장음표시 사용
51쪽
ASTRO No Micrergo se hi circuli in duobus Iocis tantum,quarum sectionum altera locum lunae indicabili utra vero pro loco habenda sit,facile eri aspectrum iudicare fuerit: Hac arte ola odera quae inferiori hemisphaerio infiguntur, Ptolomaeo, aliis incognita per nostri saeculi nautas in globum depingi facile possent Et per eande lanetarum loca inueniuntur, tam secundum Iatitudinem,quam longitudinem.
De longitudine regionum inveniensi
T Mento loco Lunae,conbderanda est iis I ra qua eadem talem locum occupet Deinde eκ Ephemeridibus, aut tabulis Alphona quota hora Luna in alia regione,aut oppido alio,cuius longitudo nota est,ipsa Luna eumdem locum signiferi ingrediatur: Reductis
deinde horis a d.et .minor numerus horarum de maiori subducendus.Quod vero relinqui.tur eκ horis minutis ad gradus reducenduest,hac lege. Multiplica horas per. is, minuta vero horaria partire per proueniet gradus sequatoris inter duos meridianos intercepti.
Minuta si quae post partitionem supersint,peras multiplica, prouenient minuta graduum. Hanc vero differentiami longitudinis inuem tam,adde ad longitudinem regionis cognit si eius loci horae fuerint plures aut demem gadem longitudine si minores fuerint, colliges
tandem longitudinem toxi ignoti, insulis
52쪽
O L OB I US v S. M brtunatis. Facilius quidem di promptius ideper globum inuestigatur geometrice,hac arte. Locu cuius nota est longitudo in globo inue globum tum sub meridiano collocato,indicem qui circum polum mouetur ad horam qua Luna locum praefinitum in tali regione occupat diri gito,deinde globum conuertito donec indere horarius ad horam peruenerit, a quidem tu locum lunae ignotum quaesieras gradus aequatoris a meridiano mobili intercisi longitudi nem regionis quaesitam aperient. Certissima celeio matamen via qua longitudinum disseretiae inue. ratio perniuntur ea est, quae per idem aliquod quod in L spirum omnibus regionibus eodem momento appa ret,utpote per eclipses lunae procedit. Cogni iis enim diuersis horis quibus haec in diuersis regionibus contingit,non alia ratione longitudo aut arithmetice aut geometrice,quam per praecedentem proriime canonem inuenitur. verum quum haec ne semperned omnibus
appareat,deinde praecedes modus se satis difficilis sit,neq; idem semper promptus proptet
lunae coniunctiones,atque adeo interdum n, nihil a rei veritate deficiat, propter diuersit tem aspeetus, latitudinem lunae: fit ut longitudines multarum regionum praecipue earum quas nuper Hispani adiuere,incertas aut penitus nullas habeamus meque enim ere itinerum dimensionibus fleuuosis certi quicquam col
ligi potest,confirmante id Ptolomaeo libyae D Colmo
53쪽
A STRONOMICI . Cosmographiae Stibnectam igitur aliquid de
minos irae natum,quo racili via re quouis tempore longitudines regionum inter proficisce dum inueniuntur.
N De liquo modo inueniendi longitudine. Ostro spculo horologia qusdam parua
adfabre costructa videmus prodire, ciob quantitate hi sipoficisceti minime oneori sunt.haec motu continuo ad et . horas saepe perdurant, imo si iuves, perpetuo quasi mo tu movebuntur. Horum igitur adiumento hac ratione longitudo inuenitur. Primo curadum ut priusquam itineri intendamus,eMaistissime horas eius loci obstruet a quo proficistimur. Deinde ut inter proficiscedum nunquam cesset. Completo itaque itinere is aut viginti mialiarium hi quatum longitudine distemus alci eo discessus libeat addiscere, EMpectanduim donec indere horologii punctum alicuius horae eriactissime pertingat, eodem 3 momento per astrolabium, aut globum nostrum inqui reda est hora eius loci in quo iam sumus quars ad minutum conuenerit cum horis quas horoscopium indicat,certum est nos sub eodem adhuc esse meridiano,aut sub eadem longitiadine,iteri nostrum versus meridie vel Aqui. Ionem confecisse. Si vero disserat una hora, aut aliquot minutis, tum haec reducenda sunt
ad gradus, vel graduu minuta,ut in prscedeti
54쪽
OLolli usus. is Papite docuimus,loe se longitudo elicienda. Hac arte possem longitudinem regionum in Menire,etiam si per mille miliaria inscius essem abductus, ignota etiam itineris distantia: sed tum prius latitudo sui sempeGest addisceda.
ocorum intercapedines nullo sere nogotio eκ globo deprehendimus. EAtmiam namqs circinum ab uno locorum in alte tac mirum applicamus deinde aequatori, et quot gradus comprehenderit notamus.Hos gradus in Mis miliaria germanica vel oo. Italica ducimus, in producitur nunterus miliarium inter duo . f -
Ioca contentorum Iam unum miliare Italicii tu Sic constat mille passibus vel octo stadiis. Stadiuos passibus. Passus e. pedibus Pes. o palmis. E 'palmus totidem digitis. Demum diviti latituis do quatuor granis hordeaceis in latus dispo. I sitis aequatur. Ere his facile fuerit miliaria in passus.vel in quodlibet genus mensurae redin P cere Uuod si oppidorum distantiae dimetien,
veniant eorum,quorii globus ob angustia ioci capax minime est, costile tabella ciuitatu huic nostro libello insertam, aut tabulas Ptoolomei. ER his logitudines,, latitudines locoru addisce, quoru distantias dimetiri animus
est,ra secudu eas in globo loca pucto delebili describe hoc scilicet pacto. Logitudine ipsius ioci in aequatore nota. deinde circvduc glob , i Da vi
55쪽
ut talis longitudo ipsi meridiano subiiciatur.
Latitudinem vero in eodem meridiano inueantes,sub qua in globi superficie punctum d
scribes,quod eius loci situm ostendet Eadem etiam ratione cuiuscunque alterius loci situm in globo deprehendes, di deinde distantiam dimetieris vitam docuimus. Atque haec de distantiis rectis intelligenda sunt. Alioqui distDtiae tales per partes metiedae essent, quod cum cuiuis facile eri omittimus.
versus quam partem una regio ab arte. Jonsueuerunt hydrographi et nautae, in plano,terrae protractum deliniare, dissecantes eandem mille lineis, in nullum alium usum,qui vi eκ tali descriptione in promptu habeant quorsum quaeuis regio spectet,vi tanqua in scopum eo suam proram diriganti eorum id multo comodius eκactius m certius artificio globi efficiemus.Nam hic ab omni loco in omnem partem lineas ducere possumus quod illic non sine magna rerum confusione Carti mari fieri potest. Adde etiam quod nunquam tanam i ta arte in plano regiones describi polunt,quin
aut distantiae locoru, aut Iongitudines regio. num multum a rei veritate absint, aut locorusitus ab inuicem squos marini plurimu curato omnino negligatur,idq; si rectis lineis, ut ipsi conantur,haec describere velint. Horum autet i nullum
56쪽
OLORI vsvs. Trnullum in globo accidit, imo omnia optimsi
symmetriam seruativi igitur ad re veniamus. Primum locii in quo sumus, aut cui aliam reagionem conferre volumus,sub meridiano mobili locamus, secundum latitudinem ipsius polum globi supra horiZonte eAtare facimus. Deinde affiκa quarta altitudinis ad meridia, num,ita ut instrumentum cui adhaeret,regioni praescriptae immineat,globossi firio perstante, circunducimus quartam altitudinis versus ab teram regione cuius situ a priori desideramus. Pes ipse quartae altitudinis in horidonte inter
sula ab Hispania fere in occidentem veru sitast,hoc est,decima parte quadratis versum meridiem ab occidente, quam in cartis marinis video quarta parte quadrantis ab occidente recedere. Imo si seruata adhuc esset latitudoq pene seri gradibus ab obseruationib' Hispanoru abes multo plus aberraret a situ vero.
FPe muris augmento, et decremento. Idem excedit, Lunae vim tantam indita est ut quae tanto remota interstitio,Oceanu tamen omnem pene secum ducere videatur. Id enim pro coperto habemus in nostris regionibus maritimis luna erioriente mare in.tumescere,er versus interiora regionu di continentis undabundum irruere,donec eademe
57쪽
ASTRONOMICri ridianam lineam occupet. A qua dum versus. Dccasum delabitur. oceanum rursus pedeten
tim regredi di cosidere,vsq; dum luna nostrui conspectum egressa,antipodibus oriatur. Na. tunc denuo mare aestuat,ac si aluum suu egressurum foret. Cum rursus luna mediat noctis lineam peruenerit, indeq; ad nostra hemisphae riU ascendit,oceanus compositis fluctibus sese in locum seu recipit,fitq; hoc pacto vi.rs. hoa rarum spacio fere plus minus bis oceani accessum di recessum videamus.Si ergo lepus augmenti maris di similiter decrementi eκ globo colligere placeat, in primis locum solis di luis rae in promptu habeas,aut cκ tabulis,aut quo cunc3 ingenio. Quibus datis volue gradu horis in linea ecliptica inuetum,ad meridianum, ita d paululum permanente,siste indicem horarium super linea duodecim g horae: Post hse circumduc globir,vi locus lunars secundu longitudinem et latitudine in globo designatus in criortu supra horidontem emineat Interim in dedi inter horas indicabit qua mare intume scet. Si deinde cum loco Lunae ad meridianupergas, videbis per cundem indicem tempus recessus.Rursus si locu lunae ad occasum peris ducas,tempus accessus patefiet. Deniq; si epispositum gradum admeridianum colloces, dea
crementi certior eris. Id tamen notandum pirare,cri motu lunae veloci(nisi aliquid addas ipsi magnainsaepe diuersitatem accidere, Igituria Pro sin.
58쪽
GLOBI USUS. etspro singulis binis horis quas indeκ inter mo.
Mendum percurrit loco iumevnu gradum allicias, itaque nullus error cuidens comittetur. In vasto tamen pelago non eandem omnino rationem motus obscruari audiuimus. Nam saepe ventorum impetu versus quamcunque partem mundi mare rapitur. Saepe etiam natura loci eadem perpetuo labitur via. Nonnuli, quam contrariis fluctibus ere diuersis partibus confluit cir conflictatur. Demum etiam hi qui interiora regionum colunt, ut si Mechlinienisses ad Antuerpianos coferamus,posterius a cessum di recessum percipiunt quam maritia
mi, sed talis scilicet disserentia ubi seinet antis maduersa fuerit facile perpetuo obseruatur.
Designo ascendente,'reliquis domi.
Eteres fere omnes tota machina cci easte in duodecim partes, seu domos seu eirculis diuiserunt,quorum duo sunt meridia.rius Cr horigora,reliqui per ipsas sectiones me. ridiani ex horidontis trahunt,hoc est per duo puncta horiZontis in quibus cu meridiano circulo coit, at in lata ab inuiccm distantia,ve in tricesimo aequatoris gradu ab horidote deis orsum sit initio secudae domus, in sexagesimo initiu tertiae,in meridiano sub horiZonte,quarta domus incipit,deinde in tricesimo a meriodiano versus occasum quinta:in.6o.deinceps
59쪽
sexta,in horia ote versus occasum septima: deis inde. so gradibus octaua,etc. Sunt tamen quialiter paulo distinguant,hoc est,eas diuisiones quas nos in aequatore costituimus ipsi in circulo sum ut v transit per punctu verticis, ET Per
oriens veru occidens. utroq aute modo
potes per globu operari Si priori modo, querationale appellant procedere placet , primuloca solis gradu sub meridiano circulo, inadice cycli horari, sup n hora meridiei,deinde circvduc globu cu indice ad hora, qua ascenades signu Er reliqua domicilia distinguere cupis,globoq; ita fixo videbis in euortu in linea ecliptica gradu in signu ascendens,di initium primae domus.Sub mcridiano vero gradu medii coeli,qui ide est initiu decimae domus. Hi id e gradus sed signi oppositi sunt initiu quar.
tae domus aut anguli noctis,ut ipsi dicui. gradus vero qui cospicitur in hortet ole occiduo, est initiu septimae domus. Pro reliquis domiae bus ita agito. Diximus opus esse pro pfectio ne huius globi semicirculo aeneo, qui duabudi sectionibus horiEotis,et meridiani sit affire tali arte t aut eleuari aut deprimi posset,etia in utrumc3 latus trafferri: affigatur ita mad partem orientalem, in globo perstante,veprius numerentur in siqua tore. 3 o. gradus suis Pra horidontem,quibus adiungatur hic semis circulus positiois, qui in linea ecliptica initiuduodecimae domus distinguet, cuius oppositu initium
60쪽
GLOBI USUS. Esinitium est secundae domus Progrediendo deinde adhuc.3o. gradibus in aequinoctiali cum circulo positiois, habebimus initiv. i. domUS, cuius oppositu est initium tertiae domus.Quarta et decima domus dicts sunt. Pro reliquis domibus transseratur circulus positionis ad partem occidentalem globi,et simili ratione agatur qua diκimus. Pro posteriori deniq3 modo qui non tam est in usu applicetur primo circulus positionis ut prius, quarta altitudinis dirigatur ad verum oriens in horletonte, in qua Numerentur. 3o.gradus pro duodecima domodo . pro undecima, Ir his addatur semicirculus Potitionis, ut in priori modo. Deinde transse. raturo semicirculus positionis edi quarta altitudinum versus occasum et procedatur simili
via qua prius. Haec ad iudicia spectanti
AEc cum non vulgaria sint, sed iis tan. tum necessaria qui in Astronomiae vulgares multis paras angis post se reliquerunt et qui facile intelligunt,paucis perstringa. In pri
mis pro gradu reuolutionis cuiuscund principii inueniedo, ita agas. Gradum ascendentem talis principii ad horidontem in oriente Ioca, in nota gradu aequatoris, qui meridiano seb. iacet,quibus pro lingulis annis futuris, adiice gradus. 8'mi. i8. Pro denis singulis iis gradus,m s. Prhao.annis gradus. io o. in io. Pro