Rei metricae poetarum latinorum praeter Plautum et Terentium summarium

31쪽

CAPUT II.

Oritur etiam eae mularicte claresitule illi exsilus quaedam libertulis metricae, ut aliae sint leges carminum , iCOrtim, aliae e Pieortim, aliae lyricorum, aliae et lucorum, aliae di siclicorum, aliae denique Scttiricori m. - Quae tamen re8 αἐ στα(cos multo magis pertinet quam ct Z LOmctnos. 3 porro non eSi quod mirere eum, qui si initis ct hibisCrit metrum, nictiorem Sibi indulgere in eo fractando licentium, quam foSlariores. Ita Ennii h umetri inferiores Verbillanis, ita Norotii sersus lyrici minus accurati quam Aneme. Nec non refert multum, utrum poeta adhibeat metrum multo an exiguo usu iritum ante ipsum. Ita taltilli heχαmetri continui mulio meliores quam cistichia eiusdem, quia hexametri ante eum persaepe, dissicha raro admodum adhibita erant a poetis LatiniS. praeferea plerumque (non semper) auctorum mi minαlen ore Nosserisim muta sunt cuStψα quam friarm ut Norulii semicte arie metrista superant sultirus, ut Achilleis Stolii Thebcti O. b) nec minus refert permagni, quo quis Gemsto metriccte striis limitiae in pangendis versibus. Ita apud Romanos Se-Verioribus multo metricae legibus sunt usi qui Oi i ii quam qui

rectilii sequerentur exemplum. - Praeterea multi errores metrici in carmina Latina, maxime a Saec. p. Chr. tertio, fluxerunt ex pravis grammaticorum praeceptis aut ex poetarum antiquiorum exemplis male intellectis.

6 tum licentiam conciliarunt metro ab IIomeri indo

denique exceptiones interdum fiunt in versibus propter

32쪽

CAPUT II. Oratoriam concitationem, quae oritur ex gravi assectione animi, qualis aut stri horct aut cintithesi aut ullis ficturis rhetoricis indicatUr.

Sed iam de pedum rationibus videamus Od. r. m. Ii - Ido . Ictimr Primct, Mi Sira, ct cita, laru cst versus Graeci et Latini, ut ultima syllaba cuiusvis metri possit eSSe communis aut, ut nunc dicitur, anceps, h. e. ut ei brevi longa et longae brevis possit substitui, neve hiatuS oriatur, si proximuS Versus incipias a vocali vel h, excepto quando verSuS partem facit systematis, quod synaphiae lege teneatur. Nolandum frem6n Belaro, quo Sonori me iS αc firmi fier6nt Cremtim Gili , solitis solitos collo,re in tillimet furte Syllctb onctus utit eusqticte in Consonum eaeirent. Etiam in me iis Bersisti S ct nur&lis Romani admittunt syllabam ancipitem vel hiatum, si prior parS in arSin exeat. n histe lecte vetatur, ne in finibus Versuum, qui partem efficiunt systematis, si steter tillimum, poSSit eSSe Syllaba communis aut hiatus, contra permittitur, ut unum Verbum per duo vergus protendatur aut ut in fine prioris fiat elisio. Se ρα ἰme serrctro ct Stricti cuctylicorum L hranortim numeri. Invenitur in Catulli systematis glyconeis et sapphico, in Horretii ionicis a minori, Sed non in anapaeSfi8 Senecae. In reliquis orstiti carminibus lyricis adhibetur interdum, Sed raro, aut elisione admissa aut verbo in duas diviso partes II, 2, 18;

quod in fine versus Semper locatur longa syllaba, etiam ubi exspectatur brevis. - Posi Norctfitim Synaphiae vestigia Praeter cantica quaedam liberiora Senecae Oed. do3-dis,

versus Terentiani et poetae ignoti, quem affert, in carmine latino non iam inveniuntur. Cunisi leae est, ne in versibus dactylicis possit solvi arsis.

Tertiu, ut pro dactylo substitui possit spondeus in ordine

33쪽

CAPUT II.

metrico, qui plus quam ires habeat dactylos, et pro anapaesto ubique ut locus sit Spondeo.OMurta, ut in verSibus anapaeSticis, iambicis trochaicis, si in thesi locus sit spondeo, arses possint solvi praeter ultimam. In iambicis tamen et trochaicis, quo est breviuS me-irum, eo rarius arsis Solvitur.

Otilam, ut in versibus iambicis vel irochaicis pro Spondeo locum iam si vel irochaei optinente possit poni anapaeStus vel dactylus. Qui tamen raro admodum admittuntur excepto Seneca tragico. In toga oedicis autem metris ea licentia non fidhibetur. χια, ut in fine versuum vel tres vel quattuor ultimi semipedes principalem propriumque rigide conservent numerum. Id quo facilius possit observari, ultima in metro est

D is expositis iam de singulis videamus metriS.

De claetyliois versibus Od. r. m. Ido-I 6 . 'limst Ueetes hemmetri est, si ires sint in eo dactyli, ac totidem spondei, maxime ita, ut primi duo pedes cum quinto sint dactyli, reliqui spondei, ut apud Vergilium: arma Virum que cano, Troiae qui primus ab oris, vel apud Ovidium: in nova seri animus, musaias dicere formas. Censim illiqtis ne nimis multi dactyli aut spondei sint in metro; e quibus hi durum nimis et tardum, illi mollem nimis ac levem reddunt numerum. Romani tamen saeo nα,γαἰinyticte Lettisque in hexametris aliisque metris dactylicis mulio plures admittunt spondeos quam Graeci. Egregie, ut iam memoravi, utitur Verbilius numerorum varietate cum alibi tum l. I Aen. in descriptione tempestatis

otiinto loco raro ponitur spondeus. Quod si fit, versuSVocatur Uon ictgon. Eo per imitationem Alexandrinorum adornandum carmen non ita raro usi Catullus, maxime quidem

34쪽

CAPUT II.

in epithalamio Pelei ac Thetidos (in quo adeo tres habet continuos spondiagonias v. 28-8o et aliquanto minus Verbilius, auctor Ciris, OBMitis, Norretius in lyricis et lambicis, Sec idem semel in Sctfruris et Attilis j ep. II, 3, d 6T . Post

Augusti tempus versus Spondia Zontes a poetis plerisque omnibus rarissime sunt adhibiti d. r. m. ida , excepto quod Iuvenalis eis fricies quinquies usus est. Ceterum si quinto loco est SpondeuS, qtictrio P Cytimqtie soniti ae cctobli S. Denique hexametros solis constantes spondeis qualis

est ille: olli respondit rex Albai Longat praeter Ennium patrem usque ad finem Saec. p. Chr. primi nemo admisit nisi Catullus semel II 6, 3J In sentiametri si iorem surtem duos dactylos aut spondeos admitti minus placet. Cuius perfectissima specieS haec est, Si Prior ses Sit itactylus, alter spondeus ut apud OBHitim

nil mihi rescribas, ah famen ipSe Veni. In poSferiore parte eius versus solo dactylo locus. Alimmeri uectim ectici optima species haec est: In latrumetro catalectico in disyllabum tertius ses semel est spondeus apud IIoratium mensorem cohibent Archyta. De uesticis metris dicium d. r. m. I 6-8.

In iαmbieis bimetris Bel cimebis et Gru ortim GPn lumcomsositis Seson ei promiscue adhibentur pedibus imparibus, et maxime quidem, praeter catalecticoS, loco paenultimo, excepto Crem hi bonαCleo, cuius apud optimos auctores haec est specieS:

Praeterea Seneca loco paenultimo trimetri, ut tragicam ei addat gravitatem, praeter versuS pauciSSimos Semper ponis Spondeum. Ceterum sis. d. r. m. I 8-sso. At Phu rus ubique utitur spondeo pro iambo praefer

35쪽

CAPUT II.

pedem Sextiam, tit lamen mi et multo magis quam Plautus et Terentius, AC CHFSMS nimium oriremitiae num'O Uon licteo. In quinio tamen loco paene semper ponis Spondeum, iambum ita plerumque, ut finiatur versus Vocabulo plus quam tetra- Syllabo, numquam sic, ut quintias pes efficiatur vocabulo iambico. Praeterea sit p. X ed. m i. At rari uesti S pro spondeo locum iambi optinente a culsissimo quoque poetarum Latinorum pariter atque Graecorum praeter comicos admodum adhibetur raro. Confra idem, ut

notum, in Aristophanis et Plutili ac Terentii fabulis invenitur

locis innumeris. Seneca tamen in hos milibuS Versuum, cum praeSertim a paenultimo pede abesse voluiSSet iambum, non potuit non uti saepe anapaeSio. Praeferea ab optimo quoque auctore cavetur, ne thesis anapaeSti pro spondeo positi duobus contineatur vocabulis

aut uno disyllabo si Oeter se em si imum; neque magis thesis anapaesti talis in finem dactylici cadit verbi. Itaque vitiosi

Siani versus hi: imperia Saeva non manere queret diu.nil Troia vidit maestius n66 αcerbiUS. non vo S ui hostes recipiam, 'Sec tit hospites. crinem saluta Maenas en aeuis enthea. fertur deorum rege proSα- ΗerculeS.

In illosi tamen disyllaba admittenda Seneca, interdum, Sed rarissime, aliquid sibi sumis licentiae in pede quinto. Contra legitimi anapaesti sunt hi:

inferna tetigit, posset ut Si rect adSequi.' i umque leporem ei advenam i MCO gruem. sublime classes sidus ArbolimS agis. nunc gloriantis quamlibet millierculam. Anapaesto in iambico metro omnino abstinuere Catullus, Vergilius in catalectis, auctores Priapeorum, OrctuMS PYOH-lar bimHiros. Loco primo admisere Varro, Persius, Martialis

in hipponacteis, primo et paenultimo Laevius et in bimebis

Normius, Sed mi inguies, non saepius ep. 2, 3b; 65; b, is. 2, 3b; a I, 23 , etiam fertio Seneca, qui quidem propter

36쪽

causam supra dictam eum quinio in pede admittit frequeniissime. De anapaestis pro iambo adhibitis subtilius est disputa-ium d. r. m. Iso-ssa. Iricte rus autem etiam in paribus pedibus utitur ana-PaeSto Pro Spondeo, maxime famen loco quinto (sie quidem ut curet ne umquam duo continuentur anapaeSti , et praeter primum fere eodem modo ut dactylici. Cf. p. X prooemii

Solafαε αγsis licentia ne exundaret, ut apud Platilium et Terentium, placuit eam sere contineri verbis falibus, quibus aliter non liceret intrare in metrum iambicum vel trochaicum, ut puta: alitibus atque estnibus homicidam IIectorem. urnasque frustra Duntadum plenas gerit. Iulio rarius vocabula pyrrichiaca in arsi ponuntur, ut usi mo Vicissime riSero; deinde arsis rarissime duorum verborum partibuS continetur, ut apud Senecam quidquid ego fugi. non erit veniae locus, praeter formulas quasdam verborum ut quid vis, quid ictitur

omnium minime duo monosyllaba una arsi includuntur, Ut ne Seneca quidem in tanto numero VerSuum SaepiUS quum

bis et quidem in praepositione hoc admiserit Oed. 33o; ere. Dei. Idas :quidnam loquar 2 sunt dira Sec in alto mala. quid hoc quis axem cludii et rab ipsis pater.

Praeterea poetae non solent verborum in dactylum vel fri- brachiam exeuntium finales duas ponere sub ictum, parum ut placeat Versus talis:

opprimit et illum sortis immitis dolor, of minus etiam hi: quid bracchia 2 illud dicere Bolvi femur. Aristo blimis ingens micat sollertia. Omnium saepissime in primo iambo admittitur soluta arsis,

37쪽

CAPUT II.

omnium rarissime in paenultimo, in hoc quidem maxime cum Sunt Verba quattuor aut plurium syllabarum ut: habere poterit aliquid operis restalii. In hi bonucleo tamen metro paenultima arsiS DUmqUum solvitUr. Procelatismulictis interdum in primo pede adhibetur a

Plura de soluta iamborum arsi exposita d. r. m. Ibi - i58. De Horcttii usu dicium pg. LXX ed. n. Phue istis et ipse in solvenda arsi utitur legibus admodum severis. Atque adeo in primo et quinto pede omnino abstinet a tribracho. Praeterea numquam ponit in ictu dactylicorum sive tribrachicorum vocabulorum finem. Non ita saepe idem voluit ursin solutam constare Vocabulo Pyrrichiasio, ei minus etiam divellit eam duobus vocabulis, ita quidem, ut prius Semper sit monosyllabum: et rapiet ad se, quod erit commUne omniUm. In quinto pede arsin non solvit praeter duos versus V, i, 22; append. b, 6 , nisi quando ultimum verbum est minimum quattuor Syllabarum. Proceleusinuticum etiam in primo admittit pede.Cef. et pg. X, XI prooemii ed. mai. Trimeter catalecticus anapaestum non admittit et rarissime Solutam arsin. In trocheticis metris isdem rationibus admittuntur locis paribus spondei vel dactyli quibus in iambicorum imparibus spondei vel anapaesti. Etiam solvendarum arSium USUS ESh simillimus. Cf. d. r. m. Ia8- i58. Eae ionicis et minori praeter Horctfit c men III, IO, quod totum constat forma simplicissima quae QSt O O , maXimo nos advertit Catulli c. 63, cui inscribitur Attis. Itaque cum Species legitima metri galliambici fuerit haec, quam numquam adhibuit Catullus: fer stricto sin id est transpositis ursibus et thesibus oritur

38쪽

CAPUT II. haec, qua plerumque usus est ille:

Praeterea potest solvi prima arsis et secunda, Sed numquam fertia aut quaria. Itaque oriuntur Species hae:

Neque habes coniunctam utramque, nam V. 63 corruptus PSt. Interdum etiam invenitur iambus partis alterius loco paenultimo:

Maiore cum licentia usi hoc metro Varro ac Maecenas. Plura de ionicis a minori dicia d. r. m. i58-6l.m ionicis et mctiori maxime nos advertent sola dei. Quorum prima Species cum sit haec: Per anactasin oritur haec

Potest etiam in primo vel secundo loco per anactasin poni disrochaeus. Sed hoc raro fit. Arses omnes licet solvi praeter ultimas duas, sed in singulis pedibus Semel, nec in di- trochaeo. Alia quaedam de hoc metro notata d. r. m. pg. 16 l.

In blaeonei et sherecrulei versus basi Catullus plerumque adhibet trochaeum, raro Spondeum et minus etiam iambum. Itaque haec eorum est Species:

Contra usol lucet mctioris basin voluit esse Spondiacam. Ceterum semel in pherecrateo admissus loco dactyli spondeus

nutriunt umore.

39쪽

CAPUT II.

In 3μαἰ iecit basi plerumque utitur spondeo, sed subinde etiam trochaeo vel iambo:

Sed Augusti tempore et saeculo p. Chr. Primo Poetae paene omnes sunt soliti hoc metrum incohare a Spondeo. Praeterea Catullus in uno carmine Osibi loco dactyli saepius admittit spondeum ita Cf. d. r. m. I 66. In S shico hen reo lictbo hanc adhibet sormam:

Sed iam de Horulit lyricorum Bremtim arte dicendum. Igitur cum Orct i versus glyconei, Pherecratei, aSclepia- deorum basin adhibuissent vel frochaicam vel spondiacam vel iambicam, Amrutius in his metris omnibus (nam v. 36c. XV l. I est corruptus) Solo usus Spondeo:

Praeterea cum S liras ei Almetis in secundo pede versus sapphici hendecasyllabi et alcaici hendecasyllabi vel ennea- syllabi modo frochaeum posuissent, modo Spondeum, risimili S Solo usus est spondeo:

Denique primam syllabam versuum alcaicorum, quOS modo dixi - quum vocant strictCri S- - cum A COHus modo longam VoluiSset, modo brevem, Horcthus in prioribus tribus libriss 'umqtie, in quarto Semuere adhibuit longam. Ita S autem glyconei, Pherecratei, asclepiadei, Sapphici, alcaici metri leges cum reliqui plurimi poetarum posteriorum SerVarunt, tum Seneca in canticis et Statius in silvi8, excepto quod Seneca licentia scaenica usuS aliquo-

40쪽

CAPUT II. III. flens in sapphici pede secundo dactylum, in tertio ad

Praeterea videnda, quae de toga oedicis versibus expoSila Sunt d. r. m. IGI - lGT.

CAPUT III.

De caesura. De rhythmis versuum. De imosi et enclisi. De interpunctione versuum Od. r. m. Ii6-2di; 366-3 2 . Do caesura d. r. m. I 6-2os .

arma Virumque cano, s Troiae qui primus ab oris. II. hephthemimeres, Semiseptenaria:

irreparabilis abstulerii j iam praeterita aetas. III. τομ)η κατα τριτον τροχ-ον, tertia frochaica:

frater IIagen Thapsumque i securigerumque Nealcen . Ea adhiboliar interdum ad tranquillitatem quandam sive gravitatem addendam numeris, ut Verg. aen. II, f; Cafuit. 6 266. Praeterea quia hephthemimeri versus in duas partes nimis inaequales dividitur, accedere ei solei auxiliaria irithemimeris,

Sive semifernaria, quae famen sola per Se constare non poteSt.