Physiologia medicinalis

221쪽

CΑP. I. INFORΜATIO GENERALIS. 203mento, quo primum futuri hominis ponitur rudimentum , vita inchoat organica, et sola tantum Viget in embryone, per quam eVol Vitur,

suique perfectionem consequitur. Tardi Us Vero, et tum primo, ubi foetus a matris solvitur vin-CUIO , Cum qiae rei, Us externis in nexum ponitur, Vita Sensim explicatur animalis, quo Simul Organica restringitur vita; Unde incrementum Corsoris ea proportione deficit, qua facultates mentis evolvuntur. Insto etiam fit, quod pueri Prree maturo tempore exercitio mentis, aut duriori-hus adstricti laboribus, haud do bitum capiant Corporis incrementum , quodque rhachitici , Scro Phulosi aut aliis morbis roproductivi systematis adfecti, majores saepe, tenera jum aetate, Pro dant intellectua facultates. Quom admodum animalis vita cum organi Catiaud simul incipit, ita nec idem Cum ea ser- durat tempus : deficit enim ejus pro Vectre Cum aetate vigor, et videtur in iis, qui mortem obeunt senectutis , sub finem prostrata penitus es-8e , CUm vita ad primaevam redit simplicitatem, et sensu motuque arbitrario penitus ferme spoliati, plantarum more , Vitam adhuc continuant organicam ). Ρer morbos ubi adducitur mors, ea citius desinit Vita, cujus organa praecipue Patiuntur: Vivunt saepe apoplectici per multos dies absque Sensu set Sine omni ar-hitrario motu ; deficit autem citius organi crevita, ubi reproductiva destruuntur organa, ut in iis, qui e M phthisi , ex cach ex iis aut aliis ita dictis localibus moriuntur morbis, frequenter cernimus a . 5 Vita organica, ut pleraeque saltem per hibent functiones, in constante existit actione et motus cordis est perpetuus; durat respiratio '

222쪽

o4 LIB. I. DE VITA GENERAT TH. nativitato ad ultimum usque halitum Vitae ;nutritio , absorptio, secretiones et excretionestolo Perennant vitae tempore. Alitor vero ha-honi vitae anim Alis organa, quae serie continua munere suo fungi nosci Unt, et Virium suarum dispendium, quiete interposita, recuperare de-hent: defatigantur sensus externi et muSculares Vires per exercitium diuturnum, et ipsae etiam mentales functiones cum coteris Vitae animalis

functionibus quiete indigent of somno, quo Pristinam accipiant energiam. 69 Denique causae, quibus organa Vitae utriusque Concitantur , indole sua differunt : sy- Stema enim organicae vitae materialibus excitatur potissimum stimulis; sic Pu Imon ES, COPCum arteriis et venis, tutius alimentarius et C. aere , Sanguine , potu et cibo ad Suas Provocantur actiones. Incitamenta vero organorUm animalis vitae, consueta saltem, a materiali passim ab horroni natura: sonitus enim et JUX, auditum ot vis tim adficientes, imponderabilibus adnumerantur officientiis c . 9.); ideae , mentales

operatione A ProVocante S, et Voluntas, qua animales Ponuntur motus , a materiae natura aliena Pro PSUS Sunt.

Li est ox adductis vita dupleX satis pateat, et manifestum appareat inter utramque discrimen; non tamen ideo differentiam hanc sic intelligere volumus , quasi singula diversam ha beat officientiam , a duplici ne fors Vitali principio repetendam. Nec statuere VolumuS, Vitam animalem ab organica, et hanc ab illa independentem esse; imo ultro et Porro agnos Ci-mUS, utramque ad unum eundemque finem, ad consor Vationem individui, conspirare, adeoque unam sine altera, in homine Saltem nato, e Xi-

223쪽

CAP. 1. INFORMATIO GENERALIS. 2O5Stere non posse. Qualiter autem Organa et fun-Ctiones VI tae uiri UsqUe sibi jungantur, partium consen SUS in statu normali et morboso satis

ostendunt.. 'λ Xa v. LICHA Τ : Becherches pbysiologiques sui' la vie

a) Mira saepe ratione vita animalis suum adhuc retinet Vigorem, organica ferme jam exstincta. Nobilis domina ab II. anto pauco S annos POSt infelicem partum uteri inflammation P, quae in gangraenam desiit, correpta fuerat. Supervenit mors quarta morbi die e quintiue autem boris ante vitae terminum cordis et arteriarum Pulsus Sic desecerunt, ut PerciPi nullatenuS Potuerint' rigebat corpus, eratque cadaVori S instar gelidum' res Di- ratio tam exilis sensim reddita, ut nullus cir vitae finem thoracis et abdominis motus adverti Potuerit: plena tamen aderat conscientia et SenSuum usus, donec Semel et subito universalis ingruisset mors, simulque ς daVer dissolvi coepisset.

Vita organi Ca.

omnis Vitae organicae sinis so rodit ut mixtio et form re individui corporis in sua 'sor-

ventur Integritate, ut organismus quivis ot singulae ejus Partes red Certum BVOIVantur Perfectionis gradum, atque deserditae etiam Darios

quantum id Possibile est, corpori restituantur

Ab Ipsa igitur corPorum formatione haec incipit vita, quae in unorganicis simplici tantum attractivarum et PQ Pulsi Varum virium lusu C4. , in crystallis reti S 'vero corporibus com Posito virium Conflictu ponitur. In or anismis cryPtOgamiε formati Vu. Processus , Praotor

224쪽

ῆ66 LIB. 1. DE VITA GENERATΙΜ. physicas et che micas , ingenitas jam exigit vires, licet plurimae adhuc Sint species , quae sinis germine organi CO , Per meram Principiorum com Positionem c g. 4o. coalescunt, Aliter Veroporfectiores organismi se habent, qui sine germine organico , ΠΟStra saltem aetate , non formantur ; et deposcunt 8 Ummi gradus animalia offici sentiam vitalem duplicis Se Xus , ut novum formari possit corpUS. EVolutio organicorum corporum Per Vires attractiVRS et repulsivas Perficitur quidem; legibus tamen vitalibus, et cuique corpori , atque singulae ejus parti propriis , ore peragitur attractio et repulsio, quo forma,

1figura, textura et mistio ConVenientes, et scopo Organico re SPondentes redduntur. Eaodem autem formae et mistio organicorum corsorum Corruptioni obnoXiae sunt g. 38.

n. 3. , Si quidem iPS' Principia, e quibus organica coaluit materieS , in Se mutuo constanter agant, et PersetuUS rerum externarum influxus naturas individuas destruere adnitatur. Vitactor ganicae Vero ni SUS eam impedit corruptionem , cum particulaS de Structas e corpor se eliminare , noVam materiem in COPPUS recipere, at quo hanc sic mutare adnititur, ut in organicam ponitus transmutetur Substantiam, quo organi conservatur quoad formam et mixtionem integritas, simulque Vires restaUrantur vitales. Μanifestum igitur est, vitam organicam hactenus esse Prim reriam, ut sine ea exiStere Cor- Porta viva non POSSint, nullaque vitalis actio sit

Possibilis , nisi praesente hac Vitali energia.

Est autem organicae vitae in humano cor Pore Processus, Ut in Cunctis perfectioribus organismis , multum comPlicatuS ; Varia sunt Dr-

sana et Plurimαe consPirant functionas, quibus

225쪽

CAP. 1. INFORΜΑΤΙΟ GENERALI s. ao Corporis et Virium servatur incolumitas , et gu- hernantur functiones istae per irritabilitatem et sensibilitatem organicam, unde Ciam senSu ob scuro tantum junguntur, aut sine omni Plane, in normali saltem statu, accidunt conscientia, nec voluntatis obsediunt imperio. Pertinent ad vitam hanc organa digestiVa, glandulae et quae-ViS organa secernentia, apparatus respirationis, Cor Cum Vasis Sanguiferis, vasa lymphaticin et glandulae lymphaticae, Vasa secretoria et du-Ctus eXCretorii: Verbo, quaevis Partes, iis destinatae functionibus , quibus corrupta organici corporis materia eliminatur et nova sufficitur, adsimilatur , inque nUtritioni S ACOPum Convertitur, atque materiae et Virium integritas ser

vatur.

Quia Vero seir organicam Vitam internus corporis individui status ConServatur , cum quis functiones organicae reproductionem Organismorum, pro Scoso habeant, Vita haec interna,

re producti Ua seu Vegetati Vα quoque di-

.itur.

disset perfectiora, con Ser Vationem eorum soli relinquere fortuito casui, et naturae e Xternao vicissitudini. Cum igitur formarUm et mixtionis auxisset Varietatem, differentium materiarum est virium simul auxit necessitatem, undes spontaneas activitates organismis Concessit por-foctioribus. Plantae Solo adfiXae, simpliciorem fabricam et mistionem e Xhibentes , materiis nutriuntur simplici Oribus , quas radicibus attra-

226쪽

α68 LIB. I. DE VITA GENERATI Μ. Bunt , Perque Orgreni COS foliorum poros insortioni g. 41. . Interire Vero mo X deberent organismi perfectiores, qui majorem materiae vario talem et uberiorem Sub Stantiarum quantitatem pro sui requirunt nutritione L qui ob majo-rom sui compositionem majori obnoxii sunt corruptioni , et species suas tam simplici modo propagare nesciunt, ni Pro Vida natura sponta neu eos informasset activitate. Tribuit igitur

iis manifestam sui sensationem, Vel saltem obscurum aliquem SenSum, quo de corpori S Pr O-prii statu, deque necessitatibus ejuS Conscii reddantur, et concessit illis spontanstum motum,

quo CorΡUS loco movere, Sibi ne Coos. ria alimenia e X quirere , et Peric Ula imminUntia evitare

sciant.

Ouo altius autem organismi Collocantur , anto plures oboriuntur neceSSitates , tantoque majorem Convertit natura curam in perficiendum systema Vitae animalis. Inde homini , Ut-Dole organi Smo maXime Composito et perfectissimo g. 45. , . cerebrum est maXimum, SenSuS 33erfectissimi, maXima in motus Potestas, intellectus summUS , libertaS maXima, atque ratio , qua o omnia totidem constituunt adminicula et vigiles conserVati OritS Pro Priae. Gubernantur animalis vitae functiones per erebrate Sy Stema, Suntque organa quae Vis, his

muneribus inservientia, nervorum ope Cum Cerebro immediate conjuncta. Sic organa Sensuum externorum et I arteS quae Vis corporis, Sen Sumanifesto gaudentes , atque musculi , VolUnlatis imperio obedientes, nervis providentur Cerebra-Ιibus; nec gaUdent organa Vegetativa, in statu saltem normali, sensu animali , Pro ut et musculi organici , α voluntatis Potestate e clusi

227쪽

CAP. I. INFORΜATIO G pNABALI s. 209 sunt g. 49. ). Pertinent ita quo omnes cerebri functiones , quae cUm conscientia junguntur, sensus sic dicti externi et interni, et cuncti cor POPIS motus , Voluntate suscitandi, ad vitam

animalem.

Cum autem vita animalis in villilem nos ponit cum mundo externD ne XUm 48. θ, Cum quo functio nos ejus cum manifesto jungantia P. sensu, Vita etiam dicitur externa Seu sensi

fera

Vita pro Ραgati Vctis Prospicit quidem Vita organica conservationi individui g. 49. , et tuentur animalia per foctiora sui existentiam Per Vitam sensiferam β. 5od, Vero istis Speciei adhuc prospectum

est propagationi. CV m autem natura proditam semel corporum inffinitam Varietatem, Sine molimino novo, per seriem in finibam durare vo-Iuis sol, eam iis addidit Potestatem, qua corpora nova, sibi similia Proferre , atque species suas propagare possint. Paucioribus quidem viribus simpliciora indigent corpora, quae data opportunitate ex ob Viis et PeregriniS evolvuntur substantiis s. 4ο.). Plantae Vero ot animalia inferioris classis organica jam requirunt gormina, o quibus QUOIVantur; adsunt sexu ales partos' noc facito spe Cie S una in alteram transit spodio m 41. 43- , est tamen propagatio hic uborior, quam in claSSibus SuPerioribus, si qui domvita organica sensiferam Superet vitam. In animalibus do in supremi ordinis, in homine prae- Cipue, majore Organorum asparatu ot virium uberiore informatione OPUS erat, ut syecies Pro-

228쪽

cio LIB. I. DE VITA GENERAT Impagari possit. Duplici igitur sexui , qui non modo genitalibus a se disserat partibus, Verum tota velut natura diversus sit, id creditum est officium, quo soboles generetur , is Suque SPecios perennis reddatur. Ouao caeco quasi instinctu in Brulis animalibus regitur Vita propagativa , in hominevitae sensiferae Plurimum subest; Providentur Externae sexu ales Partes nervis ceretiralibus, quo sensu etiam gaudent acutissimo, cum internae immediatum cum cerebro haud fovent nexum. Inde igitur est, quod sexuales functiones medium quasi teneant inter sensiferam et

Vegetativam Vitam, quod Potentiis incitonturmatorialibus et psychicis g. 48. n. 6. , quodque

ε exualis amor cum adfectu iungatur vehementissimo. Oh duplicem denique hanc sexu alium sartium relationem, . magnUS EXOritur Cum sen-εifora et organica Vita ConSenSus , licet sacpe Propagatio penitus intermissa nullum videatur habere in reliquas vitae functiones influxum. L CAP. II.

DE VITAE CONDITIONIBUS.

g. 52. Vita o conditio triplex. Tria sunt, quas nodos sario requiruntur et SimuIGdesse dehent, ut vita sit possibilis : organitiatio, vis vitalis et incitamenta. SUnt autem vitae hae condition Os hactenus positivae, ut unica absente individualis subsisteru

229쪽

CAP. II. DE VITAE cONDITIONIBUS. non possit vita. Organisatio et Vis vitalis, utpote vitae ipsius producta, internae sunt conditiones , quibus vita possibilis tantum redditur ; incitamenta vero externam constit Uunt vitae conditionem , quae actione sua Vitalem suscitat reactionem, et haec reactio ipsam efficillvitam. SEcΤ. I. DE ORGANISATIONE F. 53- organis attonis expositio. Cum nullum detur in Universa natura COPPUs, quod ponitus sit iners et mortuum, Sensu quo Iatissimo omnia ViVant cors ora g. 36. 37. , Cumque organisatio Positi Vam constituat vitaει conditionem c g. 52. θ; Suapte Sequitur, corpus omne certa ratione organi SatUm QSSe, nullum- quo dari positivum discrimen inter an organica sic dicta et organica COPPOPa. Dicimus autem organi sati onem: certam formam et mixtionem atque eam virium informa Lionem, quae Scopo individui corporis sic respondet, ut JUXta modum proprium existere , Suamque e Xistentiam tueri possit. - Vires quippe attractivae et repulsi Vae substantiarum 3 4. id officiunt, ut materiae non modo coalescant, Verum Corsora etiam formonlud variae cohaeSioni S., diVerSIE Strueturae, figuractot texturas, atque disserentibus propristatibus

ot viribus physicis g. 5 6.9 praedita. Acco dunt

dein vires chemicae g. 7. , quae Pro Varia elementorum Proportionsi et substantiarum mix-

230쪽

ais Liv. I. cAP. II. DE VITAE coNDITIONIBUs. tione vires et qualitates corporum differentes roddunt. Oritur hinc Varia, et cuique individuo corpori Propria, ad res externas mechanica , chemica et dynamica cI. 8. relatio, quo officitur, ut singulum corpus Peculiari modo ab extus adiiciαtur, Sibique ProPria ratione in res externas reagri, et Sui existentiam intra lim1-tos certos tueatur.

Quomadmodum in vitae definitione ad cor tos reflectere debebamus Vitae gradus cf. 37. ,

ita et organisationiS eidem Principio SuperSLruere debemus expositionem. Dicemus 1gitur hoc sensu ibi incipere naturam organicam, ubi ea adest mistio et forma ac viri Um informat1o, quo corpora individua existentiam suam contrarorum externarum influxum tueri hactenus possint, ut Iegibus physicis et chemicis, intra Iimites certos, haud Obedirent, Pr OPrioque modo, ac in sensus nostros incidente ratione, reagant. Cum corpora ita dicta an organiCa Per simplices coalescunt a irrecti VRS et rePulsivas vires, eorumque forma et mixtio a mechanico ot cho-mico influxu plurimum determinantur , et passivo forme modo se habere ad impulsus oXt nos videntur cf. 38. : altioris indaginis officientia informata CernimUS COTPOrct ea, quae ad regnum organicum Stricte Pertinent. Eaedem quid om sunt Vires , quibuS natura in universum operatur; PrimitiVa tamen energia, Prout eX- pansiva aut ContractiVR PraeValuerit Vis, Variam si infinitam in rebus naturae accipit modificationem ; dominatur attractio reui rePulsiomeneratim in his , in aliis Vero corΡoribus certa tantum attrahuntur aut repelluntur Principia; inhaeret activitas interna magis in hoc et mi-