장음표시 사용
61쪽
Sui autem necessari, heredes sunt, meluti filius filial Ouidius ad Messalinum:
Vivit enim in vobis facundi lingua parentis, Et res heredem repperit illa Auum. Plinius Panegyricor enim seruulis tuis dominum, ut possis esse contentus quasi necessario herede principem ciuibus daturus Imperator. . Et vivo quoque patre quodammodo domini existimantur JRom. IV. I . SI I bi κληρον. i. Si si , utique erberedes Sic bonaAbrahami,bona posterorum eius,inter quos Levi Hebr. vii. io. Hoc sensu decimato Abrahamo decimatur eius posteritas. Terentius Heauto timorumeno: gnatum unicum Gem pariter iti his decuit, aut erum mag/s. μEt passim in comoediis rerui dominorum filios heros minores vocant. Et Telemachi subulcus dicitur Odrnseae P. qui erat Vlyssis. Sed siae is, cui attinendi potessas est, immiscuerit se bonis hereditatis, siue extraneus, cui de adeunda hereditate deliberare licet , adierit, postea relinquenda hereditatis facultatem non habet J Chrysostomus in epistolam ad Galatas V. . .
in gentium hereditatibus, qui nilal arim , liber est ab omniabus assionem in hereditatim basis, bui: quod si paulum ali-
62쪽
uxerit, etiamsi non acreph -nia, 'ν partem omnibus ste fecit debitorem. DE. LEGATIS. TIT. XX.
Per vindicationem J Habeto, a ut verbissimilibus.Scholiastes ad Satyram l. libri secundi Horatiani: Idalienior habeant. vide vidιrectu Iurisionbultorum verbis ititur ad Trebatium Iur consubum. DE LEGE FALCIDI A. TIT. XXII. pars apud hererim remaneat J Plinius v. epist. r. Si mater, inquam, te ex parte quarta feres set heredem , num
queri postes s ιν id si heredem quidem instituisset ex asse,sed lo
gatis ita exhausisset, τι non amplius apud te quam quarta re
Cum autem ratio ιν Falcidia ponitur , ante deducitur asalienum J Q tilianus pater declamatione CCLXXIII. Bona porro quaesumsut opinor . ea qua det Ela abenis δε-
Exempla habemus dissim. unum illustre apud Plinium T. 78. Domin La s ex Ponto nondum mihi visu, ene auditus quidem , sed iudicio tuo credens, Allensiationem quandam mihi erga te putatu siuae ministeriumque mandauit. Rogauis enim testamento ut hereditatem suam adirem, remeremque, ac deinde perceptu quin Mynta millibus nummum, reliquum omne Heracleotarum-Theanorum ciuisatibus red-H
63쪽
mine comprehendebant & alienationem & abusio
Vult Gellius dici iscapio quomodo pignoriscapio copulato Vocabulo Uri. ii. Sed rectius est ucapio. non enim usus capitur,sed usu res capitur. Horatius. eaedam, si credis consiuitis, mancipat usius. Scholiastes: Proprietas emtione. Uucapione. Isidorus: u- capio est adeptis dominij per continuationem iustae possessionis, mel biennij, vel alicuius temporis. & ita usu capere dicitur, sicut usu perdere apud Plautum Amphitrione. Res quidem mobiles per triennium J Olim per biennium Plinius lib. v. epist. 1. Seu te non subsicrip ῖ se mecum, σiam biennium transiisse, omniaque me Uucepiste. Et lex AtiliaJ Scribendum Atinia, ut in l. non solum,qn pr. D. hoc titulo :&sic nominat Gellius xvii. 7. qui & verba eius legis adfert huc pertinentia:
surreptum erit,eius rei aterna auctoritas ubi auctoritas
est ius vindicandi. Lex auctoritatem fundi iubet esse bientnium. Cicero pro Cecinna,& in Topicis. DE DONATIONIBUS. TIT. VII. Et apud Homerum Telemachus donat Piraeol Homeri hac de re versus sic vertere liceat: Ci m Pirae homines lateant secreta futuri, Si me forte proci sceleratu ad Suga istant Insidiu, patri que velim ercistere prsias. H c ego prae reliquis mulio tibi cedere malim sin
64쪽
Sin ego eo iustis prosternam cladibus vltor, Haec mihi tu gaudens media intergaudia reddas. .
Est & mortis donatio in Alcestide Euripidis, ubi sic
capesse hanc feminam, ac strua, precor
Vue donee iterum Thracas adducens equos Veniam, tyranno Bistonum misso neci.
At si, quod utinam ne sit, eueniat mihi, mulam futuram laribus hane dono tuis. Ad quingentos solidos J Aureos scilicet Iustinianeos qui nunc valent duos scutatos,sive coronatos.
QUIBUS ALIENARE LICET, VEL NON.
Nunc admonendi semus, neque pupidum, neque pupillam ullam rem sine tutoris auctoritate alienare posse, ideoque sim tuam pecuniam sine tutoris au toritate allicui dederit , non contrahit obligationem , quia pecuniam non facit accipientis lAlienationis vox hic in nativo ac generalissimo significatu sumitur. Sic qui pecuniam facit accipientis, eam alienare dicitur. itemqui soluit, i. obligari, β. pupillus, D. de auctoritate tutorum,l: eius, D. de rebus creditis. . Olet autem eadem vox alienationis tape pro materiade qua agitur strictius sumi. Facit accipientis pecuniam qui eam mutuam dat,ita si dandi ius habuit, i. rogasti,
65쪽
f.vit. D. de rebus creditis. nummi qui accipientis fiunt a dante alienantur.
Testamentum ex eo appellatur quod testatio mentis sit JSimilis allusio potius quam apud Plutarchum de Iside: λον-ε ιν. & apud Priscianum: Argumentatio dicta est, quasi argutae mentis oratio. est, autem testamenti definitio apud Quintilianum patrem voluntas defuncti consignata iure legibusque ciuitatis. Donatus ad Phormionem. Nemo moriens non vera loquitur vetentia, nisin iure ultima iudicia certiorabunt.
Ohm quidem duo testamentorum genera in ηυμ fuisse lHaec duo, id est calatis comitiis, &in procinctu, ut &quod sequetur tertium perlibram, siue per familiae emancipationem habes & apud Gellium diligentem veterum iurisconsultorum lectorem xv. 27. Calatis comitiis In Glossis: calata comitiam Λ ε μ γινομφα. In procinctu J Meminit Cicero de natura deorum D.& det oratore.
Per imaginariam quandam menditionem J Plutarchus libro de sera numinis vindicta hanc legem adfert in exemplum earum quae in specie absurdae videri possunt. origo inde quod emtio vetustissimus alienandi modus. inde factum ut omnes alienationes ad mo mi emtionis perageremur. Vide supra quibus modis ius patria potestatis soluatur. Scholiastes ad illud H orati j Si proprium est, quod quis b ra mercatur . oere.
66쪽
re hae siunt iuris, quibuι emtio confirmatur , cum pes libram expensa pecunia , per aes ipsium pretium demonstratur tvinde libripens huiuscemodi testificationibus adhiberi solet.
Possunt autem omnes testes e r uno annulo signare testamentum J Capito apud Macrobium VII. I 3. Veteres non ornatus, sita lignandi causa annulum secum ferebant. unde nec plures habere quam unum licebat, nec cuiquam nisi libero , quos Aloi fides deceret , quae signaculo continetur. ideo ius annulorum famuli non habebant. Sed neque mulier Non mirum mulieres ad testimo nium circa testamenta non adhibitas, cum vetustissimo iure testamenti faciendi ius non haberent, ut Gellius nos docet vi. 7. Nam & comitiorum nulla erat cum feminis communio, ut idem habet Gellius v. I9.
Legatariis aut infideicommissariis, quia non iuris su cesseres sunt, ct aliis persenis eis coniunctis testimonium non denegamus J Symmachus libro x. epist. 11: Dehine eum testimenti iure confecti fidem recitatio publicaret, calumnia inanis obiecta est, quod signatores nescio quid legati ex eadem
In aliis locis mel suis aedibus degunt J In sisti sedibus δε-gunt. Ita legit Theophilus, qui vertit, e. γὰἀαῖς ritimiς. Sedes Latine, Graecis corrupta Voce sunt castra stativa. Suidas, Anmν ε φωω ν. '
FACERE TEs TAMENTUM. TIT. XII.
Et praecipue militibus qui in potestare parentum sint, qM .ui de eo quod in eastris adquisierunt,permissum est ex μημ-
67쪽
tutionibus principum testamentum In Satyra vltima
Solis praeterea testandi militibus ius Viuo patre datur. nam quae sunt parta labore Militiae , placuit non esse in corpore censius,
- Omne tenet cuius regimen pater.
Petterea testamentum facere non possunt impuberes J Exceptis Vestalibus, quibus id permissum sexto anno, di
Hereditas plerunque diuiditur in duodecim etnelia , quae astis appellatione continentur J Scholiastes Horatij:- totum patrimonium. As vel assis, id est bbra, quae iuuiditur in duodecim uncias, cuius partes Aunt bae: deunx, dodrans, lusu, stu dextans, bisse,stu bestis, si iunx,semis, quincunx, triens, tuadrans, biens, ncia. In Glossis, as, αἴπαξ. Esse ex Sicu o M pro monuit peritissimus talium Salmafius,& pro unitate sumi. Consors inasse, apud eundem Fibratij Scholiasten. Forte as est aes sicut asSduus ab aere dando, Ciceroni Topicis. . luemque erit si dupondius expletus sit J Id est as alter . nam idem & pondo. Scholiastes Persis ad Satyram ii. Fuit autem asis libralis, Cr dupondius, quod hodie in Uu
Si plures conditiones infitutionibus a criptae 'd- .ditur in vetere codice, qua perfuerint : forte, qlia perfici
. nisi si fairis filios peregrinantei, ignorans qui essent,
68쪽
sereris instituerit J Legendum est, peroi natos. Nec aliter legit Theophilus. . DE VULGARI SUBSTITUTIONE.'
Mos erat Romanis heredibus institutis asscribere er alios, si forte priores isti heredes non forent. Scholiastes Horatij r
Institutio in primo versu ,sub tutio in sicundo. DE PUPILLARI SUBSTITUTIONE
Igitur in pupillari sub titutione sicundumpraefatum modum ordinata , duo quodammodo sunt testamenta, alterum patris , alterum fili, J Cicero 'de inuentione ii. quaestione proposita, an pupillo herede instituto, & mortuo prius quam in suam tutelam veniret,bona quae pupillo aliunde venerunt, ad agnato pupilli pertineant, an ad substitutos a patre testatore, sic ait: Pater sibi scripsit , e e-cundum heredem non filio , sed sibi iussit esse. Adjicit mox: Non est una pecunia , propterea quod altera iam erat pupilli
aduentilia , cuius heres non , in in tempore , in testamento
scriptus erat, si quid pupilis accidisset: e de altera, patris
reiam nune morim voluntas plurimum valebat, qua iam momiuo pullis suu beredibus concedebat. -
Ex eo autem solo non potest infirmari reflamentum, quod
69쪽
postea testator ia noluerit valere J Plinius v. epist. s. de C. Fannio: An fit me super ista, case ipsius: decesse meieri te- sumento omisit quos maxime diligebat, prosicutus est' uibus
ensior erat. Diui Pertinacis oratione eautum sit, ne alias tabula priores iure fudia irritae fiant, nisisequentes iure ordinata σ persectae fuerini J Vide vitam Pertinacis. Statuit autem hoc Pertinax ex iure antiquo: patet Quintiliani declamatione cccviii. Sublatum dicunt prius testamentum posteriore testamento. Neque ego inficior, si iure factum sit testamentum, hoc est, si testamentum est , potentissimam esse defuncti
proximam quamque voluntatem. Sed nego ullum postea factis testamentum. Qid enim est testamentum es ut opinor, moluntas defuncti consignata iure legibusque riuitatis. Non dixerim ego te tamenIum, cui numerus signatorum deest: Non dixerim testamentum, cui libripens oe emptor familia, σω- tera iuru necessaria. Plura ibidem habes huc pertinentia. Eadem oratione expressi, nis admissurum si hereditatem eius, qui litis causa principem reliquerit heredem J In vita eius scribitur non agnouisse eum testamentum per quod necessarij privabantur: &de Adriano ac Pio legimus ignotorum hereditates eos repudiasse,notorum, ita si liberos haberent. Cogitabant hi scilicet quod apud Tacitum in Agricola est, a bono patre non scribi heredem nisi malum principem. Praeiverat exemplo Trajanus. de quo in Panegyrico,id est in optimi Principis descriptione, Plinius: In eodem genere tonensim e hquod testamenta nostra sicura sente nec visis omnium nunc, quia scriptus heres. postea : Scriberis as amicis , ab ignotis praeteriris. Additque: Tene, far, hunc cursem, o probabi-
70쪽
tur experimento sit ne feracius or et berius, non ad laudem modo, sed ad pecuniam principi, si herede illi homines mori v linc, quam si cogantur. Caesar Augustus iurauit se A rij hominis locupletis hereditatem non aditurum. Seneca de Clementia I. IJἰNeque ex mila scriptura cui iuris auctoritas desii J Plinius : Non tu falsis, non tu initii'is tabulis aduocam. Licet enim, inquiunt, legibus Aluti simus, attamen legibis vivimus J Nempe cum priuatis. Imperatori hoc praestat potestas legibus soluta,it testamentum eius quomodocunque factum valeat:sed ut alterius testamentum non iure factum valeat, essicere non potest. Facta infe .cta fieri nequeunt. At hic ipse Iustinianus qui hoc ius condidit, &ex epistolis,& ex illegitimis testamentis hereditates adiit plurimas, ut in arcana historia Procopius nos non uno loco docet. Adeo etiam in his rebus: Consistere facile est: facile fon est exsequi. Cobaras apud Curtium ait in suo quemque negotio hebetiorem esse quam in alieno. turbida fieri consilia 'eorum qui sibi inadent. Propterea monent sapientes in nostro negotio cogitare nos debere, quid iudicaturi essemus, si id esset alterius.
Vna quarta eis dari possit, τι ea pro rata eis disribuatur JAnnotatur in veteri codice : pro virili portione quama.