장음표시 사용
201쪽
solet, quanto seminis molestia, ex redundantia vel acrimonia,intolerabilior est, quanto voluptatis iusdem praeteritae recordatio. maior, quantoque e quisitior genitalium extremis ingenitus a natura sensus est. Itaque brutorum omnium coitus sola feminis exuperantia accendi solet, ut grauioribus eius taediis liberentur: eorumque mares expleta semel libidine sua,omnino desqui ut, foeminς quoquc
eorunde gravidae facta, omne veneris consuetudinem prorsus abhorrent & refugiunt, nullaque Omnino brutorum genus voluptatis venereae in 'moria ad coitum commouetur. Sed in hominum genere, uterque sexus tam vehementer ab hac percellitur, ut omni temporum corporumque statu lubidini suae procaciter indulgeant: Neque enim virorum iuror muliebrium genitalium obscoenitate reprimitur: nebeiae minarum libido foetationis non imestris vel decimestris molestissimis taediis, neque acerbissimis partuum doloribus: neque grauissimis biennis vel triennis lactationis aerumnis, ab istis veneris delitiis reuocatur.Tanta vis est voluptatis venereae, & titillatio: ut molestiarum me moriam, metumque periculorum omnium ex anninis hominum deleat,penitusque euellat. Tametsi . autem conuenienStemperies, victusque salubrior seminis plurimum hominibus conciliet: voluptatis tamen multo maiorem ad coitum , quam libidinis impetum esse, luculentissimὸ declarat , tam multiplex,tam violentus, tamque frequens multorum hymenetus coitusque, ut exhausto semine toto, sanguinem suum profundant. Eorum denique, qui spretis veneris i ilacebris omnibus, unius prolis gratia,nullaque lacessente voluptate, in res ve-
202쪽
LIBER II. nereas incumbunt,rarissimum est, vixque uncisam in vita comuni compertum temperantiae exemptu.
Quare praeter libidinem & seminis affluentiam, eiusque emittendi admittendique instrumeta duo, colem & uterum maxima vim in coitibus animaliuquorumlibet,hominum priseriim,voluptatis spes, ciusque praeteritae recordatio sibi vendicant. Foeminarum igitur a maribus discrimen falso confictum videtur, tum ex corporum exiguitate, cum in ursorum & aquilarum genere , roboris Nproceritatis foeminarum laus praecipua sit: tum ex ingeniorum infirmitate, a quibus tamen supcrari, nedum aequari viros: si modo studium & industria non dest: quotidie compertum est: tum denique ex
monstrosa earum natura:cum earundem multitudo
ususque ad sobolis propagationem,& vitae comis munis perpetuitatem necessariusa istam muliebris sexus speciem naturae propositam fuisse clarissime testetur. Verissimum autem discrimen est ex propriis tribus sceminarum officiis, monstruo fluxu conceptu, partuque cuius comes est&administra lactatio eorumque unico instrumento utero ; eius morbi hae professione ordinaria septimestri expli- eandi curandique sunt,quod ab his sterilitas, scuti& a genitalium virilium proxime explicatis cur iisque vitiis,oriri solet. .
Sunt autem uteri morbi Vt aliarum partium genere tript ices, intemperies, mala conformatio , &vnitatis solutio. A quibus tum communes similares natura: λctiones, quaecunque nutritioni subseruiunt, tum propriae & organicae tres istae laeduntur, fluxus 1 nentiam, laceptus, partusque:quarum symptomata quoque sunt tr pertita. Aut enim fluxus
203쪽
mensium supprimitur & deficit: aut redundat: aut
denique deprauatur: Sic conceptus aut nullus , aut Tarus est, sterilitas vocatur aut prauus: cum mola, monstrum, vel aliud infaustu in & inauspicatum a Dimalculum concipitur. Sic partus denique alias celerior & prico eior est abortus diciturὶ alias tardior: vel nullus, ut mortuo foetu saltem altero cum gemelli sunt, tumque superstes vocatur vopiscus
Ρcauus est cum vel difficilior, vel praeposterus est. Difficilior ille est,qui grauibus doloribus, magni
que matricis ostensione foetus absoluitur : ptaeposterus, cum non capite primo, se i alia quavis corporis parte obuia foetus prodit, ut sunt Agrippae dicit qui primis pedibus. Morbos igitur uterinos o
mnes prima parte huius operis expediemus, aItera symptomata eiusdem prosequc mur: utriusque generis affectuum therapiam cum eorundem diagno si deinceps coniungemus. Solis enim indicationibus therapeutica methodus tota constitue da est, ut pote a quibus inueniendorum,& usurpanodorum rc mediorum omnis ars, omni'; ratio proficiscitur. Cum aute indicationes istae omnes ad tres affectus, morbos nempe, causas & symptomata reserantur,a causis praeseruatiua a ino Ibis curatiuae,asymptomatis lenitivae proprie derivantur.Has igitur omnes indicationum curatiuarum species iaci stra quoque historia complectetur, intcgramque v-terinorum affectuum omnium diagno sim cum methodica thera pia coniunget. Neq; enim quae cuique morbo idonea sint remedia inuenerit, aut inuemare iste adhibuerit medicus , neglectis morborum causis signisque, & curat mis eorunde indicationibus, a quibus solis iucunda, breuisque & tuta curatio comparari potest. Dies.
204쪽
TE MULIEBRI. NI MALI v Μ generatio duplex est, una sanguineorum, & persecta,quae semine constat utriusque sexus per mutuum congressum confuso. Altera imperfecta exanguium & insectorum: quae sine semine tribus modis absoluitur: vel sola confricatione utriusque sexus: vel muliebris pudendi in masculeum corpus insertione : vel denique sine maris congressit intra corpus coceptione: vide de his generationis differentiis Aristotele lib.I. degen. anumat.& lib. s.cap.'.& IO. Ex sexibus duobus mas in alieno corpore gen rat, scemina in suo. Ille autem effectivum generationis principium scilicet semen suum calidum, crassum spumosum magisque spirituosum & se cundum subministrat. Haec scme quoque suum sed frigidius humidiusque & tenuius: atque mestruunt sanguinem confert.Ex utroque certe mixto animal nouum procreatur. Ita quidem in caeteris rebus, quicquid fit ab aliquo ut agente,& ex aliquo ut patiente & materiali fieri consueuit.Sed scemina pret-ter semen & menstruum generationi quoque idoneum locum suppeditat,Vterui , quo semina trahuntur,reconduntur,retinentur, miscentur & tan
205쪽
tisper foventur,dum insita animae paternae facultas procreatrix, languida & otiola in semine cffuso, ad proprium munus excivetur. Quae Vlcri actio eo n-ceptio est. Caeterum in isto sexuum discrimine, mas& loe mina essentialibus d fferentiis inter se non disti dent: t diu et far sint animalium species: sed pot1us unica est Aristoteli, ideoque illo aut hore , haec se diuum diuersiitas in omni animalium genere obuia 'non est, lib. I. de generatione: accidentalibus tantum differentiis discrepant: ut temperie & partiunigenitalium structura. Illam enim in maribus calidiorem siccioremque e illa testantur, tum eorundem conceptus in regione uteri dextra calidiori, accretio motusque in utero ρ& ex eodem exclusio Velocior , ut quae pie runque septimo mcnse accidat, purgatio lochio rita partu breuior, ut triginta dierum: tum habitus so licior, hirsutior,vox grauior, pulsus maior vasaque ampliora,robur corporis animique maius, iudicia constantius. Frigidiorem foeminarum uniuersiain temperiem ideclarant: tum cotraria corporum muliebrium symptomata: tum finis Texus foeminei ut sanguine abundatet foetum procreaturo , alituro aucturoque Ec confirmaturo,iam intra quam extra
Genitalium autem utriusque sexus partium va- rietas,non ex sola temperiei calidioris & frigidiorjs varietate,sed e conformatricis animae facultatis tacitis viribus intimoque consilio pendet, quae coce-''ptui scelus hie nutritioni hoc structurae discriminet agaciter consulit. Muliebres enim partes intro c5didit, internaque cauitate ad seminum conceptum
206쪽
PRAEFATIO IN LIBROS DE STERILITA
TE MULIEBRI. NIΜALIvΜ generatio duplex est, una sanguineorum, & perfecta,quae semine constat utriusque sexus per mutuum congressum confuso. Altera imperfecta exanguium & insectorum: quae sine semiane tribus modis absoluitur: vel sola confricatione utriusque sexus: vel muliebris pudendi in masculeum corpus insertione : vel denique sine maris congressu intra corpus coceptione: vide de his generationis differentiis Aristotele lib.i. degen. anuiuat.& lib. s.cap-' & 30' . Ex sexibus duobus mas in alieno corpore gen rat, foemina in suo. Ille autem effectivum generationis principium scilicet semen suum calidum, crassum spumosum magiaeque spirituosum & foecundum subministrat. Haec scme quoque suum sed frigidius humidiusque & tenuius: atque mestruunt sanguinem confert.Ex utroque certe mixto animal nouum procreatur. Ita quidem in caeteris rebus, quicquid fit ab aliquo ut agente,& ex aliquo ut patiente & materiali fieri consueuit.Sed foemina prγter semen & menstruum generationi quoque idoneum locum suppeditat,Vterunina quo semina trahuntur,reconduntur,retinentur, miscentur & tantispec
207쪽
tister foventur,dum insita animae paternae facultas procreatrix, languida & otiola in semine cffuso, ad
proprium munus excivet r. Quae Vlcri actio eo n-ceptio est.
Caeterum in isto sexuum discrimine, mas& see: mina essentialibus d fierentiis inter se non dissi dent: t diuessae sint antinalium species: sed potius unica est Aristoteli, ideoque illo aut hore , haec sexuum diuersitas in omni animalium genere obuia non est, lib. I. de generatione : accidentalibus tan tum differentiis discrepant: ut temperie & partiunt genitalium structura. Illam enim in maribus calidiorem sicciorcmque esse testantur, tum eorundem conceptus in regione uteri dextra calidiori, accretio motusque in utero ex eodem exclusio Velocior , ut quae pie runque septimo mcnse accidat, purgatio lochio rita partu breuior, ut triginta dierum: tum habitus solidior, hirsutior,vox grauior, pulsus maior vasaque ampliora,robur corporis an inraque maius, iudiciu constantius. Frigidiorem foeminarum uniuersam temperiem declarant: tum cotraria corporum muliebrium symptomata: tum finis sexus foeminei vesanguine abundaret foetum procreaturo , alituro aucturoque Sc confirmaturo, tam intra quam extra
Genitalium autem utriusque sexus partium varietas,non ex sola temperiei calidioris & frigidiorjs varietate,sed e conformatricis animae facultatis tacitis viribus intimoque consilio pendet, quae coceptui scelusque nutritioni hoe structurae discrimine sagaciter consulit. Mulieb res enim partes intro c5didit, internaque cauitate ad seminum conceptum
208쪽
162 LIBER II. 3 foetuumque nutricatum ad partum usque instruxit. Viriles ad immittendum in alienum foeminae corpus maris semen siphunculi instar foras produxit. Itaque non temperiei tandum, sed figurae quoque, magnitudinis suusque ratione diuersa,partes utrae, quo intes se discrepant. Ncque enim ccruici uteri, pcnis virilis: neque lando illius scro tum huius: ne que vastis seminariis utrisque & testibus muliebri bus viriles usquequaque respondent. . Quare foeminam monstrum esse naturaeque erratum non satis philosophice summo philc sopho visum esticum eadem sit utriusque sexus eidem auctori forma & perfectio , x. metaph. eademque ad speciei propagationem naturae propositam neces sitas: cum sine semine persecta generatio non constet : neque id ipsum a maribus intus contincti, neque concipi possit: Itaque non minor est scemina rum quam Virorum multitudo: neque rui sus ad di sciplinas percipiendas & exercendas maior inertiartant limque earum corpora virilibus debiliora de ingenia inconstantiora: quanto minus calida magisque humida sunt. Sed philosophus decreti suilalsitate , quo semen mulieribus eripuit , abductus est. Multo minus sabulosis eorum commentis assentiendum est : a quibus foeminas quasdam ipso uu ptiarum die, aut ineunte adolescentia, esses uesten to calore, in mares fuisse conuersas narratur: Vt vi de re est apud nonnullos tum poetas, tum histori
cos & philosophos, ut Plinium T. narchistor. quibus omnibus penis virilis hermaphroditorum, qui ante intus delituerat ob debiliore calo an, eruptio imposuit: vel clitoridis tentigo. Haec eo tua particula
209쪽
itula est carnosa in apice pudendi foras emergens; longior per rimam ipsius, regionibus praesertim calidior tus & sceminis salacioribus , In qua parti cula venereae voluptatis sedes a Fallo pio recte collocatur, cuius titillatione libido vehementer acceditur muliebris et quae quoniam marit. s molestior
est,resecari solebat. vide Paulum lib. vj. Sunt igitur generationis pcrfectae animalium sanguineorum principes cauis , quatuor: Effic ena duplex: una principalis,procreatrix scilicet animae
naturalis facultas. Altera minus principalis,eaquQtriplex. Instrumentaria,ut spiritus calorque sena uis nativus a parentibus derivatus. Adiuuans,ut proba seminum menstruique temperies: & S ne qua non, uterus scilicet secundum naturam constitutus. Altera materialis ut semen utrunque & me stritum, ex quibus facultas scelum excitat.
Tertia formalis quq noui est animalis productio. Vltima finalis quae ipeciei est propagatio generanti naturae proposita: Vterus autem generationi multipliciter conseri,
primum quidem semen virile e corvice sua in sinasuum rapiendo , deinde illud ipsum cum muliebri
per cornua uteri infuso, permiscendo, asseruando, uendoque,donec tu suo vegetata quae in semine otiosa languebat animae naturalis facultas , animal efformet, sermatamque gantisper alat augeat que, donec iam grandius , ab utero tandem ipsius mole opprota in lucem emi ibatur. . Gemina haec uteri achio instrumentaria est, coaceptio,partidque, cui tertia iungenda est, mensium
transmissio.' Est autem Coceptio non sola seminis Virilis tractio retentioque: cum plerunque paucis
210쪽
t post attractione horis diebusve aut liquescens di
fluat, aut in molam tandem monstrumve lacessat: sed est: procreatricis animae facultatis quae in semi- ne potentia tantum latebat exsuscitatio, & ad pro prium procreandi munus deductio. Neque enim semen quamlibet elaboratum, temperat um ve actu animatum , animaque a generatoribus decidua instructuin videri potesticum ipsum corpus animalis nondum adsit, cuius anima est A τελεχεια summaque persectio : sed potentia tantum animatum est, animaque ipsa de subiectae materiae praeparatione a Proprio agente. i. v teri proprietate educitur. Est e nim haec actio conceptio nempe non a manifesta uteri temperie,sed a tota eiusdem substantia & forama oriunda. Sic chylosis ventriculo, harmatosis
hepati propria est. Inde fit ut neque in genitalibus virilibus semen in actum prodeat, neque in alia qualibet corporis muliebris parte, in qua potius
Conceptus autem symptomata ut cuiuslibet alia terius functionis sunt triplicia, abolitio nempe, &diminutio: illa sterilitas, haec dissicultas concipiendi vocatur : atque deprauatio , cuiusmodi in edita mola & monstro accidit. Laeditur autem conceptio sicuti actio sere quaelibet alia dupliciter: tum per sympathiam ineptae materiae utriusque scilicet principij seminis & menstrui, cb viscerum corporumque vitium a quibus Vtruinque corrumpitur: de hac laesionis specie postea tum per idio pathia, idque rursus dupliciter: vel enim labefactatur conceptrix facultas , Vt a vehementi intemperie: vel peditur,ut a morbo organico aliquo vel comum: eum enim uterus sit pars similaris & Dermatica