장음표시 사용
571쪽
ega THEOPH. PAR A C. nes sunt nihil dandum, nec cogendi sunt ijs demendum ante cristes. Si quis laboret morbo per circuitus redeunte,ita ut dubia mente expectan dus sit morbus, illi nullum cibum dari vult Hippocrates, nec eum ad cibum Narurem' cogi: natura enim nauseabunda acci vita cibM, pit cibum, & quod inuita accipit, pro prviserum habet, contraque illud pugnax, Ibe ita nec digerere vult r ideo condoro obtrudia nandum aliquid est, ne natura inimi
cis oneretur, sed ut iuxta suam voluntatem agat. Quin & hoc verum est,sicibus vltra modum sumatur, tunc natura eum non diserit, imo perpetuo
suum hostem impedit,ex quo sequitur, ipsum quoque cibum vicissim laedere
naturam: cibus enim in stomacho esse cupit, stomachus autem eum respuit: cibus vult digeri, natura autem digerere non vult: ita cibus vexat naturam,re
sic multo fit miserior . Quod si id iam fiat, quando morbus suam periodum
accelerat aut paroxysimum , scitote nihil aliud nisi magnum infortunium ibi expectandum : ieiunando igitur ni
572쪽
iN APHOR HIPP. hil peccatur, sed pascendo etiamsi bono animo&per bonum cibum id fiat, nihilominus tuc temporis mortiScauis sa esse potest: tutiori igitur & certiori potius obsequendum.
Sui iudicantur vel iudicata sunt, Mi ijs nihil innovandum, vel medicamentu velati s irritamentis se inendasunt. Quando in morbo incidit coos I S, tunc medic qs videre & cognoscere debet, an illa crisis coeperit , aut ..
, prorsus perie a di m crisis non sit
deterior ipso ita tu , sed in aequilibrio: victoriari tunc enim medicus nihil incipere de- non Ulme het,nec sitis medicinis uti, nihilque re dicinis inmtum nouarum introducere,sed soli na- portumsturae labores committere. Cum enim succurre victoriam obtinuerit, & crisis sit aequi. sim, libris, sperandum est, naturam deinceps quoque superiorem fore: quod si igitur mutaretur aut peruerteretur, tunc sua praerogatiua excideret, atque ita labyrinthus fieret, morbusque de-
573쪽
nuo vires sumeret,& peius aliquid, qua prior morbus fuisset, nasceretur. Medico igitur hoc notandum est: nam &ipsa natura medicus est, habens suas medicinas & sua apothecam,eam medicus non impedire debet,sed adiuuare: duplex enim est medicina, duplex apotheca,duplex medicus, in natura scilicet unus, alter vero extra naturam,
hoc est in ipso homine unus,& extra hominem alius: exterior indulgere debet interiori, nisi videat opus esse ut interiori succurratur: arx enim interiori concessa est, ut se ibi teneat & muniat: exterior autem ei auxiliari debet. FPΗOR FS MVS vigesimus primus. Si quid expellendum GI , ea via eve latur , ad quam maxime tendit, Oper i
Hoc ia loco Hippocrates bonum consilium dat, quomodo expellenda
sint ea, quae naturae non conueniunt: aliqui enim omnia,quae naturae adue
se sunt per aluum expellere volunt,alii per
574쪽
IN APHOR. HIPP. cuper vomitus,alii per urinam,alii per suis
dorem,&c. quae omnia fieri non debeabant relinquendae enim sunt istae cogitationes,quae non sunt medicinales. Scitote igitur medicum primo omnium cognoscere debere, quo natura tendat:illa enim prior est medicus, homo autem posterior & secundarius: ubi igitur natura incipit, ibi medicus ei succurrere debet,hoc est NAT URA MELIOR EST MED US, OPTIAE. M E SCIENS U B i Qv AER E NDvs Si T E XI T v sic o MMOD I O i M v s. Si igitur natura per sudores expellcre vult,& tu signa sudoris in virtute expulsiva inuenis, tunc iuua ut per sudorem expulsio fiat: pleu-' Peris erritis enim & pestis non per anum, v- pleuritidis rinam, vomitum,oculos, aures,aut os p si ore expelluntur,sed commodissime per sv Lμr m dores: hi igitur promouendi sunt: per sudorem enim horum morborum emunctorium est, ut per poros sece dant. Quae igitur ad sudores pertinent,
ea per iudores educi debent: & similiter quae per aluum expelli debent, per eam deriveatur , ct sic de urina.
575쪽
Habet autem natura sua vestigia,quq sicubi repereris, illas expelle,nec aliam viam instituas: quod si in aliquo loco dolo te sentis, ibi scito naturam emunis ctorium velle habere: quod si nondum a natura ipsa factum est,tu illud facmaturam enim illud eo in loco habere necesse erit: ita natura ad emuncto-
ubi iratu-rium solum properabit. Quamuis
exprum se enim nulla emunctoria aperta alicia-ua v:rtute tamen videas naturam
T X.: eo tendere & congregare, dc exitum et quaerere, tu alacriter aperi, & naturae
nu facieisi exitum illo in loco relinque ubi vult: dum vide igitur ut promptus sis ad faciendum emunctorium pro rei conditio ne, per corrosiua in podagra, ischiade, arthritide, &c. pene enim tertiam meis dicinae partem obtinet medicus, qui virtutem expulsivam iuxta naturae voluntatem dirigere nouit. Saepe etiam superfluitas adest,ut in hydrope,ubi in principio quidem aliquid iuuat, si munctoria fiant , sed cum nimia est suis perfluitas non amplius prodest: natura enim rem relinquit, ut est, ideo nuia Ium signum exitus ostendit: quando igitur
576쪽
gitur nullum signum dat nul in emuncto rium fieri debet: si enim emuncto. Da fiant absque naturae inditio & voluntate, trinc morbi ter ales oriuntur, aut morbi diuturni & durabiles. Scito.te igitur magnam stultitiam esse coe-roflua adhibere ibi,ubi non quaevi exsetum natura, quae in alio loco exitum fieri vellet, sed isticana regere volunt, cum tamen ipsa sit dominus,medicus autem seruus:& quidem natura tantus dominus est, ut non ced ii seruo vlli, ideo frustra haec tentantur. Qtii libet igitur medicus consideret, quo natura tendat,ibi expellat,& expulsionem adiuuet qui harum rerum peritu S regnarus est , is perfecte tertiam partem medicinae nouit,nec pudeat eum dici medicum et merito enim & honeste is esse poteta Quin & hoc nota,etiamsi medico videatur alicubi emunctorium csse, nihilominus obedire debet naturae: non enim rem perdet,praeterquam quod naturam aliter ducere nequit,
nisi maioribus sudoribus, & similibus sunt autem quidam industrii & prudentes medici, qui unicum tantum di
577쪽
munctorium quaerunt , vel solos ludo. res,vel solas sedes,vel solum vomitum: quod igitur natura vult, id etiam medicus velle debet.
vigesimvssecundus. Concocta ct matura medicari ac mou
re decet non cruda, nes id faciendum per initia: n suopte cieantur impetu d quocperraro fieri olei. Re immatura nemo uti potest: quia enim prodest immaturum pomum veIpirum ' ita etiam nihil incipi potest
cum morbo immaturo: apostema mili Prius maturescat, nullam medicinam accipit maturatione autem praecedem te, sequitur eius cura, &c. ita etiam in toto corpore accidit. Si quis enim a postema aperiret nondum maturum, id non fieret sine magno damno dolore, praeterquam quod multa mala postmodum metuenda essent: Ita e- etiam in toto corpore accideret: Ideo
Hippocrates bene dicit,sola ea quae matura sunt expelli dcbere non immatu.ra. Porro autem sciendum est,id q*od
578쪽
IN APHOR. HIPP. Gynon est maturu, maturari debere: qui modo autem id si ahita intelligite, Ars
quaedam nouit ATTRACTI UA, quae clauos, &c. extrahunt, haec maturare possunt ea, quae alias in duobus vel tribus mensibus vix maturescerent.
Quidam etiam morbi in hora suae stellae maturescunt, ita ut in quatuor vel sex horis maturi sint: talia multa natum rae possibilia sunt, quae medicus nouisa se debet, ut hoc modo ipse quoq; morbos maturare possit, ut acceleretur ex- pullio. Est & alia via maturationis morborum, ut scilicet D v R v Id MoLL E S c A T, hoc est induratum resoluatur in aquam , sicut ferrum in aquam resoluit tur, quae quidem destructiones sunt naturarum, ut ex duricie in mollitiem tendant, sicut in homine fit,&ea postea per sudorem expelluntur,aut per urina, per sedes, prout morbo comtienit suum emundori v. Talis corruptio qui de bona est & utilis,si recte inistelligatur,ut vera maturatio, quae certEper syrupos non potest fieri: non enim resoluunt in sua corrupti ene, ideo inque de illis hic non est dicendum.
579쪽
Duplices etiam morbos Hippocrates hic ponit, saeuos iae iracundos, & no a saeuo S: per saeuos autem illos intelligit, qui punctiones de dolores coniunctos habet,hoc est. loquitur de morbis non ubi rensu in hoc aphorismo tantum, sed & in a expecti a tris induratis non suriosis, ut sunt Pe- maturatio, stis, pleuritis, podagra, qui Omnes excepti sunt: qui aute non tam saeui sunt& dolorosi, illi maturandi sunt, & postea pellendi:in furiosis autem pergendum est qualescunque sunt, prout se
ostendiarta fere enim per se maturi sunt. nec ad maturationem suam ulla indi-- gent medicina.
vigesimus tertius. Suae euacuantur, non ex multitudine
antinuanda hunt hed au ea quae debebant, euacuata sint O an aegrotisci ferant. Osicubi usque ad animi deliquium eve tendum sit, id faciendum eu ,si modo vi iis perferre queat.
Non consideranda est quantitas exacrementorum, Vrinae, sudoris,&e imo
580쪽
IN APHOR. HIPP. cyt. potius)videndum, an illae egestiones sint conuenientes & debitae : si enim multum egrediatur, & egestiones non sint de bicae, tunc peculiares morbi ad
sunt,nempe fluxus ventri S,dyssent ecla, idi arrhaea, &c. Scitote igitur sit egestiones sint debitae & couenientes, & opus sit, tunc in expulsione pergendum est,& proderit: si autem egestiones illae non sint iustae, cessandum est ab expulsione. Si igitur sedes verae sint, tanc strenue aqua cxpellenda est,ut aeger dirili genter perquiratur, si modo ferre id possit. & quamuis aliqua debilitas acacedat, non curandum est: magna enim
sanitas eam consequetur. Non igitur glorietur medicus de multitudine sedium, sed potius de vera egestione: sunt. enim laxatiua quaedam, quae & bona ct mala simul expellunt: alia vero quae sola bona & nulla mala egerunt: magna igitur discretione opuS est,ut accipiatur Lonueniens&non in conuentes.
Exemplum sumite in dy Centeria, ubi si
debita fiat purgatio, quae veram causam peccantem inueniat, tunc aegroatus statim sanaetur, sin inconuet men, armi