Einhardi Vita Karoli Magni

31쪽

ΕΙΝΗΑRDI VITA AROLI Μ. XXVII quellen I, p. 219 . Atque R ibe optimo iure loeum illum cap. 17. Vitae Karoli, quem iam alii ante eum animadverterant, attulit, quo Einhardus dimit aroli Magni diebus nec Galliam nec Germaniam a Nori annis neque ta-5 iam a Mauris stravi damno adfectas esse, ut probaret Vitam Karoli multo post eius mortem com Sitam Me apparet enim inhardum o loco iam resperisse clades ab his popidis B ludowie imperatore acceFtas. Scimu Dano a. 817.

Holsatiam Nor annos a. 20. quaedam ora estni invaSisse, io postea demum a. 828. 34. 35. de eorum incursionibus maioribus relatum est. Sane quidem nec de eorum nec de Maurorum irruptionibus omnibus nobis tradisum esse praesumendum eia,

tamen Vitam aroli demum post a. 20. quam ante, forte etiam os a. 25. compositam esse facilius crediderim. 15 Quae cum ita sint, aliquot loco Annalium cum Vita verbis connenientes iam in editione quinta quam brevissime adscripseram, alios in hac editione addidi, omnes adnotare nolui, cum lectorum nemo ignoret multo phιra Annalium ipsi cum ita conferenda esse. Nec dubito, quinis inhardus hos ipsos, quos habemus, Annales . . Einhardi habuerit et in ita componenda adhibuerit β; quae enim in

ea eum aliis Annalibus, ut Sithiensibus, magis quam cumulis conseniunt, talia sunt, ut iis nihil demonstrari posse eredam. Negare nolo inhardum et alios Annales, suos et non habemus, adhibuisse, neque tamen quidquam de his cognosci posse opinor Paucas alias adnotationes adieci, inter qua quaedam verba Suetonii, quae inhardum imitatum

esse M. Manilius N Archin VII, p. 530-533. inter aliα recte statuerat vel alibi inveneram, locis a Georgio H. Periga iam allatis addidi. Quae vero M. Manilius ibidem p. 519- 568. et x Archin XI, p. 67. XII, p. 205 H. e aliis auetoribus antiquis ad Vitam attulerat, omni fere nessieri. Gratias magnas ago Vir Cl. . de Simson et Erieo Caspar socio, qui mecum quaedam ad Vitae Karoli cap. 15.

a 29. communicaverunt.

Bero lini a. d. V. Idus Iulias anni 19 11. O. Holder- 'ster.

1 Quae contra horum sententiam N Arehis XXVII p. 626 sq. 659 sq. protuli vere pro nihilo habenda sunt, quae etiam. H. me ibid. p. 682 sq. reserit. 2 Lupus hune libellum demum non antea. 830. legisse videtur cf. Ura . VII, n. 8λ, quod mirum SMt, Si liber iam ruito ten ore ante editus fuisset. 3 Cf. V umbel, Bei-waye p. 168 sqq.

32쪽

xxVIII INHARDI VITA AROLI M. Iam hoc loco damus prologum alahfridi, de cuius codicibus qui supersunt id supra p. XXII sq. Orthographiam codicum recentiorum et in prologo et in inscriptionibus

capitum aliquatenus mutavimus cribente Re et o pro e --

plici et ii pro ci morem saeculi IX. secuti. Huic prologo subitinaeimus fersus Gerwardi bibliothecari Niti reio imperatoris post nem Vitae aroli in eodieibus lassis scrotos.

WALAHFRIDI PROLOGUS'.

Gloriosissimi imperatoris Maroli vitam it gesta, o

quae subiecta sunt, ain hartus', vir inter omnes huius temporis palatinos non solum pro scientia, Verum et 'pro univerga morum honeatate laudis egregiae, descripsisse cognoscitur et purissimae veritatis, utpote qui his paene omnibus interfuerit, testimonio roborasse. Natus 15

onim in Orientali Francia, in pago qui diciturinoingeuut, in Fuldensi coenobio sub jedagogio sancti ionifacii

martiris prima puerilis nutriturae rudimenta suscepit. Indeque potius propter singularitatem capacitatis et

intelligentiae, quae iam dum in illo magnum, quod is

postea claruit, specimen sapientiae promittebat, quam Φob nobilitatis, quod in eo munus erat insigne, a Bau-eolfo abbato monasterii' supradicti in palatium aroli translatus est; quippe' qui omnium regum avidissimus eradi sapientos diligenter inquirere et ut cum omni es delectatione philosopharentur'. excolere Ideo regni a Deo sibi commissi nebulosam et, ut ita dicam', paene caecam latitudinem totius scientiae nova irradiatione et huic barbarie anto partim incognita luminosam reddidit Deo illustrante atque videntem. Nunc vero relabentibus ad in contraria studii lumen sapientiae, quod minus dili

a Bat Acine inseriptionem habet Prologus vite Et gestorum aroli imperatoris; in eoa. 3ο λαε praemittMntur: eatamaroli agni seeundum Strabum Ex erontea

Trania M. Marcellini e Perriurio, S. XV, p. 258; ad quem Ger-wardum dedit inhaesus epist. 52, M. Epist. V, p. 135J.

33쪽

ΕINHARDI VITA AROLUM. XXIXgitur rarescit in plurimis. redictus itaque homuncio

nam statura despicabilis videbatur, in aula aroli amatori sapientiae' tantum gloriae incrementi merito prudentiae et probitatis est assecutus, ut inter omnes maiestatis regiae ministros paene nullua haberetur, cuire id temporis potentissimus et sapientissimus plura familiaritatis suae secreta committeret. Et re vera non immerito, cum non modo ipsius aroli temporibus, sedet, quod maiori est miraculi sub udomico ima peratore, cum diversis et multis perturbationibus Francorum res publica fluctuaret et in multis decideret mira

quadam et divinitus provisa librations se ipsum Deo protegente custodierit, ut sublimitatis' nomen, quod multis invidiam comparavit et casum Φ, ipsum nec imi mature deseruerit nec periculis irremediabilibus manciparit. Haec dicimus ut in dictis eius minus quisque habeat dubitationis dum*4on ignoret eum et dilectioni prOVectoris. sui laudem precipuam is curiositati lectoris' veritatem debere perspicuam. Huic opusculo ego Stram bus titulos et incisiones, prout visum S congruum inserui, ut ad singula facilior' quaerenti quod placuerit

elucescat accessus '.

GERITARDI VERSUS.

Hos tibi versiculos ad laudem, maxime princeps, Y5 Edidit aeternam memoriamque tuam GerWardus supplex famulus, qui mente benigna Egregium extollit nomen ad astra tuum. Hanc prudens gestam noris tu scribere, lector,

Einhardum Magni magnificum aroli.

37쪽

vitam et conversationem et e parte non modica res gestas domini et nutritoris mei aroli excellentissimi et morito famosissimi regis postquam Seribere animus tulit λ, quanta potui brevitate conplexus Sum o operam inpendens , ut de his quae ad meam notitiam pervenire potuerunt nihil omitterem neque prolixitate narrandi nova quaeque fastidientium animos offenderem; si tamen hoc ullo modo vitari potest, ut nova scriptione non offendantur qui Vetera et a viris doctissimis atquei disertissimis confecta monumenta' fastidiunt. Et quamquam iure esse non ambigam qui otio ac litteris dediti statum aevi praesentis non arbitrentur ita neglegendum, ut omnia penitus quae nunc fiunt velut nulla memoria digna silentio atque oblivioni tradantur potius-i que velint amore diuturnitatis inlecti aliorum praeclara facta qualibuscumque scriptis inserere quam Sui nominis famam posteritatis memoriae nihil scribeud subtrahere, tamen ab huiuscemodi scriptione non existiinavi temperandum, quando mihi conscius eram nullum ea veracius 2 quam me scribere posse, quibus ipse interfui, quaeque praesens oculata, ut dicunt, fide cognovi et utrum ab alio scriberentur necne, liquido scire non potui. Satiusque iudicavi adem cum aliis velut communiter litteris mandata memoriae posterorum tradere quam regi ex ά uellentissimi et omnium sua aetate maximi clarissimam''

vitam et egregios atque moderni temporis hominibus vix imitabiles actus pati oblivionis tenebris aboleri Suberat

et alia non inrationabilis, ut opinor, ea VSu, quae Vel sola sufficere posset, ut me ad haec scribenda conpel

mihi conscius sum me . . . vera dixisse9. Einhard. 1

38쪽

teret, nutrimentum videlicet in me inpensum et perpetua, postquam in aula eius conVersari coepi, cum ipso

ac liberis eius amicitia qua me ita sibi devinxit debi

toremque tam vivo quam mortuo constituit, ut merito ingratus idori et iudicari possem si tot beneficiorum in me conlatorum inmemor clarissima et inlustrissima hominis optime de me meriti gesta silentio praeterirem patererque vitam eius, quasi qui numquam vixerit, sine litteris ac debita laude manere η cui scribendae atque explicandae non meum ingeniolum, quod exile et par iovum, immo poene nullum est, sed Tullianam par erat

desudare facundiam. En tibi librum praeclarissimi et maximi viri memoriam continentem in quo praeter illius facta non est quod admirerisq, nisi forte, quod homo barbarus et in Romana locutione perparum exercitatus ibaliquid me decenter aut commode Latine scribere posse putaverim atque in tantam inpudentiam proruperim, ut illud Ciceronis putarem contemnendum, quod in primo Tusculanarum libro . cum de Latinis scriptoribus loqueretur, ita dixisse legitur Mandare quemquam , inquit, o litteris cogitationes suas, qui eas nec disponere nec inlustrare possit ne delectatione aliqua ad cere lectorem, hominis est intemperanter abutentis et otio et litteris. Poterat quidem haec oratoris egregii sententia me a scribendo deterrere, nisi animo praemeditatum haberem hominum iudicia re

potius experiri et haec scribendo ingenioli mei periculum facere quam tanti viri memoriam mihi parcendo

praeterire.

1. Gens Meroingorum δέ de qua Franci reges sibi socreare soliti erant, usque in Hildricum ' regem qui iussu

Francis vano regum nomine imperaverunt.

stum e. 1 Gentem Octaviam te. Q

39쪽

in monasterium trusus est y durasse putatur. Quae

licet in illo finita possit videri, tamen iam dudum

nullius vigoris erat, nec quicquam in se clarum praeter inane regis vocabulum praeferebat. Nam et opes et

potentia regni penes palatii praefectos, qui maiores domus dicebantur et ad quos summa imperii pertinebat', tenebantur. Neque regi aliud relinquebatur, quam ut

regio tantum nomine contentus irine profusO', barbaa Summissa, solio resideret ac speciem dominantis effingeret, legatos undecumque venientes audiret eisque abeuntibus responsa, quae erat edoctus vel etiam iussus, ex sua velut potestate redderet cum praeter inutile

regis momem et irecarium vitae stipendium. quod ii a praefectu aulae prout videbatur exhibebat nihil aliud proprii possideret quam unam eth eam praeparvi reditus villam ' in qua domum et ex qua amulos sibi necessaria ministrante atque obsequium exhibentes paucaenum orositatis habebat Quocumque eundum erui, cWa pento ibat quod bubus iunctis et bubulco rustico more agente trahebatur. Sic ad palatium, sic ad publicum populi sui conventum, qui annuatim ob regni rutilitatem celebrabatur', ire, sic domum redire solebat At regni Sithii add. i.

1 Zacharia mortuo, antequam iussu eius Pippinu coronaretur, Stephanus antecessoris sui mandatum confirmasse putandus est. Deaeeunda Pippini coronatione his minime agitur. Einhardum errorem

eommisisse equidem putaserim Quod quidem facile fleri potuit, cum s in Ann. q. d. inhard a. 750, M. R. s. p. 11 de Pippino rege appellato legerit et Hildericus vero, qui salso regi nomin fungebatur, tonso capite in monasterium missus est, nullitis papae mentione facto, ibidem vero . 754, p. 13 Stephanus papa . . . ipsum Pippinum sacra unctione ad regiae dimitatis honorem consecravit) I iEadem fere 40 verba ea abb. Fontaneu. e. 14, S. R. s. p. 43, habent . maccas illam Glicam leunt Ann Mett. M. R. G. M. B. de Si orip. . Ita etiam Ann Bertin. I, p. 138. et Gesta M. Fontaneu. c. 14 et in cod. Sithiens Ann. estni Frane. M. R. G. p. 10, n ' yris Folmoin Gesta abb. Sith. I, c. 28, S. XIII p. 6129; -- 45 nasterium S. Medardi Suess. Ann. Lob., S. XIII, p. 228, minua recis indieanu. 1.

40쪽

agenda ac disponenda erant praefectus nutae procurabat .

2. Quo officio tum, cum Hildricus deponebatur Pippinus pater aroli regis iam velut hereditario fungebatur Nam pater eius '',arolus '', qui tyranno per totam Franciam dominatum sibi vindicantes oppressit et Tarracenos' Galliam occupares temptantes duobus magnis proeliis uno in Aquitania apud ictavium civitatem , altero iuxta Narbonam apud Birram h fluvium ,

ita ovicit ut inmispaniam eos redire conpelleret eun io

dem magistratum patres Pippino, sibi dimissum egregie administravit Qui honor non alii a populo dari consueverat quam his inui et claritate generis et

opum amplitudine ceteris eminebant. 741. t Hunc cum lippinus pater aroli regis ab avo sol patro sibi et fratri artomanno' relictum, Summa

cum eo concordi divisum, aliquot annis velut sub rege memorat tenuisset, frater tua artOmannus incertum quibus de causis, tamen videtur quod amore

I. eou. St. Martellus vel udeles.' t. eod. St. Qui cum haberet uxorem Plectrudem, ex pelice Alpaide genuit eundem arolum Tudelem dictum. a. 'η l. e. III De Pippino et Karlomanno V, filii eius.

1 Guo G reth, Buucti de Aead myaἰ Biastique', er. 3, 36XXX, p. 580 I90, eontendit, ainhardum pro hoc de regibus es maioribus domus Deo omponendo Theophania Chronographiam, M. C. De

Boor L p. 402 sq. adhibuisse, omnino reiciendum est, sed statuendum utrumque sua e scientia scripsisse, eum et Theophanes de connent populi massis conneniat eum Chron. Lauri . reri, N. Areliis XXXVI, os 27 sq. quam cum inhardo. Cum Me in eo eonvenit, quod Child rieum III. a Stephano papa depositum erae falso dicat quod casu factum esse een mus Imita minachi Herma nyay eh. III, p. 7 Aq. hos area Ioeom exscrthenis minime ilium πιν alio pendere anima inertit Neutiquam hic locus Theophanis in cersione Anastasii 45 bibliothecari omissus est, legitur ibidem, Theoph. M. De Boor II, p. 272; of m. p. 493. Eefellendum Uilur etiam quod dieitur Byzant Zelutaris '