장음표시 사용
41쪽
alios . Hac ratione pedetentim auctum est Veliternum Borgianum Mu-seum admirabili illa dignitate , opibus , et variis monumentorum classibus, quas nos infra apertiuS uberiusque describemus . Promovit interea Stephanus liberales arte S. Cauovam, sculptorum aevi no Stri Principem saepe domi suae, et in statuaria ossicina invisit . Cl. Deus Pictorum coryphaeo pro pictura acroamata Suggessit; Dominico Cardellio, praeclaro juveni , ex Veteribus auctoribu S graecis et latinis artis statuariae et picturae praecepta explanaVit ς Turchiilo Laden, excellentis ingenii viro, ad meliora Urbi S monumenta lustranda et describenda viam aditum. que aperuit; insignes iuvenes Mout ui Gallum , et Wallich Danum in sua bibliotheca pictoriae artis operibus exercuit ; alios alia horis sub-cisi vis edocuit . In his Dominicus Cardellius R. P. Fabricii , Ant. Aug. Georgii , Philippi Ang. Becchetlii , Ρ. Irenaei AD , Simonis Assemani, J. Christ. Adler, Georgii Zoegae, Friderici Munter , Cajetani Marini, Hieronymi Tanini , Arnoldi Heeren , Joh. Si ebenhes , Joa ephi Toaldi,
Nicolai scho , aliorumque virorum, qui Mus eum Borgianum Veliternum suis doctis commentariis illustrarunt, imagines ad vivum ita praeclare depinxit, ut illos quoad omnia vultus lineamenta archetypo Simillimos exhibuerit . In quo juvene ego quidem sat acriter observavi , eum illo primo Numinis afflatu , et Naturae impetu , quo hominis faciem in animo comprehenderat, confestim paucis lineamentis ejus em-giem absolvisse, cui Si moram , ornamenta, ac correctiones adjiceret, picturae vitia illiniebat et ad eb verum est , bonos pictores a natura formari , arte , et exempliS Persici, sed remitente cerebri vi , ac naturae facultate elanguescente , jam nihil praeclari operis producere . Haec sormae et nomini S monumenta Stephanus in sua bibliotheca ita exposuit, ut omnium oculi S paterent, et adventantes ad se amicos illustrium viro. rum exemplis ad studia excitaret . Admonet unumquemque Claudianus :par in montibus et ad occasum ipsa vallis Nepai , quae extra montes habet urbem Tabaeea , et infra Eitschiacotta , Elonda , ad ortum regni Tirue , quod situm est inter vallem Nepai et fluvium Sardiou . seu Dren . Ad Boream ad pedes montium Himnia sita est urbs GOhama , in Poema tibus Indicis celeberrima , et totius Indiae horealis limes , cui ad Austrum opponitur ultimus Indiae terminus , nemPe Promontorium Canbamuri , vulgo Camoris nuncupatum . Fluvius Sar Gou seu Uὸva oritur eκ montibus HimaIa , ubi est Provincia et urbs Naucisti, seu Nauacotta , decuriarit ad Austrum , et inflectendo ad Ocea- sum jungitui Gansi infra Civra , quae est regni Gandost urbs . ValliS Nepatensis , in qua regnum Nepai , alluitur octo nu. viis . Praecipuae illius urbes Sunt Ea .manisdu , Elpur , Batasao , Gero , Eude , Nais
de , Temi, Libu , Tasi , Paean , Bucta .
42쪽
Deum Graja loqui , te eum Romaπa Petustas . Antiquos evolor duces , assuesce futurae Militiae . Latium te confer in aevum . Jam vero si omnia illorum Eruditorum nomina recenseremus , quibus ille ad litteras stimulos admovit, et ad edenda varia opera incitavit , vix exitum attingeret nostra narratio . Josepho Aloysio Assemano author fuit, ut is suum de Catholicis seu Patriarehis Chaldaeorum et Nestoriaπorum commentarium conscriberet , quod is fatetur pag. VI, in sui operis nuncupatione ad Pium VI. P. M. Stephanus induxit R. Ρ. Ρhilippum Ang, BecChet tum , ut is suum opus, Theoria Terrae inscriptum, concinnaret, et publicis typis ederet . Ille R Ρ. Brunio monumenta subministravit ad opera S. Maximi Tauriueusis secundis et accuratioribus curis evulganda. Ille Schedias mala porrexit canonico Putiguauo ad vitam S. Nicolai a Dario coo scribendam . Ipso impellente Eques Carolus Ant. Napioni opusculum edidit de Liucurio , quem succini gilvi speciem osse credit, a Liguria , seu ab ea Italiae parte sic nuncupatum , quam Padi fluminis aquae alluunt, et quae Graecis Mercatoribus ibi confluentibus Lincurium subministrabat . Ipsius consilio et adminiculis praeclarus vir , Grauata Episcopus Suffssae , hi Storiam ecclesiasticam urbis Capuae adornavit , ediditque . Stephanus Hieroumum Taninium , jam
senio confectum , induxit , ut numismaticam appendicem annecteret Baudurio , atque ab hoc commis Sa menda castigaret. Is est, qui illustri Passerio se ducem praebuit ad Oscae linguae specimeu siugulare romanis typis evulgandum , in quo insigni opere Ρasserius exhibet Alphabetum Oscum , inscriptionem, et multa vetustissima vocabula Osca, quae veteri latinae linguae assinitate aliqua conjuncta fuisse demonstrat. Is a celeberrimo Gorio veteris hetruscae linguae elementa Suo aere comparavit, et primus in Urbe eorum specimen in pagella Eruditis spectandum dedit . Francisco Cancellierio monitor et consiliarius fuit in plerisque illius operibus adornandis, eaque, qua pollent, eruditione augendis, quod ille candidὁ profitetur in suo Elogio Stephaui Romae et Parmae typis edito . Florianum Caldauium , Prosessorem Patavinum , ille impulit , ut politiores litteras amplecteretur, et excoleret, vel Saltem Medicorum variantibus somniis posthaberet . Quod Caldanius diligenter praestitit , vulgaVitque varia philologica opuscula , eruditione non me diocri praeclara . Celeberrimo viro , Math. Norbeet , Londini Gothorum LL, O O. Professori, Stephanus suorum Codicum Sabaeorum Specimina misit, quibus ille, adjectis aliis monumentis , suum Codicem Sambaeum III. voluminibus absolvit . Illustribus viris, I. SFlvestro de Sa-Ο , et D' Ausse de Villoison, Parisiis , is libenter sua studia impen-
43쪽
debat, expediebatque ad eos nunc arabicos codices vel libros, nunc graeca monumenta , et commentarios , qui eis ad litteraria opera expolienda necessarii erant . Denique his num orum aegyptiorum et arabicorum typos, illis codices, aliis libros subministrabat, totusque in eo erat, ut non solum in Italia , sed in universa Europa omnibus litteratis viris opera et consilio prodesset . Tu civem , patremque geras , tu co Usule Cauctis, Nec tibi : nec tua te moveant , sed publica Sota . ClaudianuS. His seculi studiis et pro sanae sapientiae ossiciis illa adjicere oportet , quae Stephanus in rei christianae augmentum , et Ecclesiae decus contulit . Quod , ut Lector lucidius perspiciat , pauca hete sunt de S. Congregationis de Prop. Fide instituto commemoranda . Congregatio ista suum principium et prima incunabula debet Gregorio XV. P. M., augmentum vero , multum firmamenti et virium Urbano VIII. , qui primus multos doctrina et virtute praeclaros viros in variaS Orbis partes Evangelii praedicandi causa expedivit . Reditus et hona ab his Ρontificibus eidem addicta , valdh aucta fuere per S. R. E. Cardinales , a S. Onu-phrio , Cornaro, Gatura tua, Cupponi, Justiuiaui , Ubaldini, Ioanne Moes
Praeffule, atque a Venerabili viro P. Domiuico a Iesu Maria , Carmel ita Discalceato , qui ex collectitiis elemosynis vigintiduo millia , et sexcentum num os argenti eidem contulit. Componitur illa ex XlI. S. R. E. Cardinalibus, uno Praesule , qui ossicio a Secretis fungitur, Rectoribus, et aliis quam plurimis viris , epistolis scribendis , rationibus curandis, et sumptibus faciendis necessariis. Triginta collegia in Europa, alia in Asia hujus S, Congregationis curae suberant , in quibus juvenes ad religionem et morum praecepta erudiebantur , per quos deinde fides Catholica per orbem terrarum diffundebatur . Tacite praetereo omnia religionis negotia, quae ad hanc S. Congregationem perseruntur , in ea ventilantur , discutiuntur , et definiuntur . Hujus gravissimae machinae prima rota est ille Praesul , qui ossicio a Secretis fungitur , hic enim epistolas , relationes , dubia , querelaS eXcipere , proponere , et inito consilio, responsa dare debet. Ad eum spectat lectissimos Fidei praecones perquirere , et expedire , omnia denique Congregationis negotia continuo et conStanti motu agitare, ne torpor, fraus , Segnities , et tarditas in tam immenso campo locum habeat , et ex mora et otio rei Christianae periculum et damnum emergat . Accingenda e Si ve StiS , omnes
animi vires intendi debent, ut ex Urbe et centro fidei totus, qua late patet, orbis religione, doctrina et virtute crescat, atque ampli SSi me ac honestissime instituatur . Hic ergo enituere Stephani vires, hic prae-
44쪽
32cipuus illius labor et opera , Privata et domestica in fide orthodoxa gentium
institutio , Scholarum et collegiorum cura , linguarum Orientalium ardens studium , Fidei et religionis administrorum prudentissimus delectus, quatuor sunt illi cardines , in quibus praecipue Propagandae Fidei summa innititur et versatur . Ut Stephanus domesticam et publicam in fide institutionem promoveret, maxime illi curae fuit, ut barbarae gentes catechismo imbuerentur. Hinc ipso potissimum impellente typis S, Congr. de Prop. Fide doctrina Christiana Malabarico idiomate excuSa fuit an . I 72- , cui in lucem proferendae operam navavit R. Ρ. Clemens a Jesu , Carm. Disc., meus olim in Malabari de laborum socius . Hanc Christianae doctrinae editionem excepit PQuana an . t 786. ς Madagascarrusis eodem anno οῦ Harmauica , auctore et interprete Cletauo Mautegatio , lnsubre , an, I 78S.; Lusitana an . t 77s.: EthIopica anno I 786- ; Ma-rashtica an . I 778, Omnes horum operum auctores Stephanus fovit , Vel - .licavit , et ardenti eorum in Orthodoxam fidem studio vires et alimenta subministravit . Alphabetum Aethhopicum sive Abdissinum, Armenum , BarmuNam sive Lomauum , Hebraicum addito Samaritano et Rabiulco , Malabaricum , Tibetauum , vetus Hetruscum Stephano praesidia et suppetias ferente publicam lucem aspeXit . Grammatica linguae Indosianae , quae per Imperium Magni Mogolis excurrit ς Marashticae , quam gens Marashtarum pugnacissima, hodie
a sero cibus bellis contra Anglos excitatis percelebris , loquitur 28) :
Κurdae , quae veteris Parthiae juga montium occupat , et in Rurdis- thau locum habet ; et rudimenta linguae Tibetanae , a P. Cassiano Beligat tio , Macera tensi edita, Stephani nostri Curae , et promouendae Religionis studio adscribi debent . Is est, qui jam cardinalitia amplitudine auctus , anno I 8Oq. mihi auctor et dux fuit , ad meam riacaranam, seu Samscrdamicae linguae locupletissimam institutionem typis S. Congr.
de Prop. Fide in lucem proferendam a 9 . Amplissimi Card. Josephi
Castelli beneficentia, sed cumprimis Stephano Stimulum admovente, accidit , ut anno I 7 - Ordo Chaldaicus Missae Malabaricae , et ordorn dictae , ab illis nulla adhue in lucem edita , quae fideliter et ampIς Praecepta sistat . Spes affulget , Clariss . Virum , C. Goman , et W. B. Martis , Anglos , qui antiquissimae et venustissimae hujus Linguae studio diligenter incumbunt , nobis meliora et castigatoria exhibituros . Vide Caleuita Gargette Extraordinary , We es
28 Dicendum est Μnrashta , non autem mniatia , etenim haec dictio componitur eX ma , vel mahis magnus , et rIshtra regnum , ac Proinde Marcishta Sonat inco-Ia mnesni resni . 29 acarana , seu loeupletiss-n Linsuae Samsordam eae Institutio . Romaer8oq. Non desunt vulgares Indicae grammaticae ah Anglis concinnatae , sed Sacrae
et litteratis Urahmanteae Iinguae , Samscre.
45쪽
Chaldaicus Missae AB. Apostolorum juxta ritum Ecclesiae Malabaricae nitidis typis ederetur . In quo quidem ordine tam efficaces , atque tam
tenerae reperiuntur lythurgicae orationes, ut etiam duros et vix flexibiles animos emolliant , et lachrymas ex oculis eliciant . Et verb agnoscere et confiteri debent Eruditi viri, dari, et adhuc persistere in Orientalium lythurgicis libris primaevi Christiani servoris, pietatis, et Sanctitatis luculenta vestigia , molliendis nostris animis idonea , et a no-hi S Summa veneratione suscipienda . Silentio praetermitti haud debent innumerae instructiones, decreta, et sanctisSima praecepta , quae Stemplianus vel typis edita, vel accurata manu descripta in toto orbe terrarum ad promovendam Religionem, aut ad exstirpandos in ea abusuS, et Superstitiones evellendas Sparsit , et promulgavit . Nulla est prope'
modum orbis natio , apud quam ipsius ingenii , diligentiae , studii et
beneficentiae aliquod monumentum non existat . Non effugit ipsius Sollicitudinem gens dialea , apud quam ille typis mandari curavit varia S, Congr. de Prop. Fide decreta. P. Scupoli excellens opusculum , Thomae a Kempis aureus liber de Imitatioue Christi Stephano incitante iaOrientales linguas conversus fuit . Dum ille ab imperitis aut inertibus Missionariis totum quod postulabat, aut praecipiebat, aSSequi non pos Set, modico cententus identidem illud Octavii Augusti, civis sui, usurpabat : Coutenti simus hoc Catoue. Non omnia vaSa munda sunt , et men-Sae apta . Non omnia mala praecεdi et evelli possunt . Datur ubique, Sed praesertim apud Orieutales, inveteratae consuetudini, et praeoccupati animi opinionibus suus locus , Has Stephantis aequo animo ferre novit, et, ut erat vir prudentiae laude insignis, non nisi data occasione correxit . Nemo miuas regnat , quam qui nihil dissiisulat . In historia Pontificatus Pii VI. Ρ. M. ex variis centonibus con Sar-
Cinata , atque anno VI. Reipublicae Gallicae, Cisalpinae I- vulgata Io , pag. 4o-4 I. assertur Stephaui Re Scriptum sub die 9, Aug. i 778. , quod jubente Pio VI. ad Stanislaum Siestreaurvice a Suhue , Episcopum Mohiloveuseω , Russiae albae Delegatum Apostolicum , expeditum fuit .
Quamvis in eo nulla sit eidem concessa facultas , Supressae Societatis Iesu alumnos in eo regno restituendi , attamen is ex plenitudine suae delegatae potestatis , justis , ut ait , de causis , societatis Jesu alumnos in pristinum statum restituit, atque domum , ut ajunt , probationis eisdem concessit , in qua suum ad ordinem recipiendi juvenes tyrocinium ponerent . Data est haec facultas publico Episcopi edicto in Mohi-lom ad fl. Sor 'steuem seu Meper , an . t 79. Vera est ampla illa facultas, Religiosorum ordinum viros in Russia alba recipiendi, corrigendi,
46쪽
instituendi, et reformandi, de qua loquitur laudatus Episcopus ; illius
enim meminit ad praedictum an, i 778. Tabularium S. Congr. de Prop. Fide ; quin imo jam anno I s. in Catholicorum matrimonia dirimenda eidem Episcopo peramplae concessae fuere facultates . Sed a vero quam
longissime distat , quod quidam putaverunt, Stephanum iis litteris Episcopo facultatem concessisse, alumnos Societatis Jesu in coetum, et coenobium cogendi , atqsse tyrones ad Ordinem suscipiendi . De hac prae- Sumpta facultate nullae extant Stephani litterae ; neque ego quidpiam de ea comperi ex illis schedisέ quas mihi Stephanus de Catholicorum spirituali statu, atque de Missionibus mssiae Albae , Moschae , Casuu , Astraean, et Thrauiae Mosco viticae legendas dederat. Quamobrem non Stephano , ejusque Operae , sed aliis causis ordinis Societatis Jesu in
RuSSia restitutio adscribenda est . Ex articulis an . t 769. ab Imperatrice
Catharina II. Petropoli de Missionibus , in Iamburg, Gronstadt , Rigo ,
et Sevel ineundis , publicatis patet : Imperatricem Parrochos Catholicos suis subditis Catholicis praebere et constituere voluisse ; Sub quo titulo et colore deinde facile admissi et asciti fuere PP. Societatis Jesu . Haec monere oportuit, ut Stephani facta sincera a spuriis et falsis discernantur , et veritas in sua luce constituatur , nam ut canit Claudianus . . . lux altissima jati Occultum nihil esse sinit, latebrasque per omUes Intrat ,.et abstrusos implorat fama recess&s . Illu Strior , et aeterna memoria digna est altera expeditio Stephavi, qua litteras Apostolicas Clementis XIV. P. M. ad totius Malabariae Regem Rama Varmer, gentilem Principem, an, i 77 . directas, tanta animi Sui Contentione et sollicitudine ad illum perferri curavit , ut ex illis ingens decus et firmitas in ea regione Christiano nomini acceSSerit. Extradidi ego illas an . t 8 o. in manus hujus Principis, viri gentili philosophia apprime exculti . In hac mei muneris functione ex ptae fuerunt illae Apostolicae litterae in splendida et illustri nobilium virorum , et regni Procerum corona, cui assidebat Rex in solio; qui, dum litterae palam legerentur , laxatis omnibus in Tirus anuandapureusi arce belli eis tormenti S Suum summum gaudium populo annuntia Vit , atque in ipsum Summum Pontificem luculentum grati honestique animi Signum dederat . Religionis Christianae triumphum in ea provincia complevit integerrimus et amplissimus vir , I go nardus Antonellus S. R. E. Cardinalis , qui an . t 9 o. splendidam immortalis Pii VI. P. V. imaginem ad eumdem Principem misit , quae ab eo incredibili laetitia et plausu excepta fuit , Qua quidem agendi ratione res Christiana inter gentileSipsos aucta et firmata , ingens Ecclesiae decus et ornamentum attulit .
Attigit doctissime pro more suo haec Christianae Religionis decora Joannes Eranciscus Galeant Napione in dissertatione quae inscribitur :
47쪽
quod opusculum , Bo lamianis typis dignissimum , mecum peramanter Communicavit vir sacra eruditione praeclarus Franciscus Cancellierius Typographii S. Congr. de Prop. Fide Praeses , In hac dissertatione plura sunt, quae Stephani immortalem gloriam et famam , quam is sibi acri et assidua SS. Missionum cura , et summo Christianarum Antiquitatum studio comparavit , digna laude commendant , Iuvat heic aliquos ex iis titulis exscribere , quibus Stephanum Ordines Veliterni exornarunt , dum XI. Kal. Februarias M. DCCC. V. Ei .lem in sacra S. Clementis P. et M. Basilica justa funebria persolve
runt ἔ quamvis enim heic non Sit eorum locus , quia tamen nucleum
continent eorum , quae de Stephano jam diXimus , et infra dicturi su
mus, narrationem noStram egregi h confirmant .
Tit. III. Litterarum vel ab ephebis maxime cupido , abdita quaruis monimenta tu apricum protulit Sae Naute adhuc adolescentia : claros propterea a Mazzucchellio inter Italiae Scriptores uumrratus ; ius ni bus Orbis qua late patet vetustatis reliquiis diliaeentia summa com paratis , earumdem Scrutatori tolertissimo , iugeuiorum praesidio et exemplo , cujus eruditioni natiouum vel remotissimaruo consensu de
cur erit siue morte maugurum .
Tit. IV. Estuso in patriam amore , quod fur diguitatem ae jura Patrouns vigilantissimus streuue ass ruerit , Veliteruam Nasilicam do nariis exornaverit opulentis , Volscorum Sodalium coetui nomen aefamam fecerit immortalem , ad ipsorum iraeuia optimis artibus imabuenda impensa sua , Museo paterVis tu aedibus constituto , miranda veterum supellectile referto , quotidiaua adzeuarum frequentia celebrato , cui nobilitando, excoleudoqze probata virorum praestautium desudavit industria , aeterno Velitrarum grati culmi incitamento iutantum patriae gloriae propagatorem .
Tit. V. Seutat. II. M. CCCC. N. Veliteruar Hasificae hae lege at tributis , ut e Cunonicorum Collegio pro ipsius collegii arbitrio quisque selectus ex anuus legati vectigali quotide )- III.
consequeretur , tu cella Mariae Sauctae Gratiarum Sacrum faciens statisque temporibus Lita uias Deiparac inimi uis recitaus Saero absoluto , tu suos Cives amoris et mauiscentiae solidae pietatis argumento in opiferam Patro uam Ca Ictstfm .
Tit. UI. Apostolieae Sedis majestati tuendae , juribusque vindieandis , eupiditatibus intacto , periculis tuterrito auctori, e cuj*s singulari doctrina ae sollicitudine uberrimos cepit fructus vel luter barbaras geutes Catholica Religio . alui postquam S. Cons. Christis uo nomiui propagando optimis Armasset iustitutis , o QNew fere substauriam suam
48쪽
ad illud pert7uere testamento iussit; v2r Christi glorἰam tantum animo versans, cui noPa dum parat lucrementa Caelitum ad sedes placido emigravit exitu , nulli quam Ecclesiae flebilior , exstinctum sui columen graviter conquerenti . Sacerdotio initiatus suit Stephanus anno i 76 s. die XXV. Martii, quod eidem contulit S. R. E. Cardinalis de Rubeis in sacello suo domestico in aedibus Raggii in via cursus, ad quod suscipiendum Stephanu S Se praeparaverat maxima animi devotione peractis antea , ut ajunt, Spiritualibus exercitiis in domo probationis Patrum Missionis , annexa ecclesiae SS. Joannis et Pauli in monte Caelio . Hoc tempore is sibi aliquos familiares i u famulatum adscivit, qui eidem per annos quadraginta Suum conti nuum obsequium et Servitutem praestiterunt . Ex qua si in illos magna laus dimanat , non minor attribuenda est Stephano gloria , quod is prudentia et moderatione Sua eosdem ipsos aequo animo ferre , aut corrigere noverit. Hoc fecit Socrates in Xantine sua I i) et hoc ipsum executus est Stephanus in Familiaribus et amicis suis . Pecuniam, loculosve is numquam Secum tenebat , et saepe accidit in itinere , ut dum aliqui sumptus faciendi essent, eam vel a me, vel ab aliquo ex suis Familiaribus mutuum Summeret, quam deinde domi reddebat. Testis luculentus hujus rei est egregius vir Franciscus Cancellierius, qui cum illo in gallicano itinere constitutus in monte Cenisio eidem Stephano duos num os aureos mutuum dedit . En ipsius Francisci verba : Alii i s-rNov. nempe i 3o4. Si passo it
'Mont. Cenis . D smontai prima di Lui da IIa mia Sedia . Onde mi trovai ad apricili la Portantina , e a damia ii braccio per u scirne . Egli ridendo midisse, obe go deva di tornare a zedere ii Clelo . Pol fugiungendomi , chenon portava mai danaro Ddosso, e che aliora non avea nessu no de' suoi δε- miliari , mi chiese in prestito due mechini, che regalo agit otio Portantini,
ehe lo aveano condotio . Loculorum loco in pera regulam S. Benedicti Sem per secum serebat, ex cujus in Stituto et norma nec pecuniam , neque horologium manuale unquam secum portasse videtur. Praeter opera litteraria
a nobis jam recensita edidit epistolam apologeticam ad vindicias suae historiae de veteri urbe Tadino nuncupata , directam ad P. Maurum garri Ca-maldulensem, quae edita fuit Pisauri typis Gavellianis a. a s 8.; item epi totam nomine Academiae Firmanae , directam ad Ρ. Philippum Gigii , Ord PP. Min, Capucinorum , Provinciae Firmanae moderatorem , quae in Serta est litteris ejusdem R. Patris, editis Firmii apud Nolis an . t 7s6. Romae an I s - edita fuit illius Oratio de Ascensione Domini , quam supra laudaVi mus . Venetiis in lucem emissa fuisse fertur illius Dissertatio de Visionibus Veterum , insertaque opusculis D. Felicis , Silentio praetereo alias illius dissertationeS lamnuscriptas, de quibus non satis certa lux et cognim mihi affulsit.
ca Ia Aulus Gellius lib. I. in Noetibus Atticis , Pag. 33. edit. Ven.
49쪽
Stephanus Borgia in numerum Patrum purpuratorum adlectus . Primi ab eo exantiati labores . Iu morbum incidit. Hospitia puerorum, quos projectitios vocant , invisit .
Anno MDCCLXXXIX. die XXX. Martii Stephanus Borgia a Ρio UI.,
indulgentissimo Principe , in Sacrum Ρatrum Purpuratorum Senatum cooptatus fuit , Quamvis hoc honoris et dignitatis augmentum excelso et generoso Pii VI. animo sit adscribendum , attamen ne Lector no Ster arbitretur, Stephanum in Pontificis gratiam incidisse, non autem eam promeritum fuisse , rationem praeclari hujus facinoris juvat expedire . Antiquo directi dominii jure S. Romana Sedes regnum Neapolitanum sibi vectigale habet , quod jus pientissimi Siciliae Reges in Romano Pontifice agnoscente S, plurium annorum decursu tributi pensione confirmarunt. EX more veteri pridie festae lucis S. Petri Apostoli, quo die omnes vectigalibus obnoxii ad Vaticanam Basilicam sua tribu ta deserunt, etiam Siciliae Reges septem mille ducatos, et deinde insignem tolutarium equum mittebant. Meminere hujus consuetudinis non solum Scriptores Catholici, sed ipsi etiam accurati politicarum rerum investigatores heterodoXi l) . Verum postquam labente seculo XVIII. perversa sophistarum doctrina mortalium mentem agitare coepit, novarum opinionum scabies etiam in Italia late et celeriter propagata fuit. Negarunt aliqui siculi scriptores Summo Pontifici in Siciliae regnum juS e SSe , et contra omnem Vetustatis memoriam annua illa tributi pensio suspensa fuit ; atque albus illa gradu arius equus , qui ingenti omnium ordinum frequentia et plausu Vaticanum ingredi solitus erat , summo Populi Romani moerore disparuit . Ergo ad S. Sedis, et Summi Pontificis jura vindicanda Stephanus Borgia jam anno I 788. calamum acuit, et eximium illud opus elucubratus est , quod italico sermone in .
ci Videsis Christiani Funcii Quadripar- p. 34o-a r. , item Georgii Hornii Orbem Fo
50쪽
scribitur: Breve Istoria det Dominio Temporale della S. Sede Apostoli ea ne ite due Sicilie , Roma i 88-, cui praelusit docta dissertatione, in
qua luculenter demonstrat , Temporale Dominium S. Sedi necessarium et perutile esse . Evulgato Stephani libro , non exiguo animi gaudio perfusi sunt omnes veritatis cultores , crevitque in eum Populi Romani spes, amor , et veneratio, qui ab.illo temporis momento in eo fiduciam suam collocavit, totumque se illius fidei tradidit . Non fugit hoc eximium illum Pontificem Pium V ., quare vertente anno tota plaudente Urbe Stephanum nostrum in S. R. E. Cardinalium numerum adScivit . Biennio vix exacto tanta scripturientium auctorum peStis, tam tetra liberculoruin tempe Stas contra Stephani opus prorupit, ut apud multos causa victus fui Sse videri potuerit. Quare ut hanc luem , vacillantemque de Se opinionem corrigeret , et amoveret, viginti tribus obscuri nOminis scriptoribus, qui illius librum diris et dicteriis potius, quam firmis et expoliti S argumentis impetivere, insigni illo et cedro digno opere confutavit, cujus lemma est : Difesa det Dominio Temporale della S. Sede Apostolica uelle due Sicilie, in Risposta alle Sortiture pubblicate tu coutrario , Roma I 9 i. In hoc eximio doctrinae eccleSiasticae promptuario tanta enitet Stephani jurium S, Sed is peritia, tam ingens
affuit Veterum monumentorum copia et delectus, tam preclara elucet propugnatae quaeStioni S VeritaS et perspicuitas, ut in hoc argumento
nihil aliud desiderari possit . In hac litteraria pugna victi campo ceS- serunt , et e Xterriti abjecto calamo Obmutuerunt . Quin immo sunt aliqui ex his Siculis Velitibus, qui perlecto Stephani opere cum eo ingratiam redire Studuerunt, quoS ille, ut erat vir animo eXcelso, et ab omni odio alieno, libenter et amice complexus e St, conjunctisque jam voluntatibus sibi beneficiis demereri non destitit. Non multo post, dum adhuc in monte Quirinali in aedibus Cambiasiis habitaret, in gravissimum morbum incidit , . e X quo Sola Numinis clementia evasit. Ac ceperat ille a natura corpus optime instructum , ossibuS et nervis apprime praeditum , sed pectus adeo imbecillum , ut modica illuvie , aut exiguo rigidioris aeris affatu eXtemplo morbum contraheret. Cujus rei causa, cum in Cambiasia domo hortus adsit conclavibus contiguus et aquis assuens, ex eo in tabularium , in quo is lucubrabat , humidus aer ferebatur , qui lucubrantis pectus invasit , et pulmonem raritate quadam et spongiae simili mollitudine praeditum , adeo constrinxit , accenditque, ut inde vehementissima labris fuerit subsecuta . Huic depellendae maXimam navavit operam ejusdem valetudinis moderator de Maximis , vir artis medicae apprimi peritus , sed tanta fuit atrocitas morbi , ut nulli medicamento cederet . Solent in simili eventu servuli, et incauti amici valde mentiri , et vim morbi assentatione, vana Spe, verborumque ambagibus diminuere, atque aegro, non serenda benevo-