장음표시 사용
231쪽
De Sacrosancto MoΝOGRAMMATE designante eARi-sΥvM Dominum , eiusque apud priscos Fideles. cultu. Nonnulla etiam de Augustissimo Nomine IEsu observantur. pag. IaO.
De Elevatione , & Exaltatione gloriosi Monogrammaritis custisaei apud primitivos Christianos. pag. I 34.
De sANcTA CR v E simplici, sanguinea , coronata, radiata , gemmis , emblematis , atque imaginibus ornata , itemque literata, priscorum Fidelium adorationi exposita . pv. 1 I.
sn Ligno sanctissimae cRucis, quod in Thesauro
Baptisterii Florentini adservat9r, IEsvs CHRisTvs CRvCiFIXUS cur CAPITE MITRATO sculptus, inquiritur , & expenditur . pag. I9I.
232쪽
CLER. REG. PRESBYTERID EVETERI . CHRISTI . CRUCIFIXI . SI a
234쪽
BAPTISTERII FLORENTINI PRAEPOSIT Q
stulas ex me, CLARlSSIME GOR , atque id oneris honeste imponis, ut Si- gnum omnium vetustissimum Irsv CARi-sΥi CRuci Fixi , & antiquas CRUCES, quae Ravennae sunt, perquamdiligenter describam . Rem nulla interiecta
mora aggrediar, etsi per hosce esuriales dies parum detur Otii neque in eo est, ut vel minimum laudis mihi tribuas ; virum siquidem tibi multis nominibus devinctissimum iussa tua capessere , omni posthabita cunctatione, fas est . Omnia ferme huius praeclarae , spectatissim aeque Metropoleos Templa in vili, simulacra omnia acrius sum contemplatus, atque unum tantummodo , idemque ligneum suppetit de quo tecum verba conserere e re nostra duco. Simulacrum exstat in aede Divi Dominici pone Aram maximam, in aedicula nu-
235쪽
per magnificentiu , aere conlato, exstructar popularium nedum , sed oc convenarum supplicationibus colitur, & donariis cumulatur: illudque aliquando sanguinem affluenter sudasse , narrat elegantissimus Historiarum Ravennatum Scriptor Rubeus, deque ea re locupletissimos testea adhibere se posse
In hoc itaque Signo infelici arbpre , CH RisTus 1uspensus visitur non est tamen LRux immissis , nec commissa, neque decus sta; sed lignum bifidum , Mfurcatum, quod litteram V repraesentat; φx tereti, & nodoso in planitiem levigatum. Totum C Haisaei simulacrum contegitur lineo panno , sed glutine quodam perquam bene adaptato. Sic omnibus membrorum plicaturis & flexibus inhaerescit , ut pellis , ω cutis spemem reserat. Nimbus capiti superimpositus in plani circuli formam. Morem ignava posteritas abs Gentilibus mutuata est, & honori r , dignitatisque caussa adiecit pictis etiam imaginibus , quod illi statuis sub dio positis ne ab
avibus conspurcarentur. De numero clavorum disputatum diu est, ut probe nosti , mi Go Ri . Totam hanc caussam . enucleatius expendit Cl. Fontaninius in libro de Corona ferrea Langobardorum Tut alios silentio praeteream . In hoc simulacro terni sunt; cuiqs moris vadem dabo illud Nagian genide Chriso Patiente, quod memoriae succurrit: Γυμῆν τρισόλω κζιμενον ξυλ φ ῖών. Nudum triclavi repostum ligno auferens. Etsi veteribus receptum fuerit lignum illud, quod ab erecto C Rucis stipite eminebat , in quo cruciarii quasi vectabantur & insidebant; attamen quod de iuppedaneo docent pictae tabellae , ut Schuris
236쪽
eschii verbis utar in suis Antiquitatibus Ecclesiasticia , plerumque sequioris aevi commentum est.
Neutrum in hoc nostro si inulacro: nec res exemplo vacat. Narrarunt mihi nonnulli abs ligno arrectario sursum emicuisse ferreum bacillum, euI infixa erat maledictis concepta epigraphe, sive titu- Ius κατα γραμματων την αιτιαν τῆς Θανατωσεως δηλουντων τ cum litteris, quae caussam mortis aperirent , ut ait Dio de servo, quem herus in Cru-eem agi iusserat: sed impraesentiarum abest Titulus ; num scienter aliquando praetermissus , docebit te Nicquetus in Historia Titon Crucis. Quid nunc de Crucis forma aliquid litteris mandare instituam Res est tot Auctorum sermone protrita, ut nihil magis. Numquid aliquid novi ap-Pingam his, quae scripta sunt a Gret ro, Lipsio , Callixto, Bartolinio, Bossio, Κippingio p Tria tamen mihi in animo est observare . Ac primo quidem halic este veteris furcae speciem , & formam ἔquamvis enim Suidas illam subobscure definiat ill)9ρκα παρα ρομαίοις ξυλον διδυμον οῦ Furca Romanis est Iignum geminum , minime ambiguum quoascribit Plutarchus in Caussis )t διπλούν ξυλον εταῖς ἀμιαξαιι οφ ιστασst duplex lignum , quod currimbus subiiciunt: & apertius etiam in Coriolano ):
ξυλον e cis τὸν ρυμὸν υτερείδουσι . tignum
c rrus, quo temonem fusentant. Quid curribus sa-biicimus nisi lignum bifidum quo temonem in , stentamus nisi bicipiti , & furcato ad modum hil-ἱusce Crucis Ravennatis Z Huc respiciunt ea Sido. nil carmina carm. XXI. 3 . Vite capis alas eogebat ad esseda tigres, Instrabat duplicem , qua nemo racemifer arcum.
237쪽
Miror sane Lipsium dixisse furcae formam in ve- terum scriptis parum dilucide traditam: illum fu
git Varronis locus de L. L. IV. ) ubi de vallo.
quod extrema bacilla Fu RciLLATA Muram habeant itterae V. Longe opinione falluntur hi quiaque, qui eam ad formam litterae Π constituunt; tunc enim lignum non hiceps, aut geminum foret, sed triplex ; quod nemini in mentem venit. Secun-dO , multorum sententia est , furcam lignum fuisse, quod a servis fugitivis, a latronibus, sicariis, aliisque ex faece plebis morte damnatis, per ur- hem deportabatur, qui deinde cruci affigerentur . Sed plurima sunt, quae in diversum abire iubent. Cur furcae suspendi non poterant, si lignum ad id muneris erat aptissimum Z Nonne & crucis ge
nus Z Quid, quod Callistratus L. et S. Tit. do poenis) Latrones, in his locis in quibus sunt grafati,
Fu RcA FIGENDOs, ex multorum instituto disertis verbis docet Z Tertio, quum Iudaei IEsv M probrosae morti dare meditarentur, facile hoc ligno uti P terant, quo illi maiorem quodammodo infamiam inu- Terent. His accedit, si fas est dicere, nonnullos riscetas, superni Numinis instinctu afflatuque scripsisse, CavcEM Domini fuisse in hunc modum conformatam, ut vaticinium impleretur: Filius hominis non habet ubi caput restinet. Verum nollem heic ut mihi crimini vertas id , de quo Revardus , & Schultingius Τribonianum insimulant, furcam pro cruce posuisse. Vtrumque usurpari posse arbitror hac in re, etsi furca usa desierit nominari. Ais etiam crucem praesignarat divinus vates Ezechiel in littera T. Ex hae figuram Crucis accersunt Baronius, Huetius k Rainaudus , aliique, Tertulliani, Hieronymi, Isidori vestigiis insistentes . Multa etiam adnotavic indelati
238쪽
satigabilis Muratorius in Aneedotis Ddfert. XXL do Cruce Nolana. Sed responsum habes apud Vitringam in Ob servationibur sacris , & apud Zornium in Bibliotheea Antiquarta Exegetica, quin exscri-ham. Sat est si symbola aliquid simi militudinis praeis seserant. De huiusce sinulacri Ravennatis aetate, quod multa iam tulit saecula, nihil firmi, certique me adferre posse video. Quod indubium; singulare & unicum esse , de inter praestantiora urbis monumenta collocandum ι
Νstituta seribendὲ ratio , & sescepti muneris par-
- tes postulant modo , ut ad antiquas CRvCEs prΟ-grediatur oratio ; atque narrationi initium ponamus ab his, quae in Templo Maiori adservantur. Ab Aenello in pontiscali , seu Vitis Pontifi-Cum Ravennatum , quas edidit Bacchinius , haec aceepimus de S. Agnelio , qui inter vivos agebat saeculo sexto ad exitum iam vergente : Fecit Beatismus Agne Ilos Crucem magnam de argento in risiana Ecclesia id est maiori quam Vrsus eaecitaverat ) super sedem, pos tergum Pontiscis ete. s. In Vit. Cap. IV Huius delineationem dedit Clampinius in Disquisitione de cruce flationati; sed eius opinio mihi haud probatur . Quadraginta argenteis orbiculis Ornatur , in quorum singulis anaglypho opere viri caput diadematume pressum est. Putat Clampinius Ravennates Episcopos esse , idque ex pallio quo insigniuntur . Deinde, quum ex Vghellio collegisset tempore Divi Agnelli nonnisi AXX. Episcopos decessisse, posteriorem Agnello Crucem existimat. At errore tenetur Clampinius , non quidem sui vitio, sed eius
239쪽
2Is DE vET. CRUCIFixI sIGNO qui Crucem descripserat nam ex figuris illis XL. Omnihus pectore tenus efformatis tres tantummodo pallio exornantur ; in ceteris ornatus , qui est ad modum angusti clavi, Clampinio fucuin fecit, ut pallium crederet. Quantum ego mea sententia auguror, Agnellus eorum Sanctorum vultus in his orbiculis effingendos curavit , quos S. Petrus Chrysologus in fornice aediculae Episcopii opere Vermiculato repraesentari mandaverat, quibus nonnullos Agnellus adiecit, nempe , vel quos tamquam Vrbis sospitatores, vel ipse privato studio coleis hal. In Crucis centro, ubi brachia decussantur. Orbiculus maior est . Hinc CRisTus e sepulcro erumpens; ilIine B. Uipso inter duas cupressus orans, more antiquo, manibus expansis, ct palmas suas extendens ad Dominum. Aiunt Vrsum dum Basilicam
sacris inauguraret, & solemnem institueret , Chr isto Resui genti dedicasse ; hinc factum ut ΑΓΙΑ Η 'ΣTAΣΙΣ fuerit nuncupata. Hosi nomen Bais silicae alii inditum putant, quod Dogma Conci- Iii Nicaeni iam fere emortuum, ibi quodammodore vixerit: vel quod ob merita Virorum sanctorum in ea Basilica plurimi iam mortui ad vitam redierint. Opinioni ansam dedit illud Cassiodorii ex Soet anteno Historiae Tripari. Lib. IX. ubi da Basilica Constantinopolitana verba faciens , sic fatur: quam Basilicam ideo ANASTASIAΜ voeant, sicuti reor , eo quod Dogma Nicaeni Concilii in Constantinopoli, quasi iam mortuum .eo Ioes revixe-rri . . . quod dum popuIus ibi congregaretur ad ili Cas. mulier praegnans de superiore porticu cadens j defuncta est. Tune, oratione facta super eam, revixit. Fabrius, & Rubeus tres Ecclesias nomine insigniri aiunt, Lateranensem, Ravennatem.& Hye-
240쪽
& PHierosolymitanam . De Lateranensi non satis probatum puto; nam Caular Cardinalis Rasponus Ravennas in libro de Basilica, ct Patriarchio Lateranensi, dum magnam illam Ecclesiarum Matrem Christo Servatori dicatam scribit, ad rem animadvertere minime praetermisisses , quae in patriae
Alterius nunc CRucis , quam nullus , quod sciam , evulgavit descriptionem , Placet in Pauca verba Conferre. Adservatur in Paracellario eiusdem Basilicae. & argentea quoque est. Eius extrema ora excipiunt tabellae polygonae quatuor ex argento encausto superinducto. In ea, quae superne exstat, Aeternus Dei pater librum manu gestans , & dextera beneditionem impertiens more Latino, cum lemmate: EGO svM Lux MuNDi . In Tabellis quae ad brachia sunt hinc B. V. cum litteris r fANCTA MAR1A ; illinc Discipulus adiecto titulo et sANCTvs IOANNEs r in ea quae inferne est, mulier oculis
Pluens, cum inscriptione . SANCTA MARIA MAGDALENA . Christus Iesus clavis tribus crucifixus: legitur & carmen si Salve Crux ebrisi Benedicta Redemptio Mundi Tenes iam anticam partem; in postica vero loco Christi. Antistitem vides indutum penula magna cum pallio antiquo , & mitra , quae patula est, & bicornis , sed humilis &depressa ; hunc cognoscimus ex Epigraphe : s ΑΝ-CTVS APOLENARrs. Sanctorum imagines in medio Crucis deformare consuevit antiquitas, & exempla habes cum apud Clampinium , tum apud Angelum Roccam De Portiuncata Crueis Merarii Ba pilleae Vaticanae . In quatuor tabellis , AQViLA , Bos, LEo , IuvENis . cum inscriptionibus , S. Ioannes , S. Luchas S. Maerebus , S. Malevs. Hic etiam in-eonditum carmen si Mors mortis . moriens hominum Diuitiaso by Corale