장음표시 사용
31쪽
Surge post epulas, Sotianum suge meridianum. Aut brevis, aut nullus sit somnus meridianus. Men dii ει teliis nocti dem S SenΤage flos saltu a Vorge S SenZo magis tu lossen noch geschichtSlos Lorc addi nichi. Non rinam retine nec cogas sortiter anum Nec veniunt retine nutrisque morbum Veteratum.
Quatuor ex vento veniunt in ventre retento: SpaSmus, hydropS, colica, Vertigo, quatuor iSta. D sal merken virle sachen
D, d bellat tene inde machen Das is de roramps, assirsuch schedelicti Dy hesen multer und Windeli siclierlich. Si comedas cerusias triplex donum tibi detur: Testa purgat stomachum nucleus lapidemque repellit. ΚyrSchen essen eben dir re g0Wben D schalen sege di dei Magen D Lerne sint di vor en te in ut Von erem asse Wrt emeri das allirbes te lut Non comedas crustam coleram generatque adu Stam. Caseus et cepe veniunt ad prandia Sepe. Ys nichi des rotis inde Wen Sy Wirhi das ebrante lut vinde Resse nil χWippi in dic LeCru deynem esse schic Le. Ventre repleto balneum intrare eaVeto,
Sed cum decoctus sui cibus, ipsum habeto. Wiltu Vormeyden deynes leybis schaden
Zo magisti baden si cherlich. Si fornicasti vel balneum si visitasti, Non debes scribere, si vis Visum retinere. Pistu eves en an VnkeWSchir geschichtAd bistu egesen cru dem ad ichtDornoch saltu mi nichte chreyben Wiltu e gutem esichte leyben. Regma, dolor capitis, oculus en S, Minera, lage, Dens esus, Venter impetus balnea Vitent. Host dy noppe addi trissen de Wgen Thut di das hevpi ve ad bis tu unt, Mi volim a che orme igen Zenen Zo saltu dicti nichi Iu dem ad geWenen. Balnea servida, pocula grandia, Somnia pauca, Hec tibi lippos os sepe faciunt occulo S. Wir esen on reyen Sachen D dy Wgin trissende machen Gros Se truncke n heyss adtVnd en y ma veni flossi magk. Balneo pereacto non immediato cibato; Dimittas potum, expertis est bene notum.
32쪽
Noe dem diri osse hali dich ait Noe dem esse steti und adeo ann il tu erde ait. Nil capiti facias, aries cum luna resul Sit; Brachia tunc minuas et balnea tu tum intras. Non tanges aures nec barbam radere debes. Zo de mon de Y dem stehr istΛ dem h0Wpte saltu ossyn egu keyner risi. An dem arme an osse sal
33쪽
Pectus, pulmo jecur in cancro non minuatur, Pocio Sumatur, Securus Perge Viator.
Ouch Mandirste Sicher obiriant. Cor gravat stomachum, cum circumit una leonem, Non facias vestes nec ad conVivia ades. Zyn das de lebe esWert das herere und de magen Zo saltu dic nichi s das od lossyn ogenVn sal nichi ne cleyder an Zyen D sal ouch stet virtSchasst Zyen. Lunam tangens Virgo uxorem ducere noli, Detur semen terre caVeas intrare caribdim.
Tangere crura cave cum luna tenebit quo sum. In Sere tunc plantas, excelS3 erige torreS.
34쪽
Vn heFlsam is de erent Fen trang. In ano claris calidisque cibis potiaris, Cedit enim med tunc potatus, bene credo ).Yn dem monde des inter alte orYS Warine speys dy do weycli iston clor. Dorcruorin messi liu Vn spete Vii flos si sundi trin veni methe. Nascitur occulta labris ebrii tibi multa, Potibus et scis si caute vixere VeliS,Τunc cave frigora et pollice sume cruorem J. De hornungli meret algo baltDem mens chi das Syclitum ait. Dorum neWc d Lel de das is di guto dei dammen saltu ossyn das lui. Marcius humores prandi generatque doloreS, Venas non pandes radices sedulo mandes ). De mercre de leybis fuchlikeyt Gibet dyr mercet en und ItLos nicht y d sondros steticlicli ureae D sint di gut Vn nucZe. Se probat in vere Aprilis vires in habere;
Cuncta renascuntur, ori terrae aperiuntur.
In quo cale sit sangWis recensque creScit q). Variae lectiones, numeris arabicis insignitae, inveniuntur in Codice III. Q. 5. de quo es pag. 23, quae vero literis latinis inscriptae sunt, eas tradit CodeIII. O. l. qui olim ad Bibl. Ecclesiae collegiatae Glogoviensis pertinuit et a diversis manibus soliis 1 partim anno 1446 scriptus est. Folio 3l perhibetur: Ego Albicus potius post de cocci0nem facerem etc. Ergo auct0r hujus voluminis vel ipse ibicus, illustris ille universitatis ragensis magister, dein Archiepiscopus sui vel ex schedis ejus deprompta continet.
In ano claris etc. ut Supra Ni tibi languores sint, aptos Sume liquore S, Nec vinum' cogita, communia sercula ita. Balnea sunt grata, sed octo sit moderata.' Eriguntur occulta febris etc. Si comedis e tam nec non ansera Vel anetam, Pocio sumatur, in pollice tunc minuatur, Frigida vitantur, sed balnea sana putatitur. Marcius humore reserat etc.
Sume cibum modice coctum si placet jure, Balnea sint assa nec dulcia sint tibi caSSa, Vena nec ab dena nec pocio sit tribuenda.' Se probat et c. Cuncta renascuntur, ori tunc aperiuntur. In quo scabe Scit, corpus sanguisque re Scit, Ergo solvatur venam cruorque minuatur.
35쪽
Aue inge er de VorneWet Sch0n. Ouch hic et e de Ieyp nil meret da bilis Denia os erit de odi das is di gut. Maio se ture laborat sit tibi cure, Scindatur vena, sic balnea dantur amena: Cum variis rebus Sint sercula cum speciebus Erbit in dem meFen is nichi scha deI 0s Iu de odi Via mache di lustige adeIlit Nurere ii mi mancherle gelireWte BereTte dy speyse das si esunt ali leWt. In iunio gentes perturbat me do bibente S, Atque novellarum fuge potum cereVi Siarum; Lactuce frondes de sed non bibe R s0ntes').Vor metheon dem brachinonden ut dichVni vo iunge bire das e re te dich. Lactuken letti du esse saltΤring abi nichi dei bor Lait. Cum vult solamen ivli prebet hoc medicamen: Venam non in dat, eb Ventrem octo edat, Somnia compescat et balnea cuncta pavescat δ).Yn dem heu monden de sicli Wol eroten ii, De trincke Zi mos sin χtylVn saloeyne di si ossin lonΗer sal uch feyn aden lan. Quisquis abc augusto vivat moderamine tu Sto, Raro dormitet et tum coStum d xit et, Balnea non curete nec multa comestio ducet, Nemo laxari debet nec seboth 0mariq).Yn dem Wst monden saltu messi SeFn ZWor Sio se lilyn hicet viilieWscheSt ornaeSde gar. Hute dicti vo bath vn vnmessi es SenVn odi lossen saltu ueli Vorge SSen. Fructus maturi Septembri sunt valituri, Eth pira cum vino pomis cum lacte caprino, Atque de urtica tibi pocio sertur amena, Tunc Venam pandes, species cum semine mande S st)Y dem herbis monden creytiger fructile nicht 0rgFSs.
Birne mi Weyne n crege iniich ossas S. y Maj secure laxare sit tibi ture
Scindatur te. Cum validis rebus sint balnea vel eum specibeu S. Potibus astricta sit salvi eum benedicta. In iun 'o te. Atque novellarum etc. Ne noceat colera valet ita re laetio ere, Lactuce rondes de jejunus bibe lante S.
Venam non etc. Sompnum compescat et c. Ac Veneris vota sit alma an etiam nota.' Quisque ab augusto utatur etc. Raro dormitet, frigus quoque coTtum Vitet, Nec multum cocta, communia sercula ita; Pocio vitetur ac loci nulla paretur.' Fructus etc. Sed pira te.
36쪽
Ys urere und of Vo di das lui. October vina prestet cibosa atque sarina, Nec non arietina caro valeth et voluerina, QuamVi Sint sana, non multa comestio et 3. De Weynmonde ebit eyn via Wiltpret gutGense seyse Via xogi genugD feyn di alle e sunt ZWor Zundi obiros dicti nichi ora gar. Nunc datur scire tibi suntque cavenda novembri c). Dueque noei a Vita tua sit preciosa dieta, Balnea cum Venere tunc ullum con Stat habere, Pocio sit an atque minucio Sanag.)Yn dem intermonden seWch allis schedelicti ut Habe mes Sige age reysse F deTnen ut Der regiTen tran is nichi ut, Baden Dd n k0Wschi sal nymant siegen Adir ossen los nichi VndirWegen. Sane sunt membris calide res decembris, Frigus d vitetur, capitalis Vena Secetur, Loci sit rara sed has et octo cara,
Iam praeter versus adhue communicatos, qui, sive originarii sint sive subdititii e spectasse videntur, ut ad carmen Salerni tanum referrentur, illustr. Ηens chel multos alios versus in c0di-
Atque diu retica octo sertur amica,
' Octobri vina praestet cibos atque sarinam Nec non ancina ear valet et volucrina Quatenus eois comede e sed non precordia ede; Quamvis sunt Sana, tamen est reseceio VRDI. Ipsa novembre datur regula edoque bibatur, Spica recipiatur, mel, in Ziber comedatur. Balnea cum Venere tunc ullum constat habere. Hiis vir languescit, mulieris drops quoque re Scit. . Sane sunt membris calide re men Se decembriS, Caulis vitetur, capitali etc. Frigore Sepe tegas caput ut sanus bis degas, Ut minus egrotes inamomi reposita pote S.
a valet. convenit. Hic tibi seire datur quod reuma Novembri paratur. Cancer vitetur Quantumvis omede.
37쪽
eibus Silesiacis media aetatis, hic illico dispersos aut in margine scriptos reperit nobisque conam unicand0 permiSit. Quos quam quam nullo modo ad Originarium carmen Salernitanum periinere
contendere ausim, tamen eorum cum hoc carmine arctissima con
junctio esse videtur. Apparet enim ex iis, serviam poeticam, qua carmen Salernitanum compositum est, atque morem, ex quo illa redundavit, scilicet locos communes graviaque praecepta diaetetica forma poetica induere, ut tamquam versus memoriales facilius inmemoria retinerentur, Saeculis, quae promulgationem carminisi Salernitani sequebantur, tantum omnium ibi favorem conciliasse usque utilitatem ita perspectam esse ut alia quoque res medicas, in originari carmine Salernitan non tractatas, in formam di daelico poeticam redigerent. Sic tandem eo perVentum est ut, quid quid in quavis medicina partu grave visum est nec non plane necessarium ad usum quotidianum, id formam sonumque carminisi Saturnitani liabere vellent. Hujusmodi sunt ei Su Sequentes, UOS lectori absolutionis causa et ut reliquias continuata poeseos a ternitanae, redactos ad ordinem quendam Secundum eas res, de quibus agunt, tradimus. Eorum qui fuerit auctor vel p0lius qui auctores, nemo scit nam disserentiae generis loquendi id tantum satis manifeste significant, plures auctores fuisse. Alii enim ad 80num carminis Salernitani plane appropinquant, alii, serius tempus prodentes, magis in rebus quaerendis Versantur. Multi eorum praeclari sunt ac ravissima experientiae probata principia verbis pressis comprehendunt alii temporum, quibuS XStiterunt, errores produnt, id quod de iis maxime valet, qui astrologia nituntur. Utu id est, certe nobis esse videntur memorabilia monumenta historica earum de rebus medicis sententiarnm, quae aetate media maxime in ore hominum erant sicuti morum medicorum et rationis, qua omnino medicina excercebatur. Imprimis quod ad praxinattinet, medicamina tune temporis maxime aestimata eorumque
usum indicant, quare praecipue expositio, quae ibi invenitur, therapeutica Compositorum, celeberrimo illo Dispensatori Nicolai contentorum, Valde placet. Plurimi horum Versuum, quippe qui maximam partem in codicibus incipientis saeculi XV inventi sint, originem duxisse videntur ab initio saeculi XIV, ad vitam igitur
extremam Arnaidi. Nam quum Stylum, Sonum ac maleriam prae cepi0rum Salernitanorum teneant, demum saeculo XV orti esse non possunt post medium autem saeculum XIV totus mundus, qui tunc erat, pesti atrocissima ae omnium maxime diuturna, nigra, quae dicitur, clade percussus erat neque animum medici erisimi liter in poesin converterunt. Ante medium autem saeculum XIV sch0la Salernitana in extrem si0re suit, a successoribus Hohen
Staularum edintegrato jam vero Petrarchae aetate ad exitum pr0xime accessit in).C0dices, e quibus hi versus sumti sunt, raeter illum supra
38쪽
p. 16 commemoratum hedigeranum et p. 14 citatum III. . . et p. 22 a nobis laiidatum I. F. 334 hi Sunt, qui omnes ad regiam bibliothoeam Universitatis pertinent. l. III. F. 7. Codex vergento Saec. XIV a diversis manibus soli 396 in charta exaratus in qu plurima Mon spelii a medicinae quodam scholari Sunt conscripta inest tractatu de pestilentia col. Professoris Montispessulani Iohannis Iacobi, Scriptus 1373 6. Febr. 2. III. F. 10. 0dex chartaceus a diversis manibus vix mulis sorius soliis it binis in c0liimnis scriptus, ex bibl. Corp. Christi
Rogiae nostrae advectus hunc etiam in Gallia exaratum esse autumat Ill Η0nschel propter Scriptionem gallicae pronuncialioni accomm0- datam si eum a se ubotomia etc.
3. III. F. 23. Codex tribus diversis librariis, soliis in charta 398, certe in Silesia, verisimiliter ratisi aviae et fortasse ex schedis medici tunc temporis Silesiorum celeberrimi, Episcopi Thomae de Sarepta de quo Ill. H. su l000 sub sine saecul. XIV vel initio
4. IV. F. 24. Cod ex chariaceus soli 45 continens, ut putat Ill. . Pragae a discipulo et Albici Scriptus. Insunt integrae praelectionses medicae verb0tinus traditae clari illius Magistri Pragensis qui ant ortam Universitatem Lipsiensem a cathedra discessit Codex ante ann. 1409 exaratus fuisse videtur. 5. III. F. 27 Cod ex olim ex Bibl. Ecclesiae Corp. Christi ratisi. Regia nostrae allatus ab uno scriba soliis 270 in charta sortasse in Italia exaratus et anno quidem 14l8, ut loco quodam assertur. 6. III. . . Cod ex lini Bibl. Eccles Collegiatae Glogoviensis, nunc academicae nostrae, ab una manu pessime laliis 3 in charta, partim in Bohemia, partim P0s0nii annis 422- 142 6 conscriptus. T. V. F. l. 0dex, qui olim F. Capiacinorum ratisi sui olegantissimo soliis 149 0tus ab eadem manu scriptus et in astrologia medica occupatus. Scribae nomen prodit sol. 71, ubi habetur: loscriptus per me O. de Bia Canonic Sti. Salvatoris Metensis et istunc scolaris Arctum Paduae. lal. 90i Iohannes de Molis vocatur. Paduae ero similiter tractatum 24, ut assert, anno 1396
perscripsit 2 penultimum anno 1438 prositetur.
Quibus patet, Versus a me in ordinem quendam redactos pro lximo asserendos sat notabilis vetulati eSSe, quippe quum omnes in Codicibus longe ante dec XV medium scripti Observentur.
Consona sunt aer Sanguis, pueritia Verque, Conveniunt ignis aestas choleraque juventus, Autumnus, terra, melancolia SenectuS, Decrepitus vel em aqua eginaque sociantur.
39쪽
Elementoriim nati raa . Aeris, ignis aquae, terrae gravitas levitasque Dum convenire, microco sinum constituere; Ignis sermorem, visum dat, mobilitatem, Externa carnem trahit et gravitatem. Aer huic donat, quod sat sonat, audit, odorat Gustum et olfactum, minor est et sanguini usus. Estas sicca calens, autumnus siccusque riget. Friget et iumet hiems, calidum ver exstat et humet. Venti b). Sunt subsolanus vulturnus et eurus eoFCircinus occasum ephyrusque savonius afflant, Atque die medio nothus haeret alii cus auster. Et veniunt aquilo, oreas et chorus ab arcto. organorum vis psychica c).Cor sapit, pulmo loquitur, se commo et iram. Splen ridere facit, cogit amare jecor. ParalIelismus signorum caelestium cum partibus d). itIcaelum signis praesulgens du0 denis, Si hominis corpus assimilatur eis. Nam caput et facies Aries sibi gaudet liabere. Gutturis et colli vis tibi, Taure, datur. Brachia cum manibus Geminis sunt apta decenter. Νatura intima Cancer pectoris illam gerit Astie vult stomachiani, renes sibi vindicat Libra Ac intestinis Virgo praee8Se Upit. Ambas Libra nates, ambas sibi vindicat anchas, Scorpio Vult mina vultque pudenda sibi. Inde Sagittarius in coxis vult dominari Amborum genubus vim capricoratus habebit. Regnat Aquario crurum vi apta decenter Piscibus est domum congrua planta pedum.
Prognosis bona e . Vis, levitas sensus, species, mens spiritus, ictus, Ista notanda prius, post haec decoctio uxus. Prognosis mala f). Febris acuta, rigor, spasmus detractio vocis Et vomitus, cordis desectio linguae nigredo,
Rubeus oculus tremulus, minus intra, Mortem demonstrant fracta cervice suturam.
Signa m0rtis g). Prima tibi a cist occurrit, prima notet lar In se signa gerit, quibus aegri risis habetur
lumina si lateant aut sint subfusa rubore Signa mortis habent, vario distincta colore. Livida si fuerint aut effugientia Iumen, Hoc tibi designant, notante mortis cumen. Auris pulpa rigens, frons arida, temp0ra plana, Νaris acuta, labor immotus, omnia ana, Algor in extremis et calor et siti interi0rum. His visis abeas curamque geras aliorum.
40쪽
Vis, lenitas. Fensus spiriti s mens, Onuius, aetiis Praestant infirmis Verissima irata salutis. Pingitosis ex oculo b). Haec Ocnli signa una febre novem mala signa Peccant : animus, tenebrae coitus minor alter,
Sanguineus, pallens, lippus, tremulus nimis aestus Semiotice moribundi c). His signis moriens certis cognoscitur aeger Fronte rubet primo, pedibus frigescit in imo, Inde supercilium deponit siti propinquo. Decidit et metu laevus acrimatur cellus, Deficit auditus, nasus summotenus albet. Sponte sua plorans mortis pronunciat horam. Ante venit pulsus decurrens propero nisu. Excubias patitur juvenis noctuque diuque, Si que senes dormit, estgitat nocte resolvia Semiotice urinae d). Ut reor urinis calor exstat causa ruboris, Frigiditas albi, sed humor glossiciei, Subtilitas siccum enatat urSum, Quelibet urina, si sanguis inundat abunde, Apparent grossae rubeo dominante colore. Si fel subtile citroque colore nitenteS. Flegina quidem rosSa nec non determinat albas, Sed niger humor ea Subtiles reddit et albas, Sed sanative vis tale videntur habere. Et in eis tantum moderati quatuor horis, Parte quidem nona substitit hypostasis ulla. Coctioni superet tantum tamen tunc parvula paret. Quae si magna paret, jam tertia cocti languet. Nam penetrans morbus jam destillavit ad artus Unde venenosis infertur causa salutis, Sic ut lauriolis et squillis et titimallis. Urinae judicium fallax e). Saepius artificem deludit sorma coloris Et fraudat plerumque fidem censura liquoris. Est in contentis rata lex descripti trita,
Judicii constare regulam vera fido. Ceterum postponens naturae conscius autor Huic Hypocras vim scientia firma trahit. Nec contentorum Sertatim forma vocetur
Et caruit Hypocras significantia more. Semi0tice pulsuum D. dii aliter urinam dirimat forma coloris, Sic etiana pulsuum species et forma tenoris. Humorum non pulsum plenum determinat esse Ariditas vero subtilem denotat esse. Si calor exundat, pulsus citus esse notetur. Causa quidem pigri, sic rigoris esse probatur. Sanguis habet pulsum plenum celeremque meatum, Felleus humor subtilem multumque citatum. Fleuma facit pulsum plenum quoque tarde meantem, Sed niger humor subtilem multumque morantem.
a Cod II. F. T. s. p. 34. b Cod. III. P. 4 sol. 1 f. p. 34. Cod. III Q. 5. sol. 6 cf. 16. d Cod. III F. 2 sol. 130 es. 34. e Cod. III. F. 23 cf. p. 34. Cod. III. F. 27. s. p. 34.