Antonii Coriolani De rerumpublicarum nexibus meditationes

11쪽

re curant , & demum , nulla quamvis ratione praedita , ea omnia facere experimur , quae ad majus commodum sunt ordinata. Si vero haec

faciunt , non dicendum ratione fera animalia decorari , sed instinctu naturali tantum ; ita ut quae non ipsa laedunt amplectantur, cetera ave siritur(i). Nec in contrarium ducant a tot viris allata exempla, ut illud ex Aristotele desumptum, de camelo quodam, cui a proriga cum fuisset draceptus, ut cum matre corpus misceret, delapso verbmento , ct agnita matre , quamvis coitum a Leerit , sciens tamen sceleris , mordicus prorigam interemerit sa). Nam codices Aristotelii haud habent , sciens tamen scelersi , quod ab interprete hie falso ascribitur cum tantum .dicata te tac Ps

de nec illud , agnita matre in Aristotelis verbis ines(M Hist. Anim. Lib. IX. Cap. XLVII. si Thomas Hobbesus , & Nicolaus Machiavellius

contra existimarunt ; & quod impudentiae postremum est, illud etiam astitere non dubitarunt , belluarum vitam ceteris praestantiorem . omnibus anteponendamelle. Thomas Hobbesius & Nicolaus Machiavellius, hoc dii merito nomine, omnium exsecrationes Ellequuntur.

12쪽

iriesse videmus. At saepe in eodem Auctore vere ea inveniuntur, quae hoc demonstrare videntur ; ut de elephante scriptum est sa), & de equo

est alia narratio , qui suam insciens matrem pre sit, quique postea, cum eam agnovis Tet, se suis

gae sic praecipitem dedit, ut mortem ex eo sibi comparaverit OQ. Id vero quomodo ex concubitus recusatione factum dicemus , cum potius nimia quamdam corporis exsultatrone ita accidisse videatur. Hoc enim equorum generi evenire solet, ut nullis quamvis calcaribus , maximam saepe fugam arripiant, unde mortem illos etiam oppetere non raro acciderit. Nec antea quod recusarit, ut inquit Aristoteles, quidquam est , ut matris copulae illum repugnantem credamus . Nescimus causam, qua illud antea noluerit. Forsan tunc minus ad id operis corpore pronus erat. Sed hujus rei ratio in ipsa brutorum natura potius quaerenda est , quae prout sanguine redundant , sic volunt , aut nolunt. Quam nos fera inter animalia concubitus promiscuos semper extitisse novimus 3tai Arist. ibid. Cap. XLvI. vi Id. Cap. XLVII.

13쪽

mus 2 Quare nee erita ut inter praevisa, ac rhtione cognita factum hocce reseratur. Verum, &ipse Aristoteles docuit homines tantum esse, quos solam ex proposito agere, dicendum sit , neque ad alios animantes illud convenire et om diap x υ

dicimus: neque etiam animatum , praeter hominem (a . Et alibi ; vcvro rumpos Ta αλλα θα

Hoc enim praeter caeteras animanteis hominis est

proprium, ut solus boni O mali , justi ct injusti, ct aliorum similium sensum habeat (b . Quo

modo nunc igitur ita de brutis animalibus testatur E Quod in Levitico dicitur : Qui cum jumento O pecore ceserit , morte moriatur e pecus quoque occidite. Mulier quae saccubuerit cuilib.t jumento , simul interficietur cum co(ri , nil probat , ut quasi sibi consciae cri-

14쪽

minis bestiae dent meritas poenas e in odium quippe hamani sceleris , ne qua in posterum

facti memoria remaneret, statuit summus Auctor, ut cum homine bestiam pariter interfic ranc. Ea enim vel corrupta , vel male interpretata sunt loca, quae huic lententiae adversantur. Quare illae locutiones et animalium societas, providentia , ratiocinatio , fidelitas ita accipiendae , ut eoAx opexas , & quadam ratione exprimendae similitudinis illarum actionum cum nostris adhibitae videantur. Nam , ut ait vir quidam eruditissimus i quamvis de futurorum providentia iunonnullis exempla inveniamus , ut in ciconia , sciuris , formicis haec tamen sunt ab his si-pliei naturae instinctu , nullo Ad terlaebi. Et in hoc, subirascimur, admodum omnium fere 'Scriptorum voces concordes esse, qui, nescio quo fato, quod natura omnino belluis denegavit, ipsis attribuunt . Sic Pusendorfius se) nimium pro belluis pugnare videtur , dum dicit, corpote illas uti tantum ad generationem , ultra non progredi. Homines vero & ad generationem , Mad

15쪽

ta libidinem se exercere. Et parum abfuit, quin ratione bruta nobis essent praeferenda. Id Pufendorfius comprobat calculo cum multorum , tum Oppiam (a), ajentis: m m dii plereti rose I, 2χ-

eratγ : non enim feris es consaetudo , venter camptinus est cubile ineuntibus , perficere venereum opus. At viri philosophi, dum majora agebant, haec tamquam minima sprevere , nec medietatione digna satis existimarunt . Quid, quod animalia rarius quam homines copulantur , noueo modo , non illis temporibus ; ea tarsan ex hoc, potiori ratione esse dotata , quam nos samus, meliori uti forma ratiocinationis erit exi stimandum Quaeso, ne tam praecipites in decernendo videamur . Bruta una corporis lege miscentur. Quod vero serius , neque certis modis , quibus melius id patrare possent, agunt, ex rationis desectu, ac mentis caecitate evenit , minime, ex moderatione, ac facti conscientia, usuque rationis . Homines autem , si crebro id L

eiunt , si procliviores post prandium cevent , si

16쪽

uno latius modo, quam alio , hoc ad nimiam mentis, rationisque acumen erit referendum, quo audax Iapeti genus omnia ta libidinem experiri non dubitavit . Quare , viri docti sic alucinati sunt, ut, quod fera animalia rationis inopia agunt, homines vero ejusdem rationis abuisse, inverterent, ac pessimum inde vitae nostrae figmentum constituerint (i J. Sed quoniam huc sermo incidit, non pigeae examinare locum, quem , ut ad propositum accedere videmus, sic etiam hic locare, visum est . Locus est libri cujusdam recens editi , cui titu

lus , came analitico dei sistema legale (1j atque

io Samuel Pasindolfius eum necessitatem condendi leges ostenderet ad mores hominum compescend , tantum beluis tribuit, quantum illas hominibus credi derit moderatiores. Et quamvis id fiat alio argumento , noscitur tamen illud e vestigio a sua oratione et quamobrem & nos ea hic apposuimus; tum etiam quod jam. obtinuit , ut multorum inter exemplaria talis vl-deretur opinio , unde rationem nonnullos elicere , beluisque illam aselibete , non semel sumus demirati.(13 Non negamus, auctorem miro artificio hune libium fetipsisse , ac dissielliori taciliorem rei lega- Iis explicandae rationem invenisse. Illud etiam non praetermittimus . quod i demptis tot pene laseiventis linguae inutilibus ehaleris , humanior tractatio ineque tanto volumine digna umquam extitissec

17쪽

ita se habet: I volatili, i retiis , i quadrupedi

convivono per necessit. . Gli uomini convibono per Heruone ; e chiunque ha voluto ripetere t amanseo oriao diuri into desie api,desie formiche,dei eastori , ha con assurda inversion di termini eonfusi guaiti necessari togii alii Dcollativi (a). Nos primum de positionibus hujus loci videamus , deinde de

totius sententiae veritate. Et illud primo in eo 'offendimus , quod auctor socialem vitam belltas omnibus tribuerit , atque ita , ut omnibus numeris eam absolutam crediderit , uti liquet vel ex ipsa vocabuli specie , eonvivere , qua usus est ; quod non recte dictum . Non enim si quaedam animalia sunt ad formam societatis congregata, ut apes . idque genus alia; caetera, quae in omnibus naturam ferinam retinent , idem o tinuisse dicendum. Caeterum, & si ejusmodi vitam illis concedimus, non video , quomodo ad hoc necessitate serantur, cum ea omnia naturaeis tribuerit, quae si deficerent , credi posset, ad aliquod hujusmodi devenire . Plumis, seu pilis iam corpora eorum defenduntur: nascentes stare,

18쪽

atque ire videmus . Quare ex his nulla assurgit causa, quae necessitatem ad socialiter vivendum inserat , At dicetur , ne volatilium genus a vulturibus minuatur, omnino ad id saciundum astringitur , quod & cetera animalia , ad ea mala vitanda , facere oportet. Et faciunt 3 dc quidnam proficerent si fuerent 3 Alii judicent de hoc. Si vero in conjunctione animalium societatem posuit auctor , jam videmus quanta sit in . certa atque instabilis, sic ut ne jure quidem id ita fieri , excogitari possit. Non igitur necessiotas ulla extitit; non vita nata est ex necessitate , qua illa vere convivere , nos illud recte putemus . At subnectit , proprio delectu eam vitam homines elegisse , dc intelligitur; sed, quod magis verum est, hic addere deis buisset, nempe ara x- , & inevitabili , ita dixerim, electione id praestitisse. Nam belluis e sent infirmiores, si non ad socialem vitam animum appellerent. Hinc imminens malorum strues miscessitatem peperit ad consociatim, vel potius civiliter vivendum; ex necessitate , quae nullo modo vitari potest, nata est voluntas ad illud omnimo-

19쪽

do faciendum. Et sic probe haec intelliguntur . Quae vero in conclusone asseri , liberius dicta puto . Ait enim , sibi ab urda inversione rerum videri omnia confundi, dum nullum discrimen relinquitur inter actus necessarios, & illos, qui in nostro arbitrio sunt repolid, si in vir, scapum , hominum consortio repetatur. Quis estram caecutiens , qui ignoret quanta ratione vitae civilis argumentum ab apibus desumatur ' Sed videamus. Si sub nomine actus necessarii, intelligi voluerit potare , comedere ; hoc tam brutis, quam hominibus commune erit. Sin autem senserit de modis ad societatem potius pertinentibus, ( quod in regimine apum praeclare videtur j id unica . ratione posset necessarium appullari , quia nullo hae et Ap fiunt: quod contra est hominibus . qui praevidendo,jam norunt quotquot suscipiunt actus. Inde vero non sequitur quod necessarii non fiant, cum ita potius esse debeat, quoties meliorem fora tunam homines nanciscuntur . Reliquos vero actus , qui vim rationis sequuntur , eoque iis ,

qui ratione' utuntur, tantum sunt communes , ne

que cum his quidquam habere , neque legitimo

20쪽

conserri polle, exploratum habemus. Nulla igitu; rationum inversio inest rei, quae recte magis vadit. quoties cum illa, quam apes ineund, earumque

vitae ratione, nostram societatem comparemus .

Atque ita vix est , ut partitio illa actionum , quam ipse sibi assinit auctor , absolvi possit ;cum nonni i fui lis verborum lusus sit, inanem divisionem suscipere, in re non grammatice logica , sed solidiori potius doctrina excutienda .

Verum unde divertimus revertamur. .. Homo, qui eo sublimius extollitur supra cerera animalia, quo magis ratione pollet , ac lege meiat s a lege corporis abducitur et eo in sta-

tu , vel :ti gemma in sterquilinio , quid hominem de eat , quidque ad sui splendorem apprimet ducere t , ig. ora: et, dum vitam solivagam , undique damnis ageret stipatam . Nam ipse sermatus ad rerum sublimium, ac supremi Numinis intelligentiam, quam intelligentiam habere poterit, si nullo rationis concussu , nullaque mentis perspicua cogitatione ad bona quaeque elevetur Quamvis enim hominem inter ac brutum hoc maxime intersit, quod ille ratione praestet 1 ta