Introductorium astronomicum, theorias coporum coelestium duobus libris complectens: adiecto commentario declaratum

발행: 1517년

분량: 135페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

91쪽

xentiae parui circuli mouebitur ad aequantis centrum . de tunc deferetis de sequantis centrum rvnum senta& circulus deferens Se aequans (cum sint aequalm vnUS.

Quo tempore deferentis centrum ab ipse contactu ad aequantis centru 1 omouetur: summum deferentis fastigium ad squantis consimile fastigiurelabitur.& epicyclis centrum pariter sui circuli sextantem describens: ad aequantis peruenit pertium. Rursum deferentis centrum ab inuatis centro ad orientis contactu sexatante dimouetur/N epicyclij centrum ab aequantis peritio sextante ad occidentem : ubi iterum fit centro mundi quoad potest qproximum. apogium autem deferentis in lineae contactus extremitate:quatum etiapotest ex orientis parte ab aequantis apogio discedens.

A contactu exortivo deferentis centrum triente circunferentiae parui cirrumculi decurso: ad funamu eius euadit fastigium. 8c tunc rursus mercuria

Iis epicyclij centrum de deserentis summum fastigium: simul in primo summi aequantis fastigii situ restituuntur. Ex his:quae sequuntur facile

cognoscimuS.

Proponiitur deinde hoc loco& numero singillatim omnia: quae ad notionem orbiumercurii atq; motuum eorumdem sunt necessaria atq; conducibilia. quorum omni u diis finitiones propriae ex generalibus diffinitionibus circa huius libri principiu positis sunt exquirendae:& exempla secundum materiam subiectam assignanda . queadmodum in aliis sideribus prius determinatis factitatum est. Exempli gratia. tot' orbis mercurialis esti qui tum ad ipsius mercurii tum appendicum eius motum requiritur ac satis est. Vt datus orbis e h. Orbis deferens puncta lastigiorun aequantis: est orbis particularis ad cuius motum/puncta apogis N perigis aequantis deferuntur. ut duo orbes prius descripti e fl& i L. Orbis deferes pucta lastigiorum eccentri mercurialis: est orbis mercuri si partis cularis ad cuiuS motum Iapogium aut perigium eccentri defertur. vi datus orbis f glsimilitet & orbis h i. Orbis deferes epicyclium mercurii est particularis orbiS: ad cuius motum I ipsum sidus mercurii in epicyclio defertur. ut assignatus superius orbis gli. Et ita cstera ordine certo noninatim hic expressa: ex suis locis particulatim diffiniantur ae exemplis declarentur. CCentrum epicyclis ipsius mercuris: bis quotanis totoq; vinuS reta anni curriculo percurrit duos orbes secundum N quartum i deferentes puncta lastigiora circuli eccentrii summum scilicet& imum punctum.Nempe orbes illi duo t deferentes absidas eccentri: unam faciunt reuolutione completam integro totius anni spacio Per unam partem circulationis ab oriente scilicet in occidente conrra signoruin successum ex numero Et T. Orbis item eccentrus mercurii deferens epicyclium : simul lacit unam integram reuolutionem eodem totius anni interuallo per alteram partem circulationis secundum signorum seriem & ab occidente in orientem: ex numero tri. quem quidem motum etiam sequitur centrum epicyclis illi orbi infixi: ut omnibus est planum. Ergo centrum epicyclis mercuris: singulo quoq; anno bis conficit orbes deserentes puncta fauigiorum eccentri. semel scilicet proprio suo motu:& rursum stinet licet simul) mo' tu in oppos tum illorum orbium deseretium. Perinde ati siquis progrederetur circulariter in oppositum rotae quae circu ratur ad certam unam parte: cum perueniret ad punctum stra acto per ambulationem circularem toto circvngyrationis rotae spatio) a quo inchoauit suum motum : bis ille peragrasset rotam. semel quidem proprio suo motu rei emel motu ipsius rotae in partem aduersam cottanitentis. Quando centru epicyclii rigmercuris collocatur in pucto apogis eccetri deferetis: tuc a nitidi cetro Vmaxune distati iub te liabet etiam apogium squantis signatu in circunferentia circuli aequantis subsiacens Proxurie circulo eccentro deserenti.& tunc etiam epicyclium dicitur esse in aposgio circuli squantis.quod quidem apogium eode semper loco defixu intelligitur l&no migrare modo in hanc modo illam aequantis partem :sicut apogiu eccentri deuiu tan

92쪽

Ut sit a centru mudi: super quod describatur circulus signi

fert horum trium extremus. b centrum squalis: super quod formetur circulus aequans mercurii e fi& d sit centrum ecce

tri deferentis mercurii : super quod delineetur circulus delab; rens g h.Constituatur centrum epicyclis mercurialis: in ei puncto apogit eccentii. Constat utiq; per diffinitione aposi gii : tunc ipsum centrum epicyclij a centro mundi a esse resi motissim uin i haberessi sibi subiectum apogium squantis g. limino & ipsum mercurii epicyclium tunc esse constitutum in summo circuli aequatis lastigio: scilicet in puncto g prpadicto. Praeterea cum centrum epicyclij mercurii in eo est

situ qui modo dictus est: tunc centru eccentri deferentis est

in summo parui circulitastigio i quoniam per ipsum debet transire linea apogis sursum directe protrahenda. Idem quoq; deserentis centrum d tunc triplo magis distat a centro mundi a: v centrum aequantis b ab eodem niudi centro. quandoquidem centrum squaatis semper est centro inudi proximum :& inter illa duo nullum aliud datorum quatuor centrorum iacet medium. At in eo qui dictus est loco constitutum d centrum deserentis: duo habet centra is quam ad se & ad alia proxima distantiam seruantia inter seipsum sccentrum mundi iacentia: v uta centrum Parui circuli c & centrum aequantis b. I gis tui d centrum deserentis triplo amplius distat a centro mundi: q cetrum aequantis a mus di centro. Rursum idem centrum deserentis d t collocatum

in summo lastigio parui circuli db: duplo magis distat a

centro aequantis blil centrum aequantis distet a centro munk di. Nam inter centrum eccetri d Sc centrum aequantis bimo

teriacet centrum parui circuli c: extremo utriq3 squidistans. R est distantia illorum duorum centrorum db: secundumi totam diametrum Parui circuli.Inter centrum autem squastis blae centrum madi a nullum aliud centrum incidit: visu pradictum est.& est eius distantia a centro mundi soluinfecundum patui circuli semidiametrum: ut ex numero reto- lain cognitum est. Igitur in eo situ centrum deserentis duo Plo magis distat a centro aequantis: q centrum aequantis distet a centro mundi. quod est a T totum huius loci propositum. A supremo autem parui circuli loco: centrum deserentis diversus occidentem Paulaturi mouetur in parui circuli circunferentia. & simul pum s apogis deferentis e: in circulo eccentro mouetur ad occidentem. Et utrun quide: ad motum orbium deferentium puncta lastigioru eccentri.Mouetur autem illa duo pus cta occidentem versus hoc modo continue: donec ab eo loco in quo hunc suum motum inchoarunti distiterint tertia parte circunferentiae parui circuli complectente quatuor sis gna.& ita paulatim appropinquabit centrum deferentis in ambitu parui circuli: ipsi cestro mundi.Interea vero & simul centrum epicyclii ad orientem consimili velocitate mos uetur in orbe eccentro deserente epicycliu: donee etiam a puncto apogii sui squantis distiterit tertia parte circuli utpote quatuor signis sed ex altera parte ut sinistra. E At vesro centrum eccentri deferentis hoc modo distans a centro mundi ut nuc dictum est: coosistit incontactu lineae emissae a centro mundi usq; ad des rentis circunferentiamiae cotingentis paruum circulum in Puncto t.Et illius rectae lines a i h extremitas siue extremus

punctus li: tunc demonstrat situm apogii deferentis i quia. ipsum est cum illius lineae finali terminali* puncto : ne I vnil progredi ultra illam lineam potest. T unc itidem apostgium deferentis e: est ab apogio aequantis l(quod semperi intelligitur immobiliter consistere supra lineam a b c d dio I recte: quandoquidem orbes deferentes puncta lastigiorum/'squanti si intelligendi sunt hic ut immoti Sc stantes) versus

occiduam partem remotissimum: cum ad eam plagam nopossit ab eo magis auocari.Deniq; cetrum epicyclii in suo orbe deserente secundum hunc situm consistens i utpote in

93쪽

Astro. Theo.

puncto circuitus eccentri terminante lineam protraham a puncto contactus il percenstrum aequantis b usq; ae circunfcrentiam eccentri videlicet ui puncto inlimeaei b m: est centro mundi a Pro,imum. tunc breuissima sit linea: quae protrahi possit a centro mus di ad centru epicyclis. Deinde ab huiusmodi pucto cometus lines rem ad occiduam partem cum Parui circuli circunferentia scilicet puncto irrentium de crentis d mouebis asstur per sextam partent circunferentiae parui circuli duoq; signatus; ad centrum squan iis b in imo ambitus parui circuli situ.& tunc circuli ecccntri deferenti SI& circuli squaotis centrum Gunt virum & idem in loco puncti b conmtutuni. Et quoniam duo illi circuli sunt aequales per diffinitionem circuli aequantis: ipsi tunc sum unus & idem circulus. cum idem prorsus habeant centrum & eandem omnino circunferentiam :& idcirco sescundum totam etiam planiciemi superficiein planam coincidant. Eo autem tempore quo centrum deferentis diab ipso puncto contactus i ad centrum aequamis h mouesturi ut dictum iam emapogium eccentri deserentis e regreditur ad puctum apogis squatis II percurrens arcum eccentri h I. quonia non potest apogium deterenti S transilire puructum l. :& ideo necesse est ipsum redire ad punctum lii Fiunt' apugium squantis a quo discesserat.Tunc etiam centrum epicyclis in consumtiter sui circuli eccentri in quo delertur sextam partem duo ligna percurrens: ruenit ad Perigium aequamis, punctu scis licet si e regione apogis aequamis i constitutu.Conlacitqsium medietatem sui circuli e centri ex una parte: sicut centrum deferentis medietatem illius Parui circuli cescripsit ex parte altera at opposita. Deinceps centrum deferentiS eccentridiemouetur at o dis et L cedit corinuo motu a centro aequantis biper duo signa qus sextante faciunt: usq; ad puractum contactus exortivum scilicet g in quo linea tecta a g hia centio terrae usq; ad ecce hi quinimmo & signiferi ambitum porrecta: contingit paruum circulum versus partem orientalem. Et simul centru epicyclis ab f petigio pquantis Per duo ligna dimouetur ad Partem occiduam una in punctum n: in ambitu circuli eccemri si atum . qui terminat lineam g b n: a puncto contactus g per centrum aequamis b Vsq; ad eccentri circunaerentiam protractam. Vbi laetum fit ipsum centrum epicyini: centro terrae quantum potest Pr linum. Apogium vero eccemri deseretis e interea motum per arcum l l .rimc est in extremitate Iines contactus ad parui circulitatus orientale tPuta ita punctoli.&quas tum Potest ex parteorietis: tunc idem apogium est ab apogio aequantis in puncto i in dimobiliter constituto semotum. quoniam versus eam partem: non potest ab eo magis discedere. Demu a puncto contactus exorti ut gi centrum deserentis emotum:& per quatuor signa circunferentiae parui circuli (quae trientem faciuno vers us summam parte delatum : ad supremum eius punctum completa circulatione leniq; peruenit. Tuc ctia centrum epicyclis mercuriis decurso quatuor signorum sui eccentri arcu n I: ad punctum apogii aequamis l(vnde suum inchoaverat motum iterum perducitur.Tunc iride aposgium deferentis ela punctoli in t apogis requavis S per arcum eccentri h l continuo motu regreditur: in quo prima costuerat. Enq; tunc illorum trium Icentri deferentis in parsuo circulo centri epicyclii in circulo eccentio ita apogis defererati, inter cu ablincas ccntactus: absolutus perfectum; motus.eadem deinde serie quae descripta est : continuatur.

Mercurialis epicyclij centrum tametsi deferentes circuli eccentri apogij eius oppositi puncta/bis absoluat: solum tamen interim semel in summo sui deferentis fastigio comperiri. Cum mercurialis epicyclij centrum I mundi centro fuerit proximum: neq; in opposito deferentis apogij punct neq; in linea per mundi ce atrum ducta circulum paruum contingenita consistere. Tantum semel in ania deferentis centrum cum aequantis centro: unum et s

idem; esse. alioqui semper a mundi centro g Squantis centrumIdista

lius esse.

Quo mercurialis epicyclij centrum /summo squantis fastigio vicinius: eo et s

concitatius.& quo eius opposito:eo segnius moueri.

uid epicyclij centrum tantum semel in anno a mundi centro absistat i

94쪽

remotissimum: bis tame fieri quoad potest proximum & nihilominus tantum semel in apogii opposito esse. . Mercurialis epicyclij centro extra fastigia constituto:per ij deferentis notam nunc inter epicyclij centrum & aequantis perigium volui ac reuolsui ad terminum de a termino lineae contactuS exortiuit & nunc partem in altera modo consimili. Aequantis enim apogium semper epicyclij

centro ubivis alibi costituto:centri epicyclij de summi fastigii deferentis fit mediu.at deseretis peritiu:cetri epicyclij et squalis peritis mediu.Vt apogij deferetis nota/certos virin custodit limites/vltra quos ab ediri tremo aequantis culmine fastigioq; discedere nunq valet: ita suis limotibus imum deferentis fastigium ab imi aequantis fastigij discessu arceori.& motus apogii/summissi fastigii arcum: maiorem esse. Motum apogis deferentis: motu notae oppositae velociorem esse. & sum 'l' mam absida/ apogijd notam: ab occiduo limite ad orientalem velo

cius recurrere.imam vero contra/ab orientali ad occiduum: velocius.

Q tu mercurialis epicyclij centrumlin deserentis puncto a mundi centro' remotissimo &dum remotissimus est esse contingitmung tamen dum propinquissimus est in puncto propinquissimo esse iei Centrum epicyclij mercurii/non circunferentiam deseretis circularem:sed quae formam potius exprimat oualem describere. Medius mercutis & solis motus: semper unus & idem sunt.

Aequationes argumentorum mercurii Z in numerorum supputationibus annotatae: epicyclii centro in mediocri a centro mundi remotione con siilente contingunt.. O uia minuta proportionalia in luna: a summi fastigii nota ad unum cootin o minuuntur .in saturnosiou marte & venere a summo fastigio non continuo inimum sed in mediam longitudinem remotiora immi nuuntis minuta: & a media longitudine pari modo minuta propiora in imum fastigium. in mercurio vero: remotiora a summo fastigio in mediocrem a mundi centro contrahuntur remotionem. 8c propiora a mediocris remotionis puncto iterum ad maximae accessionis contra; huntur punctum: a quo rursus ad absidis imum punctum aliquantuauciescunt ideo minuta proportionalia in luna simpliciter : in saturnolmarte dc veneret dupliciter: in mercurio vero I tripliciter sese habere

Punctum a quo motum incepit. solum tamen semel in toto eo motu .reperiturm aDodio sui eccentri deserentis. quando scilicet completa circulatione apogium des

'''S -- n rite Hostio equatis l:& centro epicyclij ibidem collocato.Toto enim re '' o ejuro li delatiniis duabus illis lineis contactus inclusum: essi sese .. ' 'A' ' Adbieukii ae in diuersam semper partem q centrum dimouetur, Se*x paratum a cerax P Ut ineleutii est centio mundi proximum; uxputa cum ab aposto aequamis exempli gratia quando collocatur in puncto

95쪽

Astri Theo,

mi circunferentiae sui eccentri tunc ne 3 est in petigio eccetri deferentis Ineq; in Iinea re,cta per mundi centru ducta et circulum Paruum contingente. Primu Patet quonia cum

centru epicyclii ellan puncto na: centrum deferentis est in pucto contactus occidui ii reapomum deseretis cst in puncto k ex supradictis. quare perigium deserentis est puncta o illi e directo oppositui . in quo plana est tunc centrum epicyclii non consistere. Secudu patet quia linea per inudi cereii ducta re paruu circula cotinges t est linea h g a p: in cuius neutra extremitate aut ii aut P tuc crestit cetra epicyclis.Neq; etiam Pucto f i in b a straseuntis per centru terrael lac est centru epicyclis: ira distat ab illo per duo integra signa .Et eode penitus modo deduceda est ratio : ado cetru epicyclii ex altera parte dein pucto n costituit / cetro mundi maxime vicinu. Certiol iu solumodo semel in anno cetra deseretis d est unu& idecu cetro sequatis b scilicet ipsum est i ima parte paruiei trali & in loco pucti b. Nepe in Oni alio circularetis Parui circuli loco: centru deferen

iis est distantius a centro mundi a 2 centra squantiS. cum totiuS circunferentiae parui ciroculi nullus punctus sit propinquior centro mundCil punctus b. EQuartolvi quanto ceo et strum epicyclii mercurii fuerit aFOgio squantis i propinquius: lato velociuS mouetur. 8c quo fuerit vicinius Perigio squanti, Leo segnii: S defertur. Et ratio in promptu est. quos niam iuxta apogium aequantist squaleS anguli eX lineara contingentium intersectione in centio mundi prouenienteS: complectuntur maloreS arcus eccentri I propter Iongio: res lineas a centro terrae illuc porrecta .IuAta perigium autem e quantistarcus minores eccentri intercipiuntur inter aequaleS anguloS : ob lineas a centro mundi ad ambitu ec, eentii breuiores.At anguli illi squales : destributur sequiS temporibus. ergo circa apogia aequo tempore conficitur maius jacium a centro epicyclis: il circa aequantis peragium.

velocius igitur illic u hic mouetur. Edumtoliu qui, epicyclis mercurialiS centrum tans ra ditum semel in anno sit a mundi centro remotissimum: quando scilicet est in apogio aequastis ii simul ae in apogio deferentis e in eodem loco constituto. bis tamen quotannis fit centro mundi quantum potest proximum, utpote semel ad partem exortiuain in pucto eccentri in: Sc semel ad parre occidua in Puncto ulcum utrinq; a puncto apogis squam iis per quatuor signa seiungitur. Nihilosecius tantum semel in anno centru epicyclis est in opposito apogis siue perigio eccentri deserentis se quando scilicet simul est in petigio inuantis Iconstanter incinente in puncto f. Et illud tum contingit: quando centrum celarentis coniungitur in circunserentia Parui circuli ipsi centro aequantis in puncto b. ESera i sxtos quando centrum epicyclis mercurii constituitur extra fastigia circuli equatis: tuc

petigium deferentis voluitur ac reuoluitur inter centrum epicyclis & Perigium aequatis: nunc quidem ad terminui inunc vero a termino lines contactus exortiui. Aliquando vero ad alteram partem nunc a termino nunc vero ad terminum lineae contactus occidui: consimili pene modo.quod exemplo iam siet patentius. Sane epicyclis mercurialis censtrum tunc extra fastigia costituitur: quando non est coniunctum apogio squantis in puscio I neq: perigio squantis in puncto f. Et si tunc illud centrum defertur iii partem exorstiuam ut versus h: apogin deserentis e simul fertur in partem occiduam ut versus Equare perigium deseretis tunc ex opposito mouebitur paulatim ab f in o.& ita erit instermedium inter epicyclis centrum Sc squantis peragiums: vdiu centrum epicyclis occupabit partem orientalemi eccentri: Sc quousq3 peruenerit ad perigium aequariti . Erl primo quidem voluetur illud perigium deseretis ad terat minum lineae contactus exortiui scisceto: toto utiq; co tempore quo centrum epicyclis mouebitur ab I in pulmyctum m. Postea vero reuoluetur a termino illius lineae uehrum versus perigium aequatis steo quidem tempore quo centrum epicyclis mouebitur a puncto in in s. At vero cucentru epicyclis mouebit in partem occidua vi versus naapogia deseretis et tedet i parte orietate versus h. quare peri giu desereti sex opposito tuc mouebit sensim ab sin p.& ita rursu erit intermediu inter squalis petigiu i ta cetru epise Mettii :qdiu centru illud occupabit Parte occidua & quousq; redierit ad apogiti squa 13 I. Et Primo qde voluetur perigi u deserentis ad terminum linee contactus occidui scilicet

P utpote toto tempore quo centrum videlis mouebitur ab sin n. postea vero reuolauetur idem petigium deferentis a termino illius lines P riterv versus petigiu squali s

96쪽

eo euidem toto tempere quo cetru epicyclis defertur in circulo eccetro ab n in LPhoerist uelle dinoscitur ex opposito motu apogis deferentis. Caeterv cum epic claseurialis centrum in aliquo alio est loco il in aPOgio aequantis lasemper apogiti aequantas est medium inter centrum epicyclij & apogium deserentis e.Nempe Ediu centrum epi chi est in parte orientali versus m: apogium deserentis est in parte occidua interi S re inter illa duo est apogiu aequantis : eodem semper u loco ut mi fixum. E diuerso qdiu centrum epicyclij est in parte occidua versus n: apogiu deferentis est in Parte exorituainiet I ae hi inter quae duo iacet intermedin apogiu aequanti' i Ax ibis grum .semPer est medium inter centru ePicyclij & pers giusquantis cu cellet eoicyclij percurrit parte orientale sui eccetriri petigiu deserentis est inter o & it etiaviris usoartem exortiva. Et cu epicyclis centra defertur per occiduam parte sui eccentri

et gium glare uis est inter s. p versus eande parte. quare semper Perigi udes

renit' est medium ac interstes inter cetrum epicyclis & Perigia squamis. Septuno loco ex praedictis planum euadit: il, quemadmodum punctum apogii defer usae ravit parte habet umites scilicet punctum kIta punctum li: vltra quos non potest ab aposto aequamis fixo in i longius discedere. Ita omnino consimiliter& Nppositati Phissu delatentis statos ac determinatos utrinq; sortitur limites: ultra quo WP

Darte occidua. Intercipitur eni phigium deferentis semper inter duas linea Ptranseuntes & contingenteS Parua circulum ex ima parte & versus aequanti Petium' inter quas apogium aeteretis clauditur ex Parte supremaec versus apogia Ly

dem tempore conficit pro cliendo & regrediedo arcu f oi qui multo inmor Trum deferentis apogium conficit arcum l li: perigium eius tantuniodo absoluit arca F pi qui longe est contractior. Fit item ex supradictis clarum lcyot tempus quo mouetur apogium deferentis ab occiduo limite in exortium scilicet a Pilcto k in li squod etiam tepu, est: quo centru deferenti, fertui pei in sep et . .

rauo pucto hinocciduu punctu h. quo itide: cetru deseretis fertur per superio' Ppetigium deferentis velocius mouetur ab exortivo limitem occiduum lil ediuerso. ut a puncto o per sin p: q a punistopper i in o propter eande rationem. Cum enim apogia detere is defertur ab occiduo limite in exortivum: simul eiuS Peri; pium cotra defertur ab exortivo in occiditu. Et cum illuci adlexortivo in occiduu fertur limi Phoc contra ab occiduo mos uetur in exortivum. CNono quis centru epicyclii mercu rii interdum sit in pacto e eccentri deferentissa in udi centro rei notissimo:& eo quidem tempore quo illud puctum est res motissimum. minil tame ipsum est in puncto ad centru terorae propinquissimo: dum illud pulicti in est propinquissima P eidem mundi centro. Sane quando centrum epicyclJs est m pogio recentit deferentisisci licet Putam e coniuncto chm apogio mugitus tauce I m

97쪽

puncto eccentri deserentis a mundi centro remotissimo:& cum remotissimus est. quado, quidem in nullo alio situlaui ille Punctus e aut alius deserentis punctus: potest a terra esse remotior. Nempe tunc centrum eccentri deferentis est in summitate parui circuli m

inc recto de itaIllud centrum eccentri dm a centro ma cui d ier: tonia I mesoni diametri d Gliabetur tota distantia censtri epicyclis a centro mundi recilicet secundum lineam e a quae est maxima. neu potest dati alia maior distantia: aut secundum Protractiorem lineam sumpta. At quando censtrum epicyclis erit lioc modo in apogio deferentis punctoq; remotissimo: tunc peri in deferentis maxime centro mundi PPinquat, ut in nulla alia deferentis eccentri disposiotione: aut ille aut alius deserentiS punctu sit ita centro mundi propinquus. Quod pastet. Nam tunc (ut dictum est) centrum eccentri erit in summitate parui eurali: ae I spetigium eccentri deferentis distabit a centro mundi a I semidiametto eccentri d p dempta distantia centri eccentri d i a centro mundi: quae signatur per lineam dat adsmodum longam.At dempta ea distatia d ala semidiametro d si talum relinquitur re dua linea a LItaq; tunc peri in deferentis f talum distat a centro terrae Der lineam a se quae est brevissima. est igitur tunc Punctus scirculi deferentis: centro ter e propinquiemus. Atqui in ea deserentis dispositione centrum videlis mercurii non est in illa puram cto propinquissimo liquinimmo in eius opposito scilicet apogio deserentis e per hypothesin. gitur cum punctus ille eccerim deferentis L est cenet mundi propinquissimus inamaestum est centrum vi cyclis non esse in illo eccentri puncto. Edi foetiam fit: v runt epetii reuo uta inedietate circuli eccentri tota parte exortiualperueneram ad spetigium deserentis. tunc punctus ille non est centro inudi propinquissimus potentia scilicet licet propinquissimus sit actu & in eo praesente situ. cum in alia dispo tionet ut ea quae superius est dicta ille idem punctus sit centro mundi ptopinqui ololpatet. quia quando centrum epicyclii erit in perigio deserentis scilicet ficeturum eccentri scilicet bt in ima Parte parui circuli. Et quoniam centiu epicyociis semper distare debet a centro eccentrii eius semidiametro (cum sit semper in circunferentia circuli eccentro centru epicyclis tunc distat a centro mundi tota set metro e centris dempta distantia centri eccentri a centro inudi: signata per lineam b as quae quis dem tunc valde parua est & minuta. Ergo Perigvi deserentis magis tunc distat a centro terrae t quando centrum epicyclii est ei coniunctum : il prius distabati quando centrum epicyclis erat in apogio deferentis.Et ita constat propositum Issi quando centrum epimeelii est in perigio delarentis stille punctus non est tapliciter propinqu- centro

mundi. Et sic tota propositio est clara. EDecimo Sc vltuno loco ex supradictis demum colligitur: centrum epicyclis mercurii non describit suo motu citcunaerentiam deserentis omnino circularem: sed eam Potius quae formam exprimat oualem. Nempe oualis figura est cuius extremae partes summa atq; imalmagis discedunt a medio at Ia centro in Zaires laterales. Illud autim contingit in motu centri epi clis.Nam quando est in apogio sequantis: maxime a centro terrae distat. Deinde mediocrem fias beta terra remotionem :& paulopost maximam ad centrum terrae accessionem atq; Pros

Pinquitatem. Post quam ubi ad aequantis peri in peruenerit: paulomum

centrum epicyclii mercurialis suo motu pomis oualem formam. 2 omnino circularem circunserentiam. Cetera medius mercurii min

mercuriale deserens epicyclium suo motu in longum super aequans

cis . quantum linea medis motus selisi ut constat ex numero ua. Ergo linea medii mos

time us utriusq; sideris motus: est unus & idem . qu doquiem idem prorsus cst arcus signiferi: a principio arietis secundum signorum successumi motu linearii suppuratus. At vero cuin inmet opinet in us deserenisi . se . ho ' μμ qm rem' d etcuiu, punctuim a intelligatur esse aporiuneam b es . μὰψ β' medi cri remotione sine mediat secureau Ith;

ac mundi ccurrum accessionem media inlluain secundum Proportionali atem auri me

98쪽

ticam. Et haec contingit: quado centrum ementi mercurialis ab apogio aequanti b distat per duo signa quatuor gradus & triginista anmuta.Tertio sumitur in mercurio longitudos in maxima ad mundi centrum vicinia secundum lineam c e: cum scilicet qua tu signis distiteritcentrum epicyclis ab apogio aequantis. Quara io in aliquanta a centro mundi discessione i quam habet cum est

in aequantis simul re deferentis petigio. svinitium secundum lisneam d e: ut intelligatur d punctum esse Perigit. Nempe cum cetrum epicyclis constatuitur in puncto d: aliquanto plus distat a centro mundi 2 cum esset in puncto e. Cum itaq; quadruplex inmercurio assignetur longitudo .aequationes argumentorum mers curii in tabulis astronomicis annotatae i sunt ec solae . quae contino

gunt cum celitrum epicyclii consistit in mediocri a centro mundi remotione scilicet in puncto bi aut altero ut glilli ex parte occisdua respondentelae non in tribus aliis longitudinibus. Wrum ex illis equationibus inibi expressis: aliae in ceteris longitudinibus contingenteS per adiectionem aut remotiosa et nem iacile sumuntur. Demu in luna minuta proportionalia dicuntur sumi simplicisteri id est uno modo: in ealminuta Proportionalia ab apogio deserentis inpetigium' continue decrescunt. Et quis luna duplicem habeat excessum more caeterorum planetas rem utpote linee apogii supra lineam medis longitudinis ire tuaeqmedit longitudinis septa lineam perighivmeum tamen in ea extremarum scilicet linearum excessum coibsiderar antiquit utpote line( apogii supra linea pexigis:& idcirco simplicia illi assignas runt minuta proportionalia. Et id quidem ob velocitatem motus epicyclis lunaris in circulo eccentro . quod breui admodum tempore mutaretur deminutis proportionuminotioribus ad prophoral& ediuerso. ypter qua ta frequeste & celere euariatione . obseruatio, rus illius dissicultatem ingereret nullo pacto necessaria. At tres superiores planeis una cum venere . taediorem 2 luna habent motuml & non adeo celeriter permutantur de re, motioribus minutu in propiorai aut contra. proinde in illis antiqui duplicem considerarui linearum excessum. Et hinc effectum eli g, in saturno ut ait littera mue s matte aeveneret illa minuta duplieiter sumi dicuntur. omam ab apogio eccentri in mediam Io Risdinem: remotiola minuta diminuuntur.a media vero longitudine in peragium: pro vibra decrementum sustinent.Deniq; in mercurio minuta proportionalia a trifariam susini censentur. quoniam ab apogio squalis in mediocrem a mundi centro remotionem ut a Duncto a m b : remotiora imminutioneta habent. A puncto vero mediocris rem tmnia usta ad punctum maxims accessionis ad centrum mundi viputa a puncto b vi cetvlapiora inmutir Ensim diminuuntur. Postremum a puncto maxinas accessionis ad ce trum munditusue ad Perigiu equantis utpote a puncto c in e minuta propiora rursum aliquantulum augemur: vi in eo arcu centru epicyclis paululum a terra discedit. Et hie triplex minuta Proportionalia in mercurio sumendi modus .ex quadruplici longitudine in mercurio reperta (vi modo dictu est facile colligitur . Ex hoc autem loco iam clarius intelligitur: quod prius circa dissinitionem minutorum Proportionalium hac de rem ut tera cap. septim succincte traditum est i ct illie ad unguem declarari non potuit. Primi libril astronomici theorici corporarum c estrum Sc adiunm ei;

dem commentationis: finis

99쪽

Anm. Theo. Assi omici theorici corporum coelestium libertacundus: adiecto commentario declaratus.

Secundus theoriarum corporum coelestium liber: haec prosequitur. De siderum progressione Diuersitate aspectuat egressi

Statione

c De augmento minumento ortu occasu De coniunctione

Oppositione Aspectu CDe loco Latitudinevisa De deliquio Digitis

Diametro Minutis

De declinatione

Latitudine Deviatione Inclinatione Reflexione

Henexione

De progression regressione de statione stellarum vagare. Cap.I,

100쪽

li Quanto epicyclij centrum vicinius imo deserenili fastigio institerit: tanto

regressionis arcus m Inor.ri Quanto epicyclium maius: tanto progressionis arcuu maiora & regressi

ius minor.

h Quo motus argumenti sideris a stationis secundae nota tardior: eo fide. ris progresso diuturnior.

i. si id a statione prima coligerit:sideris identidem regressio diuturnior.

. Subducto stationis primae arcu a toto circulo: stationis secundae arcua reliquus fit. iι Subducto stationis primae arcu ab arcu secundae: relinquitur regressos

ius arcus,

idi Subducto regressionis arcu a circul, hoe est a partibus sexagenis se uocentis: progressionis arcus residuus fit.

is omnibus (dempto sole l luna; vagis sideribus: progressio I regressi

stationeiq; congruunt.

N pricipio secudi libri theoriam corporu coeIemu i costituta diuisio nis sermula: illa certo ordine nominatim complectituri quae in ipso determinanda suscipiuturi ec eadem potissimu senario discernitat distinguit. Eniuero primum hic liber prosequitur de siderum prosgressioneiregressione ae statione ridq; in primo capite. Secundo de sis dera augmento liminumento/ortu atq; occasti:& id quidem insectis do cap.Tertio de tactu coniunctione oppositiones aspectu: interstio eap. au arto de sideru locos diuersitate aspectus flatitudine visa: in quarto eius cap. Quinto de siderum deliquio digitist diametrol minutis in quinto cap. Demum sexto desidetsi declinatione i latitudineIdeuiationeIinclinatione ae reflexione: in sexto cap. & sesquentibus quq in singulis Planetarum has passiones ec proprietates peculiariter dedastant. Et merito post facta in primo libro determinationem de substantia corporu coelesstium ae propriis eorum morumbus i hic accidentariae passiones ae affectiones eorundem suscipuitur pertractandae. quoniam non exacte quippiam neq; examussim dinoscitur: nisi ubi quidnam ipsum sit exploratum fueriti etiam quale illud sit compertum habeastur.Itam accidentia dc Proprietates consequentes motus ipsorum siderum ethic accurastius discutiuntur. De progressione regressione & statione siderum. Cap.I. gredies dicitur planeta siue dilectus: quado linea veri motus eiusde secus du signorum seriem procedit ab ariete per tauru in sequetia suo ordine prosio ciscens:& ab occidente tendens in orietem. Regrediens autem dicitur Plane milia siue retrogradus: cum linea veri motus eius contra signora successum Pro cedit de oriente tendens in occidentem: quantum nosipsi diiudicamus . Siquide om nes planetae feruntur secundum signorum consequentiam vero suo motu: ut ex diffinitione veri motus numero 3i primi libri posita liquet. Attamen propter motum peculia rem ipsius sideris circa centrum epicyclii I qui est concitatior ci motus centri epicyclii ad motum eccentri in partem oppositam: fieri videtur interdum motus planeti contra signotum consequentiam I deferturo sidus quantum nobis apparet ad occidentem : ae' tunc regredi dicitur fato retrogradum. Stationarius vero dicitur planeta: quado ve' ri motus eius linea stare fc quiescere videtur. Non quidem ae secudum rei veritate stet quieram consistat: ut quae irrequieto motu(sicut 8e sidus per cuius centrum transit con*tinue feratur. sed quoniam cum est circa finem progressionis aut regressionis: vs padeo tarde moueri censetur ad partem versus quam tendit lis non percipit neq; diiudicat sensuS eius motu: imo existimat planetain state.Ideo ob tardiusculu qui apparet motaui ea veri motus sideris stare videtur.Et id plane contingit: cum medio modo se habet G.io

SEARCH

MENU NAVIGATION