Physiologia medicinalis

251쪽

SE T. II. DE VI VITALI. 233 stantibus nulla nobis oritur novae hypotheseos necessitas , Si quidem primitivae Vires, quibus

rerum inanimatarum et phaenomenorum natu

vae ponitur Vurietas 3. 6. , intelligendis natur actvi Vae Phaenomenis haud minus sufficiant, quam

tum cognoscere licet ultimam Vitae CauSam,

ubi ad occultam confugimus officientiam. Quid enim ea est vis, si a primitivis abhorret naturae viribus 8 Exstititne ab omni tempore, VeInefors tardius, ubi Organica formari coeperunt cors Ora g. 12. , divinitus creatam putas 8 Estno

Der Πα Luram universam .dispersa, ut Praestoletur OCCasionem, qua novas subire possit creatu-TαS daemones veterum, anima mundi θ; vel censes eam sub omni generationis actu ΠΟ-vitus semper creari Z Ne tamen inanes augeamusquctestiones, neve phantasiae nos submittamus

Phaenomena quidem vivae naturae alia sunt, quam corporum ita dictorum mortuorum, gradu tamen solo, ut i psa vita g. 37.9, haec difforunt : etenim Corallia et Gorgoniae, tanquam finitima anorganico regno corpora g. 4o. , si

Phaenomena spectemus Vitalia , ab ipsis non multo disserunt minoris. TVentur quidem infimi hi lorganismi individuam Suam naturam per vires ingenitas, et indigent materiis externis , quibus nutriantur et increscant; attamen et minorae suas habent ingenitas Vires , per

quas existunt et conserVantur, et requiritur singularis officientiarum concentus nobis perindo incognitus pro metallorum, terrarum et lapidum genesi. Summam quidem red Vertimus pha nomenorum vitalium disserentium, ubi noglectis gradibus intermediis, Vitam maximam cum minimo comparamus eius gradu. At differen-

252쪽

34 LIB. I. CAP. II. DE VITAE CONDIΤΙINIBUS: . tiam hanc, ubi solam Spectamus virium intensio nom, in quibusVis ferme adVertimus naturaephn qnomenis et qUantam ObserVamus Phaenomenorum et effectuum diversitatem, ubi ad minores et maximos rene simus caloris, lucis et electricas efficientiae gradus Ipsam dein partium

fabricam Vires Plurimum augere et Phaenomenorum mutare modum , vel ipsae ostendit Voltana Columna, machinarum e Xemplo , velut minus Congruo, hic non adducto. Ubi autem ipsos respinimus organismos , Vitao intonsionem et vitali Um Phaenomenorum numerum Cum Partiram set organorum disserentium numero Pari increscere cernimus ratione 4a 450- In circulum corto ossondimus, utii materiae Orzanicae indagamus ortum : etenim forma et

mistio , utpote effectus organicas vis 99. 55. 560, BariC Pro Sua jam exigunt existentia, et ipsa

iterum organica vis sine certa 1orma et mistione e X istere no quit g. 54o, adeo, ut tanqurem crevsa et effectus haec mutuo se habeant I. 63. .

Hanc autem difficultatem superius g. 6o.) jam

diluimus , simulque Praecepimus , germina organica , tanquam Vitae ipsius Productum, Organismis novis Praebere ortum. Quia autem germina haec quibusvis viribus et qualitatibus organicae m&teriae informata esse debent, ut Uitam novam inchoare, inqUe Organismos se I fectos evolvi possint, maXimo Corporum VIVO Pum nisu perficiuntur; unde ea saltem vitas generantur periodo, quae maXimo gaudet VI gore. Dum igitur gormina ea generantur , Sen Simquoad sui maturitatem perducuntur, vires simul explicantur cum forma et mixtiona organica unde haec eodem tempore oriri et simul Cossare,

voΙ potius in alium transire debent statum.

253쪽

Quemadmodum natura ad certas constanter operatur leges , Suique perfectionem gradatim consequi adnititur g. 12.9, ita et circum Stantiarum Concurs Us atque virium Concentu S, quo Cor Porri efformentur organica, per ipsam deter minantur naturae legem et ordinem perpetuum, nec unquam aliquid praeter oum ordinem a CCidere in Universo potest, nihil quo fortuito relictum est casui. Vitae igitur maximus requiritur Vigor, ut generari germina possint organica, QStque necessarius in Perfectioribus organis viis sexus duplicis ad eam operam Con CurSuS. Ultima tandem quaestio ex iis , quae dicta huc dum sunt, exponi ita saltem potest, ut di-

Camus naturae universae vires Per peculiarem Corporum organicorum information om modificari hactenus , ut vitae Phaenomena singularia edere, et Semet ipsa S ac materiam, quam incolunt, ConServare VIIeant. ) ΤRE VIR ANUS : Op. cit. I. p. 51. sq. - BURDACH'S :Phrsiolog. q. 137 P. 223.

g. 65.

Vitalitas vitae ipsius est effectus. Quemadmodum Vita absonio vitalitate possibilis non est g. 62.J, ita et interna haec vita conditio ipsius vitae est productum, nec poni potest aut conservari sine actionibus vitalibus. Etenim eo tendit omnis Vitae actio, ut organisatio per totum corpus et in partibus singulis conservetur; quia Vero Organi Satio semper simul oxistit cum vitalitate F. 57. , suapte Sequitur,

vitalitatom Vitae non modo causam, VerUm SimuΙ et offoctum esse. Ipsa enim germina organica 3. 6ο.9 vitae sunt Productum : semina Plan-

254쪽

e36 LIB. I. CAP. II. DE VITAE CONDIΤIONIBUS. tarum et ova animalium Sub maximo vitae vilgore Proseriantur, estque Sperma virile tum sal-lom foecundum, ubi sufficiente animatur vitae energia. Constat Praeterea Ob Servatione , Vitalitatem protinus deleri, simul ac Vita tollitur rsi enim incitamenta subtrabantur ea, quae pro Vita neces Sario requiruntur, Vitalitas simul perit ); ubi vitae organicae susseruntur functio-DeS, Organisatio cum vitalitate perimitur. Omnia dein, quae vitalem actionem moderate concitant, efficientiam vitalem augent, et perdunt Eum , quae Vitam Supprimunt: sic calor vitalea

functiones incitat et simul vitalitatem auget , cum frigus vitam deprimit, Unaque ingenitas dolos vires o.

Diu quidem superest vitalitas, ubi vita latet g. 47. ;

attamen et hic motus accidunt vitales, licet in Sensum non incidant, suntque iis Corporibus quaedam neceSSa- Tia incitamenta , ut suam conServent naturam : Semindi Plantarum et arborum frondes, radices, Ova animalium etc. vitalitate privantur , nec amplius pullulant, ubi intensiori exponuntur frigori, vel ubi aere asservantur corruΡto.

66. Vitalitatis disse Pontia. Ρraecos imus quidem , unicam eandemqUoosso efficientiam, quae Vitae in quibu quis corporibus internam ponit conditionem c g. 63.J; ea-dom tamen vitalitas per Variam partium. Organorum ot systematum organisationem g. 58. ita modificatur, ut diversam exhibeat indolem, Varia quo prodat Phaenomena; aliter enim agit,ariisque stimuli η suscitatur m US CUI Orum syste-

255쪽

SEc T. II. DE V1 VITALI.ma quam nerveum; oculo lucem et colores, aure SODOS, Olfactu odores et IingUa Sapores Percipimus; aliter operantur organa digestiva, aliter Cor cum arteriis et venis, aliter pulmones, et aliter organa secretoria, estque parti Singulao Peculiaris vitae modus. Patet hinc, vitalem vim, quae nihil ostaliud , quam interna et peculiaris materiae in formatio , id efficiens, ut corpus quodvis et partes Singulae proprio modo ab externis mutentur rebus, propriaque ratione re agant, Singularia edant phaenomena, sibique propriis ad vitam totalem conferant Officiis, specio sua disse ferentem Omnino esse. Manifestatur specificalitiaoc differentia Per singularem incitam sentorum receptivitatem , Per seculiarem reagondi potestatem, Perque Phaenomen re diversa; undoscholae Brownianae graViS patet error , cUmquantitativam tantum statuit vis vitalis

incitabilitatis differentiam g. 34. 3

Qualiter autem Structura , teXtura , forma otmistio organica vitalem energiam dissoronismroddat, e praemissis 33. 58. 63.) jam intelligitur, et patebit uberius in Sequentibus. g. 67.

Corpora Phaener Obiota , quae Perfectior omvivunt vitae modum 4ῖ-44. , et ipse prae- primis homo g. 45 tam multiplici informantur energia, ut Omnia SimuI edant phaenomon aquae cryptobiota Singillatim Produnt , omnes horum comPlectantur qu Iitretes Physicas , cho- micas et dynamiCAS, Riquo relatio eorum ad na- uram Qxternam Omnvm Possibilem Draoboat

256쪽

et 38 LIB. I. CAP. II. DE VITAE CONDITIONIBUS. modum. His accedit Partium , systematum et

num ponitUr Virium, multiplici rations modis datarum, dissidium. Licet igitur Statuamus,oasdem ubique Vigere naturae VireS, ipsamque vitalem energiam red Primitivas attractivas otropulsivaS reducendam esse Vires g. 54. 63. , minime tamen hinc Sequitur, Vitae Processumo simplici quadam earundem Virium manifestatione exponendum esse : imo Plene convicti agnoscimus , Omne S POSSibiles Virium mo-δδες in orga Di Smis perfectioribus vi-

' si , cunctas vitae uni Ver Scte functiones in iis occurrere, litarumque

omnium concentu Proce S Sum PonL V1- talem. Ergo vita non est mechnnicus aut chemicus,noc oxydationis aut deSOXSdationis processus,noc eIectricae, GrilVanicae aut magneticae v1s effectus: Verum talis, in quo omnes hucdum cognitae occurrunt Virium modifficationes; 1nouo vires attrrecti Vcte et repulsivae, vis cohao-iva et graVitationi S , attractiones chemicae , Oxudationes et desoXydationes , electricitatis , Calvanismi , magnetis mi etc. effectus vigent, cunctaque imPonderabilia evolVuntur. Quemadmodum nulla harum Virium vitae constituit causam , ita omne5 Simul SuPremam constituunt vitae officientiam. Etsi igitur viris celeberr1mis visum fuerit, Vitae Phaenomena e legibus Galvanismi eXPonenda fore, eum tamen electri- ' citatis modum pro ultima Vitae causa agnoSCere haud Possumus; negari tamen non Potest, ut suo loco pluribus dicemus , emcientiam Galvanicam in organicis corporibus perpetuo eVolvi, omnemque Vitalem actionem Processum Gai α-nicum comitem habere.

257쪽

SΕc T. II. DE VI VIΤAL1. Virium memoratarum dissidium perennom ponit in organismis luctam; opsonitur Contractioni expansio, oxydationi Phlogistisatio , pomsilival oloctricitati negativa vis et vicissim;

onantur hae et aliae Vire3 mutuo se elidere

Si quidem Oppositae viros ad indisforentiae tendant statum g. 7.J, quem tamen Ob causarum

ot offoctuum infinitam seriem conseqUi nunquam possunt : expanditur hic materies et vertitur forma solida in fluidam , atque haec in auream; praevalet contractio alibi , qua aeriformes innui das , atquo istae in solidas coguntur materias , quae Certam texturam et fabricam, ipsi vitae scopo respondentem , adsumunt ; Viget

Perpetua elementorum Chemi Corum PermUlatio.

sol ungitur aqua in constitutiVa Principia, prolicitur hic oxygenium et inflammabito alibi .

ot singulae ejus parti, Telate ad Speciem, Soxumot vitae periodum Con Venit. Sub ista automvirium physicarum et Chemicarum Iucta, qua opor naturae eXterncte innuXum adsiduo suscitatur, et per PrimaeVam organici corPoris informationem hactenus regitur ut omnia dobito ordino, justa cum intensione et ratione, Iogi-hus organicis respondente QCcidant, Praeter ca-Ιorem, selectricitretem, ceteraque magis cooenita

1m ponderabile, quod organa Vitalia in no-xum ponit dynamicum, quod Vitae Processus ost productum, Simulque constituit modium non vero uni Crem et ultimam vitas causam), quo Corporre Phaenerobiota sua per-1sciunt munera. Istho C imponderabile, quod sub aetheria nomine Per Universam naturam

258쪽

e4o LIB. L CAP. II. DE VITAE CONDITIONIBUS. dispersum credunt naturae scrutatores, in organismis perfectioribus, ut Suo OStendemus loco, tum manifestis Semet Prodit effectibus, ut nullum nobis de eXistentia ejus Superesse videatur dubium. Quia Vero PropriaS Sequitur sUscitationis et propagationis leges , Sibique proprios , in phaene robiotis corporibus solum advertendos odit essectus, Dioticon dicemus ). - Vid. Vol. II. g6. 233. 234. g. 68. Omnos organici corporis partes Vivunt.

Cum corpus animale respicimus, VidemUS illud constare partibus diverSis, quae omnem Pene eXhibent vitae gradum : enCaustum dentium ad mineras ferme accedit, Suntque UngUes, ungulae, Cornua et epidermiS Vitae minus conspicuae; tela cel Iulosa, Pili, Cartilagines, ossa, tondines etc. ad Corpora accedunt cryptoga macg. 4o.J. Altius autem eae locantur partes , ubi vasorum sanguiferorum major est numerus, ubinorvi adsUnt et musculares fibrae, ac substantiao advertitur VarietaS. Sola enim reproductione priora gaudent, cum in istis sensibilitasot irritabilitas Varia se manifestant ratione; vivunt priora Vitam magi S PriVatam, si quidem remota tantum ratione ad Conservationem organismi totius conferant; ista Vero Praeter id, quod semet ipsa reproducant, ad vitam publicam suis conferunt muneribus, et edunt manifesta energiae vitalis signa. Noc humoros animalis corporis ad substan- ias cryptobiotas referre Omnes POSSumus : SUnt enim vitalis Processus Producta, Constituunt si-

259쪽

sEcΤ. II. DE VI VITALI.mul Visae causam , si produnt nonnulli munifesta vitalitatis indicia. Guttula spormatis Sut

V1 talis ejus, ut aliqui volunt, aura, ad SUS ei tandum organicum cum sufficit processum, quon OVum generetur individuum; nutriuntUr Singulae Corporis Partes per humores, et formantur organa Omnia o Iiquidis , quae in se ipsis se Cu-1iarem habent formandi potes fatem , qUemctd modum in ovo incubato manifeste videm US. Quam manifesta sedat sanguis vitalis energiae Signa, infra videbimus. Ad ad normem statum ubi reflectimus, videmus humores subito mutari

mentiore adfectu aut pathemate protinus depra-Vatur, adeo ut fugienti saepe infanti Iothalo evadat; animalia ira concitata sali Uam se Cernunt , qUae Vulneratis graveS adfert morbos Venenum Viperinum et aqua lauro cerasi, minima quantitate in sanguinem delata, gravissima suscitant symptomata et lysam etiam subitaneam mortem . Ipsa deniqUe micis matre varia sanguinis vitalitatem primo laedere videntur, e X quo morbUS Per Uni Uersum subito

ν) Pusella septennis ira vehementiore conditata serviis Iem momordit ancillam ; post horam dimidiam manus Iaesa potenter inflammata; sequebantur convulsiones per universum corpus et hydrophobiae Symplomata, quae remediis quidem consopita fuerunt exquisitis, vulnere ita tractato, ut in morsu rabidi animalis fieri suevit: typhus tamen gravior miseram in vitae conjecit Ρericulum, squo post hebdomadeS tres aegre convaluit.

260쪽

f. 69.

Incitamentor Um necessitas et natur ' Nullum existit in universo corpUs, quod αreliqua penitus sejUnctum esset natUrct, imo requiritUr nexias quidam et virium relatio ad id , ut individua coalescant et sorventur Corpora f. 4. J. Phaenero biota autem corpora maXim ct m

habent ob materiae varietatem. 3. 38. erga res

e Xternas relationem, estque iis exi ernae naturae impulsus tanto magis neces SariUS , qUO majore opuS est Vigore, et functionum varietate

3. 67.J, ut naturam Conservare possint individuam. Comprobatur autem incitamentorum Pro vita necessitas experientia quotidiana: ovi foecundi vita tamdiu latet, donec calore su1ficiente concitatum excluditur; semina vegetabilium Occultam vivunt vitam , quousqUe humoris , aeris et caloris incitamento in vitam provocantur manifestam ; Partes genitales Praeter reproductionem nulla produnt energiae propriae Phaenomena , antequam humore geniturae irrigentur, et deletur eadem energia, ubi eorum humorum fons areScit; mammae in statu gravido 1ac secernere incipiunt . et fundunt nutritium humorem eousque, donec Auguntur. Si dein o ganismos consideremus integros et Perfectiores, varia videmus roquiri incitamenta, ut vita sit Possibilis, pereuntque omnia et redeunt ad DR-turam universam, ubi caloris, aeris et. Sanguinis incitamento per exiguum carent momentum. Constituunt igitur incitamonia externam Vitae conditionem, sine qua vita Possibilis haud