Opera ex recensione J. Conington

61쪽

GEORDICO LIB. II. 47Quod superest quaecumque Premes Virgulta peragros, Spargo fimo ingui, et multa memor Occulo terra, Aut lapidem bibulum, aut squalentis insodo conchas, Inter enim labentur aquae, tenuisquo subibit IIalitus, atquo animos tollent sata iamque operti, Qui saxo super atque ingentis pondere testae Urguerent hoc effusos munimen ad imbris, IIo ubi hiulca sit findit canis aestifer arva. Sominibus positis, superest diducer terram Saopius ad capita e duros iactare bidentis, αε

Aut prem exercere solum sub vomere, et ipsa Flectere luctantia inter vineta iuvencos; Τum levis calamos et rasa hastilia virgas Fraxineasque aptam sudes, furcasque Valentis, Viribus oniti quarum et contemnere ventos in Adsuescant, summasque sequi tabulata per ulmos. Ac dum prima novi adolescit frondibus aetas, Parcondum teneris ot dum se laetus ad auras

Palmes agi laxis o purum inmissus habenis, Ipsa acie nondum salcis temptanda, sed uncis κε vendae manibus frondes, interque legendas: Indo ubi iam validis amplexa stirpibus ulmos Exierint, tunc stringo comas, tunc bracchiae tondo; Anto rolamidant serrum tum denique dura

Exerce inperia, et ramos compesce fluentis. πο Texendae saepes otiam et pocus omite tenendum,

Ρraecipue dum Dona tenera inprudensque laborum; Cui sum indignas hiemos solemquo potentem

Silvestres uri adsidue capreisoque sequaces Inludunt, pascuntur oves avidaequo iuvencae. 375 Frigora nee tantum cana concret Pruina,

Aut gravis incumbon scopuli arentibus aestas, Quantum illi nocuere greges, durique Venenum Dontia et admorso signata in stirpe cicatrix. Non aliam ob culpam Baccho caper omnibus aris raso Laoditur et votores ineunt proscaenichidi, Praemiaque ingeniis ago et compita circum Thesidae posuere, atque inter pocula laeti

Μοllibus in pratis unctos saluere Per utres Nec non Ausonii, Troia gena mima, coloni M

62쪽

48 1'. VERGILI MARON1SVortibua incomptis ludunt risuquo soluto, Oraquo corticibus sumunt horrenda avatis, Et te, Baccho, Vocant por carmina laeta, tibi. Oscilla ex alta suspendunt mollia pinu. Hinc omnia largo pubescit vinea latu, aso Conplentur vallesque cavae saltusque profundi, Et quocumque deus circum caput egit honestrum Ergo rito suum Baccho dicemus honorem Carminibus patriis lancesque o litin eromus, Et ductus ora stabit sacer hircus ad aram, Pinguiaque in veribus torrebimus exta columis. Est otiam illo labor curandis vitibus alter, Cui numquam exhausti satis ost namque onmis quotannis

Terque quaterquo solum scindendum, pilas que vertia Aetomum Dangonda bidentibus; omno levandum ἈωFronde nom dit agricolia labor actua in or m. Ainuo in s sua per vestigia volvitur annus. Ac iam olim aera posuit cum vinea frondes Frigidus o silvis aquilo decussit honorem, Iam tum cor curas oniontom extondi in annm Rusticua, et eurvo Satura donis relictam Persoquitur vitem attondens fingitque utando. Primus humum fodito, primus diovecta cremato Sarmenta, o vallo primu sub tecta reserto; Postremus motito. Bia vitibus ingruit umbra; aio Bis egetam do is obducunt miltibus herbao; Durus uterquo labor laudato ingentia rura, Exiguum colito. Nec non etiam aspera maesVimina per silvam, o ripis fluvialia arundo Caeditur, incultique exorco cura salieti. αε Iam vineta vites, iam salcem arbusta reponunt, Iam canit effecto extromua initor antea: Sollicitanda inmon tellus, pulvisque Mendus,

Et iam Muris metuendua Iuppiter uris. Contra non ulla est olei cultura nequo illam sΡrocurvam xapectant nucem rastrosquo tenacia, Cum emel haeserunt arvis auream tulerunt; Ipsa alia tellus, eum dent recluditur unco, sumit Hunorem et mini a eum vomam frigea;

63쪽

GEORGICON LIB. II. 49 Hoc pinguem et placitam Paci nutritor olivam. mPom quoque, ut Primum truncos sensor valentis Et viris habuero suas, ad sidora ramim V propria nituntur pisquo haud iussim nostrare Noc minus interea et nemus mine gravescit, Sanguineisque inculta rubent aviaria bacis: mTondentur cytiat, taeda silva ali miniatrat, Pascunturque ignea noctum M lumina fundunt: Et dubitant homino serero atquo inpendero curam Quid maiora sequar salicos humilosque genesine, Aut illa pecori frondom aut maioribus umbra mSuniciunt, saepemque satis et pabula molli. Et iuvat ividanto buxo vectam Cytorum Naryciaequo ita lucos, iuvat arva videre Non matris, hominum non ulli obnoxia curae. Ipsa Caucatio toriis in vertico silvas, ae Qua animosi Euri adsiduo franguntque feruntque, Dant alios aliae sotus, dant utile lignum Navigiis pinos, domibus cedrumque curi sosque; Binc radios rivor rotis, hinc tympana plaustris Agricolae, et panda ratibus posuere carinas; Viminibus salices fecundas, frondibus lini,

A myrtus validis hastilibus o bona bello

Comus Ituraeos taxi torquentur in alvis; Nec tilia lovos aut torio rasile buxum Non sormam accipiunt erroque avantur acuto γNec non et torrentom undam lovis innatat alnus, Missa Pado; nec non et apes Oxamina condunt Corticibusquo avia vitiosaequo ilicis alveo.

Quid memorandum aeque Baccheia dona tulerunti Bacchus et ad culpam caussas dedit illo furentia ista Centauro loto domuit, Rhoetumque holumque Et magno Hylaeum Lapithia orator ni inanism. sortunatos nimium, sua si bona norint, Agricolas, quibus ipsa, procul discordibu armis, Fundit humo lacilom vietum iustissima tenuat aeSi non ingonio soribus domus alta superbia Mane salutantum totis vomit aedibus undam, Nec varios inhiant pulchra testudino post Iesua quo auro vostea Ephyreiaque aer

64쪽

hu P. VERGIL ΜARONIA Alba neque Assyrio sucatur lana veneno, vi Soc stitia liquidi corriunpitur usus olivi: At secura quies et nescia fallere vita, Dives opum variarum, a latis otia fundis, Speluncae, vivique lacus, at frigida empo, Mugitusquo boum, mollesque sub arbore somni aes Non absunt illic saltus ac lustra serarum, Et patiens operum exiguoquo adsueta iuVentus, Sacra deum, auctiquo patres extrema per ill a Iustitia excedens torris vestigia socii.

Μ vor primum dulcos ante omnia Musam ara Quarum sacra sero ingenti percussus umore, Accipiant, caeliquo vias et sidora monstroni, Desectus solis varicis lunaequo laboros, Unde rumor terris, qua vi maria alta tumescatit obiicibus ruptis rursusque in se ipsa residant, ΜοQuid tantum coalio properent se tinguere olea Hiberat, vel quae tardis mora noctibus obstet. Sin, has ne possim natura accedore partis,

FrigIdus Obstiterit circum praecordia sanguis, Rura mihi et rigui placeant in vallibus amnes; nFlumina amem silvasque inglorius ubi campi Spercheusque, et virginibus bacchata Lacaenis Taygetat , qui mo gelidis convallibus Haemi Sistat, et iligenti ramorum protegat umbrat

Felix, qui potuit rerum cognoscere caussas, MAtque metus omnis et inexorabile satum Subiecit odibus stropitumque Acherontis avarit Fortunatus et illo, deos qui novit auresus, Panaqus Silvanumque senem Nymphasque sorores lIllum non opuli fisces, non purpura rogum 495Floxit, infidos agit ns discordia fratres, Aut coniurato descendens Dacus ab Histro, Non res Romanae perituraque regna nequo illo Aut doliuit miserans inopem, aut invidit habonti

Quos rami fructus, quos ipsa volontia rum MSponte tulero sua, carpsit, nec errea iura

Insanumque sorum aut opuli tabularia vidit. Sollicitant alii remis rota caeca, ruuntque In se m penetrant aula et limina regum;

65쪽

GEORGICON LIB. II. 51 Ilic potit exscidiis urbem miserosque Penatis, QM Ut gemma bibat et Sarrano dormiat ostro; Condit opes alius defossoque incubat auro; IIic stupet attonitus Ilostris hunc plausus hiantem Per cuneo gominatus enim plebisque atrumque Corripuit gaudent perfusi sanguine radium. 10Exsilioque domos o dulcia limina mutant, Atque alio patriam quaerunt sub sole iacentem. Agricola incurvo terram dimovit aratro: Hinc anni labor, hinc patriam parvosque Penatis

Sustinet, hinc armenta boum meritosquo iuvencos. 15Nec requies, quin aut pomis ex ore annus, Aut latu pecorum, aut Corealis merito culmi, Provontuque nero sulco atque horrea vincat.

Venit hiomps, teritur Sicyonia baca traΡctis,

Glaudo suos laeti rodeunt, dant arbuta silvae; ire Et vario ponit latus autumnus, et alte Μitis in apricis coquitur vindemia saxis. Interea dulces pondent circum scula nati, Casta pudicitiam servat domus, ubera vaccae Lactea demittunt, pinguesque in gramino laeto ira Inter se adversis luctantur comibus haedi. Ipso dies agitat ostos, fususquo per herbam, Ignis ubi in medio et socii cratera coronant, To libans, Lenaee, Vocat, ecorisque magistris Vol is iaculi certamina ponit in ulmo, 30 Corpora tuo agresti nudant modum palaestrae. Hanc olim veteres vitam coluero Sabini, Hanc Remus et frater, sic fortis Etruria crevit Scilicet et rerum acta os pulcherrima Roma, Septemque una sibi muro circumdedit arces. 535Anto etiam sceptrum Dictaei regis, o anto Impia quam caesis gens os opulata iuvencis, Aureus hanc vitam in torris Saturnus agebat: Necdum otiam audierant inflari classica, necdum Inpositos duris cropitaro incudibus inses. 10Sod nos inmensum spatiis consocimus aequor, Et iam tempus quum sumantia solvere colla.

66쪽

LIBER TERTIUS.

T quoque, magna Palea, et te memorando canem Pastor ab Amphryso, vos, silvae amnosque LycmLCetera, quae Vacuas tenuissent carmino mentes,

Omnia iam volgata: quis aut Eurysthea durum, Aut inlaudati noscit Busiridis arasi Cui non dictus ΙIylas puer et Latonia Delos, Hippodameque humeroque clops insignis oburno. Acer equis P Temptanda via est, qua me quoque

possim Tollere humo victorquo virum volitar per ora. Primus ego in patriam mecum, modo vita supersit, is Aonio odiens deducam vortico usas,

Primus Idumaeas reseram tibi, Mantua, Rimas, Et riridi in campo templum de marmore Ponam Proyter aquam, tardis ingena ubi flexibus errat Μincius et tenera praetexit arundine ripas. MIn medio mihi Caesar erit, templumque tenebit. Illi victor ego et Tyrio conspectus in ostro Centum quadriiugos agitabo ad flumina currus; Cuncta mihi Alphoum linquens lucosque Molorchi, Cursibus et crudo docernet Graecia caestu. v Ipso caput tonsae soliis matus olivae, Dona seram. Iam nunc sollemnis ducere pompas Ad dolubra iuvat caososque videre tinencos, Vel scaena ut vorsis discedat frontibus, uinus Purpurea intexti tollant aulaea Britanni. 21 In soribus pugnam x auro solidoque lephanto Gangaridum faciam victorisquo arma Quirini,

67쪽

GEORGICON LIB. III. 53 Atquo hi tmdanto bello magnumquo fluentem

Nilum ac navali surgenhia uero columnas.

Addam urbes Asiae domitas salsumquo Niphaton MFidontoniquo iuga Parthum vorsisque sagittis, Et duo rapta manu diverso ex host tropaea Bisquo triumphatas ut quo ab litore gentis. Stabunt et Parii lapides, spirantia signa, Assaraci proles domissaoquo ab Iove gentia in Nomina, Trosquo Darens, et rota Cynthius auctor. Invidia insoli Furias amnomque OVOrum Cocyti metuet tortos tuo Ixionis anguis

Inmanemque rotam, o non exsuPerabile saxum. Intorea Dryadum silvas saltusquo soquamur oIntactos, tua, Maccuuas, haud mollia iussa. Te sino nil altum mons inchoat en age, segnis I unam moras vocat ingenti clamor Cithaeron Taygetiquo canos domitrix tuo Didauriis equorum, Et vox adsensu nomorum iugominata romugit. 46Μox tamen ardonti accium dicor pugnas Caesaris, et nomon aura tot surro e utinos,

Tithoni prima quot abest ab origine Caosar.

Seu quis Olympiaca miratus praemia ulmae, Pascit equos, o quis sortis ad aratra iuvencos, so Corpora raociΡue matrum lcgu Optuma torino Forma bovis, cui tum caput, cui plurima corriX, E crurum tonus a monto palearia pondent; Tum longo illus inter modus omnia ni na, Pea etiam e camuris hirta sub comibus aures MNoc mihi displiceat maculis insignis et albo,

Aut iuga dotrocians interdumque aspera cornu, Et aciem tauro propior, quaeque ardua tota, Et gradiens ima verrit ostigia calida. Aota Lucinam iustosque at hymenaeos MDesini aut decona, post quattuor incipit annos; Cetora nec latura habilis, nec sortis aratris. Interea, supcrat gregibus dum lacta iuventas, Solvo maros mitis in Vonoro pecuaria primus, Atque aliam ex alia generando suffice prolem. MOptuma quaequo dic miscris mortalibus aevi Prima fugit subcunt morbi tristisque sonectus,

68쪽

54 P. VERGIL MARONIS Et labor et dura rapit inclomentia mortiη.

Son Por erunt, quaruui mutari corpora malis: Semper enim retico, ac nouos amissa requiras, dAnteveni, o subolem armento sortiro quot annis.

Nec non et pecori est idem delectus quino. Tu modo, quos in spem statuos submittero gentia, Praecipuum iam indo a cneris inpondo laborem. Continuo pocoria onerosi pullus in arvis a Altius ingreditur, et mollia crura reponit; Primus et ire viam et fluvios temptaro minacis Audet et ignoto sos committere ponti, Nec vanos horret stropitus. Illi ardua cervix, Argutumque caput, brevis alvus obesaque terga, MLuxuriatque toris animosum pectus Ilonesti Spadices glauciquo, color doterrimus albis Et gilvo. Tum, si qua sonum procul arma dedero, Stare loco noscit, micat auribus ot tremit artus, Collectumquc homon volvit sub naribus ignem. in Densa iuba, ct dextro iactata recumbit in armo; At duplex agitur per lumbos spina; RVatque Tellurem o solido gravita sonat ungula comm

Talis Amyclao domitus Pollucis inboniου Cyllarus, et, quorum Graii meminor poetae, MMartis equi biiuges, o magni currus Achilli: Talis et ipso iubam corvice offudit quina Coniugis adventu ornix Saturnus, ct altum Polion hinnitu fugiens inplovit acuto. Hunc quoque, ubi aut morbo gravia aut iam segnior

annis in

Deficit, abdo domo no turpi ignosco sonectae: Frigidus in oneroni sonior, frustraque laborem Ingratum traiiit; et, si quando ad proelia Ventum est, Ut quondam in stipulis magnus in viribus ignis, Incassum furit. Ergo animos acuumquo notabis IMPraecipue hinc alias artis, prolomque parentum, Et quis cuique dolor victo, quae gloria Palmae.

Nonne vides, cum praccipiti cortamine campum Corripuere ruuntque offusi carcere currus, Cum Ues arrecta iuvenum, exsultantiaque haurit IMCorda pavor pulsans P Illi instant verbere toris

69쪽

GEORGICON LIB III. 55 Et proni dant lora volat vi servidus axis; Iamque humiles, iamque elati sublimo videntur

Aora per aruum serri, inuo adsurgero in auras; Nec mora, nec requies; at ulva nimbua arenam no Tollitur humescunt spumis flatum sequentum: Tantus amor laudum, tantae est Victoria curae. Primus Erichthonius currus et quattuor ausus Iungere equos, rapidusquo rotis insistero victor.

Froua Pelethronii Lapithao gyrosque dedere IuInpositi dorso, atquo equitem docuero sub armis

Insultare solo, et gressus glomerare inpurbos.

Aequus uterquo labor; aequo iuvenemque magistri Exquirunt calidumque animis et cursibus acrem, Quamvis saepe fuga versos illo egerit hostis, aera patriam Epiriim reserat, fortisque Nouam Neptuniquo ipsa deducat origine gentem. His animadversia instant sub tompus, et omnis Inpendunt curas denso distendero ingui, Quem legero ducem et pecori dixero maritum is, Florentisquo secant herbas fluviosque ministrant Farraque, o blando mucat superesse labori, Invalidique patrum reserant ieiunia nati. Ipsa intum macie tenuant armonia volentes, Atque, ubi concubitus primos iam nota vol in IMSollicitat, frondesque negant et sontibus arcent. Saepe etiam cursu quatiunt e solo satigant, Cum graviter tunsis gemit area frugibus, et cum Surgentom ad Zephyrum palea iactantur inanes. Hoc aciunt, nimio ne luxu obtunsior usus 135 Sitionitali arvo et sulcos oblimo in iis, Sed rapiat sitiens onerem interiumque recondat.

Rursus cura patrim cadere, et succedere matrum

Incipit. Exactis gravidae cum montibus errant, Non illas gravibus quisquam iuga ducere plaustris, 14sNon saltu superaro viam sit passus et acri Carpere rata fuga fluviosque innare rapacis. Saltibus in vacuis pascunt et lena secundum Flumina, muscus ubi et viridissima gramine ripa, 89 incaeque tegant, et saxea procubet umbra 'MEst lucos Silari circa ilicibusque virentem

70쪽

Plurimus Alburnum volitana, cui nomen asilo Romanum est, oestrum Graii Vortere Vocantos, Asyer, acerba sonans, quo tota exterrita silvis Diffugiunt armenta furit mugitibus aether εο Concussus silvaeque et sicci ripa Tanagri. Hoc quondam monstro horribilis exercuit iras Inachia Iuno pestem meditata iuvencae. Hunc quoque, nam modiis fervoribus acrior instat, Arcebis gravido pecori, armentaque Pasces 156 Sole recens orto aut noctem ducentibus astris. Post artum cura in vitulos traducitur omnia; Continuoque nota et nomina gentis inurunt,

Et quos aut pecori malint submittore habendo,

Aut aris servare sacros, aut scindere terram 166

Et campum horrentem fractis invertere glaebi8. Cetera pascuntur Viridis armenta per herbas: Tu quos ad studium atque usum sormabi agrestem, Iam vitulos hortaro, viamque insiste domandi, Dum facile animi iuvenum, dum mobilis aetas usi Ac primum laxo tenui do vimino circlos Cervici subnecto dehinc, ubi libera colla Servitio adsuerint, ipsis o torquibus aptos Iungo ares, et coge gradum conferre iuvencos; Ainuo illis iam saepe rotae ducantur inanes Ita Per terram, et summo vestigia vivere signent; Post valido nitens sub pondere saginus axis Instrepat, et iuncto tem trahat aereus orbis. Interea pubi indomitae non gramina tantum, Nec escas salicum frondes ulvamque palustrem, In Sed frumenta manu carpes sata; nec tibi fetae, Μοre patrum, nivea inplebunt mulctraria Vaccae, Sod tota in dulci consument ubera RiOS. Si ad bella lagis studium turmasque serocis, Aut Alphea rotis praelabi flumina Pisae, ME Iovis in luco currus agitam Volantis: Primus equi labor est, animos atque arma idem Beli tum lituosque pati, tractuque gementem Ferro rotam, et stabulo frenos audire sonantis; Tum magis atque magia blandis gaudere magistri IMLaudibus et lausae sonitum cervicis mare.