장음표시 사용
181쪽
vi in ea mortem perderet, O vitam repararet aternam. Laeua eius sub capite meo.& dextera illius amplexabitur me. Laeua Christi, temporanea exprimuntur, em quae in bac praesenti vita facile decidunt, nec in eodem statu permanent. dextera ver, artema O excellelltissima beatorum munera. O bis verbis agnoscimus ecclesiam eo in silum sponsum amoreflagrassem prosperam rerum omni u fortunam, fauorem vulgi. O summos bonores despexerit quo facilius dexteram sui pons exscularetur. O quema)modum 'stra sub capite constituitur, ita teporalia ub rationis dominio collocantum. cales emvero gloriam tanquam dexteram complectimur, ervolarum-tarie in hac peregrinationis semita, deo obequimurrat a dextris dei tanquam oves collocemur, utilissimum beati Petri praeceptum obseruantes, Pascite qui in vobis est,fre- . r.Pere
gem dei non coad se, sed spontanei .Habent O illi sub capite laeua, qui mente ere Sta ad beatitudinem Christi currentes, itam praesentem sub se vident: e, dextera Christi eos amplexatur,quia ex omni parte,eos dilestio caelestis intra se retinens tuetur. Adiu, ro vos filiae Hierusalem ne suscitetis neque euigilare faciatis dilectam, donec ipsa velit.Haec aliubi a nobis affatim explicata sunt quae subindicant neminem accersendum ad Sem,nfudit, Osuum praesi terit conatum: O quanuis alto baimosi pigro vitiorum somno detiveretur, di voluptatum pedicis irretitus langues c
ret, tamen ab hoc lutulentae mentis lethargo excitandus non es , nisi excitanti adiutri
cem manum praebuerit. Vult b haec allegoriaret qui in cauernosis isterilium disciplinarum antris dormitarunt,dent operam, i a cimmeriis tenebris as conspiciendam bonarum literarum lucem expergificantur. Quae est ista quae ascendit de deserato delicibaiuliens. innixa super dilectum suum Nemo nescit ecclesiam aliquando deserto fuisse, eo iam eremi solitudinem incoluisse, cui propheta dicit, Pro m. . refusti derelista S ogio habita. O non erat qui pertra biret. A cuius etiamsi hi icl
almo canitur, Errauerunt insolitudine, insccitate ma ciuitatis habitationis non inuenerunt. Esurientes e sitientes anima eorum in ipfis defecit. Et clamauerunt ad dominum cum tribularentur,er de necessitatibus eorum liberauit eos. Et AJuxit eos per iam rectam, ut irent in ciuitatem habitationis. Deliciis a siluebat ecclesia, o Iudaeorum Synagoga,cum populus Israel a deserto egrediens in terram promissionis Mitte O Exossis. melle luentem ingressus est. Has autem delicias a deserto eviens ecclesia, in Christo suauissimas S multiplices reperit, O nixa es super dilectum quia ad ipsam per prophetam idem Alesius dicit, Ego feci ego feram e portabo, o ego saluabo. Aut deli- m cciis asiluit, quia sacrae scripturae meditationibus intendens,caelesti pabulo assidue mentem pascit.Super Alestum innititur, quia in saluatoris auxilio confidens, praesente ab exilio aX patriam transfertur. O nisi huic firmissimae columnae innitatur, diuinosue subidio aluta fuerit, are non poterit. Dicit enim Christus de apostolis, e milibus in ecclesia collectis, Sine me nihil potestis facere. Sub arbore malo suscitaui lammis, te ibi corrupta est mater tua, ibi violata est genitrix tua. Pone me visi gnaculum super cor tuu ut signaculum super brachiu tuum, quia fortis est ut mors dilectio: dura sicut infernus aemulatio. Lampades eius, lana.
182쪽
pades ignis, atq; flammarii. Arbore malo avita crux designatur, qua malil illud, o durissima tormentu sussiquit, brarissus in odorifero crucis patibulo,ubi occubuit, recte, si a peccatorii interitu suscitauit, O a tenebris ad luce reuocaui inprecatus essetia, Luceto. ne fides Petri deficeret,que de Serauit Sat,avasu ut triticu cribrare. Ibi corrupta est mater tua, quia si nagoga vesaniae morbo laboras,o inuidiae istudio infamata sua in Matth. T. pietate ilia est,quido clamabat Crucifige: b, Saguis eius super nos, o supra Flios vafros. cum etia Chri u cruci affixit,3efarum do sidere si corrupit, et huiusce sideris magnitudinem incubat, dicens, Ibi violata est genitrix tua. Maior quidem pars plebis Christum negando, er Barrabam eligendo, ad crucem reprobata est. Sed quoniam ad n ii, hoc caecitas in Fael facta estist plenitudo gentium intraret,ideo intranti ecclesiae dicitur, Pone me ut ignaculum super cor tuum, Avaculum super brachium tuum. Iacorde latent intima animi cogitationes: in bracsio, operationes exprimuntur. Super
igitur cor si brachium sponsae dilectus vis Paculum ponitur, quia in sancta anima insulpitur Hr est igiatur, quae summi exemplaris O gnaculi imaginem retinet, cura sincera fide, O praeclaris virtutum oschs,eximiam fui sponsformam illustrat, ill Pst . . tenacissime adbarret. O totis viribus conari debemus, ne lumen dei super nos signatura contaminemus aut obfiuremus: O ad hoc gnum, tanquam ad tutissimum nostrorsalutis siopum, infelicvda sunt nos ra b christianorum omnium studia. Fortis est ut
mors Alessio tua eo amoris incendio in te Agraui At mortem pro te oppetere non era Ioann ii buerim, nec maiorem in me charitatem agnopere potuisti, quam quod animam man pro te posuerim. nullum pro te recusaui laborem,nulli cruciatus quantunuis etiam atroces, me vicerunt,nullis denique cai bus er periculis succubui,sed meipsum sponte o tu
Luiren, morti, O tanquam ouis ad viPtimam duictus sum. M te ab arterna morte eripercet: O cum Iudaei in mea faciem conspuerent, O mihi colaphos incuteret, ac carnem meam membratim diuellerent, subticui, O tanquam agnus coram tondente obmutui, nec tui clauum clauo retrudere,vec ifici iniuriam mihi illatamsed pro te omnia tormiη-ta aequo animo toleravi, O tibi pulcherrimum tolerantiae specimen reliqui, ne retalici,
nec libidine siciscendi rerum issas malo. Docuit O Paulus dileStiovem Christi esse me Roma t. te Hr omnibus suppliciis superiorem,cum dixit,Qnis nos arabita charitate Christi tribulatiotan angu ia an fames an nuditas an periculum an persecutio augladiui Psum. s. sicut siriptum est, Quia propter te morti amur tota die, aestimati sumus icut ovis . occisionis: sed in his omnibus superamus propter eum qui dilexit nos. rtas sum enim,
quia neque mors neque ita, neque angeli neque principatus, neque Mirtutes, neque iis flantia,neque futura, neque fortitudo, neque altitudo, neque profundum, xeque crea
tura alia poterit nos separare a charitate dei, qua est in Christo Iesu domino nostro. De bac charitate morti collata, loquitur Augustinus epistola Hieronymo,de loco qui Augusti ruis. Iacobi secundo,qui Oenderit in uno actus est omnium reus Mi dicit, Merito Aarbias dicta est forti sicut mors,sive quia nemo eam Minci cui mortem,sue quia in Hi ita dique ad mortem est mensura charitatis, uepotius, quia Aut mors animam audiit a sens bus camis c Haritas a concupis entiis carnalibus. Duram inferrumus cmu
183쪽
latio. In bona aliquando partem sumitur aemulatio ut dicit Paulus, Aemulamini charismata meliora. In malam autem bi per Samuelem Sauli dicitur, Auferetur a te regnum, O dabitur aemulo tuo: oemulus quippe Saulis erit David, cui Saul inuidenti Oex eo dura es ut infernus aemulatio tua, uia tuis conciliabulis tua inuidia, tuis devique calumniis connixa es me ad inferos, que detrudere: Oscut infernus quos tenet,
, ne misericordia discruciani ita sagitiorum simi Iudaei Christum apprehendentes absque
Ivlla commis eratione O clementia ,ad aram crucis pertraxerunt. Lampades eius,lari
des ignis atque flammarum. Sicut enim igvis quae incendit, consumite ita Christus sua morte quae nobis illuxit, Iudaeorum inuidiam, calumnias, O impos laras Asb uxit: bieenim ignis aduersarios consumit. Potest O bic locus de virginibus explicari. Vasas
quidem in quibus sos virgineus S cassitas habitat, semper sunt splevdida, o spiri
tus fausti igne feruentia. Aquae multae non potuerunt extinguere charta ratem, nec flumina obruent illam. Eam charitas vim habet, neque torrent simo aquarum impetu, neque fluuiis Asirupto alueo erumpentibus extingui possit. Oobrui. Nec tribulationes,angustiae, naufragia, molestiae, nec denique ila pericula,A- Stionem Christi perturbare ita vincere possunt, ecundum illud quod paulo ante protulimus, iis nos separabit a charitate Christi Tribulatio an angustia, Sc. Hoc charitatis incendio exarserunt mari res,quos nec mille tribulationum procillae, nec gladii, nec urannorum cominationes a feruentissimo dei amore diuellere ac di se gere potu runt, qui perdiderunt animam suam, ut eam in regno dei inuenirent, qui denique roligionem pietati praeferentes, reliquerunt patrem, matrem,fratres, orores,agros O caduca omnia, ut C ristum sequerentur. O sequendo centuplum acciperent, O vitam internam possiderent.Quod autem charitas omnia sufferat,neconuvari possit, lendit Paulus primae Corinthiorum decimotertio capite dicens, Charitas patiens est, benigna est, charitas non aemulatur, non agit perperam non infatur non est ambitiosa, nouquarrit quae sua sunt, non irritatur, non cogitat malum, non gaudet super iniquitate. congaudet autem veritati, omnia suffert, omnia rerit, omnia sperat, omnia sustinet.
Charitas nunquam excidit, Se prophetiae euacuabuntur ue linguae cessabunt, Sescientia gestruetur. Si dederit homo omnem substantiam domus suae pro dilectione. quasi nihil despiciet eam. Si opes charitati conferantur,pro nihilo habebuntur, O qui res humanas honores, O onives Auitias contemst, i ad vexil
lum Chrissi properet nihil praeter deum ac Christi charitatem diligit, nihil pirat quod non anilium O OZoriferum,omnia in se fientit sedata O quieta: mundum relituit,
ut deo adhaereret. O pulchre cobaeret huic cantico, quod dicit Paulus ad Corinthios. Et F distribuero in cibos pauperum omnes facultates meas, os tradidero corpus metiita, ut ardeam. charitatem autem non habeam, nihil mihi prodest: hac evim nihil est excellentius, nihil denique preti sus,de qua dicit diuus Ioannes epistola prima, capite quarto Onia deus csaritas est. O qui manet in charitate, in deo mavet. Soror
nostra parua, & ubera non habet. Quid faciemus serori nostrae in die
184쪽
Cap. 8. COMMENTARII IO. ARBORE I
rido alloquenda eae Ecclese ex gentibus collem, rudis est, O tenellam ae masdem habet, O quia nondum est j dei virtutes abdita, lacte inAget. cuius fias
. . t. . alloquens Paulus primae Corinthiorum tertio capite dicit, Non potui vobis loqui illas spiritualibus, tanquam paruulis in Christo, lac vobis potum dedi, non scammondum enim poteratis, sed nec quidcm adhuc potestis, adhuc enim estis carnales. Sal, t. rint C ubi, Secularia iudicias habueritis, contemptibiles qui sunt in ecclesia, illos cosi: te ad iudicandum. ad verecundiam vestram dico. Sic non est inter vos sapient qui quam qui post iudicare inter fratrem suum Dum eos in tanta pus animitate resar xuittatique eccisam adhuc pusilam in De ostendit, quae pro tenera aetate sera nollhabet, Euibus suos liberos nutriat, ei de hac paruula sorore dicit sponsus cum apost Iis,mud faciemus Forori nostrae in die, quando alloquenda esk quomodo dispavemus
eccisam eo tempore suo ad fidem vocanda est Si murus est, aedificemus suis per eum propugnacula argentea. Tames gentilium recisa murus fuerit, ad ob credum nocentissimis Nei inimicis, tamen ab hostium obdione, O validissetis daemonum incusonibus liberari non potuit donec sua castra argenteis spiritus pactu Profugnaculis muniuerit.Sunt autem haec argentea propugvacula, Christic hinc ruri miracula,quibus in clium acies deletur e, oppugnatur.dedit enim deus apostolis occi deser in festo pentecostes os em sapientiam cui nemo res stere potuit, O postiua llea iure. ,. bil essu it opo spiritu super apostolos e super omne carnem, e Dicta sunt proseia in caelo sursum, si gna in terra deorsum demissae sunt Iudaeoru cristiae, O repressas
in diu arrogatia, b imbecillius is antea abraeum ecclesiis murum concusserunt. Quetiam coeperui infide crescere, fritastabiliri, visua virtute e prudelia tu moi tu pia capesendam euagelis doctrinam comocerent sescepto bonoris priuilegio, ad c terria Timolii, docendossunt in ituti secundum id quod dicit Paulus ad Timotheum, Hac commera Tici. Delibus qui idonei erunt er alios docere. Et ad Titum, Huius rei gratia relisui te crata, t ea suae desunt, corrigas, e constituasper ciuitates praesbyteros sicut ego tibi Aseposui Dum is A in eccles diis suntur tanqua propugnacula argentea muris M. ciuntur. Si ostium est. pingamus illud tabulis cedrinis. Si spectemus ab legoriam, hoc ostio exprimemus ecclesiam, quae a Chri o potestate aperiendi ei clarum dendi accepit. Erat O hoc ostium in apostolis,quia per eos nobis ad regnum dei patuit aditus. Vnde primo recte' pastori dictum es. Miodcunque ligaueri super terram, . erit ligatum S in celis: O quodcunque solueris super terram,erit solutum ei in carpi,
Ioat'. b. Anstissime Christus dicitur ostium, qui defesso dixit, Elosum ostium, per me
quis intrauerit saluabitur. O hoc ostium cedrinis tabulis compingitur, cum avssa cc des a Sem praedicans, odoratissimis mare rum, Osanctorum obtutibus decoratur. Nobis opus est ostio, quo plectrum linguae refraenabimus. O ivstaeves animi ascitui Palmi d. occludemus. O huiusce sis meminit David, dicens, Pone domine in odiam orim Ab ostium circunstantia labiis meis.Itas qui idoneus est ad loquendum. Ovelut si quod veritur 6 clauditur, tempus loquendi O tacendi ivtelligit. buius ostium cchi
185쪽
ius tabulis compingitur, ut dum odoriferum lignum in se suffiiθit, cum Paulo dicere positosibi a distriari vis iv cruce domini nostri Iesu Chri si per quem mihi musdus crucifixus est, Hr ego mullso. Ego murus, & ubera mea sicut turris ex quo facta ium coram eo quasi pacem reperiens. Fatetur uilesia se esse murum vivis lapi libus compas tum, Stenacissimo c&aritatis glutinio coadunatum, cuisuperextructas uvi propugvacula, O super bors olidi simum huius muri fundamentum alius superaedificat aurum, argentum, lapides pretiosos, alius lignum, faenum, stipu-Iam Fcut dicit Paulus, Secundum gratiam dei, qua data esst mihi, ut sapiens architectus fundamentum posui, alius autem superaedi at. Uqui se autem ideat quomodo superadi et fundamentum enim aliud nemo potest fovere praeter id quoa positum est, quod es Chri ius Iesus Siluis autem 'peraedificat super furumdametum hoc,
aurum argentum, lapides pretiosos,li a faenum stipulam Anius cuius iue opus manifestum erit. ubera eccle, aevi turris attolluntur, in bis sui deo construente, proceritatem iustitiae O bonorum operum relista infantia consequuntur,er paruulos paulatini folido diuina sapientia cibo nutriunt: quibus dicit Sapientia, Reliniuite infantiam. Oviuite, O ambulate pervias prudentia. Peperit autem redes a fortissimis fidei erspiritus sancti propugnaculis munita pacem cum apostolis dixit dominus, Pax vobis. Iterum, Pax vobis. Illa autem bera turri comparata,duo res amenta dici possunt. Oduo excellentissima ciaritatis praecepta, quibus deus nobis iungitur, O nos deo, quibus denique lex consummatur, nec a que illorum praeceptorum obseruationes t nobis ad
Et Fos campos aditus: quodsi unum sustuleris aut negligenter obseruaueris, ita alterum sub stet, mires quidem indissolubili nexu vinciuntur. aut illis uberibus, duplex vitae genus intelligito, aftiuum scilicet, O quod contemplationis est proprium.iuorum primum, secundi gratia suseipitur virtutum quidem moralium actiones Hr ossicia ad
contemplationem infestuntur, Iubenter enim a rerum terrenarum stu's O foren Stas negotiis feriamur, t quieto vitae contemplati e otio aremus. Et illis etasa prae
filiis adiuta duce Fuisposi gratia, ad altissimum Hr supremum perfectionisgraJum
instar turris euebitur, ne impilius rerum humanarum plicitudine,perturbationibus, aco
curis discrutiatur sedi datis terrena vitae procellis, iucundissime quiescit, Hr sidet laeculis sui sponse,cum quo prius arijs agitata tormentis ex molestiis non sidebat,ostiudens plane nurumquam nos sic pessit epos quiescere. Non enim habemus bie ciuitatem permanentem, sedfuturam iniuirimus,uti Paulus ait. Advenae enim Speregrini fumus in alieno plo, longe a patria nostra illasverna profugi ob id buc misi,ut quandiu hacarimus ita,moru sanctimonia Ooptimis irtutu ossiciis, laticu ad patria ipsam conductum vobis comparemus. Vinea fuit pacifico in ea quae habet popullos. Tradidit ea custodibus. vir assere pro fructu eius mille argenteos, vianea mea cora me est.Cbris usurae paciscus dicitur,iuia per ipsum deo recociliati sumus, O qui aliquando fuerant Fbj ira,eius gratia S clementia facti sunt ii amoris S patis. Nec tam a Paulo Acitur raci us, quam ipsa pax. Ipse enim est pax vos h.
186쪽
pra, qui fecit utraque unum de quo etiam dicit Propheta, Multiplicabitur eius imprarium, O pacis non erit sinis. Vitis haec. e assidua ecclesiae cultura, huic pacifico victi tur nec absque pace excoli potest: nec palmitet cccisa frui tum feruat, nisi mansis
rint tu Iule, ilicet in Christo qui in euangelio Ioavnis dicit, Ego sum vitis vera brater meus agricola est. Omnem palmitem in me non ferentem frui tum,tollet eum bomnem qui fert fructum, purgabit eum,ut frui lus plus asserat. O rursum, Sicut pes mes non potest ferre frustum a semetipso, ubi masserit in vite. A vec vos visi in me mansieritis. Ego sum vitis vos palmites: qui manet in me, O ego in eo, hic fert fru. Stum multum quia sine me nihil potestis facere. O qui furumi in hac vite plantati, o rebunt: de quibus dicit Dauid, Plantati in domo domini. in atriis dei vos ri Flore.
taut . Tradidit eam custodibus, commisit eam regendam Me i, Prophetis, dein AApostolis o eorum successoribus, ac Episcopis, ad tuam sub nomille Hierusalem dicit
dominus per Prophetam, Super te Osuper muros tuos posui cus odes tuos,tota die Onocte usque in Fnem norum tacebunt. Vir adfert profructu eius mille argenteos, Cbri Ihis, de quo Propheta dicit, Ecce vir oriens nomen eius, nobis pro assiduis laboribus es eleemosinis aeternum rependit praemium, O sanissa religionis, ac pietatis officia, copiosa mercede compensat, qui beatis, quadam pollicitationis formula dixit,Gau&te ei exultate, quoniam merces vestra copiosa esl in caelis. Et aliubi dicit de iis, sui
prompto obsequio pauperibus suam praestiterunt operam, Venite braedi Sti patris mei, percipite regnum suos vobis paratum est ab origi ve mundi: quia surtui. O i distis mihi manducare e sitivi, O dedi lis mihi bibere: hospes fui, em collegistis me: nasus,
er operuistis me: in mus S in carcere, divensis ad me. In mille autem argenteis, plenitudo totius remunerationis ostenditur, O consummata iustorum merces . Vincamea coram me esst,quia mea praesentia colitur det augetur, O a meis exculta discipulis suauissimum frustum parturit. Huicsimillimum es sententiae, quod dicit Prosthia, Oculi domini super iustos, O aures eius in preces eorum . dicit etiam Apostolus, Quoniam ipse dominus in iussu, O in voce archangeli, O in tuba dei descendet de caelo, di mortui qui in Christosunt, resurgent primi: deinde ios sui vivimus, qui re livsuima r imul rapiemur cum illis obuiam domino iv aera sic semper cum domi, no erimus. Et quia semper post resumtitionem sancti cum domino erunt, idcirco Z minus dicit, Vinea mea coram me est. Mille tui pacifici, & ducenti his qui custodiunt fiuctus eius. Quae habitas in hortis amici auscultat. fac me
audire vocem tuam. Duodecim si centenario numero multiplicentur,mille ducentos ejiciunt, O hic numerus utique apostolis, O apostolicis viris congruit, qui pro is tegerrima vitae pnStimonia, O ea Euangelii legatiove qua belle fuasti sunt, ad bstricem palmam ascenderct, eiusque luauissimum frustum apprehenderunt. Et hi sust-que pacifici dicuntur, quod sana Di trina infestissimos ecclesiae inimicos vicerint, e suis precationibus nos ab improbis canibus, O virulentis serpentum morsibus prothorint. Habitat eccles, in hortis, quos indefessi labore S assiduis vigilijs coluit, excul
187쪽
iosi in Aspimis sacrae scripturae fontibus irrigavit. Amici auscultant,cum verba dei audiunt Hr obseruant.QEi enim ex deo est perba dei audit, di qui imperio Christi parent, non tam dicuntur erui quam amici, de quibus dicit Chri ius, Iam non dicam mos feruossed amicos. O ponsus vehementer optat audire vocem suasiose quae ubique locorum euangelicam veritatem praedicat, O qui lubenter legatos Christi audiunt drChristum audiunt.De quibus dixit, mri vos audit, me audit: O qui os pernit, me hernit. Fuge dilecte mi, & assimilare caprear, hinnuloque ceruorum super montes aromatum. Satis Alei te mi, mecum conuersatus es in terris,confesto igitur tuae peregrinationis itinere, O tua legatione absoluta, regredere ad superna. Tuus pater te vocat, O cupit ut binc demigres, O te clari et apud semetipsum ea claritate quam habui i priusquam mundus Feret. D elim ut christiani omnes vos ardere, O indissolubili amicitia nexu tibi copulentur.no me latet te perspicacius quam capream, omnia intueri,ac christianis fulgidissimum tuae gratiae lumen infundere quo sane purius S IImpidius quam carneis oculis te conspiciunt, tiliquesincerasse, frbove is vitae officiis adhaerent, agnos unt O mei alumni, te omnem caelorum altitudinem O obrium summa cum gloria penetrasse.
COMMENTARIORVM IN ECCLESIASTEN
ET IN CANTICUM CANTICORUM, IOANNIS Arborei Laudunen , Donoris Theologi, Dis. Paris sex ossiciva Simonis Colinaei. Anno a Christo nato, Milles o Quingentesmo Trices moseptimo. Mense Nouembri. E R R ATVLORVM EMENDATIO. Folio Pagi.