장음표시 사용
51쪽
lentia, multum illudere , Sed non ita mihi, qui decumbenti semper prae
Sen S aderam, agendum eSSe videbatur. Quamobrem his pectoris angustiis detentum , et summa vi morbi aestuantem amicum admonui , ut
elutis, si quas haberet, animi sordibus, e proxima S, Sylvestri parrochia sacro se viatico muniret . Meo consilio lubens assensit, et illuce Scente die publico apparatu et summa animi devotione eX veteri ecclesiae ritu S. SynaXim sumpsit . Uigesima die remittentis morbi rumore ser Urbem sparso, incredibilis Omnium ordinum laetitia personavit Vix aliquis erat ex Urbis Optimatibus, qui eum illo tempore non con- Venerit , et de tanto vitae periculo feliciter depulso , ipsi collaetatus non sit. Non latuere haec Pium VI P. M., qui, ut et ipse de recupe rata viri valetudine aliquod gaudii indicium ederet, post obitum Francisci Cardinalis de Carrara , Bergo malis, Stephano BOrgiae munuS con
tulit hospitia , in quibus projectitii pueri puellaeque aluntur , inspiciendi, regendique . Dictu perdissicile est , quanta cura et prudentia, quove christianae reipublicae bono Cardinalis noster hoc suum ossicium obierit. Perusiae feminas aliquas, puellarum in illo hospitio rectrices, et per 'erSa S educatrices, amovit, expulit, & in alia loca transferri curavit . Uiterbii in simili domo, quae jam ingentem puellarum numerum vix continere poterat , multas ex iisdem in matrimonium collocavit , ad agros eXCOlendOS per mouit , novisque projectitiis infantibus inferendis locum dedit . Tu rti ob prioris domus angustias , aS- sentiente Summo Pontifice , monasterium S. Clarae in monte Christi suppressit ; et dispersas ac palantes puellas in illud intulit , earum numerum auxit, teX trinis addiXit , ac lanae depectendae , telaeque attexendae artem edocuit Spoleti , ubi elaborata , politaque bombyx adtextilia puellarum opera deficiebat, crudi et impexi serici magnam copiam coemit, eoque per puellarum classes distributo , omnis generishombycinum textum promovit . Narniae insigne lanificium instituit , in quo aliquae ne trice S, a pueris aedibus separatae, Vel penso ad colum applicato, vel girgillo fila trahebant, aliae ex alabaro glomoS glOmerabant, et iterum aliae Stamini tramam subtexentes, lintea, vel leviores pannos conficiebant. Pueri ex adverso, lana a lanariis depexa et carminata, panno S rudioreS texebant, quos levidenses fullo constipabat, et deinde tinctores in cortina tingebant . His omnibus Stephanus Cardinalis certas ex regula S. Benedicti depromptas constitutioneS et prae cepta praescrip Sit, quibus tota illa puerorum colluvies inter hone Statis , laboris, reverentiae, et divini timoris limites contineretur. Hac ratione vir ille non tantum christianae puerorum educationi Sapienter
prospexit, sed etiam civili Reipubliae bono consuluit , dum ille tot derelictos a parentibus filios, artibus bono communi proficuis instrum xit , Quid dicam de pusillis infantibus collectitiis , quos ille vicatim A E
52쪽
μ . 'bonis nutricibus tradidit, et semper velut suos carissimos filios paterno affectu complexus estὸ Quid de puellis quam plurimis , quas constitutis per urbe S et agro S quaesitoribus, et numerata dote agricolis in matrimonium collocavit In qua re illud est singulare hujus viri facinus, quod SeneScentibus, et invenustis puellis, a quibus ipsi rudes et asperi ruStaci abhorrebant, duplicem dotem constituerit , ut viros ad eas sibi despondenda S alliceret. Hac agendi ratione post exiguum trium annorum decursum haec publicae charitatis hospitia, ingenti pueronim puellarumque numero et aere alieno oppressa, Stephanus Borgia pristino statui et gloriae restituit , redditibus auxit , et summopere dilatavit . Fugit hoc illos Scriptores, qui nobis hujus viri elogium certatim exhibuere , illi enim ejus doctrinam eruditionemque celebrant, animi autem in hoc viro benefici et misericordis penitus obliti , sine palato et corde ejuS ge Sta perscripserunt . Non in una eruditione Stat Stephani Borgiae virtus, Sed eadem ampla, in humanitatis et caritatis studia prompta. et Velox , in proximi calamitates misericors , non invida, nec certis limitibus coarctata fuit. Enim vero si ille in viro. rum literatorum coetu excellait , Si ille in circulis et colloquiis verbo , doctrina, et menti S acumine Summus suit, non minus is inter projectitios pueros dulce benefici Patris nomen emeruit. Sed jam relinquenda sunt nobis haec florida caritatis prata , et in igneum belli campum trepidans et timida narratio nOStra transire cogitur .
Stephani Cardiualis Ciet iles Labores et Aeramuae.
Gliseentibus anno MDCCI CVII. inter Pium VI. Summum Pontificem ,
et Gallici exercitus in Italia duces animorum dissidiis , occisoque populari seditione in Urbe die XXVII. Decembris Gallico Tribuno I Ju-pbant, graVes secuti sunt Populi Romani motus. Perquam dissicile fuit
in ossicio continere tot hominum millia in Urbe sermonum avida, et partium studio inter se divisa . Celebrabantur nocturna conventicula, et illucescente die audaciores Veteris regiminis pertaesi, palam continua Se Xcitabant turbas , Socios ad regρneratiouem Urbis et Orbis , ut ipsi dicebant, invitantes, re autem vera rebellionem in Principem excientes. Alii virtutis vultum induerant, et speciosis obsequiis, blandis Sermonibus, falsisque rationibus certantes, incautos in idem e Xitium pertrahere tentabant . Ubique motus, pavor, et dissidentia , tectaeque atrocitatis principia gliscebant . Procerum complures, quibus adhuc integra erat in Principem fides, Serpentis mali contagionem militum globo cohibendam esse dictitabant . Sed modicum , aut pene nihil praesidii in
53쪽
milite esse solet, dum furit populus, et audacium animos jam nulla retardat S. Ordinis et Capitis veneratio . Ergo in hoc rerum turbine , in hac Urbis et patriae procella Pius VI, Ρ. M. Stephano Borgiae Cardinali totius Urbis moderationem commisit , ut , qui ad Subita consilia semper instructum haberet animum , impigram et fidelem in Principem , et in omne S OrdineS navaret operam. Ea ille perfunctus est ad diem XU. Februarii anni sequentis , qua luce plenum totius Urbis et ditionis S. Petri gubernium in Gallos transivit . Dici haud potest , quanta Sedulitate, quanta circum Spectione , et prudentiae laude Stephantis hoc sibi collatum munus obierit . Conveniebant in audibus illius etiam alii duo purpurati Patres, qui jussu ejusdem Summi Pontificis illum suis consiliis et opera adjuvarent . Huc pontificiae cohortis centuriones, Tribuni Populi Romani, lictorumque coriphaei coibant, sive ut soris gesta annuntiarent, sive ut ad publicam Urbis Salutem nova mandata e Xciperent . Ergo prima Stephano cura , ut horum animos sibi arcte devinciret , Sperans fore , ut per eos malorum hominum coerceret licentiam , temere ge Stientium frangeret audaciam , et totam a procelliS remotam , tranquillamque contineret Urbem , Itaque muneribus et congiariis demulcet illorum animos, vigiles, eXcubiasque apte per Urbis vicos distribuit, per exploratore S domos plateasque obsidet, atque totus in eam curam incumbit, ut prima nascentis eiu Otionis Semina in Suo exordio Susso centur et extinguantur . Interea ipse aSsiduuSest in privatorum causis audiendis, benignus et affabilis in promiscuis salutationibus reddendis, diligens et accuratus in e X ploratorum et centurionum denuntiationibus excipiendis , quas non per famulos ad se deferri voluit, sed ipse coram et praesens justa trutina eX pendebat . Omni illo tempore, quo hoc munus gessit, numquam solutis vestibus dormivit , sta interula et talari pallio semper retento durum Stratum con Scendit , in quo ita recubabat , ut quavis noctis hora apparitoreS , tabellari OS , eX ploratoreS , internuntiosque purgatis auribuS exciperet , et Statim iterum eX pediret - Quod si aliquando viri graves eum adibant, eis obviam factus , more Marci Aurelii deXtrum placide dabat, atque in suum conclave eos perducebat a . Tanta viri urbanitas, tam inten Sa et accurata Sollicitudo per omnes Urbis vicos diffusa, excitatos quorumdam popularium motus facile compressit, et ne alii eXurgerent,
Vehementer cavit. Accedebat publica opinio, qua Stephanus Borgia in
ca Herodianus hist. lib. . de Marco Aurelio Antonino e 6 τοῖς αρχο-
λυων τε τους περὶ αυτον δορυφόρους -ο-
σοίειν τους εντυγ χύνοντας . Adeo vero ci-Dilem se se et commodum omnibus Principem Praestabat , ut adeuntium cuiDis dextram Placide daret , neminemque a suis custodibus prohiberi aditu Pateretur
54쪽
Principem et patriam fidelis , iustitiae custos', Populique Romaniis a.
tronus et de langor vulgo ferebatur. Quae quidem opinio tam eximii Urbis moderatoris auctoritatem ita auxit, et confirmavit , ut mali vix hiscere auderent, boni totam Spem suam , animique quietem in illius praesidio et tutela collocarent. Prosecto fateantur est neceSse ipsi gallici exercitus duces , qui tunc in urbe versabantur , se XV. Februarii anno MDCCI CVIII., dum arbor ita dictae Ubertatis in Capitolio erecta suit, Romam non civilibus seditionibus laceram , non civium aut ho Stium caedibus foedatam, non latrociniiS Obnoxiam , gubernandam Su Scepisse,sea tranquillam et publicae securitatis plenam ῖ . Hoc publicum et praeclarum beneficium et ipsi Galli, et Romani cives Stephano Cardinali referre debent, neque e memoria dilabi sinent singularem viri φιλ , ac presectum civilis virtutis exemplar . Ab hoc temporiS puncto , quo Roma spe libertatis sollicitata, excusso Summi Pontificis imperio, pernicioso populari regimini ad hae Sit, nulla amplius ia urbe fides, nulla honesta societas , nullus pudor , Sed ubique certa pestis et pernicies saevire coepit . Compositum juSjurandi carmen , quo sacer juXta ac profanus ordo sancte polliceri debebat odium in monarchicum regimen,
et obtemperaturo S Senemini, praeter nuper ConStitutae Romanae populari Reipublicae. A moti ab ossiciis veteris regiminis assectae , et abdicatis dubiae in populum fidei Senatoribus, novi adlecti fuere Consules, Tribuni, Ediles . Veterem e ruderibus Sui S SureXisse Romam putasSeS, nisi virtus ah fuisset, Sine qua nulla honeSta societas, nulla certa Respublica exoriri, et diu Stare potest . Quid enim, teste S. Augustino, sunt regna sine justitia , niSi mera latrocinia 3 Sed lugubri velo haec tristia tempora contegamuS, ne ipsa rei memoria animi irritentur, et quae jam doluere vulnera, iterum recrudescant. Die XX. Februarii eodem anno Pius VI, P. M. Roma exces Sit . Insequente Martio , VIII. Mensis luce, sex S. R. E- Cardinales , inter quos Stephanus noster, hostili audacia praeter eXpectationem et qua Si ex insidiis circumdati , et comprehensi, Romae in angustas puellarum, qua S CONPersas vocant, aedes destrusi, biduo ingenti Urbis pavore, et magna captorum molestia detenti fuere . Sane haec cruda agendi ratio ipsum Stephanum Borgiam, virum alioquin eXimia animi sortitudine praeditum, primo
delato nuncio non parum conturbavit , nam cum eadem die hora X., matutina ego illum praemonuissem , purpuratos Ecclesiae Patres in carceres abripiendos esse , levem quemdam Sed in dubium rumorem per urbem Serpere , i S perterritus , et obstupefactus oculis in me conversis inquit Quodnam meum peccatum est, ut in carcerem et cuStΟ-cῖ Huic publicae Urbis tranquiIlitati xio pontificio se impedisse dixit ipse Ste
asserendae ter mille numos argenti ex aera- Phanus Cardinalis .
55쪽
diam abripiar Z Tum paulisper composito animo ait: Ibi mus . Hara II t. post meridiem vulgarem currum con Scendere jussus , nihil praeter unum veterem num tam , quem pridie pro Suo Mu Seo Veliterno comparaverat, Secum Sum pSit, quo in peram mi SSO , apparitorem Secutus , in laudatis aedibus militum custodiae traditus fuit . Adivi ego sub vesperum illum locum , in quo sex illi purpurati Patres sub militum globo detinebantur : sed cum obnitente centurione Stephanum alloqui negatum fuisset, Amarasi ullae folium , quod eo die ex typographico prelo in lucem prodierat, eidem per centurionem Submisi ; ad quod vir, posthabitis suis aliena curandi studiosus, exemplo respondit q) - Biduo in carcere cum sociis exacto , die X. Martii sub noctem omnes vehiculi S impositi , Centum cellas delati in P P. Praedicatorum coenobium conjecti fuerunt ; atque ex hoc tempore mihi jam non licuit illius alloquio par frui, aut rerum gestarum te Stem e SSe In hanc Obscuram ΡΡ. Ρraedicatorum domum traducti fuere etiam alii multi E. R. praesules , praesertim illi , qui in priori prontificio regimine aliquo publico munere fungebantur . Horum praeclara nomina re Censet Angelus NuZZi, et ipse ex detentis unus, olim Reatis ac Pedi luci in Terris S. Petri Praeses, et nunc S, Congr. disci p. Reg. a Secretis s) Omnes isti per dormitoria et squalida cubilia fuere agglomerati , et plerique eorum more militari sinu tegetibus et stragulis dormiebant . Nemo has injurias sortius feliciusque tulit Stephano Cardinale, is quippe , dum alii inter spem et metum fluctuabant , et animi moerore conficiebantur, velut alter Fabricius, aut Marcus Claudius Marcellus , mente serena et inconcuSSa loci, lecti, et meta Sae incommoda superat et perfert; quin immo illa sibi ingenita hilaritate et lepore socios erigit, Solatur, atque ad malorum tolerantiam exhortatur . Prodiderunt hoc de eo ipsi aerumnarum Socii, aliique viri, qui hujus anni fata perscripserunt 6). Binas ego ex hoc ergastulo ab eo accepi epistolas, quibus
me monebat, ut me Centum cellaS conferrem, cum eo, quo sortuna volet, iter arrepturus : et ivis Sem , si statim Roma excedere licuisset.
4 Dalle Convertite, 8. Margo I 798. II citia lino Cardinale Borgia abbraecia ilcaro cittaclino Paolino , Carmelitano Scalgo ,e dalle Convertito ha scritto al citiadino Fulgoni di sollecitare la stam Pa , deIIa quale ha ricevulo con piaccre it primo fo-glio . s Videsis pag. 3o8. in opere inscripto: SS D. N. D. P. PII VI. ad Galliarum Ecclesias Rescripta collecta et aucta ab H. L. HuIot Presbytero Rhemensi . Patavii I799. 6 Confer e Lettera di A. L. NuΣΣΙ , Prelato Domestico di S. S., e Governatoredi Rieti , Padova I798. pref. P. XXII., e XXIII., item : memorie Stor che sulle Principali Casioni e Cireostanete delis Riv. di Roma . I 8O ., pag. 2s I. Costretii a dor, , mire ammuchiati nelle stange , abban ,. donati da tuiti , ma animati dat Cara. I, BOrgia , superiore a tanti disagi me ce i suoi singolari talenti. , ,
56쪽
Verum omnes illi die XXVIII. Martii in libertatem asserti fuerunt, Eo
pacto , ut procul a S. Petri ditionibus abessent, et maris iter capesserent . Hac pactione accepta, obviis quibuSque cymbis Sine mora conductis, e portu in altum provehuntur, aliis ad Siciliae oras, aliis in Hetruriae littora cursum dirigentibus. Hujus itineris occasione, injecta necessitatis manu , Stephanus Cardinalis non paucam Romani sui conclavis supellectilem divendi curavit, peculiumque ex venditione e Xactum sibi submitti voluit, Salvo et incolumi semper perSistente Suo Mu- Seo Veliterno , quod ut Sartum tectumque con Servaret , nihil non in tentatum reliquit .
Stephanus Cardinalis Patavii . Postquam Stephanus Borgia inflati maris fluctibus satis jactatus fuiS-set , et levi Sua cymba saepe ex alto in littora propulsus Vitae periculum eva Sisset , Liburni portum tenuit, ibique cum suis tribus comitibus naviculam ad terram Subduxit . Novum et in solitum hospitem amici summa laetitia eXceperunt , inter quOS praecipue numerandi sunt quidam mercatores Dani, qui Viro num orum praeSidio nudo, in urbe ob summam hominum colluviem maXimo rerum pretio laborante, auri argentique subsidia Sponte osse rebant . Verum is dignitati suae melius se consulere arbitrabatur, si nihil Summeret , Sperans sore, ut CCC. illi argentei romani numi, quoS Centumcelli S a Suae domus curatore submissos acceperat, Suo Patavino itineri perficiendo sussicerent . Quare confestim Florentiam petit, in quam ornati SSimam urbem convenerant etiam alii ejus adversae sortunae Socii, quibus invisendis totum
se dedit, depulitque illam animi aegritudinem , quam illi tam arduum et insolitum iter indiderat . Heic ille celeberrimum Magni Hetruriae Ducis Ferdinandi Austriaci Museum saepius a divit , et cum eXimio illo Principe de veterum monumentorum copia et delectu, atque variis artis operibus tu Museo Borgiano asservatis blanda verborum concertatione disputavit . Non effugerunt ejus praesentiam et doctam curiositatem publicae ac privatae hujus urbis bibliothecae, non amici, non litterati viri, quibus illa civitas semper apprime instructa eSt- Florentia Bononiam perexit, et trajecto Pado Rhodigium petiit , in quo itinere , Vir maXima veneratione dignus , gravissima opprobria et vexationes perpessus est . Exultabat illis diebus ea Italiae pars portento-So adeptae libertatis commento , et plerique sibi arrogabant licentiam
quidlibet impune faciendi . Sacri ac profani Procerum ordines ad publica ludibria destinati esse videbantur , et flagitiosi homines Semper
57쪽
ad irrogandas ignominias prompti , in bonos et honeεros viros omne
suum odium et furorem effundebant . Nulla ibi Sacri Senatus veneratio , quin immo audaciae thematibus ipsa Sacrosancta sceptra suere t cessita . In tam pervagata libertatis insania , in hoc pernicioso multorum hominum Sen Su , per varios militum globos , et vias calentium adhuc animorum tumultuoso impetu infestas Steph auo transeundum erat , ut suis votis peditum attingeret Rhodigium . Quare quamvis ille sub Abbatis Borgiae nomine latere voluerit , et Summa cum modestia ac prudentia iter illud conficere studuerit , attamen perfidorum hominum ludibria non effugit. Ad Padi fluminis traJectum a concita homuncionum faece convitiis exagitatus fuit , et ad Ferrariam ruri ab audaci et pecuniae avido milite per breve temporis Spatium in quodam gurgustio detentus est, donec persoluto litro ferocem militem placasset . In multis diversoriis miser cibus, Sordidum cubile , lacerae lectilo dices, et non appetenda Stragula nauSeam et Stomachum movebant elevi aut pene nullo cibo Sumpto in duro lecto cubandum erat . Quamvis haec Omnia, ab honesta comitum Suorum fide et narratione pet Lia , sua certitudine fulciantur, neque in dubium re locari valeant, at .
tamen dum Stephanus Cardinalis de suis itineris aerumnis loquebatur, aut ab aliquo M amicis interrogationem subibat de toleratis calamitatibus , ipse semper respondebat : Se ubique liberaliter et indulgenter habitum fuisse . Scilicet adversae fortunae ca SibuS jam probe exercitato , eximiae sortitudinis augmentum accesserat , induitque animus illius illam duritiam et patientiam virilem , quae Varia vitae incommoda et vicissitudines libenter suffert, et dum a Divino Numine sibi immissas fuisse considerat, de illis vehementer gaudet, Dignum est hoc Supremo omnium rerum Moderatore Spectaculum , qui dum suomet operi mire intentus est, sorteS animat, perficit, ac tandem digna virtuti corona exornat . Hoc proemium tulit Stephani purgata virtus , neque enim ab illo temporis momento amplius aSperi, atrociSque aliquid pe pessus est, Sed ei mitia omnia, et quaSi eX voto singula acciderunt.
Rhodigium incolumis pervenit, ubi animus illius omni dolore solutus, summo gaudio perfusuS fuit. ESt Rhodigium urbs non inamoena , quae cum multis aliis olim Venetae Reipublicae civitatibus et oppidis anno i M. die I . Octobris inter invictum belli ducem Napuleonem Bonaparte, nunc glorio Sum Francorum Imperatorem , et Franciscum II. Augustum Germaniae Caesarem soc de re in Campo Formio icto , sub Austriacam potestatem transierat . In haS urbes insana Libertatis pestis non irrepserat, et si aliquod illius principium apparuit, acri, subito, et sa-iubri medicamento purgatum , depul Sumque fuit . Harum regionum incolae , ut nunc in Galliis, in unius Caesaris reverentiam intenti, suis Fie suriis non mactabant , et per falsam libertatis imaginem studiis et
58쪽
iactionibus suis nequaquam distinebantur, Tranquilla, amoena, et selicia ibi regna et tempora . Ergo heic Stephani animus jam omni dolore , et curarum pondere SolutuS , palam gestire coepit, rediitque ver-ho lepos , ori facetiae , Orationi venustas , cordi Sua integritas , et quod rei caput est, comitabatur eum. illud solidum animi gaudium, verae VirtutiS , et bonae conscientiae condimentum Reperit heic ille admirabilem illum senem , et doctissimum Adriae Episcopum, D. Arnal- dum de Speroniis Patavinum , Stephano noStro jamdudum arcto ambcitiae foedere conjunctum , qui eum in suam epi Scopale palatium apertis brachiis detulit , in ornatissimo conclavi collocavit , men Sa, quadrigis, famulis, et numis ins truYit. Erat Speronius. vir natalibus cla. rus, antiquae simplicitatis et probitatiS eximius cultor , cura episcopali nemini secundus, et ut Episcopum addecet, hospitalis benignus,
misericors , aetate pro Vecta venerabilis , eruditione atque doctrinis ecclesiasticis apprime eXCultus.. IS, dum adhuc in coenobio ad S. Georgium Majorem in insula veneta Monachi Benedictini vitam agebat, praeter alia praeclara opera celebri S. illiu S viri Antonii Godeau , Episcopi Uincii vitam in publicam lucem emiserat, quam deinde cX cepit doctus de Episcopi& Adriensinus Commentarius , in quo multa veteris Adriae ecclesiastica monum Enta scite dilucidantur . Is ipse Romae in celeb ri S. Callisti coenobio Magistri Novitiorum munere Per plureS annos perfunctus est, sub eoque Pius VII. Ρ- M. ejusdem instituti alumnus , sui ordinis tyrociniam posuit; quae quidem liberaliS et SapientiSSima educatio, dum in totius Eciuesiae emolumentum et decuS ceSSit , an MagiStro , an vero ipsi alumno pluS ornamenti adjungat , res anceps est et indecisa . Cum hoc vis O,. rocia ana purpura digno, Stephano Borgiae Rhodigii et Adriae hospitium et societaS fuit , et quia inter utrumque vetus amicitiae necessitudo interceSSerat , lector noster facile conjiciet, . quanta inter amboS amoris obsequia , quam erudita colloquia , quam
suavis et diuturna conversatio illud hospitium illis diebus compleverint. Accedebat huic conversationi Austriacae militiae Chiliarcus D. Ale-πau , vir ingenio praeliari notissimus , et multis felicibus bellicis expeditionibus in Italia clarus . Hujus viri opera Stephaniis suas mihi litteras , die decim a Junii eodem anno i 798. scriptas, Vindobonam sub misit , quibus me certiorem reddidit se salvum esse , Rhodigio Patavium; transire velle, ibique meum adventum operire . Itaque constituto die Rhodigio iter Venetias apparatur, quo dum Stephanus appulisset, uberiuS, fortiusque Divinae Providentiae praesidium eXpertus est . Di Vulgato in ultima Thule nostri Cardinalis exilio , Friderious Muuter , Cathedrae Theologicae Plataiensis Moderator, quocum Stephanus olim Romae
Sansitum amicitiae vinculum contraxerat , praesentis temporis injuriae memor amico centum num os aureos Venetii S per quemdam negotia
torem Danum admi merari curavit , et aliud pecuniae subsidium polli
59쪽
citus est, si ita amici necessitates postularent . Dici nequit, quam grato et jucundo animo Stephanus Cardinalis hoc donum exceperit. Quamvis ille Munt erum , virum eruditione praeclarum , antea admodum dilexerit , attamen accepto hoc illius benevolentiae et amicitiae testimonio , in tam congruo temporis puncto oblato, ita in illum exarsit, ut deinceps semper eum auimam bonam beli 'anima ), verae amicitiae eXemplar , et optimi animi virum nuncuparet . Et re vera , accepto
de Stephani Cardinalis obitu nuncio , eximius ille vir amici mortem vehementer luxit, ejus elogium danico Sermone extemplὼ divulgavit, atque datis ad Perillustrem virum Joannem Paulum , Equitem Hierosolym ., defuncti Stephani germanum fratrem ornatiSsimis litteris veterem amicitiam instauravit . Hac nobili agendi ratione Maurer , Scho IV , Milliu , Lantius , Cancellierius , aliique satis demon Strarunt , Se longe abesse ab illo vilium assentatorum grege , qui Sublato e vivis Stephano, jam frigidi et inertes, nullo doloris sensu assiciuntur, sublataque amici mensa memoriam illius amiserunt . Indiculi , inquit Plutarchus ,
morientes deserant, abeuntque ab eorum corporibus extincto , quo alebantur favniue . Venetiis Stephanus Patavium petiit, ubi Arualdi
Spero vii Episcopi Adrianensis aedeS ingreSSuS , more Suo romano omnibus litteratis viris ad se aditum praebuit, eosque admirabili sua comitate et urbanitate peramanter complexuS est, Ab eo tempore domus
haec quasi ludus quidam , aut palaeStra Omnibus Patuit , ad quam convolabant non Solum doctissimi academici et gymnasiarchae Patavini, sed etiam alii omnium . gentium litterati Viri , quos tunc Italia ultro citroque commeantes habuit. Vidi ibidem Anglos , Da nos, Gallos , Germanos illius hospitali mensae accumbere , cujus praecipua dignitas non in exquisitiS Salsamentis, quae palatum et gulam irritarent, sed in litterariis colloquiis et animi deliciis sita erat , Inter has frugales et jucundas epulas summus vir suos hoSpites blande aggrediebatur , atque nunc ab istiS Suorum studiorum rationem postulabat, nunc illos ad nova operum molimina eXcitabat, nunc erranteS castigabat, nunc iterum alios suis consiliis , Scriptis, libris, monumentis adjuvabat. Quis crederet, nisi alioquin certum esseti In hac peregrina terra, hoc eXilii tempore Stephano Borgia auspice, duce, Mecoenate sex the in litteraria opera ipsi dedicata , in lucem prodierunt , quorum catalo oum ego jam exibui in mea Gacaraua edit. Rom. IRO4, in annotationibus
ad prae L p. VI. Heic ego brevitatis Studio Sola auctorum nomina recensebo , ne rei tam singularis memoria obliteretur . Franciscus Fontanius
Florentiae edidit Elogium viri doctissimi, P. Augustiui Autonii Geomgii ; Franc, Hieronymus Bocchius, Aurianaeus, dissertationem Scripsit
O Plutarchus an commentario: Quomodo possit Adulator ab Amico internosci.
60쪽
de Veteri vasa Γaptismali AEdriae reperto ς Florianus Caldanius Bononiensis, Patavii an atomices Prosessor, Observatioues iu- duos versus II eologae Virgilii; Praesul Angelus NuZZi , Romanus, longam et eruditam epistolam de Origine, et usu nomiui PAPA; Fr- Paulinus a S. Bartholomaeo , secularῖ nomine Joannes Philippus Uesdin , Carmel ita Di scalceatus, dissertationem edidit de Antiquitate et A nitate linguae Zeudicae, Samsordamicae, et Germa uicae , quae lucem aspexit Ρatavii anno i 99- impensis ipsius amplissimi Me coenatis Stephani Borgiae . Franc..Hieronymus Bocchi , idem qui supra , nitidis typis protulit dissertationem de Veteri Adriae Sigillo in Museo Norgia uo Velitris asservato ς Comes Simon Straticus disquisitionem de Duobus formis arche pis aeneis ad Antiquum numisma majoris moduli spectantibus, Veronae I 99 Fr. Paulinus , idem qui supra, Mamiographiam Musei obiciani , Patavii i 99-, Cl. vir Angelus Febronius , Academiae Pisanae Curator, Vitam protulit R. P. Aug. Antonii Georgii, Pisis a 99-, Praesul Gregorius de maress , Episcopus Ruspiensis , et Vicarius Apost. Bosniae Otto manae Reguam Mariae Virginis Deiparae, in linguam Illyricam vertit ex autographo Italico AleXandri Borgiae , Archiepiscopi et Principis Firmii ; praeclarus vir Aloysius Lantius dissertationem scripsit in Urvam veterem hetruscam', Joannes B, Ferrarius , in Seminario Patavino
Studiorum Moderator, vitam edidit Iacobi Facciolati , Patavii I799. , .
Uincentius Malacerne , academicus et Pro D Patavinu S., dissertationem
de Morho tredecenuati filii Arissidis , Sophistae Adrianaei; clarissimus, et mihi jam dudum amicitiae vinculo conjunctus, Abbas Daniel
Francisconius illustravit Urnam auro , aliisque metatiis ad normam Persicae artis caelatam , Venetii S l8OO. Sunt praererea alia opera, quae hoc tempore prodierunt in lucem , stimulos admovente Stephano Cardinale . Eminet in his opusculum inscriptum : Spie agione dei Simbolo det B. Niceta , Vescopo di Aquileja ai Competenti, Pado va I 799-,
quod ex latino Sermone versum , a. quibusdam Patavinis presbyteris nuncupatum suit venerabili viro, . D. Thomae Bene tello . In praefatione hujus praeclari opusculi oblatores in hunc modum sermocinantur: Ri-eeUemmo tu questi giorri uu dono pregioso datra Seuerata mano bene
fca e generosa delι' Eminentissima Sig. Cardinale Stephano Horgia , di quel gran Cardinale, che dalia Divina Provid ueta, la quale sa trar- re grandi beni di meaeto at piu grandi mali, condosio a soggiornare iurquesta nostra Cittis , la edisca coli' ese laxitὰ de te sue virtu eminem ti , la onora ed illustra nou pure coli' amico raggio det suo Polio, col. soavi cortesi modi , col pia evole tratia , ma molto piu cui sorprenden ii tale uti , eon la prontrara ed energia amirabile desu spirito , collar projouda vastissima erudietione , giis nota ali' Europa daIIe moltiplici est spere sue . En paucis verbis delinea tum Stephani Borgiae characte