Opus Thomae Campegii Bononiensis, episcopi Feltrensis, De auctoritate, & potestate Romani pontificis, & alia opuscula, quae indicantur in sequenti pagina.

461쪽

MATR. ONTRA C. A CHER. Vt sille legititnam ducat uXorena, recipere com Pelletur. c. Gallaicianus de diuort quod non

esset, nisi foret Uera UXOr.

Tertio praerit,ittendum, ante legem scriptam liacuisse fideli coiugi accipere infidelem, quod id nulla lege prohiberetur. Proinde Ioseph

contraXit cum Aegyptiari Genes iiii. Mox sescum Aethiopissari Nume. XII. at tempore legis scriptae fuit uet: tum filiis Israel , cum Cananeis , maxime obstinatis eliauersis a Deo inire coniugia dc generaliter cum adesisti timor praeuaricationis populi. Et propterea EXO X X IIII mandatum populo Israelitico, ne acciperentuXoreS de filiabus alienigenarum, filiis suis, ne traducerent eos post Deos suos iuxta quod Es dras separati l connubia cum alienigenas: Esdrae, quandoque tamen permissum, cum scilicet abesset praeuaricationis periculum . Vnde Esler nupsit Assuero Hester si .e dictiim Deutero . . i. Si egressus ad pugnam uideris mullierem pulchram in medio captitiorum, edam atteris eam, introeas ad cam, dormiesq; cum ea, Scerit tibi uxor. Tempore autem gratiae nullatenus licet alicui fideli fontrahere cum infideli, iuxta illud Aug. ad Pollentium .d habetur in c. Sic enim XX III. q. I. Ne nubat stamina nisi suae religionii uiro, uel ne uir talem

462쪽

ANRO. PONT. POSSIT DIRIM.ducat uxorem . Id enim iubet dominus, docet Apostolus, lati utri lue praecipit testamentum. illud Ambro . libro de patriarchisd habetur in c. Catac. X XII l. q. V. Catie Chris sane genti lciri, uel ludaeam, uel alieni cnam iacit hae reticam, Momnem alien maritide tua, uXorem accersas tibi. Quapropter statuit concilium Toletan VIII. Ochabctur in c. Iudae ea . a. quod ii Iudaeus, cuius uxor ficta ei Christiana, accesterit adsidem separentur. Sed hae litabitalica uis quoniam hoc decretum aduersari

uidetur Paulo, qui dat consilium, ne dumittat. Respondet go, quem sequitur Tur recre dictum Apostoli intelligi de gentili infideli, non autem Iudae, quod non multum applaudit quoniam ratio a Paulo data utrobiq; militat, cum dixit Sanctificata est enim uxor infidelis per uirum fidelem. Me postri Unde enim scis mulier, si ui

rum saluum facies' quapropter melius responderi posset, decretum Toletan intelli-hendum iuxta interpretationem Apostoli, cum scilicet non uult insidelis cohabitare si- De contumelia creatoris uel intelligendum dictima Pauli de matrimonio inter gentilos seu Hebraeos, fideles , in exordio nascentis ecclesiae' quo tempore , ne amoi e coniugum retraherentur qui uellenti

463쪽

MA TR CONTRA L. AB HER. Icdem stiscipere , permissiim est cohabitare

cum infideli. Et consilium Apostoli expediensiti erat tempori, Infantiae ecclesiae: nec mirum pro qualitate temporum eccle liam tiandoque uariare. Quemadmodum Apostoli, etsi mandatum titerit domino, ut baptiZarent in nomule patris diui spiritus sancti, baptiZabant tamen in nomine domini Iesii, ut amabilea gloriosiim redderetur nomen Iesu. At cum crevisset numerus radelium, iam ubique esset gloriosum, amabile nomen Iesu, reassumpsit ecclesia forma baptipandi a domino traditam, iisque adeo quod amplius non liceat bapti-Zare in nomine Iesu . multi sint in hac sententia , quod si quis his uerbis baptigaretur, BaptiZo te in nomine Iesii, non esset

Siquis autem dubitauerit, quare Apostolus suadet matrimonium inter infideles contractum minime dirimendum sere, si uelint sine creatoris contumelia cohabitare Propter spem illam conuersionis infidelis, non licet ob eandem causam si teli uxorem ducere infidelem, ut eam perti luat ad fidem. Respondet o. Scotus, qui merito doctoris subtilis agnomen sortitus es indi. X X XI X. ar. VI quod non adest eo casumes futtirae conuersionis quoniam it il-

464쪽

AN RO PONT. POSSIT DIRIM.tius orba referamus multum aman conluvium multa magna faceret, ut illud attineteret, quae non esset facturus eo adepto. Et id o si iste non uult conuerti, dum ardet desiderio coniugii, non est probabile, quod ista Postea lucretur, sed magiSe coniterio, quia illa uidetur abducere istum. Video ei sat ratio tantae familiaritatis ad infidelem se manet ratio fugiendi illam familiaritatem quapropter idem Apostolus, qui consuluit

manere conuersum cum non conuersa dis

suasit contrahere fidelem cum infideli. Causae autem, cur tempore euangelicaelehis prolaibitum est matrimonium fidelis cima fideli, in primis sinit, quoniam desunt in eo matrimonii bona, bonum scilicet

prol(s, quod non est solum procreandae educandae prolis, sed educandae ad diuinum cultum a quod fieri minime posset, parentibus ad iucro contraria distratientibus: deinde quod desit fidei bonum quod non solum est, quod homini fides seruetur dictamine quodam naturae , sed etiam propter Deum , quia timoreo amore Dei seruanda est fides conniti postremo deest etiam bonum sacramenti, quia deest inibi periectas innificatio unionis Christi ad ecclesiam.

secutus est sententiam saucii Thomae in

465쪽

M A TR C ON TR AC AB HAE R EI PIIII sent.di. X X X X ad III. cum dixit,

quod matrimonium principaliter institu-ttuli est ad bonum prolis non tantum generandae, quia hoc sine matrimonio fieri poses et, sed etiam promouendae ad perfectum statum .Est autem in prole duplex perfectio consideranda , scilicet perfectio naturae non solum quantum ad corpus, sed etiam quantum ad animam per ea quae sunt de lege naturae, persectio gratiae .prima persectio est materialis Sc imperfecta respectu secundae desideo cum res, quae sunt propter sinem, sint proportionatae fini matrimonium, quod tendit ad primam persectionem , est imperfectum, Sc materiale, respectu illius, quod tendit ad persectionem secundam. Et quia prima persectio est communis fidelibus Scinfidelibus, secunda autem solis fidelibus, ideo solum inter fideles est perfectum matrimonitam.

Quarto praemittendum, quod si sidelise catholicus uxorem duxerit in haeresim lapsam, modo bapti; at sit secundum ritum eccesiae , uerum est inter eos matrimonium ctiam ut matrimonium est sacramentum. quoniam matrimonium, quantum speciat ad sacramenti necessitatem, paritatem exposcit quantum ad sacramentum fidei, scilicet baptismum, magis quam quatum ad in-

466쪽

ANRO PONT. POSSIT DIRIM.teriorem fidem , cultis defectiis noti dicitur fidei, scd tilius disparitas, qui respicit exterius seruitium. Propterea si sidelis cun haeretica rite baptiZata contrahat, uerum est matrimonium , etsi peccatum committat , si

eam esse itereticam non ignorauerit. Quemadmodum contrahens cum eXcomm Unicata, cum adsit ianua omnium sacramentorum , baptismus cuius defecit infirmum est coniugium cathecumen etiam habentis rectam fidem lanctus Thomas disc. superius citata. Et quamuis Ambrosius, ut habetur in .c.Caue.proh buerit, ne quis cum

his contrahat, non tamen eo canone decre

tum est , ut separentur. Quemadmodum cin aliis pluribus casibus ecclesia prohibet contrahi matrimonia, non tamen irritat contracta . Propterea recte dixit Ricardus de media uilla insignis theologus d LXXXIX. q. I.LII I. sent.quod non redditur fidelis persona illegitima ad contrahendum cum insideli, propter infidelitatis peccatum, quia tunc esset persona illegitima ad contrahendum cum fideli non baptigato , quod est Lilsum. sed ratio es quia non suscepit sacramentum baptismi, qui est ianua omnitim sa

cramcntorum .

Ex praemissis subsequitur , quod cum inter haeresi iniectos siue unus tantum , siue

467쪽

MATRI CONTRA C. A CHI R. VI tam bo sint rccta de deuii , coniugiit mnon sit lege humana inuentum, quale illud quod de praesenti uel sponsalia nuncupantur, nec imperfectum sit, quale infidelium, sed habcias suadametum fidei d baptisma tis , quod est ianua omnium sacramentorum Propter cuius desecuim, imperficium es insidelium conitigium, d di sibi obiter quod indis lubile et haereticorum matrimoni tam , sue pol suo ante contractum inhaeresim lapsint .e consequenti summum Fontificem non post olla dispensatione dirimere eorum coniugium, ut rescripsit Inno III. de habetur in c. Qitanto de diuor. his uerbis: Si alter fidelium coniugum uel labatur inhaeresim , uel transeat ad gentilitati errorem , non credimus quod in hoc casu is qui relinquitur , uiuente altero possit adsectandas nuptias conuolares licet in hoc casu maior appareat contumelia creatori S. nam etsi matrimonium uerum inter inside-los existit, non tamen est ratum inter fideles autem uerum Sc ratum existit. Quod siquis dubitauerit Inno usum fuisse uerbo, Non creduariis, quod dubitantis es , non decernentis respondemus, quod et Inno. cum rescripsit Ferrarien. Episcopo, non eo animo scripsit, ut legem conderet , forte haesitaret quia tamen Greg. X. qui col

e ii

468쪽

AN RO PONT. POSSIT DIRIM.

legit canones praedeces runa pontificum nonnullis receptis, aliis reiectis, qui infirmiori ratione innitebantur, recum aliis pugnabant, decretalem Inno inter eas rede

git, quas pro legibus recipi decreuit dubium Inno. sustulit, quod pro ecclesiae de

claratione indubie recipiendum est prout etiam dubium uidetur ipsemet Inno sustulisse, cum respondens quorundam haesitationi subiecit Nec obstat, quod a quibusdam forsan obiicitur, quod fidelis relictus non debeat iure suo sine culpa priuari, cum in multis casibus hoc contingat, ut si alter coniugum incidatur. Per hanc enim responsionem quorundam malitiae obuiatur, qui in odium coniugum, uel quando sibi inuicem displicerent, si eas possent in tali casu dimittere, simularent haeresim , ut ab ipsa nubentibus coniugibus resilirent.

d tamen Inno sub aliqua dixit haesi

tatione, AleX. lis affirmative decreta erat,

,habetur a c. dii de uior his uerbis: Nos itaque tibi respondemus, quod mulier pro furto aut alio criminc uiri sui, nisi dei suae religionem corrumpere uelit, ab eo separari non debet: uerum si coniugem suam ad infidelitatis maleficium traxerit, a Viro poterit separari ita quod ei alii nubere non sicebit quia licet separentur, semper tamen

469쪽

MATR. CONTRA C. AB HER. ais coniuges erunt. in uiris quoque praesentis sententiae forma seruetur.

Quod etsi non possit summus Pontifex

coniugia haereticorum dirimere, poste ta-nacia decernere eos de cetero inhabiles fore ad matrimonium contrahendum, quemadmodum posset eos , qui conuincti forent Quinto consanguinito tis uel a funitatis gradu inhabiles reddere ad matrimonium , sicut et cos habiles reddidit ecclesia, cum prius elsent inhabiles usq; ad septimum gradum. c. Non debet de consang.& fili. non tamen posset dirimere coniugia eorum, qui ante legem nupsi:sent. an autem expediret id decernere, altioris est disceptationis, ex his, quae in sacro concisio forent in deliberationem deducenda .

Quod siquis dubitauerit potest summus

Pontifex dirimere matrimonium spirituale religiosi, faciendo de monacho non monachum, decum habilem ad coniugium, ut notant doct. in c. Cum ad monasterium. de statu reg. &allas nos plene diiseruimus Cur ergo non poterit dirimere coniugia haereticorum, fauore fidei, ne sanus inficiatur ab aegroto Respondetur, diuersam esse uti iusque rationem . QDOniam in matrimonio quis non solum obligatur Deo, sed etiam homi-r i, quia non habent coniuges sui corporis

470쪽

RO PONT. POSSIT DIRIM. Potestatem. In uoto aute in qu et obligatur solum Deo, qua obligationem eius Usca NUS, cuius idem est tri bimal cum Chrallo, remittere

est, quod etiam transier Episcopum illi rarum spiritualitcr suae ecclesiae, de una ec- Uesia aci aliam in sine translatione absoluit a uinclai, quo tenebatur, ecclesia illi prouidendo de alio pastore illo in ecclesii Dei ne ullo uinculo particularis celesti Episcopum iniittedo c. Inter corporalia. de transla episco. Quod si diXeris Et ana religiosus obligatur Deoo homini, in professis ne sua promittendo obedientiam siti periori suo, tradens se ei quodammodo in seruitutem . Respondetur, quod religiosus se tradit in seruitutem, non huius uel illius hominis,seil superioris sui recipientis uice Dei eam obli Q ationem . hinc est, quod Abbate, seu superiore defuncto , aut dignitate amoto, non soluitur eius uinculum, sed durat quousque uiuit, aut is, qui uices Dei in terris gerit, cum absoluerit quod potest, cum in ea obligatione censeatur excepta superioris aucto

ritas.c. Veniens. illi cleri. UC UOuen. Uemadmodum in iuramento: ut not. doet in c.

Constitntus de rescri. Quibus casibus quod summus PontifeX agit, ipse Deus non homo sacere censetur d.c. Inter corporalia &