장음표시 사용
2쪽
Congregationis oratorj in Urbe Presbteri
iL v RIM A s, easdemq. imnlortalesJea tisii e pater, tib gratias agimus,quod veri amantisssimus, nec ad momentum passus sis exultare medacium,qui oblatum tuae Sanctitati librum, orioso,sed mendace huiusmodi titulo decoratum,
GREGORIvs MAGNUS INSTITUTO SANCTIS S. P. BENEDIcTI
REsTI Turus, ita insultantem nequaquam progredi, nisi censura aequa castigatum permiseris; sed edendum tantisper vetueris,donec a nobis recognitum,si esset inuentus acceptatione dignus, exoscularemur eum; sin minus, aduersariis scriptis per Apologeticum confutaremus. Dod abs te factum summo iure, negari non potest, ut simul causam uterque suam prosecuturus, accusator & reus, una eademq. die se sisterent coram iudice, qui simul utrumque audiens,cuius stat iura potiora, decerneret. In cuius agone certaminis, si ipsum Cardinalem Baronium, cuius interest, adesse non videt; sciat Beatitudo vestra, cum detineri grauioribus negoti js occupatum , laboriosa nimirum editione undecimi Annalium Tomi. Sed quod magis puto verum, a certamine sese modestiae causa subdu A a xit,
3쪽
xit, ne amplisma dignitate prateminens, si descendisset
in campum, auctoritate potiusquam veritate videri pos. lsit vincere voluisse. Con sulto igitur rem per nos agi ma
gis placuit, qui eiusdem domus, unde ipse est progressus, , alumni, &ξs litteiarum studijs assueti , hi suscemodi .
suscepimus haud inuiti,sed summa alacritate prouinciam, eo quod a cioltraparte stare senserimus veritatem. Uid tandem in. his scribendis paucis hisce diebus praestites i- mus, virorum eiusdem facultatis doctissimorum sit iudi cium. Interim vero te ipsum, Beatissime Pater, ex Ap stolico tibi diuinitus munere impertito , custodem veri- . 'tatis, di vindicem imploramus,& protectorem. Vale.
4쪽
Presbyter Congregationis Oratorij, spiritum veritatis .
I ccepero ab ipsis titulo, Constantine, tuum discutere librum, plane inuenio, de te dici posse, quod cecineris
triumphum ante victoriam, conmus nimirum te vinci non posse, quem tot auctorum, quos ante ipsum exo dium operis ostentans enumerasti, turba circumdet. Poterit apparatus iste tuus perterrefacere pusillo anuino homines,ut olim numerosus exercitus Regis Syriae famulum ' Elisaei, sed unus omnesetunc valuit caecitate percussos cVtiuos adiicere in triumphum. Astat pro nobis certo scias instar Elisset, Gregorius Magnus, qui omnes istos tuos arguat caecitatis, conuincat erroris. Vnus hic nobis pro omnibus, qui omnes superet auctoritate, quod ei solide se ipso testanti masis credere iure debeant veritatis quique cultores , quam mille alijs diuersa ab eo scribentibus, qui post plura saecula vixerint. haec occasione gloriosi tituli tui libri dicta sunto. . . Cum vero ab operis inscriptione descendo ad liminarem epistolam, eamdcmq. mancupatoriam, datam sanctissimo Domino nostro Papae Cl menti ; statim occurrit quod sit correctione maxime dignum, dum S. B nedicium nominas omnium monachorum parenteni: quia ne dicere possis,omnium, Orientales aduersantur monachi, qui alijs se parentibus omtos, Antonio, Pachonato,atque Basilio gloriantur, cuius se esse filium idem sanctissimus Benedictus in suis Regulis profitetur. Sed ut nec possis rese re,quod dicis,ad omnes Occidutiles monachos;repugnant ij, quos S.Ambrosius,Hilarius, Martinus, Cassianus, Honoratus, Caesarius, & alii inst tuisse reperiuntiu in Gallijs: ut dicere praetermittamus de monachis Hiaspanis & Africanis, ijs videlicet, qui ante S. Benedictum excoluere vitam monasticam: quorum ipse nullo modo dici pater possit & auctor, quorum ingens fuisse numerus reperitur. Adeo ut laciniora laudatio ista tua sit voritatis fibula constrinsenda, contrahendaque, & suis limitibus coarcta
da i nimirum ut S. Benedictus pater dici debeat monaci rum, illorum
PRAEPOSITO s. MICHAELIS A THELIORE.
5쪽
dumtaxat, qui sub is iis Regulε instituto monasticam vitam exercuerunt. De ijs autem, qui eodem titulo usi dicuntur, dicendum erit inferius, cum Zachariae Papae priuilegium, ex quo ista hauserunt, perspicua luce talei
demus esse omnino adulterinum .
Occurrit post haec nobis praefixum abs te tuo operi argumentum. De quo antequam incipiam aliquid dicere, & reliqua prosequi, atque campum infredi disputationis amplissimae; te ipsum monitum velim, ut cum euenerit nos de rebus S. Gregorij sententia discrepare, charitas tamen Christiana internos integra perseueret in vinculo pacis,etiam si disputationis impetu ut assolet alterum nostrum contingat aliquando serri li-c tius trans fines illos,quos praescripsisset sibi seruandos; cum alioqui xsse soleant etiam & vulnera illata ab amico proscua. Ceterum quod Ap a stolus moneat: Noli contendere verbis; ad nihil enim est utile, nisi ad subuersionem audientium,J haud in animo est te sic sequipe longissimos& sinuosos illos tuorum dialogorum anfractus,ut obuiantia friuola reda guam , sed cominus pede collato conserens manum, in ea, qui noscuntur natoris esse momenti,cbnsurgam; infringam vero ua potissimum, quibus - 4mpi ignasse lalso inueniris Annales laeclesiasticos: ut sic cos omnes, in , quos es illapsus errores,corrigere possis, in primis vero calumnias,atque etiam falsitates enormes, quibus tua ipsa scripta conuincetur esse reserta. Vt autem, Lector, omnia, de quibus est controuersia, eadem singula sa-cillime intelligere possis; hic eae vcstatim, prout in Annalibus scripta sunt, reddenda putamus. Ac primum Baronius res gestas S. Gregorij ab eius praefectura Vrbana sic incipit: Hoc eode anno Christi DLxxx i. & Pelagu
'ε ε Papat Secundi anno quarto, & Iustini Iunioris Imperatoris anno declina sexto, Laurentius I unior post Frontonem creatur Episcopus Mediolanei .sis ccclcsiae; moxq. ad Pelagium Papam, ut in communionem Catholicam
reciperetur, scripsit libelltim, quem Cautionein, Gregorius Papa appe lat , qua se auersari schismaticos, & in causa Trium Capitulorum Romanae innaerere Ecclesiae prostebatur. Cui quidem libello cum complures nobstes Senatores subscripserint; etiam Gregorius, qui postea suit Romanus Pontifex, cum hoc tempore Urbanam sereret praesecturam, suuna aI posuit chirographum,ut iple testatur in epistola ad Laurentii successorem Coni tantium . Subscripsere autem ipsi Senatores, idemq. praefectus Vrbis Gregorius tamquam fideiussores Laurentii ipsius Mediolanensis Epist pi. ex quo intelligas , cur idem Gregorius ipsum Laurentii libellum fidei nominet Cautionem. Cum igitur haec ipsius Gregorii Papae testificatione adeo manifesta sint: vides quam lonse ab historica veritate aberret Ioannes diaconus, dum in vita S. Gregorii Papae tradit, ab eodem, qui scilicet Pelagium praecellit, Benedicto Papa ipsum Cregorium ex monacho, inuitum licet de renitentem creatum hi isse diaconum Cardinalem S. R. E. Ii super, quod antequam hoc Benedictias Papa aggrederetur, ipsum adhuc monachum Gregorium miserit in Britanniam insulam ad conuersionem rentis Anglorum, sed tumultuantibus ciuibus ab eodem reuocatum, Manter diaconos cooptatum. taec quidem Ioanes diaconus tradit, sed Quam sab
6쪽
Aduersiis Constant. Bellotium.
Abulose, tu ex modo citatis eiusdem Gregorii scriptis iudex eris. Appres
suri itaque iam nos ordine temporum res mirifice gestas eiusdem S. Gr gorij recensere; quoniam continget interdum a Ioannis diaconi, qui vis tam eius scripssit, lententia discrepare: hoc ne nimium audax alicui videri ipossit, cum auctor absque reprehensione hactenus lectus fiterit: hic primum de ipsius auctoris tempore, quo scripsit, paucis agendum putamus. Cum igitur ipse in eadem scriptione meminerit Leonis IIII. Nicolai, a que Hadriani Romanorum Pontificum, inscribatq. opus illud ad Ioannem Romanum Pontificem eius nominis Octauum ordine, qui sedere coepit anno Domini octingentesimo septuagesimosecundo: iam liquet, post haec: trecentis serme annis eos libros elaborasse. J N inserius: Sic igitur haud quisque prudens in verba auctoris dixerit esse iurandum, qui post annos
ut dixi) strine trecentos ea de S. Gregorio scriptorum monumentis p ueris commendauit: cum alioqui etiam, ii codem tempore cum S. Grego- .rio ille vixisset, a perspicua veritate reselli siue ipse, siue alius, minime re-
fugere iure pollit; eoq. magis, si ex ipsiusmet Gregorii scriptis auctor rodarguendus erid haec Baronius in Annalibus. Tu vero, Constantine, hinc sumens tuorum dialogorum exordium, t tus in eo versaris, ut Ioannis diaconi auctoritatem reddas irrefragabilem, sicq. ab argumento trium tuorum colloqui ortam, quod operi praefixisti, iam incipiens, totus verseris in laude ipsius Ioannis diaconi. Inde vero acerrime in eos inueheris,qui hac nostraetate in nonnullis aliter sentiant, quam ipse scripserit, & certe quidem, etsi non expresb nomine, perstringere te tantum Cardinalem Baronium multipliciter inueniris. sed toto iranda tamen ista, atque dissimulanda. Quod vero inserius de Ioanne di cono lonsillimam disputationem intexens,eo demum rem ipsain perdu- --χρ. cis, ut iplum Ioannem Uictu mirandum, sed execrandum) quintum con- ε'
stituas Euangelistam; quid dicam, nisi poeticum illud; i. are. Spectarum admiss risum teneatis amici ἰJ
Arguar calumniator, & calumniantium plectar poenis , causa cadam , nisi hoc ipsum Lectori aperta luce inspiciendum, ac manibus co trectandum ostendam. Vbi enim plurima de Ioanne ipso summe exaggerans intulisti, quod Ioannis Papae iussu scripserit vitam sancti Greg rij, eamq. ex Apostolicae Sedis scrinio in primis acceperit, striplamq.
idem Pontisex comprobauerit: ex tali tantaq. assumptione conclusionem eam deducis,quam cum mea sententia minime esse Catholicam existimarim; qualis tamen sit illa, supremo Tribunali, cui praesidet ille qui clauum
tenet & claues, ipse Romanae Ecclesiae Ponti sex, relinquimuS examinan- . .
dam. Quaenam sit ista, velim,Lector,ex verbis eius accipias, quae in primo colloquio habet. sunt haec ipsa ii ad apicem usque fidelissime reddita :Frustra igitur illos niteris relallere,cum eos probauerit Ecclesia. Aut e go Ioannem ipsum cum scrinio Apostolico, & Scriptoribus illis, quos auctores habuit operis sui , immo Ecclesiam Romanam, quae eius scripta ut audisti approbauit, & publicari praecepit, & ecclesiis legenda tr didit, recipies: aut certiores auctores ipsa Ecclesia proferes. Mod cum
7쪽
sicere hon poteris thaud enim seri potest) velis, nolis,cogeris Ioannili aliactoritatem, quin potius ipsius Ecclesiae Romanae illis tuis recentissimis Scriptoribus praeserre. JHis quidem id tu niteris, Cotillantine, ut astruere velis, quod omnis liber, quem Ecclesia Romana probauit, & lesendum concessit, eumdem ipsum quilibet, velit, nolit ut ais in omnibus recipere teneatur, ut in nullo ab ipso debeat discrepare. Sed hoc tantum esse priuilegium sacrorum librorum, quos Ecclesia canonicos comprobauit, quis nescit Ad eamdem vero regulam omnes ab Ecclesia probatos libros aptare vel te, quantum piaculum Z Indulgendus tibi Brte hic error est et,quod calore disputationis ut as let impetuq. concitatus, nesciens terminos sis trans gressus; nisi haec eadem tu ipse,per eamdem lineam deducens serram, saepedi sertius repetijsses, atque constanter assirmasses. nam & haec tu ipse inserius : Cum Ecclesia Romana, quae semper filii magistra veritatis tr dendae & tenendae, comprobauerit, & sua auctpritate publicauerit scripta Ioannis, & ideo vera esse credantur: non quia indubitanter credendum esse Ioanni existimemus; sed quia certo tenemus ea , quae approbauid Ecclesia esse vera.J S paulo post: Qirare cum Ecclesia probauerit, quae Ioannes memoriae tradidit de tanto viro; iam n5 licet aliter sentire, quam ipsa sentit. J & rursum: Nos enim consuevimus eam amplecti veritatem, quam praedicat & profitetur ipsa Romana Ecclesia, utpote ore vasis electionis laudatam, perpetua Pontificum successione firmatam, an uine tot sanctorum Martyrum consignatam , doctissimorum virorum uniuersi o bis scriptis celebratam, & usque ad haec nostra tempora protensam & se uatam. Hanc itaque tenemus, & pro hac vitam millies in die, si fieri pose 'set, & necessitas exigeret, prostindere parati sumus. cum certo sciamus extra hanc salutem non dari. Licet igitur Angelus de caelo aliter nobis euangelizaret, quam ipsa his ferme mille annis de Gregorio nos docuit inequaquam tamen ab eo, quod ipsa approbauit, recedendum esse duciamus : Neque enim est alia domus, in qua liceat agnum comedere, quam
haec ipsa Ecclesia Romana.J- Audisti, Lector, quo altitudinis & eminentiae prouexerit iste Ioannis diaconi scripta de sancto Gregorio Papa: ut eius sententia ab illis rec dere nefas sit, etiam si Anselus de caelo aliter annuntiauerit: ac si fidei de
creta essent cuncta quae ille scripsit, quae non liceat cuiquam non credore,non tenere; ut iam eius sententia,nouum Euangelium secundum Ioannem diaconum appareat ab Ecclesia receptum. Quis ista crederet avia
ro Catholico asseri potuisse, nisi ipsa eius verba scriptis consignata do .cerent λ sed adhuc , Lector, audi, quam fixus persistat, figatq. pedes in ista sententia. subiicit inserius haec: ' Ecclesia comprobauit quod constria psit Ioannes:& certe credi debet, non quia illud scribit Ioannes, sed quia id comprobauit Ecclesia. At videri nolle credere,quod fide dignum decreuit Ecclesia, immo contrarium asserere,quid illud sit, me tacente , si j auditores intelligunt. J Perspicis nea ector,quid sentiat Constantinuo anempe non recte credere quod credit Ecclasia,qui non credit auod scribi: Ioannis
8쪽
Aduersus Constant. Bellotium. 9
Ioannes ipse in vita s. Gregorij, quam dicit ab Ecclesia comprobatam .
Vt plane, licet prae verecundia non expresserit, veritus in Baronio amplis simam Cardinatatus dignitatem, pro conscientia tamen sua ex deductis in- consequentiam, demonstrare quidem voluerit haereticum esse ob eam causam,quod non receperit omnia, quae a Ioanne scripta sunt in vita Gre-
orij ,quam dicit ab Ecclesia comprobatam. Quid ad ista Baronius3dices. isiit, hominis inscitiam admiratus, qui in ipso disputationis ingressu sic 'graviter lapsus sit. Vt ex his, qualia esse possent, quae ab ipQ s duntur
toto ipso suorum dialogorum cursu, haud falsiis coniector extiterit. Sed adhuc tu, Lector,audi,quae paulo inferius,persistes in sentetia,dicat; nempe esse impiisi recedere ab eius de Ioannis sentctia, in his quae de S. Gregorio scripsit. ait enim de Ioanne & alijs, qui sunt eiura secuti: Tantom a par. s. vero virorum sententiam damnasse, immo Ecclesiae, quam impium vide- vcrs ri possit, nemo nisi qui sensu caret, ignorat.J & inferius perstans solidius in stultitia huius erroris,subijcit ista verba:'Si non admittis quae scilicet b- α Ioannes diaconus scripsit: liquido constat, te non probare quae comprobauit Ecclesia :& sic certi sumus, quo pede claudices, cum te adeo obsi matum in tua suspicione ostendas, ut ea te liberari penitus nolle videaris. Quo fit, ut nec Ecclesiae credere te velle innuas, quam tamen tanti facere existimaris. En tu ipse vides,Lector,quam non Baronio probe noto,sed sibi potius irroget ignominia monachus iste, curandus helleboro, seu potius virga vel alapa ς Benedicti, & quale inuret nota Conprepationi Cassinen- . C et GL si, quae credatur doctiorem clegisse monachum ad reselsendas Baroni; de bo S. Gregorij monachatu sententiam. Siccine,venerandi patres, librum haud δ' diligentius cognitum , in omnium vestrum dedecus prodire suistis 3
At docendus tu,Constatine ad te in primis scribimus ista docedus inquam futiles, qua distinctione ipsa dicat sancta Romana Ecclesia prob
re libros. Non enim ut putas omnes,quos Ecclesia probat libros, eos ii missiniis esse vult auctoritatis, ut sunt Hagiographa, ipsa videlicet sacra Scriptura, quae ex libris constat, quos Canonicos appellamus; quorum
dumtaxat illud cit priuile tum, ut calua Fide Catholica, nihil ex ijs, quae
ibi sunt scripta, in dubitationem liceat reuocare; ceterorum autem receptorum ab Ecclesia librorum secus, etiam si ipsorum sint praecipitorum Ecclesiae magistrorum, quos prae dignitate nominamus Doctores Ecclesiae, ut Augustini, Hieronimi, Ambrosi, atque Gregorii. nam audi quod de se ipso S. Augustinus 4 lcribat in prologo tertii libri de Trinitate: Noli d . a. d. . p. meis litteris, quasi Canonicis Scripturis, inseruire; sed in illis & quod non
credebas, cum inueneris, incunctanter crede. In nostris autem quod certum non habeas, nisi certum intellexeris. noli firmum tenere.J & ad S. Hi ronymum epistola: ' Ego solis eis Scriptorum, qui iam Canonici appel- elantur, didici hunc timorem honoremq.deserre, ut nullum eorum scri- bendo errasse audeam credere; alios autem ita lego, ut quantalibet sanctitate & doctrina polleant;non ideo veru putem,quia ipsi ita senserui, sed quia mihi per alios auctores, vel canonicas, vel probabiles ratio aes, quod a Vcro non abhorreant, persuadere potuerunt. J eadem quoque habet in
9쪽
AE c.s M.'. epistola' ad Vincentium quadragesima aua. sed & ad Fortunatiatium, ι. io. H I. cristola centesima undςcima istis verbis :h Neque quor mlibet disput tiones, quamuis Catholicorum, & laudatorum hominum, veluti scripturas canonicas habere debemus ; ut nobis non liceat, salua honori licet tia, quae illis debetur hominibus, aliquid in eorum scriptis improbaro, atque respuere, si sorte inuenerimus, quod aliter senserint, quam veritas habet.J haec Augustinus, quae omnia Gratianus intulit in Decretorum li- . bria. Disce igitur Constatine,quibus scriptis eiusmodi praerogatiua d catur, nempe tantum Canonicis, ut nihil ex eis debeat in controuersiam re uocari. de reliquis minime; ut caueas, ne rursum in eiusmodi monstruosos errores impingas; sed scias sic probari ab Ecclesia Romana cuiuscumque scripta ab ipsa reminita,ut nihil in eis contra Fidem Catholicam, vel bonos mores conscriptu habeaturiceterii in si quid minus veru insit in eis, cuicumque voleti redarguere liberum esse sinit. sicut tibi disputare aduersus Baronii Eccles Annales non negatur, quos ab eade probatos liquet Ecclesia,ut apparet ex diplomatibus Pontificijs de his datis:quod tu non poterivostendere factum in eiusdem Ioannis diaconi libris. ut intelligas, qua etiam ex hac parte potior sit conditio eoru dem Annalium, oram Ioannis diaconi scriptorii. Adeo ut si verum esset, quod dicis,probata seniet ab Ecclesia non licere amplius cra ne sint,in dubitationem reuocare,& aduc sus ea sentire: grauius tu peccasses aduersus posita in Annalibus scribes, quam ipse aduersus Ioannem diaconum. At non hoc sibi Baronius vendicat priuilegium , qui lucubrationes suas omnibus qui contradicere velint,
libenter exponit, ut veritas controuersa magis eluceat.
Ceterum si Baronius scriptis ipsius Gregorij Papae magis detulit quam Ioanni diacono, quid peccauit quis adeo amens, qui non alterat Gre-forio Pap. e magis, de rebus praesertini suis, quam Ioanni,vel mille similiaus esse credendum ae inivi ia irrogatiu Ioanni diacono, si ipsi Gregorius praeseratur Z Honori habenda eius scripta quis neget λ sed numquaprosecto, ut in matriculam transeant scriptorum Canonicorum, ut nihil ex eis possit indubitationem reuocari,& erroris arsui. At nonne satis donatum Ioanni ab ipso Baronio, dum non vocatur in suspicionem fraudis, quod praetermisso Abbate illo Valentio iam tertium ab ipso S.Gres irio suo Abbate nominato,supponit loco ipsius quemdam confictum Hilarionem: cum sciret per Abbatem illum a Gregorio ita *pe nominatum, ipsum a Benedictinis omnino seiungi,sicq. ex eo stustrari penitus quod c naretur asserere, S. Gregorium fisisse S. Benedicti Regulae proselibrem λTu vero in his quae insers, quotupliciter peccaueris, ut te corrigas,oste- e par. 3 demus. Qiod enim dicis,s ex Ioanne acceptas esse lectiones, eas l. in Breuiarium Romanum illatas: inde scilicet arguis, non licere amplius Ioannis eiusdem scripta in controuersiam reuocare. At neque Breuiarium ipsum, praeter lectiones exscripturis Canonicis excerptas Romana Ecclesia r citandum ita tradit, ut omnia quet in eo sunt, velit locum obtinere scripturarum Canonicarim. Nam si ita esset, cur correctioni exposuit illud Pius
P P Qmatus, cum sacrunt loca noamilla correcta cur nuperrime sub
10쪽
Aduersus Constant . Bellotium. I I
Clemente Papa Octauo recognoscendum iterum idem est traditum, cum loca pleraque sunt emendataZNa inter alia illita ipsum,quod Ioannes diaconus asserit de Cardinalatu Gregori; sub Benedicto Papa, est correctit,ut fuerit Benedicti ipsius nomen sublatum, quod tandem viii docti id sens
rint apertum esse mendacium. Quod igitur saepe corrigitur, mutatur,au
getur, & minuitur, procul abest suod tu putas ut debeat inter Hagio grapha numerari, ta eodem cum illis priuilegio ibui.
Sed & in eo corrigedus es,dum asseris,nsi licere a Ioanne coscriptas res gestas S.Gregorij reuocare in controuersia,eo quod ipse testetur accepisse se illas ex Scrinio in primis Romanae Ecclesiae, & aliunde ex scriptoribus a tam ναveteribus, ut ipse testatur. Etenim responderi potest,ea quae deducsitur in misi. controuersia, non esse ex illis, quae collegit ex Scrinio,sed quae alivde quaesiuit, quod & firmiter quoque possemus asseuerare.Nam quae de S.Gregorio accepit ex Scrinio,quis non intelligat fiatile ex epistolis eiusdem sancti Pontificis, ex quibus idem Ioannes optimam partem eius vitae contexuit . . Nam & hoc ipse testatur Ioannes in fine praefationis,dum ait: Si cui aute aliter visum fuerit, ut assolet,ad plenitudinem Scrini; vestri recurrens, tot chartaceos libros epistolaru eiusdem patris, quot annos probatur vixisse, reuolliat. Jsic igitur,tuc in eo verum sit quod subiicis: in In quo scilicet Scri- b Dr.nio utique non seruantiu nisi ea,quae ipsam Apostolica Sedem approbasse costare potest,& quae in Acta publica redacta,& fide minime dubia per mi nistros legitimos ipsius Ecclesiae confirmata,quae ad cruditione certam si turorum seruata in Tabulario eiusdem Ecclesiae summa fide,& diligentia custodiuntur. J sed quod paulo post in fine paginae uniuerse ita pronuntias: Cum ergo Ecclesia approbet, quae in suo seruantur Scrinio, & ex eo hau- serit Iotines,quae de beato Gregorio coscripsit:luce clarius est,ea quae stria psit,Ecclesiam comprobasse,saltem quoad fidem historiae spectat.J Haec in Constantine, cum dicis, propeinodum iacis, ut tui causa crubescamus, cuetiam ipsum totu Scrinium Apostolicum velis efficere Hagiographum, ut nihil ex iis, quae in eo reperiuntur, erroris argui posse contendas. At ubi tot surreptiones, quas nolens &inuita Sedes Apostolica iugiter patis Iet 3 solius Dei est, qui cor intuetur,liis posse carere, & in omnibus rebus , quae deseruntur ad tribunal Ecclesiae, cognoscere &discernere salsum 1
vero; homines utem,& ipsum etiam Papam in his quae sunt facti, falli posese & decipi, quis nesciat Et ne aliunde quam ab ipso Gregorio ς de his e Cret. Hal. testimonium petamus: audi quid de Romanis Pontilicibus subreptionibus expositis dicat: Miraris Petre,quia sellimur, qui homines sumusλJ & pa lo post: Quid ergo mirum, si ore mentientium aliquando in aliud ducimur, qui Prophetae non sumusῖMultum vero est,quod uniuscuiusque Pr sulis mentem curarum densitas vastat; cumq. animus diuiditur, si minor ad singula; tantoq. ei in una qualibet re surripitur, quato latius multis occupatur.J haec Gregorius de Romanis Pontificibus potissimum i quens. od vero ad Scrinium pertincti ut locum inanc paucis concluda, minime obscurum est per Scrinium umendo partem pro toto, intelligere
voluisse Ioannem diaconiun ipsam bibliothecam Apostolicam, in qua vc