De aspiratione Latina quaestiones selectae

41쪽

Plinii n. h. IX si et XXXII I 8 non negabis, spero. Sedeur hoe fecerunt p in Martialis versu causa in propatulo est, Plinii vero locis adhuc latet. iam inspicias velim hos locos: Vorgili Ae. VIII d53: versantque tenaci forcipe ma8sam' et Ae. XII eod: prensatque tenaci forcipe ferrum';utroque loco omnes Vergili codices praeter B, qui fomee exhibes, foreme habent, quam scripturam festantur apud quos

VIII .53 ρxsfas: Velius Longus GL VII TI. Nonius p. 53i M. Charisius GL I p. sa (sed v. supra). Vergilius ergo quin fore e Seripserit, prorsus dubitari nequit ut his locis sic ge. IV ITS, ad quem schol. Bernens. : foreme in Ebrii, forfice

in Corneliani adnotant. Seneeae epist. so, Id ed. Bueeh.: utrum malleus in usu eSSe prius quam forcipes coeperint ' forfera B sed supra- Scripta c et y est. Seneca ipse foremes scripsit. Persius quoque sat. IV eo: Selixasque nates labefactent foretpe adunca foreme ScripSit, quod cod. C servavit; quod ci exhibet forfice, librariis debetur. Cur ut Cornelianus sic etiam eodieis Romani Vergiliani

scriptor et Senecae Persiique librarii forfeem in foremis loco

posuerunt animadvertas quaeso omnes hos locos ita comparatos esse, ut Secundum grammaticorum sorcipi vim significationemque nostri AEnse attribuentium praecepta non

nisi forceps hic poni debeat. homines illi forcipem in forficem non mutasse videntur, quod locis illis forficem magis quam forcipem in totius orationis contextum quadrare arbitrarentur. an doctrinam a fotius antiquitatis memoria abhorrentem illi secuti sunt 2 id prorsus negandum est. sed cum forcipem et forticem non distinguerent ut Servius alii, cum forfex, ut ex exemplis supra e glossariis petitis facile

Ov. met. XII 2IT cod. M - cod. 'L huic loco deest et Riosii praeelat. - forfee h et. hino nihil certi de ipsius poetae scriptura conici licet.

42쪽

cognosces, post tertium quartumque p. Chr. s. magis magiS-que erebresceret, forceps vero aboleret, iam consequens eras

ut Cornelianus ceterique pro foreipe forficem substituerent verbum sibi magis familiare. omnes hi loci Plinii Vargilii Senecae Persit demonstrant, in vivo sermone forcipem forficemque de una eademque re dictos et quibus haec voeabula separarentur discrimina significatus ficticia esse Raro codices nostri inter forylem forficemque fluctuant in metam. VI 556: luetantemque loqui conprensam foretpelinguam' (forpice L: forfice M.) ipsum Ovidium forcipe seripsisse veri est simillimum; et eiusdem mei. IX T8 librorum in fore e consensum. Contra Cassium Felicem ed. Rog. p. 2s 3: emplastrum superimponas ita ut ad os vulneris forpice emplaStrum aperias et sic superimponas' fovice (sie

tabrig. s. XV et paris. s. XIII forfice exhibent. Librarii ergo obsoleti forcisis loco raro fovicem, Saepius forficem posuerunt. iam patet, Vitruvii qui X 2. forfera(sie codicum eonsensus de ferreis suculae manubriis quae Saxa complectuntur, ad ea tractoriis machinis sublevanda dixit, festimonio non posse everti sententiam meam de femporibus, quibus hoc vocabulum in usum venerit. Vitruvium formees dixisse non negabis, praesertim eum Columellam Cassiumque Felicem qui eadem qua Vitruvius sermonis rusticitate usi sunt foviem (forpices) scripsisse memineris. Foremem, forfiem, forfeem si de una eademque redictos neque signifieatu inter se distinetos esse, si formem multo recentiorem quam foremem fovicemque esse, si posteriorum temporum homines imprimis fomee usos esse eumque saepe in forcipis locum substitutum inveniri recto demonstravi, iam consequens est ut haec tria voeabula etiam origine artissimo inter se cohaereant neque eorum etyma dirimi possint. nam quibus f feae proxime aecedere ad sanseriticumhhvrist, non artiSSime cum lat. forcipe cohaerere videtur (v.

Curtii Etymol. Graec.) vel qui cum Zeyssio (Κulinii annal.

43쪽

f. XIX p. I 62) lat. forficem et umbr. furm unum idemque esse putant, ei monStrent velim quomodo factum sit ut foremis nomen quod sermo latinus ipse procreavit (iam Festus p. si coli. p. 8a' foremem a formo eapiendo derivavit, cuius etymologiam Secuntur tantum non omnes grammatici latini hodieque probant viri docti) multo antea in usu esset quam fonseis vocula, quam non solum itali eam sed etiam indogermanicam esse putent viri illi necesse est. et quam inter foremis fomeseque ponunt signifieationis differentiam, veteribus scriptoribus Varroni Calpurnio Martiali (qui foremes significatu nostri Seheere usurparunt) plane ignotam fuisse, isti qui fio

ficem cum sanscrifico vel umbrico voeabulo coniunxerunt, non observarunt.

Aut fallor aut ipsa tempora quibus tres illae voculae inveniuntur reeti iudicii viam nobis monstrant. Foreus antiquissimum est horum trium vocabulorum. de eius etymo iam dixi . tempore propius ad foremem accedit foveae, longius ab eo distat fori eae. Velius Longus GL VII TIi' dicit: . . . . nam in Doctoεπε g non quaeritur, quomodo Scribendum sit, cum ad vocem legentis adlegatus sit ille qui seripsit, sed est quaestio in loquendo ut forpices et forcipes et arcesso et accerso. in his enim minimum erit dinoscere quo modo dicantur: proinde ac dixero seribes. in quibus tamen adnotabimus veteres pertransmutationem syllabae forcipes dixisse. nam et Vergilius: versantque tenaci forcipe massam. forcipes dicimus ab eo quod formum capiant id est calidum'. satis mirandum est, quod nemo unquam corrupto huic loco medelam adhibuit. an putaverit quisquam, Velio foremes, ut et veteres dixere et ipse (et die initis) per transmutationem syllabae e forficibus evasisse Visos 'sep hoc ineptum est. Sed ipse non dixit, unde per transmutationem syllabae foremes profectos esse arbitraretur. animadvertas quaeSo inter verba Ier triarimus. syllabae et foremes disisse deesse aliquid quo fio tres con-

44쪽

tineantur necesse est, ibique die tis quod quo nune legitur loco supervacaneum est desiderari et ita quidem ut fomlethtis. foremes et dieimus opponatur illud τeteres dirisse. vide num sic fers verba Veliana in pristinum restituantur: in quibus tamen adnotabimus veteres, cquos per transmutationem syllabae cforpices dicimus , forcipes dixisse. nam et Vergilius: Versantque e. q. s. : forcipes ab eo quod formum capiant id est calidum'. sine dubio Velius foremes et D ieranon solum pro uno eodemque vocabulo habuit, sed etiam posterius e priore evasisse sagaciter perspexit. eodem quo Velius modo Consentius quoque de duobus his vocabulis iudieavit. is enim duos barbarismos unum per adiectionem alterum per transmutationem in una orationis parto facere demonstrans eum qui dicit eoταela pro elaaea uem ait qui

id quod medium inter cod. II eiusque eorrectoris Scripturam intercedit, legendum esse ex ipsis Consentii verbis patet: nam si e duo barbarismi unus per transmutationem Voryleeme fore ri alter per adiectionem jo hiem) in tina forcipis

vocula recte deprehenduntur. Consentius ergo formeem e fortaye profectum esse cum Velio arbitratur neque video cur eorum sententia falsa sit.

easdem transmutationes video in disylietna (quasi esset adivlieere e diuistina vido Consentium OL V 3s2' , in eor- foditana' pro eo ocidina apud Philoxenum . sed Consentius ultra Velium progreditur. monstrat enim quae ratio inter forpicem et forficem intercedat. suis temporibus non iam formeem sed forphleem pronuntiatum ipsius declarant verba. sine dubio in fomice pronuntiando, a qua incipiebat voeula, spirans effecit, ut sequenti s aspiratio adderetur. si vero fo hirem pronuntiabant Romani - id quod negari

IIue portinet me quidem iudice otium lapidicina pro Iapae dina v. Consentium GL V 3sI''. ceterum lapiditana saepe invenitur. Diqiiirm by Cooste

45쪽

non potest si recte Consentii verba interpretati sumus - eo facilius erat e S hiee forfeem efficere quo maior similitudo inter forpheae et artifra simil. intercessit. nisi fallor harum vocularum quae cum faciendi verbo compositae sunt analogia factum est ut in forfee L quamquam nihil aliud est nisi Ih, locum teneret. nam f in posteriore formis parie fretificantur etymologiae quae eum sive eum foetendi verbo sive cum fio componunt. si Consentius recte iudicavit barbarismum sacere eum qui forficem (sive mavis D hie j dicit, eiusdem optimae doctrinae vestigia deprehendimus in Placidi pra cepto (p. di . Dev. : foremes non forfera dieimus et in hae glossa: fore 3 fabri: quae eorrupte forfices dieitur. (gl. Ηildebr. Idflix': fabriq; corruptae ; gloM. ISid. p. 68o': fabricae corruptae dicuntur.) fuerunt ergo grammatiei, qui vera quae inter foremem, fovicem, for- feem intercedit ratione perspecta a posteriore hac forma quam reeensiorem parumque urbanam viderent abstinendum esse docerent. nam huc spectas: barbarismum facit vel Me, non illud dicimus vel hoc (se. recte legitimeque) rare te iἰlud dieitum quis fuerit Consensit Placidique eum quo glossa illa artius cohaeret fons investigatu difficillimum erit; certe non multum abest ab eo tempore quo forficem iam foethleem vel formem pronuntiare coeperant Romani. sed cum novietam hanc formam abicerent alteri (Consentius et Placidus , alteri quod tria in usu esse vocabula videbant, distinguere haec et aliud ad aliud opificum genus referre studuerunt. Ηaec antiquae optimaeque doctrinae vestigia quae in Consentio Placido illaque glossa deprehendimus si sequimur nos quoque, quin recte faciamus non dubito. equidem persuasum habeo formem et recentissimum esse nomen et re verae formee profectum. Si recto de fomee iudicavi, novum idque haud spernendum exemplum aededit ad superiora illa. in quo labialis spi-

46쪽

rans ad aSpirandam subsequentem labialem tenuem aliquid Saltem potuisse videtur. ut in supra allatis exemplis sic hic

quoque s pro ra est. III. DE PLEMINI ET FLEMINI VOCULIS.

Non ab re esse videtur in fine harum quaestionum, quae de plemina, siminu voculis fere ignotis in promptu habeo

Hemina et Semina distinguit Caper OL VII. ss' verbis hisce: 'gemina sunt ubi abundant crura sanguine,plemina cum in manibus vel pedibus eallosi sulci sunt'. a Capro sumpsit Beda GL VII 222 T: flemina sunt ubi abundant crura sanguine, semina issemina P L: fleumina M) eum in manibus vel in pedibus callosis feallosis L. eoliosis M. ealloris P sulci sunt'. E Bedae iam eorrupto exemplari hausit Papias: 'flemina cum iu manibus vel in pedibus caloris sulei sunt' (sequitur e Placido petita glossa quam v. infra , nisi Statuere mavis apud Papiam excidisse post semina ea quae apud Caprum Bedamque inter 'mina . . ctim in manibus media intercodunt. item Capro haec glossa accepta ferenda est: 'seminaeum in manibus et pedibus collosi sulci sunt' (Isid. gl. p. 6s I . . caluSi Mai cl. auef. VI 5do.3 Contra Balbus de Ianua teste Du Cangio Lex. int Lat. V 365 praeter Caprum alium fontem adiisse videtur, cum flemino his verbis explicaret: 'plemina sunt ulcera et sulci in manibus et in pedibus callosis, unde pleminare: repplere secundum Ugutionem'. Ilis tantum locis flemina inveni. Caper interpretatur

47쪽

eallosos sulcos, at equidem talos ei ineptias tribuero dubito.certo sulci ut de vulneribus (et Claudiani hoc: grandes rubent in peefore sulei') sic de rimis quas manus pedesve sive ex inflammatione sive alia de causa agant diei possunt. Sed quid sibi volunt eallosi sulci neque ullum sensum e Capri inferpretatione elicis, si eum Beda . . . . collo S mlai legis. cum calla in manibus pedibusve elata duraque sint, neque ipsi sulei diei callosi neque in eallosis manibus pedibusve sulei esse possunt. ei hoe animadvertas quaeso, cum prius Capri praeceptum hexametro versu adstrictum esse facili opera intellegatur - nam sic fere versum restituemus: Flemina sunt lassis Pl ubi abundans sanguine crura posterius hexametri ambitum longe excedere. quod si initium examinaVeris: PIemina cum in manilius, a quibus Verbis hexametrum incepisse patet, hac quoque via eo perduceris, ut verbis ses sedibus altius vetustumque vitium inhaerere mecum consentias. Balbi interpretatio: ylamina sunt taeeracum gana esse videatur, cur a nobis abiciatur aut neglegatur non video neque dubito quin Capro pro stilai recte restituatur tiZeero: ita ut Capri versus falis fuerit: plemina cum in manibus callosis ulcera Ofiunt J quamquam callosis minime mihi placet. sed utut de genuino Capri versu restituendo iudicabis, flemina ulcera vel subera esse

non negabis.

Iam accedamus ad flamino. Caper t. I.: ssemina sunt A l ubi abundani sanguine crura . Festus Paulli p. 8s' flemina dicuntur, cum ex labore viae sanguis defluit circa talos'. Placidus ed. Dov. p. dZ': fleminum: vestem (Η R, ventis G, et Goelgium ad Plauti Epid. v. 6To in qua sanguis ambulando in pedes fiuic frustra in emendanda hae glossa laborarunt viri docti. Si Papiae glossam: Ssseminum cum sanguis ambulando in pedes fluit' contuleris, concedes mihi in Placidi glossa duas inesse conglutinatas velut has:

flammeumJ vestem in qua Onubunt

48쪽

quamquam restituere malim flamina. Certe haec est volgaris usitataque forma. cf. praeter Caprum Festumque Leidensem glossam in Loomi prodr. p. 2od: Sssemina: sanguis in nervis(lege: venis, et quem mox asseram Celsi loeum) disitsus' et

nominatiVus; cf. glossam apud Du Cangium III 32I stegmon:

onssure de sane.

Omnibus quas attuli glossis demonstratur non ipsum sanguinem dici flemina, sed quandam corporis affectionem quam peperit sanguis aliqua corporis parte quasi abundans. non sine fructu hic comparaveris Festi glossam p. 36o: fama dicitur, cum labore viae sanguis in crura descendit et tumorem facit' et Cornelii Celsi praef. I p. . Targ.: alia curatione opus et si sanguis in eas venas quae spiritui accommodatae sunt transfunditur et inflammationem quam Graeci φλεγstori iti vocant excitat'. Opinati sunt veteres sanguinem diffusum eo quo diffundi non liceret vel alicubi nimis abundantem fumores excitare, hos quidem fumores flemina nominabant. apud Scriptores nomen id raro invenitur. Plauti Epid. v. 6To: . . . ita dum so sequor lassitudine invaserunt

misero in genua flemina' (flegmina F 2), dicit enim Apoecides ambulando et Epidicum servum quaerendo iam genua sua intumescere. Plinii n. h. XXIII 28: eadem (se. bryonia)in iumento homineque gomina aut sanguinem qui se ad talos deieceritJ circumligata sanat'. quae uncis inclusi, ea ex Festo huc invecta esse puto. in Vegetii m. m. V 18 Selineid. (III Is vulgo : curandum est hac ratione qua stemina (ssema vulgo; ssvmino cod. Corb. festo Schneidero Notar. p. fo) in genibus diximus oportere curari. flamina restituere dubito, eum III 8 (II 8 vulgo), ad quem locum relegat lectores Vegetius, yhIesmon vulgatum Sit, quod saepe exstat apud medi

49쪽

si recte se habent quas ipse temptavi harum vocum infer.

prefationes, negari nequit 'lemina et 'mino de eadem reusurpata reso. Iam pates, quam differentiam inter flemina quae ad manus et semina quae ad crura pertinerent, posuit Caper, eam a grammaticis, ne dicam ab ipso Capro excogitatam esse, ut saepe inter duas unius vocabuli formas etiam significationis differentiam intercedere sibi persuaserunt. et Capri p. ss inter ueortieem verticemque p. si inter clipeum et eumque differentias; confer etiam quae de foret-pis fio tela forfieis formis dixi alia ad aliud opificum genus

relatis a grammaticis. Sed quae ratio intercedit inter plemina et gemina P Mireris quod nemo adhuc flamina voeabuli mensionem feeit, quamquam hoc a semina disiungi non posse vel sola Capri

horum vocabulorum coniunctione docemur. Certe non nihili prorsus facere debemus scripturas codicum Plauti si mina,

Vegetii Corb. 'umino, glossae Du Gangit Hymen exhibentium , quibus addo ex Bedae codice M 'umina, id est enim flumina, ut 'tima pro 'uma saepe legitur in Galeni Epist. de febribus. his testimoniis, fisi semina et

φλεγμονὴν ad eandem revocamus originem. ut φλεγμονὴ artissime cum epDm, sic Hy-mino cum Ostro D-men (fulgo)cohaerere arbitror. Humina recte abierunt in 'mino; cf.eaevmen, e meri; Stibi men, Subtemen. Contra flemina nisi fallor tralaticium est voeabulum; e si mone - nam Sic φλεγμονὴ graeea latine pronuntiabatur - Romanos ut suis vocabulis fortass8 etiam ipsis seminibus magis accommodarent primum flumina tum flemina effecisse puto. Medici vero recentes neque semina neque flemina usurparunt sed rursus novum finxerunt vocabulum Ammon 'smonis. cf. Cassii Felieis p. v.' ed. Ros. Oribasii vers. lat. p. Is*i p. I sprp. 2o' ed. Ηag. Mai elata. auet. VI 58d et p. 58T. par illud quidem graeco φλεγμον sed apud Graecos non magis exstat quam flemino. Similem luxuriantis sermonis copiam etiam prisca illa termonem et termina offendunt.

50쪽

VIT A.

Natus sum Carolus Georgius Brandis IIaVniae a. li. s. LV patre, quem praematura morte mihi ereptum esse valde lugeo, Christiano, matre Angelica e gente Reu mers. inde ab a. LIX Bergstediit, in Ηolsaforum vico prope Ηamburgum sito, pater optimus per XX fere annos divini verbi erat minister. litterarum elementa in domo paterna doctus artibus liberalibus instructus sum in gymnasio Christianeo Allonensi, quod Ioanne Luch fio v. cl. rectore etiam nunc floret. autumno a. LXXIV Lipsiam me contuli ibique per quinquienS Sex menses commoratus almam hanc studiorum sedem

adii, cuius per V semenstria civis fui. docuerunt me viri

Leo Vsener Bonnenses. ut in seminarium philologorum regium reciperer Bue cheleri et Useneri egregia erga me benevolentia laetum est. exercitationibus suis ut interessem benigne concesserunt grammaticis Curtius, historicis Gardt- hausen, Sanseritieis Ηub schmanti, epigraphieis et oscis umbricisque Bue cheler, archaeologicis R. Te ulsi. quibus viris gratiam quam maximam habeo, imprimis Bue chelerat Curtio Vsenero, quos studiorum meorum semper et iudices mitissimos et adiutores humanissimos me