Hugonis Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

271쪽

AD IVs IUSTINI AN EUM.

L. Diuus.. 7 In maleficiis voluntas sti citatur, non exitus J Ita viseni Rnmanis, etiam conatum qui aliquo usque processerat punire. Quintilianus Pater, Nμnquam mens e λιικ ιι nanda est. Alibi: Inl dia ius ciui, et ranisi non essecent sicelus, poenas ramen usibus Joluet. Donatus ad Andrim. Sc.

. Non perficere, sed conarι velle oliquid ad scelus, scito st, etiamsi non potest fieri. Paulus Sententiarum v. Consilium etniustulusique, non factum puniendum est. Apuleius : In maleficiis etiam cogitata Deltra, non pes la adhuc vinuι can

tur, cruenta mente, pura manu. Ambrosius Hexa emeron viit. Ideo etιam in iudiciis illis Toluntarrios reos non ex ne

cessitate compulsios, culpa Hrinoit, poena condemnat Quae secuti & Graeco romani, ut videre est apud Michaelem Attalio tam . Synt. ii. tit. 72. Morem huic contrarium Germanicae gentes ab antiquo lenes in poenis, quae Vim coercent, introduxere Caeterum de homicidio cui error interii enit,traetant ludari titulo de Syne trio, . cap. q. Si quis, aiunt, intendat occidere bestiam,& oc cidat hominem: si intendat occidere gentilem, & occidat Israelitam si apostatam,&occidat filium sederis, liber est. Si intendat plagam inferae lumbis alterius, di quidem talem, quae non valuisset eum ista parte corporis occidere, & plaga illa aberrans, implici afuerit cordi siue pectori, rueritque talis, Ut potuerit eum occidere illa parte corporis, & moriatur, ille liber est 'i intendat eiusmodi plagam insigere adulto, quae non valeret occidere adultum, & illa por errorem infigatur paruulo, fueritque talis ut potuerit eum

272쪽

neci dare, & moriatur,liber erit. si intendat percutere paruulum plaga, quae ipsi letalis esse potuisset, & illa incidat in adultum, cui letalis esse non poterat, M. tamen moriatur, liber est. Atqui intendit plagam inferre lambis alicuius, quae possit esse isthic loci letalis , & aberrans excipiatur pectore, & mors subsequatur, ille reus est. Iterum, si quis intendat percutere' adultum plaga eiusmodi, quae ipsum leto dare posset, & per errorem laedatur paruulus, & mortem oppetat, &ille reus est. R. Simeon ait: si intendat occidere hunc, & occidat illum, liber est.

DE LEGE POMPEIA DE PARRICIDIIS

Augustus manifesti parricidi j reum, ne culeo insueretur , quod non. nisi confessi afficiuntur hac poena , ita fertur interrogasse: Certe patrem tuum non occi- . disti. Suetonius. L. Vltima. Eorum qui parricidij poena teneri possint, simper accusatio permittitur J Id est ad xx. arinos. L. querela, C. ad L. Corn. de falsis. hoc ita est Romanorum. apud Graecos veteres non obtictit: nam Aristocratem legimus A r-cad n regem praelij in Cypro proditi poenas luisse post annos xx. Habet id Plutarchus de sera numinis vindicta. Qui vero decem per annos poenam perpetuam exierant, eos habitos in ministeriis, quae non procul a poena aberant ; testis Plinius x. epist. i.

273쪽

AD IUs IVsΤINI AN EUM. 249 AD LEGEM CORNELIAM DE FALSIS,

& de senatusconsulto Liboniano. Cappadoces ecule' se .exercebant ad falsa testimonia, tradente ad Persium Scholiaste. Poenae variae, ma-1Ores, minores pro delesti modo. Seuerus falsarij digitos incidi iussit; alium fi imo puniri, quod fumos Vendidisset. At Gallienus ad leonem damnato, capum immisit, iussitque dici: impostulam fecit, & passus est. In ApolIodoro habes Ascalapho Acherontis filio, qui falsum testimonium contra Cererem tulerat, a Cerere saxum graue impositum.

. I.

Item ob instruendam aduocationem J A d litem instruendam aduocatione, infra L. Llsi poena: ad contrahendos multos qtii tanquam amici, &-, causae adessenii Meminit huius artificij-Demosthenes ad

uersus Leocharem.

Societatem coierit ad obligationem innocentium J Graeci legerunt , ad oblocutionem innocentium, id est, ad infamandos innocentes. In Declamatione: Gener diuitis inimici, apud Senecam: in strui sequuntur, tot 'uberi, tot clientes ,rυς quicquid dixerint, rumor sit. L. micunque. Huicunque nummos aureos partim rastris ,partim limarit, mel finxerit J Apud Paulum sensentiarum v. tit. xxv,lege Cornelia teneri dicitur, qui nummos aureos, argenteos adulterauerit, lauerit, conflauerit Iraserit, com

274쪽

ruperit, vitiaverit I vultuue Principum signatam mo- .ncram, praeter adulterinam, reprobauerit. Tertulliatanus de poenitentia: Si Lureditant, prius nummum quo paciscamur, examinant , ne Au ius, neve rasius . ne adulter.

ad explorandos nummos utitur adstilia , olfacilu , ad ultimum auditu. In formula qua moneta committitur apud Cassiodorum via. 3 L. Auri flamma nulla iniuria, permixtionis albescat , argenti color gratia candoris arrideat, aris r bor in natura el'amitatu permaneat. Deinde: Pondus quin etiam constitutum ἀenaro pracipimus seruari. AddeZenonem ii. de auaritia, & Xiphilinum de nummis Caracallae.

TU Onia vel false inuidem dicenda J Cicero pro Flacco i inde illud est 'da mihi testimonium mutuum. totum illud Graecorum est. ' . .

L. Lege cornelia testamentaria.

Ne pariu βρρομοὶ s choliastes ad Iuvenalem: Decepta

DE LEGE IULIA REPETvNDARUM.

De hoc iudicio vide Plinium iv. epist. s. Multa eius

exempla apud Tacitum. - . . s ' .L. .Lege Iulia. . eum aliquam potestatem habere pecuriam ob iudiean

dam decernendumve acceperis in Cyprianus in Donatum

275쪽

Imre leges ipsas delinquitur: hueν ιura peccatur. Idem ad Demetrianum: E sem quereris exsurgere, quasiost ho- stu desit , esse pax inter ipsa ι--Hostem quereris ex.

surgere; quasi non, etsi externa de barbaru arma, s pericula comprimantur,feroc- intuι σgrauius, de calumnio, e r iis u-Nupoιentium ciuium,domesticae impugnatιonis tela grassentur.

L. Lex Iulia. .

si id enim si Ob hominem necandum pecuniam acreperint flPlinius it. tr. Nouissime consul defianatus Iuli 3s FDOx , vir

doctus cir sian ius , Mario quidem iudices interim censiuit dandos: euocantis autem, quibus diceretur innocentium poenas vendidisse. L

AD LEGEM IULIAM PECULATUS.

L. Diui Seuerus.

Res priuatorum si in aedem Fcram depositae, siu reptae fuerint,furti actonem, non sacri s Definitur hic quaestio, quae est apud Sopatrum) intilianum Vii. 4. DELEGEIVLIA AMBITUS.

Coptatus damnatus ambitus, qui vini amphoram dedisset dono ei , cui suffragi, latio foret. Plinius Historiae Naistrat. xxxv. ix. Cyprianus hic hi δε-bus emit ut fulgeat ' Huc pertinent nummorum aut sportularum in multos elargitio. in Glossario: νον-. oes ρου . sportula . Sesti- auerula haec vox Plinio &-Trai no epistolis ii 7. 11 .

276쪽

ubi 'Amones scriptum pro dianomes: sportulas expia

cat ipse Traianus. . , i

Quia ad euram Principis magistratuum creatio pertinet, non ad populi fauorem J Iuuenalis: iam pridem ex quo sivoragia nulli Uendimus, studii curas: nam qui dabat olim Imperium se Ices, legiones, omnia , nunc fleContinet, atque LM tantum res anxιus optat, Ponem- Circenses.

Scriptor de causis corruptae eloquentiae: multis pud populum concιonibus , cum de Repubtica non imperiti σmulii deliberent, sid sapient usinus 'Tacitus de A gusti principatu: Neque prouinciae illum rerum flatum ab-n ibant,suserito senatus populique imperio, ob certamina potentium, auaritiam γ', agistratuum, inualido legum auxilio,cqμα πῖ, ambitu ,postremo pecunia turbabantur. Et nota quae

ibi dixit Tacitus, praesagia quaedam esse Reipublicae ad

unum se inclinantis. Phaedrus: . Athenae cum lorerent aequis legibus, - ' Procax libertas ciuitatem miscuit Frenumque Aluit pristinum licentia. Hinc con Fratis factionumpanibus,

eum tristem struitutem ferent Attici, ' . . Non quia cradelis ille ,sed quoniam graue omnino insevetis onus , cepissent queri, Ebopus talem tum fabellam rettulit. γ

md dicit Pisistratum lenem fuisse dominum , ve-

277쪽

rum est: itaque Cicero duas species tyrannidis facit,

AD SENATUSCONSULTUM TVRPILLI Α-

num, & de abolitionibus criminui . Hieronymus ad inmmachium, de olnimo genere interpretandi: Leges etiam pro ettilitate mci noxiis delatoribus poenas flatuunt. Nota falsis delatoribus apposita a M. Antonino Philosopho. Macrinus delatores, si non probarent, culte plexit: si probarent, dato praemio hisames dimisit. Calumniatores 'exustos habes apud

DE RE VIRENDIS , VEL ABSENTI B

damnandis. Edict o citari absentes, vides apud. Ammianum xxvii r. quatuor edictis ait Appianus ciuilium l. '

L. Ia

mque enim inaudita uisse quenquam damnari aequitatis ratio patitur l Diximus quaedam huc pertinentia ad titulum, supra de publicis iudiciis. Publice mille est absentes a quibuscunque defendi. Nam ct in evitalibus iudiciis defeUio datur: ubicunctare igitur absens quis defendi potest, ibi

quemvis verba pro eo facientem ιnnocentiam excubantem, audire aequum ess,m ordinarium 'admittere. L. seruum, g. Publio, D.de procurat6ribuia Cicero pro SextoRoscio: . Miuus est absolui nocentem, quam annocentem causam non dicere. causa cognita pobsunt multi abholui, incognita nemo con demnari potest. Tacitus Annal. xiri. Curtunque, nedum pa-

278쪽

renti, defensionem tribuevdam. Historiarum Di. Quamuis inursium ac nocentem, more tamen audιendum Tertullianus Apologetico ξ Inauditum si damnant, inuid am iniquitatis merebuntur. Allibi: Non posse crimiηa obiici, quae neque thic 'stitutum dirigit, neque prolatio lignaι, neque sententia enum rat. Et quando non licet indefensos sinauditos omnino damnari. Aristides altera in Platonem laudat illud, αξ- ,α. αθυαν A. Ferasi mis, sed interim audi. Apuleius x. 111lesiorum: i re ad ιnstar barbaricie feritatis, mel tγrannicae impotentia damnaretur aliquis inauditus: Vbi & quae praece uni non ind na lectu. Laetantius v. i. Sacrilegis cir proditoribus m veneficis pclesim defendendi sui datur. ηαρυedamnari quenquam, incognita causa licet. Simildo,quamuis absens, a Senatu Romano damnatus legitimo ordine iudici j. Symmachus iv. 4. Is est Gildo, de quo exstat Claudiani carmen, cui his filia Saluina nota Hieronymi scriptis. Lex fuit Lycurgi, λάκηλαὸν, ut eam vocat Sextus Empiricus iii. quae de indemnatis supplicium sitimi vetabat, ut Valerius Maximus VII. c. m. t L.

Vide & si placet Ambrosiunt epistola 18. salutamim, libro viti. Augustinum epistola so. &-Acontius . . apud Ovidium.

Ignoras mea rura voca. cur arvor absens 'se

Et postea: . . '

I Iunc reus infelix absens Maro'mea cum sit . Opima, non uro cauisa tuense perit.

Quaedam huc pertinentia attulimus ad titulum de confessis. Chrysostomus i. de ieiunio, etciavo vi. ώ-- ῶ δε-

279쪽

Gηται Sicut in fora praesentibus accu latoribus, auditis teri bus, probationibus receptis, non ante iudices siententiamferunt, ῆuam reus ipsi sui eriminis index 'fat. Ad has quaestiones pertinentia habes apud Isocratem Trapezitico, is aeum deSironis hereditate, Demosthenem priore in Onetorem. Ne quaestio deseruis in capiat domini haberetur, lex apud Romanos vetus sibit. Diximus ad titulum de accusatoribus. In stupri quaestionibus id vetari ait Ammianus xxviii. Excipit Cicero pro Miloidi quaesiones de incestu. Sed Imperatores huic jgi fraudem fecere, seruos prius publico mancipari iubentes. quod Augu- sto tribuit Xiphilinus ex Dione, Tiberio Tacitus Antil. II., L. De minore.

Vt moderata rationis temperamenta desiderantJ Et in hac re distinctio fuit ex qualitate. Prudentius Romano: Persiona quaeque competenter plectitur, . Magnisve re eri vilis an sit σο lis. Gradu reorum , forma tormentis datur.

omnia quae sunt huius argumenti, late trae auimus. libro D. de iure Belli ac Pacis Qxx. Non omittendus hic Plutarchi illusiris locus quaestionum Romanarum 82.

280쪽

magistratuum virgae feruntire colligatae, appendeotibus em sicuribus' signum hoc est, non debere promtam solutamque iram esse magistratus es Hiero quia cunctationem quandam, moram irae adferunt lente euoluta fascibus virgae , idque pe nonnullos ad decreta poenae poenitentiam duxit ' Pandoqui dem etero vitia alia siunt sanabilia, alia insanabilia: virgae eos corrigunt, ut in mebus mutari possunt . secu=es praecidunt, id quod corrii i non potest. Duae h1c quaestiones oriri pos sunt: prior est, re hiusiae poenae omnes iudicum permittantur arbitryo, an definiantur legibus. Apud Locrenses prius illud diu valuerat : sed posterius a Seleuin praelatum docet nos Strabo, lib. vi. Altera est, an irdices minorcs legibus poenas constituere possint, non

iam dico in casibus, in quibus leges ipsae id permittunt,

sec generaliter. At ultinus epist. CLVIII. Soleo enim audire in potestate e sse iudicis, molliet sententiam,inmitius

vindicare quam iubent μ es. Certe sublimioribus iudicibus ferme solet id ius dari. Plinius libro v . s. Coepio ctim putaret licere senatui ,sicutι hcet mitigare leges m intendere, non sine ratione veniam dedit , facto vetito quidem,

sed ini salo. Etiam intendendi leges potestatem dat senatui, nempe ob circunstantias atrocitatem addentes' facinori. Sic corum qui poenam elusere , poena duplicatur. Plinius x. epist. 6s. Vide infra legem Relegati. L. aut damnum, s. quisquis. Ad minuendam poenam valet