장음표시 사용
581쪽
hr THEOPH. PAR A C. ripiat, aegroti mors praesens est: in puragationibus igitur debita simplicia &composita aegroto propinanda sunt, quae materiam veram & non falsam commoueant. Sed stultitia&inscitia medicorum tanta est,ut hunc aphoris mum non intelligant, & tamen quo, tidie de eo se iactitent: dicunt enim, quomodo potest iste aegrotare, cum tamen roties purgatus sit, tot clysteres hauserit,&tot sedes habuerit,&c. Qualis aute est haec oratio nempe de proprio dedecore vestro floriamini,quod rem non intelligatis, & interim sedi, hus operam detis, non verae agnitioni morbi,ex qua pendet, quid conueniat, quid non: itaque multi,sii iure publico cum ipsis ageretur,perfidi esse conuincerentur.
PHORI Sursvigesimus quartus. In morbis acutis raro, O per initia medicamento utendum est. io cum diligeri circumjectionefaciendum.
In peste, in punctionibus, & simili-hus morbis repentinis , in principio
582쪽
IN APHOR. HIPP. non est purgandum: causa enim mate. rialis non est in ventriculo: quod autem in ventriculo non est positum,sed alio in loco, id non debet purgari 'puragatio enim non est emunctorium eius: & sic purgatio fieret illo in loco, v-hi non delitesceret morbus, & mo bus potius confortaretur hoc modo. Interdum tamen purgatio etiam in his morbis conuenit, ut in peste,& aliquot alijs ,ubi plerunq; etiam ventri, cuius plenus est cruditatibus. si igitur materia illa superflua se morbo coniungere & associare vellet, colluuiem illam auferas, non tamen ratione ipsius morbi, sed potius propter sordes: cum morbo auten aliter procede. PΗORISMUS U Dgesimus quintus & vltimus primae sectionis.
Si qualia debent urgentur,confert Ofacis erunt' contra culter. Medicum discrete morbos cognoscere decet,nec id solum,imo morbum XX q
583쪽
es THEOPHR. PARA C. 'per se in sua essentia & proprietate nosse debet:quin etiam praetcrea si quid in corpore sit,considerare debet,quod aegroto nocere posset, sicut dictum est de stomacho: ita etiam impedimen tum ab urina incidere potest, nec nona sudore, ab oppillatione, & alijs rebus Pluribus, quae morbum ad pernitiem inclinare possent . Haec omnia avertenda sunt: fi autem ea perferre nequeant,ibi labor & miseria est mn orbus
enim principalis, & alij secunda xij, qui
iam antea adfuerunt, ad mortem tendunt,aut ad aliud malum: medicum iis gitur vigilem & circumspectum esse decet,ut bona conscientia sciat,quid in his agat. Finis explicationis primi emonis aphori orum.
584쪽
ni in secundam aphorismorum sectio. g ECTIO SECUNDA, Aphorismus primus. Si in morbo aliquo somnus moiectus sit,
mortiferum es an uti spmmme letale est. O C in loco Hippocrates omnes morbos simul,nullo excluso,complectitur,dicen S,si in quocunq; morbo
somnu, morbo conueniens, male ce
dat,egrotum debilitet aut infirmet, signum esse mortis: quod si haec non faciat sed benefaciat aegroto,nullum esse periculum . Causa huius rei est,quod somno indigeamus, quo in xxiiij horis semel nos frui oportet, plerunque per horas sex : iste somnus quietem reddit sex hor Corpori, ad Uitq; ei laboris taedium & Ormien- defatigationem, illudq; recreat, ut denuo labori sufficere possit. Praeternem commentaria fragmentum, explicans primos sex Mphorismos. xx s
585쪽
s THEOPH R. PAR A C. hunc alii quoque somni sunt, qui non
sunt de natura & societate somni iam dicti naturalis, sed homini aliunde su- .causae et perueniunt, nempe primo per cibum genera fo- & potum i secundo per morbos,ita ut mni, aegroto concilientur a natura de proprietate ipsorum morborum : tertio per tempus & astra , quae & ipsa somnum inducere possunt. & hominem alieno & inusitato somno onerare: quarto per certas medicinas, qualia sunt somnifera,narcotica,stupefactiva. dcc. de quibus omnibus no opus est dicere. Vos igitur hoc in loco Hippocratem ita intelligite,quod somnus,qui v-na cum morbo irrepit, in qgrotis ostendat, quid morbi sit propositum,suum que signum det, vel ad mortem, vel ad salutem , idqi per propriam naturam: expellit enim somnu naturalem quieti 2 debitum,& succedit ei:pulso autem ve- . ro somno ipse dominiu obtinet. Sunt autem in somno astrorum, morborum, cibi & potus,& medictoae duae Proprietates , una bona & prospera significans bonam valetudinem, altera infortunata, hora di tempus,somnusq;
586쪽
IN A P H O R. H I P P. ad mortem:has duas medicus ex signis suis discernet. Nam & et,qui se cibo &potu non mediocri replet superue niens somnus, bonus vel malus esse potest, ut scilicet gutta, paralysis vel contractura in eum ingruat, aut etiam exhilarat & exuscitat eum. si igitur non commodat ei, sed ossicit, eo abstineat. Similiter etiam in vino grauis somnus delitescit,qui si aegroto dolores pariat, vitet eum, nec bibat, ne superueniat somnus, sin bene tibi faciat, non opus est vi illum somnum fugias. Ita etiam medicinae quaedam sunt, quae in se mnum continent, si eas recte usurpes iuxta proprietatem suam: qui si tibi
conducit, tunc medicina bona est, sin, omitte eam, altra te occideret. Dicit igitur Hippocrates de somno eum es se rem caecam & obscuram, ideoque tantum signa eius consideranda, qualia sint & quo tendant. PE ORIS MUSsecundus, . Sismum deliriumsidet yonum est.
587쪽
THEOPH. PARA C. Pergit Hippocrates de somno dicere& amrmare si in morbo aliquo maniaco,aut alio rationem perturbandae, io, mnus remedio sit deliriumq; sedet, bonum lignum csse: si autem per somnum Orbu S augeatur,non bonum esse. Ita
igitur intelligite Hippocratem: Cor
pus hominis temperaturam suam habet,quam retinere dc bct, ita vi quos uis membrum suum ossicium exequatur,suam proprietatem habeat,quando hoc fit, tunc homo viribus suis pollet & sanus est. In cerebro itaq; etiam quaedam vis imperan S est, quae ratione& cogitationem hominis conseruat,
hqc quando inter tu ibatur,&dissidium inter vim illam & ratione incidit, tunc ratio perturbatur, & ita homo delirat: sicut si duo unanimes sint,& nunc pro possiti &consilij,tunc res quam volunt, perficitur: quando autem dissident,dcquilibet suum modulum seruare vult, tunc perturbatio sequitur, quae ex vesana quadam utriusque libidine fluit: iquando itaquc hi duo per vicinorum
interlocutiones sedantur & concilia D-tur, ita vires tandem oblinioni tradam
588쪽
IN APHOR. HIPP. cyytur tunc bene se rcs habet: quando autem illae conciliationes nihil esticiunt, tunc illi duo hoste, manent usque ad mortem. Simili modo hoc in loco
Hippocratem intelligite, si talis furor
in cerebro oriatur,nulla conciliatio iuuat, nihilque aliud conducet nisi somnus, si is conciliator esse possit,is optimus est, quo solus curare valet quod fisomnus Oihil esticiat, tunc signum est fixae & perpetuae insaniae, cui frustraresistitur. De somno igitur scri Ole, me dico summam diligentiam adhibendam , ut industrie, artificiose & perite cum eo agere possit. S O M N v s Somni trenim tantum arcanum est in Medici, somniferona, ut libenter ex aliquo scire velim, mi ,(absit dicto error an &quae medicina sit, quae in omnibus morbis tam Prae. sens & repentinum sit auxilium, adeoque corpori ad sanitatem conducat. Somnifera igitur(quomodocunque ea vocentur: a quolibet medico sum opere cosi deeranda sunt: somnu Senim modicina est superans omnia arcana gem
marum & lapillorum pretiosoru. Qui
589쪽
roo THEOPH. PARA C. RVM ex conuenienti essentia desumptum,recte applicare nouit,i S magni a. pud qgrotos iaciendus est, Non igitur soliun de somnis naturalibus Hippo, crates hic loquitur,sed oportet ut eum intelligatis sicut medicum expertum, qui ex spiritu medicinae locutus est, novi humorista,qui ignorat quid sit somniferum,sed ut artifex.
Et somnm ct vigilia si modum excodant malasiant. Hippocrates pergit de somno,&simul de vigilia,quae somno cotraria est, quorum utrunq; si plus,quam opus sit, usurpetur,nocet. Hoc ita intelligite, quasi diceret , somnus est medicina, siue ex vino, siue ex pane, siue ex medicina c . oriatur, & ad sanitatem aegroti confert, si non sit nimius,hoc est aegrotus bene perpendere debet sufficientiam rei cuiusqn. summum enim in m dicina est suffcientiam scire non enim hoc solu medico conuenit scire, quam tum
590쪽
IN APHOR HIPP. Tot tum aegrotus comederit aut biberit,sed etiam ut sciat quantu excernatur,qua a tum in corpore remaneat, ne nimium fiat. si enim medicina morbum expellere debet,& nullus morbus adest, non manet inefficax, imo aliud quid aggre ditur,cum quo non consonat,illudque perdit,& hinc morbus oritur: ita etiam de somno intelligendum est, si modum& necessitatem excedat, quod homini noceat, membrorum officium impediato naturam perturbet. De nimia autem vigilia scito, medium debere tenere hominem in omnibus taut de quolibet parum sumat, usque ad suum terminum, quo praeterito cessandum
est. Homo itaque vigilare debet A B ouandiu
NA V s Q v E AD HORAM O- dum.cTAVAM UESPERTINAM, plus minusue, pro cuilibet complexionis exigentia. Qixod si homo id non faciat , sed surgat non hora quarta, sed hora decima primum,totamque noctem insomnem agit,tunc ordo venis & naturalis rumpitur: Sol enim vigiliam requirit, dum calefacit, quo