Fasciculus disputationum theologicarum de Socianismo ... authore et praeside A. Heidano

11쪽

DISPUTATIO THEOLOGICA,

SOCINIANIS MO

Re pondente NICOLA MASSIS, D. F. Graviense

T, Apienter Apostolus, Cor. II. Is Oportet horeis inter vos esse , ut qui proba ti sunt, mavis i ut inter Osis Ut non miratinos oporteat super haereses istas sive quia sunt futura enim praenunciantute ive quia fidem quot undam subvettunt ad hoc enim sunt, ut fides habendo tentationem habeat etiam probationem. Cum enim quid sortitum est, a omni-

12쪽

omnimodo sit, causam accipit ob quam sit, laec vim consequitur per quam sit, ne eis non possi Est enim haeresis quoque ex arvis rerum genere, quae dum sunt, habent post , dum pollunt, habent elle. Tems . deprcscript Haerct. c. I a Tanti vero est apud Deum probatos agnosci filios ejus, ut melius sit illos per haereses explorari, quam has omnino non esse. Sic enim datur illis, dum per ambigua indubia sunt hietati ibi occarpere in unitatem fidei, dinquitio in Flii Dei u virum rei si uim

homimi daemoniorum. rurientibus

auribi natet de ingenio apta vi: scu- aris. Quae nec attine interpolatriae vetitatis, ct ipsa quiaque in suas haere-

13쪽

se niuiti partita varietate sectarum inviceu repugnanthia scissa, temeraria in te: pres est clivinae naturae, dispositionis Uittae, pleraeque haereses a Philosophia suboinantur. Unod optim ob vans postolus , nominati tu Philolbpli iam contestatu caveri Oportere cribens ad Cosisse 2 cap. 2. loco Apostolus omnium

filiarum religionum formas ad tres species revocat. Prima eriti quae exspeculationibus curiosis, tamen recolam ditor cujusdam sapientiae speciem habet latibus, oritur cujusmodi est

mentis extructa, ad quod etiam genus eterenda est maxima Scholastica ma-taeologiae pars, quae Euangelium cum

14쪽

Apostolus traditionem hominum, quae tota est humanae vanitati partus, tota videlicet inanis ac manifeste superstibtiosa sit in rebus externis, replerum-cue etiam aperte stultis ac ineptis,sola nitens consuetudine , sabinthulias retus, accedente postea Dete monuine H caci cujusmodi est set e totus Papisticus cultus, ac praesertim Monastica illa persectio, quam vocant Tertia species tum erat illorum, qui Judailretium reaena vocat Apostolus Elementa mundi, i Mosaicos itus cum Culistianismo temperabant, a quibus

etiam orta est magna ceremon Iris UnPapisticarum pars; veteribus Episcopis ista Pauli verba non satis attent concidetantibus. Ut veterae a in hunc

Iocum.

s. Hatum haeresum faecundus omni tempore sui proventus, quitem Clitistianam ab incanabulis suis affixit, i et incrementa caperet, inpediit Maxime vero in initiis nascen

tis Ecclesiae, oppugnata sui Christi

15쪽

tum divinitas abes te, Cerintho , c postea ab Ario , Samosatens visi

ri, Nesorio, iudicisis, ptimatius si de articulus quassatus de concussus fuit. Postea a capite ad corpus opus ductum est a Telagio, qui incorruptas homini vires etiam post lapsum a- i struens, ta libet arbitrii usum inte grum concedens, innatam superbia tu valde ad auxit,& communem errorem

convertit in peculiarem haeresim. Quae naturae patiocinium suum commo dans, tantum gratiae detrahit, quantum naturae tibuit.

o. Ab illo tempore adulteratus i Christianismus, in Ethnicismum velitri Judaismum transit vel ad summurn non nisi emi-Christianismi formam re- tinuit. Unde paulatim nihil sani into- to corpore remansit atque ita ortum habuit Anti-Christianismus, qui ex Ethnicismo Iudaismo conflatus ni- hil aliud est, quam informe chaos, divcrsuinpantheragemis confusa cam: . Ita

16쪽

Ita afflicta Ecclasi , cum non aliud remedium superesset, quam re- tarmatio ejus in capite lembris: quo tam laudabile opus interturbaretur, Satanae astus fuit, primo ne serio id

tentaretur operam date. Cui rei conatus illorum valde profuit, qui pio affecta secessionem ab Ecclesia horrent ei, inutilibus de nil profututis remediis rem agendam consulebant, quo schisma, quod inde oriturum providebant,

praeverterent.

8. Sed cum malum hoc pacto sana xi non posset, multo minus tolli, de jugi intolerandi impatiens esset populus Cliristianus iveritatis Euangelicae lux oriens tenebris misceri amplius re- maeret, rejam tempus appeteret, quo retegi debebat filius perditionis, atque ita Reformatio Ecclesiae, qualis fieri inter tot impedimenta poterat, differti amplius non posset Majori molimine id egit Diabolus, ut vel nascen Euangelium in herba opprimeret, excitatis contrarius auctores professores ta- vivit nis

17쪽

vissimi persecutionibus vel cum rare non succederet, reformationem ipsam

convelleret, eoque suspectaui, in

utilem reddetret. . Quod imito artificio procuravit. Si uim mina in initio reformationis naticum genus homimani exortum, qui libertatis dulci notari ne inescalli, Omne obedientiae jugum extat crimi legum M igistratus omnem c verentiam

sustuletu in e libertatena quam Euangelium dotat recentiam tirnis veris terunt, de spirituale Christi regnum, qua ii hoc ipso opposimam regnis&Mon irchiis mundi, in eversionem omnis temporalis Mo ninatus X tulerunt. a nota tantum gens rerum petriur

batio, magi, seanda tum seges

exorta, sed de profectus Euangelii tercisus , cum Euangelio imputarentiat illi turbae, quae illi evertendo ccorrumpendo autum comparatae e

rant.

IO. Non hic stetit impetus Liceten IJ.rpnus reformationeni necessaD J V tan

18쪽

etiam judicarent, quotquot ex Scriptutis de iis rebus pronunciandum cense lbant Alii tamen hic in excessu pecca stum a primis reformatoribu murmurabant se simul cum erroribus viriti lbus eje is multa nigro theta in Ecelesta Romana notata, quae conservati, aut saltem tolerati consultius fatuet ,

vel se teis non statari damnari expe l

diiii et Og in te Erasimi. Ost rudes i

potissimum labor vertatus est , qui dum leviora quaedam reformati optant,pra cipuos Ecclesiae Rona naevos disssiimu ilant aut transiliunt. Unde reactaua lut in quibusdam Ecclesiis, ut in Anglicana praesertim patet, non inui cum reformatione doctrinae, ordo immutatus sit, sed latarchic Episcopatus, qualis in Papata e pati cernitur, retenta sint.

i. Alii hic defectum caulari, mulio plura exturbari debuisse, quam s.ctum Quod eo usque Xtenderunt quidam, ut Trinitatis mysterium, ceu Anti-Christianitin dogma de gra

du de

19쪽

dii dejici, similiter aedo baptismurn

ex Ecclesia eliminari, ceu Anti-Chtistis characterem voluerint, c. I a. Qimn eo profecit quorundam ut reformationem eo nomine suggilbare ausi sint, quod non qua parte fieri illam oportuit, tentata sit. Cum quidam non illam tantopere circa fidem, quae illis non magnopere necessatiaviti est, Nam circa charitatem occupari debulisse putarint. Unde monstros partias Dadidis Georgiirad Henrici Nicolai, atris, ut vulgo celebratur sinus charitatis, qui dum charitatem tanto p re commendant, circa

fidi

I J. Tandem oculatior, ut sibi cuidem visus est his omnibus Lelius Socranus euensis, atruus ausi Socini, cum preterpauca quet iam ea idelicet , quae a salutem prorsius sunt necessaria , nihil fere tu Ecclesiis , ii Romaetum Uti- om his execrantur, pos tautas tamquet diuturna tenetras, Det m iu claritati

sum tit res, uti de eo testatur

20쪽

Faustiis Socivus an priorepagmento duo

r- 'orem, majus scilicet opus moliti annisus est, quod postea ex mente ejus, vestigiis ejus insistens

Fausius, perfecit, iovam quan cram reformationem ibi propinavit, universam Theologiam,nova inducta

forma, innovavit.

I . Quam his Encomtis exornat: Eques quidum Tolonus in dissert, iurm F. Socini operibus retmittit oluit quod per cam iratam atque expeditam habeamus et iam ad ii emam leati: udinem(quee est Sociniana Christianae Re i-gionis si quam c psit mr Unorum millia ante addentum chri hi hu-anani macrius scirier es erarit semper ignorari: quam ipsi, Mosaicet legi cu tores pertenui aliquando suspicione odorati nunquam aperte deprehendere potuerint, quam denique caris is p olis patefatium, mox ucci scentium cryorum stim obsitam, atque dira obruente caligine abditam, rursus exacto fabularum sint lacto, ac reddita eritatis luce