장음표시 사용
11쪽
adducit qui discendi studio Christum adit cum eo colloquium instituit pro confirmatione fidei qualis qualis semes con
IIX. Prolixa autem hujus colloquii descriptio in duo capita
praecipua distingui potest non inconvenienter quorum unum est velut prae liminaris descriptio Personicolloquium instituentis cum Christo alterum vero ipsum colloquium constituit. LX. Persona cum Christo colloquens describita a nomine proprio secta iublico munere hisce verbis:
ονοικοι ruta ἄρχων Ιουδα οχύν. X. In hac descriptione vocem ἐν 3ρωπί accipiunt quam plurimi ex Hebraeorum more pro quodam seu aliquo sicut etiam pro Relativo ille Matth. 26. V. 72 occurrit. Quanquam non desint, qui contendunt hac appella tione in digitari Nicodemum hunc ominis nomine prae coeteris credentibus magis di. gnum fuisse, utpote qui non modo sensibus sed&ratione utebatur, humana interim, ceu nondum regenitus,tantum sapiens,
non vero percipiens illa quae spiritus eranta quam etiam suam inscitiam per universum prodit collo 'Viuinis. X I. Hujus hominis nomen proprium, non sine laude&omine, expresse heic, perinde ut infra Cap. 7.V.Jo. 4'. V.ῖ' ponitur, dum vocatur Nic demus , qvod Graecam potius spirat oraginem, etiam juxta Syriacam versionem , in qua est Nicode-mous non vero Nicodemo, significat victorem populi, quam
Hebraeam, ad quam praeter rem tamen,destituti etiam exemplo Vet Test ingeniose respicientes nonnulli volunt illud deno. tare innocentem mundum sanguinem , aut sanguine, a
quod est mundare sanguis. Verisimile enim est, in illa temporum concussione Iudaeis peregrina saepe nomina tributa fuisse, 'videm Graeca, qualia sunt Philippus, Stephanus, Andreas , Graecis imperium in Iudaeos obtinentibus. Nisi forte dicendum sit, tales fuisse binomines ab Hebraeis scit. aliter, quam a Graecis appellatos. XII. Ratione sectae fuit hic Nicodemus Pharisaeua quae secta erat omnium praecipua, irae coeteris aut horitate eminens, in
12쪽
Novo Testamento celebris, ut colligere est ex Act. 23. v. 6. rantq; Pharisaei praeter legem, juxta traditiones, vivendi ratione ab aliis separati, prae coeteris conspicui, unde etiam nomen acceperunt; quanqVam alii, Grammatica etiam reclamante , existiment eos nomen habuisse ab expositionein interpretatione legis. XIII. Ratione vero publici muneris fuit idem Nicodemus Princeps Iudaeorum; non quod fuerit publicus Magistratus&Princeps, seu Primas in statu politico, quales dicuntur πιοῦ
eum Magistrum iii Israel sed quod extiterit primas in statu Eeclesia si ico, di talis, qualis describitur Luc. q. v. I. ac ita unus ex illis, qui inter Pharis eos suriami erant, penes quos etiam erat potestas judicandi in negotiis Religionis, excommunicandi jus prehensionis. Tales vocantur Oh. I. V. 48.&I2. V. 62. ἄρχοντες &LUc. Iq. v. l. ασχον τύ Oαρισουίουν, qui in adiis civitatibus habitantes appellabantur se cιοχ ναγου γοι Marc. S. v. 22. Luc. 8. V. q. I V. I . HierusOlymis Vero resident esse eονπς τύν Ιουδ inhieic loci, 6 άσχοντες. λαῆ Aci . l. v. . Alla specta, τὼς intelliguntur generaliter primates, magnates proceres, sive in statu Ecclesiastico, sive Politico essent constituti, qui aut opibus, aut gratia&authoritate, aut dignitate, aut
his simul omnibus prae reliquis plurimum pollebant, ut legere
V. 27.44ε. . . qVae tamen acceptio heic loci videtur paulo alienior.
XIV. Has autem Circumstantias personales tanta cura annotavit Euangelista, non tam propter certitudinem histori , quam ut moneret ac monstraret ex omnibus ordinibus aliquos , a
pientes scit. insipientes, potentes&infirmos, infensissimosq: etiam Christi hostes, quales erant Pharisaei, irincipes populi Iudaici, ad regnum Dei converti ; ac palam praeterea faceret, non solos populares Christo statim sub initium ossicii Prophetici adhaesis e , sed etiam ex Principibus nonnullos, secus quanta statuunt Pharisae idoli. 7. V. 68.
13쪽
ceret sapientes, 4nfirma,ut pudefaceret robusta I Cor.I. v. 27 Non tamen omne doctos aut putentes abjicit, quia pusillum,
ac magnum ipse fecit, dc aequaliter ipsi cura est de omnibus Sap. 6.v. 8. Quod autem ex sapientibus potentibus hujus mundi pauci salvi fiant, id non Dei, sed ipsorum vitio provenit , quum dissiculter credere possint, qui gloriam mundi divitias amant
XVI. Sed & ex hisce circumstantiis colligere postamus,utramque personam hujus colloquii fuisse potentem , sapientem justitia conspicuum Nicodemus enim erat Princeps Iudaeorum Christus autem Princeps coelorum. Ille mundanam habebat sapientiam : Christus erat ipsa sapientia Patris. Ille bustus erat apud homines hic justus apud Deum, imo omnis justitiae aut hor, hominum justificatonis. XVII. Hisce Personalibus subjungit Euangelista hujus Nicodem dictendi studium , sed cum timores infirmitate adhuc conjunctum, dum dicit: si1λλ areis τον Ιησῖν νυκτος. in asi diceret, hic non secutus ordinis sui duritiem sese Christo oppo ait, sed pie in eum fuit affectus id quod hoc ipso declarat, quod onit ad Iesu na discendi studio, impleturus illa Prophetica quae occurruntis q.V. 6. MEL 2. V. 3. sed nocte velait, prodens suam in fide infirmitatem suumque amorem gloriae mundi, majorem adhuc quam Dei, IOh. I 2. V. J. XIIX. Quod enim nocte venit ad Christum, id factum est vel pudor eo qVOd puderet ipsum legis Doctorem discere, disci pulum se profiteri ejus, quem constabat non didicisse literas; vel tim pre dc amore gloriae mundi, quia reliquos Pharisaeos timebat , metuens ne in illorum in Vidiam protrahere tua , ac gloriae ita suae acturam faceret Vel amore ac aviditate discendi, ut pos t secrete cum Christo colloqui, nullo impediente, rimul diutius cum illo commorari.
XIX. Et hoc ipso facto fuit Nicodemus dis imilis aliis Phari- fatis Nam illi nocte miserunt alios, vi comprehenderent E-
14쪽
sum hic ad audiendum eum ipse nocte ad illum venit. Illi
hora sua male usi sunt hic doctrinae aptum nocturni silentii bene captavit otium. Illi comprehendendo ligando amiserunt Salvatorem hic interrogando laudiendo invenit cietinuit Christum Dei verbum. Illi manserunt Genimina Viperarum , sepulchra dealbata aspides surdae hic vero homo, verus Pharisaeus, re nomine q, Nicodemus&Princeps verorum
XX. Interim tamen hocs xemplum Nicodemi neutiqua patrocinatur Lucifugarum nostri seculi timiditati , quiveritatem Doctrine coelestis vide norunt,eam vero profiteri publice verentur , metuentes sibi a Magistratu, aliisq; cum quibus vi. vunt, adversam religionem, sive Pontificiam, sive Calvinianam amplectentibus4 tum quod faciant scientes contra eXpressum Christi mandatum, ac impingant in illius pariter ac Apostolo
legibus potius quam exemplis judicandum sit tum etiam propter disimilitudinem Exemplorum. Nicodemus enim nondum erat regeneratus, atq; ita adhuc vetus Adam ad noctem ambulans, ac nondum veram lucem assecutus, ut illum describit Lutherus, in Postilia Ecclesiastica, ante completum Redemptionis opus ac promulgationem praedicationis Euangelii in orbiem universum. Nec quidem semper timidus mansi tri verum interdiu postmodum Christum confestis videtur quod infra Cap. q. V. 3'. dicatur τὸ πωτον Christum nocte accessissise,ut sic noctis quondam magister, diei factus sit tande minister, proferens heic herbam, Ioli. . spicam , hq plenum frumentum in spica sed hi regenerati , post tam claram tantae gratiae
manifestationem semper manent iidem. XXI. Hanc praeli minarem descriptionem Nicodemi, continentem Personam tempus hujus colloquii, excipit ipsum Colloquium, cujus Prooemium tali verborum forma absolvi
15쪽
XXII. Hoc Prooemio captat Nicodemus beneVolentiam,clum
vocat Christum pαra vocandi casu de qua Voce notandum , ouod non sit Graeca, ut vult Nicolaus oranus imperate , sed Hebraea 2 enim a P Imultus fuit, eminentem declarat, eum,qui ut torum&magnorum sit instar, ob multiplicem magnamq; plurimarum rerum scientiam.
XXIII. Quidam distinguunt inter Rab , Rabbi Rabboni. Tribuunt enim Rab iis, qui in Academiis Babylonicis magisterium consequebantur. Rabbi autem iis, qui in regno Israel per impositionem manuum declarati sunt sapientes. Rabboni vero neculiariter sapientibus domus David. Quae distinctio an magis subtilis sit, quam solida alii dijudicandum relinqvi
XXIV. Toletus autem Drusivis ex imperitia Sermonis HGbraei, Destiam putant, quod nonnulli existiment , in Rabbi esse ais xum contendentes illud esse de nominis integritate, ', quod vocant, Heemanticum. Id quod probant tum aliis similibus exemplis, tum imprimis authoritate Euangelium,qui cap. I, J8 vocem illam interpretatur non , sed simpliciter αααλε. Interpretatio propterea illic addita videtur, ne Politicus Praefectus, sed Ecclesiasticus Doctor Axis in Riisse credatur . XXV. Vocans vero Nicodemus CHRis Tubi αββὶ, edit . simul suo&suorum nomine confessionem de eo, dum dicit . :scimus,non ego tantum, sed nos Pharisaei scimus,videmus,perspicimus, non possumus, nisi contra proprium conscientiae testimonium, negare, te esse a Deo missum magistrum atq; ne liquam Pseudoprophetam addens fundamentum hujus sciemtiae, quod ponit in miraculis CHRIsTi, de quibus ab effectis judicans, rectius sentiebat&loquebatur, quam vel Pagani, qui reluctante experientia, ea praestigias& ludificationes sensuum fuisse asserebant: sit, qui virtutibus naturalibus ea adscribebant temperamento scit. CARisTi, Lecticaciae imaginativae,
16쪽
aut coni ellationi coelestialsa tribuentes alii ira niose vel Iudaei ipsit, cum Pharisaeis coeteris postmodum , qui blaspheme magi-
eis artibus miracula Christi annumerabant , virtute utpote Beelgebub facta, Mati. I 2,2q; Marc.3, 22 Luc. I, i dum rotunde
profitebatur neminem poste talia significere qualia Christris fecerat in Paschate proximo forte etiam jam fecit in sesto
Pentecostes,nisi Dgus cum eo si . XXVI. Nondum tamen satis intellegerat finem miraculo. rum Christi, qui fuit monstrare ipsum non tantum a Dro missum esse, quod cum aliis Prophetis habuit commune, sed iromis umin Iesuam, ipsissimum' Dii Firium, a cDEubi esse ; quem etiam finem Christus ipse subinde express H, Matth o, 6. IOh. II, 23. 3. Et hoc ipsum miracula Christi in seipsis considerata sup positis his, qua per Prophetas praedicta erant, EfJJ, S. d. satis su perq; probabant&demonstrabant idqVod ex responsiora , quam dedit Christus Discipulis Iohannis Matth. II, q. manifestissimum est. XXVII. Ingens autem disertimen est inter Christi&aliorum Prophetarum atq; Apostolorum miracula. Moses viden mutavit aquam in sanguinem, iaculum in serpentem , produxit pediculos&ranas, aliaq; miracula fecit ad quae tamen producenda nihil aliud praestare potuit , Nam quod humanam suam vocem externum ministerium accommodavit 1
quod vero aqvae in sanguinis substantiam,& baculus in serpen tem convertebantur , aliaq; reVera talia fiebant, qualia videbantur id non Mosi, qui non suam gloriam, sed Deo Hebraeo rum, cujus gloriam Pharaoni manifestabat, in solidum tribu
endum est Christus autem suis miraculis non alic nam , sed suam gloriam palam feeit, cujus virtute cooperatione, nonu, vero propriis viribus Apostoli etiam signa fecerunt Marc.16,ro. Unde etiam subrnde in productione miraculorum suorum ad
17쪽
nem quidem acceptam, vertim sub forma servi hactenus laten. tempublice subinde manifestare voluit. Unde indubie colligitur Christum secundum humanitatem ad veram ciealenta κοινα rim verae divinae omnipotentiae ἀλογί evectum esse, cum talia miracula divinae potentiae tantum sint opera , c λόγγpraeterea alias non alia ratione per suam humanam naturam fecisset miracula, quam per Prophetas apostolos; quod non modo absurdum est, sed inica voce suam, liquido refutatur, dum cap.2,II. dicitur, qvQ dedendo miraculum in Cana gloriam manifestaverit Jam QN navis enim humana Christi natura ex proprietate suae essentiae, nunquam posset ejusmodi, signa facere; tamen quia in κοινωνίαu omnipotentis verbi est exaltat ,
quod nec Prophetis nec Apostolis contigit J simul etiam ad
virtutem ejus per hanc unionem conscendit, adeo ut Deus λο-
γ' unitus homini ediderit prodigia, non separatus a natura assumpta, sed in ipsa, per ipsam divinam suam potentiam exercens. Quae verba sunt Athanasii Dial. 3. contra Apollinarista S.
XXIX. Quanquam autem Nicodemus profitendo Christum non ipsum Deum esse, sed missum a Deo Magistrum, videatu notantum voluisse confiteri eum verum Prophetam a Deo missum,&ita nudum hominem fuis , illumq; talem separare ab eorum numero, de quibus loquitur Ieremias p. 23 altiorem tam erta, si veritatem rei consideramus , continet haec confessio doctrianam, perinde ut cilla Magorum, Matth. 2,2 ubi est, qui natus est Rex Iudaeorum. Venit enim Christus a Deo Magister , quia in eo omnes Thesauri sapientiae Patris, ab ipso Conceptionis momento, fuerunt Col. 2,2 utpote cujus ipse sapientia infinita est, ut propterea Jam ejus doctrina non fuerit humana o qualem Philosophi limundi Sapientes habuerunt, sed coelestis divina,qualem nemo hujus seculi Principum cognovit, homines scit i psos perducens ad Deum quam non per doctrinam fidisciplinam didicit, ut homo, sed ab inhabitante divinitate accepit, modo omnibus in comprehensibili Matth.I3,3 . Marc. 6, 2. Verum haec omnia nondum intellexit Nicodemus inde si in
18쪽
in fide claudicans heic invenitur, qui in dilectione prius inveniebatur frigidus, utroq; ita poplite laborans.
XXX. Christus interim , qui calamum quassatum non erat . contriturus, nec linum fumigans extincturus Es. 2, 3 has ejus infirmitates patienter suffert,ac intelligens elim, ut ut infirmum adhuc, non animo fucato, non calumniandi studio, non tentandi gratia quale alias fuit ingenium reliquorum Pharisaeorum , quibus propterea vel nihil, Matth. 21, 27 vel durioribus verbis,Matth. 22, J7. respondit Christus se accedere , sed vero minimeq; dissimulato discendi amore , quem prodit vocando
illum Rabbi, profitendo se alios agnoscere eum pro Magistro a Deo missis, ipsum suo dignatur amico colloquio ς senatiensq; ipsum versari adhuc in tenebris Pharisaicis ac justitia operum in id laborat unice, ut illam. opinionem penitus ei
Hebrae , apud quos r zy respondere&dicere saepe conjunguntur,etiam quando nulla praecessit interrogatio, ac significat vel reprobe pensitata&deliberata aliquid proloqui
testari Gen.I8,22. I.Sam. 8, II vel Vocem multitu danis alternatim tumultuarie responsantium EX J2, 8 Vel, non ad interrogationem , sed ad factum aliqVod aut cogitationes suspiciones alicu jus, id quod dicitur, accommodare Luc. I , 3. Vel tandem simplex initium sermonis, quasi esset, dixit dicens quorum modorum huic loco aptissime penultimus accommodari potest. XXXI. Videtur enim Christus, ut fidem in Nicodemo majorem accenderet, noluisse expectare, donec ipse, quod vellet ,eYponeret, sed ad cogitata animi ipsius, sive ad ea quae mente , volvebat, volitisse praeveniendo respondere , quo Nicodemus vel inde etiam intelligeret eum es scrutatorem cordium , ac
ita verum Deum I. Par.28,2. Ps7,IO. Ier. 7,Io. Nisi forte dicen dum
19쪽
dum,Euangelistam brevitatis studio in responsione Cia is ita cite in sim uasse, quae fuerit interrogatio Nicodemi, haec nimirum quaenam esset ratio consequendi vitam aeternam, ascendendi in coelum ierveniendi in regnum illud Dei , quod Baptistari Christus tunc praedicabant . XXXIII. Alias Theophylactus quidem hanc responsionem , Christi cum verbis Nicodemi ita connectit Tua,Nicodeme, de me opinio carnalis tantum est lumani, qui nondu renatus, sed carnalis adhuc es nisi enim quis renatus fuerit, non potest regnum Dei videre, hoc est, non potest me recte cognoscere , quo assim unigenitus Dei filius Cyrillus vero eandem ita accommodat ad praecedentia: Tu tantum admiraris signa quae facio,i existimas satis esse ad salutem, quod statuas me esse Doctorem a Deo misitim sed dico tibi, notitiam illam non suffceres quum si quis velit in regnum Dei introire, ipsi opus sit , ut renascatur X aqva spiritu in anquam vero haec fano sensu vera sint prius tamen adducta ut simpliciora, ita textui
XXXIV. Christus igitur,ceu verus Rabbi & coelestis Doctor,
informaturus hunc docilem Discipulum incipit a primis rudimentisvi quasi ab Alphabeto, Regeneratione scilicet dum cicit: ααλω, τύφλου- - AlcinXXXV. Hebraea vox αειην, quae propter magnam' illultrem quam habet, etiam in aliis lingvis retenta fuit, non , hei sumitur Nominaliter,quo modo occurrit vox illaia 63,r . Aoo r. 1 : sed Adverbialiter idque non in confirmatione consensu dicti alterius per modum orationis receptionis Deut 7,i Num 3, 22. Votiqi Soptationi ac gratiarum actio nis Nehem. 8, 6. PLήMε ApDς,7 Iῖ- .Rςg o. .Par.I6, 36. Ier. n ue Luca 38 sed in assirmationeo asseveratione sermonis, que quis ipse loquitur, perinde ut Matth I5,I8, μην, άμην λεγουυμπιν, quod explicatur Luci, 27. λ άαιν αληθῆς, qualis etiam collatio instituti potest inter loca Matth. 24,47 cum Luc. 2,qq.
20쪽
nato αμη, εμφάπρους caussa,non est juramentum, ut contendunt cum veteribus,nonnulli ex recentoribus sed tantum veritatis asseveratioin confirmatio eaq; vehementissima Mum quod Hebraea vox I significet tantum asseverationem corroborationem confirmationemq; Deut 27, IJ Nehem. 8, 7. Psal. I, Iq. Unde quod in uno Euangelistarum Hebraice per u dicitur, in altero Graece per ἱληθ exponitur, ut modo monuimus; tum quod heic, ut in omni uramento alias, non interponatur Deus tanqua testis.&judex; tum quod ναι particula aequipollens α ιι ν Matth. 23, 36 Luc. II, SI quae etiam geminata occurrit, Matth. 3, 37. Iac F, cumius conjuncta ApDc. 22, 2 O perinde ut Abba pater, Rom. 8, IJ non sit nota jurantis sed affirmantis. XXXVI. Vozabulum autem γέννηθῆ reddendum videtu potius, cum Valla, per genitus, quam natus vel renatus, cum Uetere Interprete, non sine βα Τολογὶ: non modo quia Grecum
est genitus & gigni, sed etiam quia quum dicitur nasci, videturres tantum ad matrem referri, quum vero generari ad utrumq; parentem referatur quicquid tandem videatur Ludovico de
Diei in suis Animadversionibus in Evangelia pag. Io. XXXIII Adverbium vero αἰ θεν, quomodo sit accipiendum S reddendum, non est una omnium sententia, quum Ἀ-gnifice te supernis&denuo. Priorem significationem lici cretinendam statuerunt cum Cyrillo, Narianaeno Theophylacto Hunnius, Ger hardus in Harm. pass. p., F33. Tarnovius in .
haec verba Fundamenta hujus assertionis suppedita partim etymon vocis oriati θεν quod sonat de sursum' non denuo, partim usus communis, in quo frequentius accipitur pro desuper, quam pro iterum partim ipse Euangelista , qui alias hoc Adverbio utitur pro e supernis Cap.3,7. 4', Π in qua etiam significatione occurri r liud Iacob.I,i7.4 3,I3. Pro posteriore contra acceptione pugnant Pontificii ad unum ferme omnes, quo defendant Veterem Interpretem confirmantes suam sententiam
ex objectione Nicodemi, viάνωθεν seu Syriacam potius aut Hebr a vocem omni quod volunt illi, ambiguitate carentem, qua Christus usus creditur J non aliter accepit quam pro denuo