolutum sit. L. Verx Caius A lationi nomen incertum Edi debet, infertum est. L. Qοδ dicimus. Tebere statim selsereJ Protinus per flatim exponit Nonius. in Glossario Liatim cκωι, Nec enim cum sacco adesse debes J Saccum intelligit in quo priuata pecunia condebatur, ut notat Astonius

in recundaneVerrinam. Catullus: lS d tuo Catullo . Plenus sacculus est aranearum. Martiatio: . .

253쪽

AD IUS IUSTINI AN EUM: Nestit saeolus ista meus, DE PRIVATIS DELICTIS.

Heredem autem farti agere poste acti, constat J Fuit id

olim iuris controuersi, verum haec sententia prae luit. Cicero Epistolarum ad familiares vi I. 22.

DE FURTIS.

Capitale crimen apud maiores furtum fuit ante poenam quadrupli. ita Seruius ad AEneid. v m. Apud Graecos morte puniebantur furta in balneis, palaestris, foris. Arist. Probi. xxix. 14. Fit autem furtum etiam in seruo celato. Plautus Poenulo it r. 4. Apud Hebraeos qui furem norat, deferre eum tenebatur. Prou. XXIx.

SI FAMILIA FURTUM FECI ss E

Si dominus per teruum suum quodcunque sibi pe

tierit commodandum, & seruus cum rebus commodatis in fugam fuerit elapsus, tunc dominus ol,ligatur ut commodata restiriat. Si vero seruus petisse domi um mentiatur, & sic quasi deportanda ad 4minum susceperit,' & quae sulceperit, aut euerterit, aut perdiderit, A fugitiuus non pomerii inueni i; n-inus serui praebeat sacramentum se eundem seruum, ut susciperet, non misisse; & cum id peteret,ignorasse, ac nihil calumniae pei timescat. Seruum tamen tam do-

254쪽

13o HVGONIS GROTII FL. SP. minus, quam ille qui commodauit, quaerere sollicitὸ

procurabunt. Haec eadem & de commendatis praecipimus custodire. Haec ita constituit lex Wisigottho-

ARBORUM FURTIM CAEDENDARUM. Capitale fuisse supplicium arbores alienas incidere ait Seruius ad illud Virgilij

Atque mala vites incidere falce nouellas. Plinius Historiae Naturalis xviii. r. Fuit in arborum cura legibus prisiis, cautumque est xii. tabulis , ut qui iniuria caecidisset abenas aueret in singutis aris xxv.

VI BONORVM RAPTORVM, ET

de turba. L. Praetor ait.

uae actio heredi caeteri que siuccessoribus dabituri Baba

An tamen in id quo locupletiores fasi sunt, dari debeat, videamus: ego puto ideo praetorent non esse pollicitum in heredes, id quod ad eos pervenu : quia putauit fusticere con-

. DE INCENDIO, RUINA, NAUFR GIO,

' rate, naue expugnata. 'Ex naufragio clauos, etet unum ex his abstulerit J Id est, gubernaculorum alterurn. Solebant enim ad utrum

255쪽

AD IVs IVSTINI AN EUM. 23 i

aedre, aceruumve frumenti, iuxta domum positum eombusserit, vineius, verberarus, igni necari iubetur, modo siciens prudensique id commiserit et i vero casiu , id en negligentia, aut noxiam sarcire iubetur J Idem habet Baba Kammav i.1.L. Vltima. Licere inicuique inaufragium suum impune colligere con-

sai J Simile habes, L. i. & L. Diuus, supra de fugia

tiuis. ε

DE INIURIIS ET FAMOSIS LIBELLIS.

Solon iniuriarum publicum voluit esse iudicium, id est . quemvis admitti accusatorem, quod in uno cive quasi omnium contemnatur libertas: quo & illud pertinet Menandri:

nos ita versa pridem edidimus: Iniuriisrum si improbas audioribus Reponeremus ultionem singuli

256쪽

I Iobis putantes sieri, φιοd fit alteri,

Inter nos iuncti constiratιs viribus , Non praeualeret innocentiae impetus Audax malorum, qui custoditi undique, Aut nulli penitus essent, aut pauci admodum. L. Praetor edixit.

Vt eum Magistraeui J Qtii enim Magistratum sper

nit, ciuitatem spernit, ut ait Aristoteles. Martialis

V I. I . .

QMisiquis potive, purpuraeve contemtor, eos colere debet, usit impio versi. . Erret yer urbem pontis e ulmehui. Arnobius libro it. Maiestatis sunt apud nos rei, qui de vestiris obmurmuraverint aliquid legiιus: Mapstratus in OrL-nem redigere, Senatorem aut conuitio persiqui, sivis esse decre- 'stis periculosi mum poenis. Carmen malum conscribere pio fama alterius coinquinetur, e r vita , decemviralibus stitis

euadere noluistis impune: ac ne me iras aures conuitio aliquis petulantiore pulsaret, de altrocibus formulas conssiluinis i iuriis.

Vide quae ad Institutiones diximus, & Horatij ibi . addistis locis adiice illum de Arte poetica:

In vitium liberias excidit, er vim

Dignam lege reP. Naevius in carcerem coniectus est quod in Metellos scripsisset. Cicero de Repub. IV. Jed Peraclem cum iam suae riuitati maxima auctoritate plurimos annos domi, oe bello praefuisset, violari versibus, o eos agi in scena, non plus decuit,

257쪽

AD IVS IUSTINI AN EUM.

decuit si Plautis noster ioluisset, aut Nauiu . P. crC. Scipioni, aut Caecillia, M. Catoni maledicere. Optima

ergo hic regula est quam sibi praescripsit Martialis:

Parcere persenis , dicere de mitiis. L. Item apud Labeonem.

Si quis pulsatus quidem non est, merum manus aduersius eum leuata J Etiam Maimonides iniuriam hanc quoquς esse ait. Vide Baba Kamma VIII. L. Sed si uniuι. eadam iniuria a liberis hominibis facta , leuu momenti videntur, enimuero a seruu graues sunt i Idem tradit Rabbinus Iacob libro Choschen Misclipat. Si iniuria mihi fiat ab eo cui sum ignotus, aut si qμ- ρη- et me Lucium Titium esse, eum sim Caius Seius, praeu let μοι principale est: iniuriam eum mihi facere melle J Sic de Hebraei, ut Maimonides i. Chobet OumassK. Bonus ergo Rex Archelaus, qui aqua ab aliquo perfusus, amicis eum ad ultionem instigantibus dixit: Non ille me perfudit, sed eum quem me esse credidit. refert in Apophthegmatis Plutarchus.

DE EXTRAORDINARIIS CRIMINIBVῖ.

incisuras.

258쪽

L. II

Denuntiandum, vel non denuntiandumJ Lege . renuntian dum, vel non renuntiamdum. Renuntiat testimonium, qui negat se quicquam scire. L. i. g. sed & si quis , infra delege Cornelia, de falsis. Lycurgus oratione contra Leois cratem. μ' ακριcως ς Elmet oci ς'υς,τωμοι εταίθη--ς - ἀμνημs s, ς μώς ετ ρον - Θεοῦ. Certo enim scitis multos testes aut pecunia , aut gratia induci , ut negent se meminisse, aut venire nolint, aut aliquid praeteAtus quaerant.

DE RECEPTATORIB VS.

L. Eos apud quos. Eos apud quos adfinis, vel cognatus latro conseruatus es ISentius ad illud xii AEneidos: a Tu pro germηηo,si quid praesentius, audes, Perge, decet. Nam ιcet germanam, illicita etiam, profratris balute re

tare.

DE FURIBUS BALNEARII s. '

Vide Aristotelem Problematum xxix. quaestionei . Dentosthenes oratio e in Timocratem ostendit loca omnia publica a lege custodiri. s

259쪽

mis que igitur titulus criminis deficit, illic stellionatus obiiciemus J Est stellionatus καM Uιοι Platoni, libro ix legum, Demostheni aduersus Laeritum. Sicut in ciuilious actionibus illa de dolo malo, ita in criminibus stellionatus accusatio euerriculum est omnis malitiae. Quintilianus pater parasito raptore candidatae, posita lege, inscripti maleficij sit actio, de eo ita loquitur. Diligentissime maiores hanc videntur excogitaste legem, quod cum stirent nullam tantam esse prudentiam. nullam immotam certam diuinationem, mi omnia quacunque ingeniis malomm ita legendum, non maiorum j excogitari unquam po tuissent , prouidentia cauentium mideret, hac lege omnem mah- ιιam, velut quadam indagine, cinκerunt, ut quicquid alia. rum legum e iugisset auxilium, quasi extrinsicus circumda

DE TERMINO MOΤΟ.

Vetustissima beme moratis sentibus cura, ne termini conuellerentur, Iob. xxiv. a. Deut. XIX. I 4. Plato de legibus octavo.

si collimitio agrum habeat: credatque id reuera esset Od dicitur, mouere non mouenda. Solioliastes ad Iuuenalem: Si egeris contra aliquem quod terminum poderat.

Adde Collationem legum Mosis, & Romanarum Titulo xiii. &scriptores de agri mensura, & limitibus. '

260쪽

HVGONIS GROTII FL. SP. DE COLLEGIIS ET CORPORIBUS.

Ne patiantur esse sodalista J QΗ Graeca voce hetaerias Plinius in Epistolis vocat, tum in illa de Christianis

epistola, tum alibi. Vide infra L. sodales. Permittitur tenuioribus stipem menstruam tans erret Ididem Plinius Graeca voce dicit eranos habere T. 93. &Traianus epistola 74. L. Sodales. Η ἰερων ορώων ς ναὸ πη J Lege συμμιδ .H . --φοι J Recte: nam & sepulchrorum inter mul

tos erat communio.

H Ita libri meliores, & Basilica

Praedatum ire non in hostes tantum, sed & in extemnos, quibuscum hospitium, sedus, aut amicitia non enset, 1 mos erat multis gentibus, ut notauimus de iure Belli ac Pacis , libro Ia. cap. XV. I.

DE PUBLICIS IUDICII S.Chrysostomus ad illud, Vino modico utere,de blan

Publicum est iussicivme crimen ad omnes pertinens: cuiuis volenti licet accusare. In omnibus quidem iudiciis, sed in his maxime libertas danda reis plenissime semet defendendi. Nam, ut Seneca ait Medea: . flatuit aliquid, parte inaudita altera, Equum licet statuerit, haud aequus fuit. Et inauditi, tanquam innocentes pereunt, ait Tacitus