장음표시 사용
221쪽
conditis coriandri praeparati, anisi & scenic. vel puluere stomachico quem digestiuum Vocant. A cetosa & acotata Omnia fugiantur, haec enim tero exangui & membranoso, penc trabili acrique suo frigore infensa sunt, & quidem multo magis quam ventriculo perinde neruoso magisque sen-Pienti & obuio, vel ob eius assuetudinem , vel ob
mucosi humoris tunicarum internum munimentum, aciditatem aut temperans, aut prohibens eius
immediatum appulsum. Potus sit vini rubri generosi modice diluti. crustae panis tribus aut quatuor vicibus: tostae & totidem vicibus irroratae aquae vitae j j sem. coriandr. praeparati & anis .an 3 ij pulu. electuar. a rom. rosat. & interior. tunicae ventriculi gallinarum an .9 quatuor, fragmentorum sapphyri hyacinthi rasur. eboris & cornu ceruini an . Bj nucis
muscat. & macis an . 3 si mo schi opt. Θ s vel gr. vj sit non obnoxia sit muliercula hystericis su D secationibus fiat puluis , ' capiat cochlear v-
num a pastu. Alterum eiusdem curationis instrumentum est pharmacia purgatione constans primo uniuer
sali , deinde particulari uteri. Illi quidem id est uniuersali praeparatio duplex prae Aittenda est,
corpωris & humoris purgandi. Prior illa rursus duplex est : tum ex clystere molli tergente & phlegmagogo : tum ex purgatione leniori , minoratiuam vocant. Vtraque indicatur a sede impedimentorum purgationis scilicet farcum duriorum in intestinis & crudorum humorum in ventriculo venisque mesentericis,
222쪽
a76 LIBER 11. quibus expeditis fiat corpus fluxile. . rad. aliticae dc enulae cami .an. 3 ij fol. bti
vel etiam si distatue mellis inercur. 3 ij olei chan mel. & ancilii an . quart. si electar. diacathoi ..j j hierae picrae vel bened. laxat. s si fiat clysterim liciatur mane vel vesperi longe a pastu. Licet media di solida forma ut d liquida purgationem instituere ut hac varietate naturae aegrotantium consuetudini & libidini subseruiatur. vi N. elect . diacathol. & diaphoenic. an. 3 si vel pro dia phoenic. hierae picrae 3 ij fiat bolus cumiacch. detur vel per se, vel cum cochleari & pauco syr.capillor.Veneri S. N. mass. pilui. de hiera Θj. de agari c. B ij fiat pi-lut .vj vel vij. capiat hora 3. vel 2. post mediam noctem leui coena pra cedente. l. hyssopi,cicerum rub.stor. anthos & bor rag.an.p.j. fol. sennae oriental. mundat. 3 si sem. a nif.3.j. passul. mundat. paria iij. infundantur & co
quantur secundum artem & in colat. j iij d sibivo elect. diaphoen. 3 si cinnamom. gr. iii . fiat potio,
detur mane cum custodia horis quatuor ante prandium.
Posterior est: praeparat o humoris pituitosi, coctionem largius vocant, per oppostas qualitates primas secundasque ut calidas siccas, incidentes& tergentes frigidus enim est crassus & lentus idque liquida forma tulepi & apoZcinatis: a situ distantis humoris in venis indicati , cum s1x forma illa penetrationi apertionique vasorum
223쪽
r, R STERI L. Μ . IDI l . i j obstructorum maxime idonea. Huius tamen Cborco taedio solidior ut tabellarum vocatarum; vel inedia vi optatarum expetenti aegri adhibe bitur. Idque vel paucioribus diebus: ut cribus aut quatuor, et plui ibus ubi multa crassaque di lenta cacochymia pituitosa subest: vi . Syr. de quinque rad. de hyssop. vel de artemisia& de prassan. j ij aquarum melissae hγs p.&artem is an .3 iiij cinnamoni B iiij fiat tui .detur id
tribus do sibus matutinis. . rad. eryngij rubiae maioris, valerian. enulae
rach. scabios. agrim. & summitat. absinth. poni.siqua obstructi hepatis & lienis coniectura sit; summitat. hyssop. origani ,ealament.& artemisiae an. m. j. cicer. rub. flor. genistae tamarisei & anthos an . p. i. sem. apij petros& carui an. 3 ij coquantur omnia suo ordine in hydrometite Sin colat.1bj si dissolue mellis optimi despumati , vel si displiceat mel, panis sacch. 3 iij cinnamom. 3 ii
fiat apo zema clarificatum pro qualubr dosibus matutinis. Quod si multa si cacochymia tum utilitet iterabitur admixtis purgantibus medicamentis:
ut sennae mundatae j iij polypod. querni & se min. cartham. an. J j si agarici trochilc. & hermodo est l. an. 36 2ingiber. B iiij passul. purgatar. paribus XU. . TabelI. electar. aromat. rosit. vel diagalange
δ iiij capiat una podere 3 iij mane &vesperi horis
duabus aut tribos ante pastus superbibendo parum aquae melisse vel vini rubelli hac aqua diluti. sic praeparatus humor purgatione eget ut ruta
224쪽
278 LIBER II. elech. indi maioris vel diacarili mi S si disesolue in ultima dosi praescripti apoetematis laxatiui. Alias in infusione fol. sennae j si & agaric. 33 in vino albo & aqua melissae. Pitularum vis potionem illam si fortasse ingrata sit supplebit. . mass. pilui. aggregat. maiorum vel sine quibus & foetidar. an. 3 si castorei gran. iij cum aqua artemisiae fiant pilui. vij. deauratae quas deuoret post primum somnum cum custodia. Postridie purgationis roboretur ventriculus condituracori. citri , vel nucis iuglandis unius , vel bolo ex theriacae veteris 3 vj. conserv. florum sal- uiae 33 cum puluere ducis. detur maue super
bibendo parum vini generosi aqua melissae diluti.
Quod si quando scemina in vomitionem prona sit latoque pectore & ceruice breui, citari utiliter loco delectionis,vomitio poterit: ut ab uteri sede
rad. ari, g ij sem. raphan. attripl. & agata trochiscati an . 3. j. folior. hyssopi m.j. coquantur in colat. lm si dissolue Oxymel. scillit.3 ij detur mane tepide, &post dimidiam vel integram horam prouocetur vomitus vel penna vel digito in fauces
Ab hac intemperlat frigidae humidaeque specie
phlebotomia remouenda est, nisi fortasse supprossis ob acetabulorum uteri obstructionem mensibus plethora cacochyma lumna sit, quae postridie minorationis praecisa cubiti dextri vena basilica, minuenda erit vir que oppressi caloris leuandae. Vni-
225쪽
D E sΥRRI L. Μ V B. I D I o F. i73Vniuersali purgationi particularis vacuatio uteri mox subiungenda est per clysteres uterinos de pessulos purgantes, quibus balnea latus unguenta & vaporationes praeponantur ad mucosi humo ris crassarumq; uteri sordium praeparationem: harevero constent medicamentis aIterantibus, calefaeientibus, siccantibus, tergentibus & attenuantibus, liquidaque forma penetrationis promptioris
altiorisque causa. ut . rad. Brioniae, cucum. agrest. enulae camp.
aristol. rol. & iridis hortens. an.m j solior. mercurial: anagallid. purpureae chelidon. maioris scabies pulegi j,conisae maior.nepetae melissae arte misiae matricariae, summit. binae, lauri hederae & la- uend. an m. ij sem. scenugr.d j flor. chamarmeli meliloti centaur. min. an. p. ij. coquantur in aqua sontana vel fluviatili & colentur fiatque balneum quod ingrediatur mulier mento, vel umbilico tenus. Ita indicante cacochymiae sede vel promiscue in toto corpore, vel priuatim in v-tero per triduum mane & vesperi ante pastus, maneatque in illo sine sudore cum adsit alteratio
ius solius & coctionis non vacuationis externae necessitas.
In introitu & exitu balnei sumat electarij calidi ut dia margarit.de gemmis, di ambrae tabellam una pondere 3 ij vel iij superbibendo parum vini ru- Delli aqua melissae diluti. Quod si balnei qgram pigeat,iatus ex eodem d
ecieto toti epigastrio&perinto adhibeatur eodem spatio & hora. Et a fotu unguentum eidem regioni applicetur. Vt
226쪽
spicae nard. calami aromat. schoenanthi & soluan. 5 j cinnamom. caryophyl. & croci an. 3 il galliae muscat B ij cerae albae parum, fiat unguen
Eodem tempore a balneo , sotuve pessarium purgans in ceruicem uteri altissime inseratur muci extrahendi caula e sinu uteri. υ. electar. indi maior. 3 quatuor, et ei'. di
phoen. j ij myrrhae 3 si gummi opopanacis & am
mon.radic.aristoloch.rol.& irid.flor an .3 ij pulpet colocynthid.9 iiij cum succo mercurial.concorpo- rentur,fiatque Optata de qua fingantur pessuli digitali magnitudine cum serico rubro vel linteolo veteri & pauco cottone. At vero si balnea & solus fortasse displiceant, vaporem decocti eiusdem ex olla subiectis carbonibus seruente per siphonem ferreum ligneumve potius latuem & oblongum ex tubulo plumbeo vel ferreo prominentem per pudendum Pe nitus excipiat: naoxque ab excepto vapore eiu dem decocti liquorem per metrenchyten & uterinum clysterem admittat capite supino, depressis humeris & natibus sublimioribus diductisque cruribus, eumque liquorem per horam contineatrita tamen ut singulis liquoris infusionibus electa
rij alicuius phlegmagogi portiuncula dissoluatur
ut hierae picrae, vel benedictae Iaxatiuae , vel indimaioris 3 si vel mellis mercuriati j j. Neque tum excluso etiam liquore pessarium supelius neali gendum est. His omnibus decoctis quacunque formula Vsuc- . pandis ,
227쪽
pandis,sive balnei, siue solus,sive vaporationis, siue iniectionis, medicatae aquae & naturalia balnea nitrosa sulphurosa , bituminosa , chalcanthosa, aluiiunosa r seuendo, insundendo , balneando &potando pretestent, Vt pote magis tergentia sie- cantia & absorbentia serosos humores, parti umque obscoenarum luxuriantem mollitiem cohibentiadi coarinantia. A purgatione eiusmodi generali & particulari, si conceptus prima mensium periodo non re sponderit: inchoanda enim est medicatio verno& autumnali tempore tribus aut quatuor a consueto mensium profluuio diebus tum demum ha bitus totus quo nomine partes non solum extemnae sed & internae continentur aquosis & tenuibus excrementis liberandus est medicamentis dia-phoreticis & sudores mouentibus. Ea autem sunt tenuis calidaeque substantiar, ut attenuando & detergendo vias obstructas aperiant & humores inhabitum expediant. Talia sunt , seobes lignigua iacini , radix Zarzae parillae, radix chivae, lignum Sassastas: quibus in hac intemperiet frigidae humidaeque specie lignum caeteris p rq serendum est expediendis viscerunt obstructionibus oblentorem humorum & crassitiem, cum calidum siccumque detergens & attenuans multo magis sit, reliquis duabus radicibus & ligno Satafras. Saepe tamen muliebris mollities radicum decoctionis v- se blandiri sibi medicum cogit.
Diaphoreticae potionis efficacioris
scobis ligni guaiacini nigerrimi di si insit n.
228쪽
LIBER II. de per xxiiij. horarum spatiuin in m. vj. aquariant, tepidae , coquantur ad mediae partis consumptionem addendo sub finem coctionis semin. a- nisi , cardui benedicti & liqui rit. an. 3 ij postremo colentur & reponatur colatura aa usum in ampullam vitream de qua singulis matutinis 3 vj. vij. vel viij bibantur calide & pluribus vestibus corpus
xegendo. . Residentiam & coquatur per sex horas in libris xv. aquae ad tertiae partis consumptionem tum colentur bis aut ter per cribrum Hippocraticum. Colatura recondatur in ampullam vitream qua vinum tenue & generosum diluatur si iis tempore. Alias s dolores quidam vinum con traindicςnt, eadem colatura cinnamomo & saccha-io conditur ad gratiam saporis. Secundum exemplum. 81. rad. EarZM parillae electae & praeparatae 3 iiij, macerentur in m iiij aquae sent .per xij horas, deinde coquantur ad inedias & colentur, utatur ut supra quotidie mane. Ex magmate in m. x.aquae cocto ad la ij consumptionem & declarato per duplicem aut triplicem colaturam, parabitur liquor diluendo vino idoneus vel saccharo & cinnamomo condiendus ad potionis usum.
Tertium exemplum. rad. chivae per orbiculos tenuissimos sectar gij infunde in m iiij aquae fontanae tepidae per diem naturalem,deinde coquantur ad medias di colentur
229쪽
x hac colatura utatur ad j vj vel viij calide. Ex
secundo eiusdem decocto in m x aquae ad tertias diluatur vinum , vel ipsum cinnamomo & saccharo condiatur. Vtriusque huius radicis decoctum in intemperie calida aut ulceribus internis est conuenientius; quod calore temperatum sit : Sicuti Guai acinum in frigidis crassisque humoribus e Dficacius. εToto sudoris spatio quod erit plurium vel pauciorum dierum ut xv. xx. aut XXV. prct eac
chymiae & virium modo. Si quando ignauior aluus fuerit,clystere tergente antea priscripto proritetur : purgatio quoque in medio & fine sudoris repetenda est, ut crassior pituita quae medicamenti attenuationem effugit nec in sudores solui potuit, sensim edueatur. Privatim etiam ex utero eiusdem cacochymiae reliquiae formulis ante praescriptis , sotuum, pessariorum & clysterum euocand quotidie: donec nulla omnino illuuies inde stillarit nullusque circae pudendum mador super-st.
Diarta denique euchyma & eupepta per sudores tenuior .humorique vitioso contraria instituitur ex pane albo bene fermentato coctoque& anisato:aut etiam frigidioribus humoribus virisbusq; vegetioribus,bis cocto : Ex carnibus animalculorum tostis,ut licedorum vitulorum gallinaceorum omnium & auicularum montanaru nemora-liu campestrium: Et fructibus siccis,ut passulis exa-cinatis, nucleis pini recentibus, aut lotis, caricis, auellanis & amygdalis tostis r Et initio pastus prunis damascenis elixatis & saccharatis. Et in m
230쪽
fine pastus conditura corticis citri & seminis ani-stifcenicvllicoriandri pr*parati, aut puluerc vocato digestiuo. t. Semin. anisi & coriand. praeparati an . 3 ij pulueris elect.aromat. rosat.3 j nucis musc. 8 macis an. 3 sicinnamomi interioris 3 il panis sacch. pondus duplu, capiat cochlear unum post singulos
Finitis vaeuationibus omnibus primo & secundo mense tum demum intemperiei relictis nudae delendae incumbendum est i siue communi, siue priuatae etiam, id lite per alterantia calida siccaque: tam sumenda, quam admouenda immittendaque. Sumendis autem quacunque consistentia remediis permiscenda sunt , tum semen augentia , quaedam, tum conceptum etia in iuuantia. Illius generis sunt alimenta & medicamenta calida, humida&flatuosa ut cibi quidem sint euchymi & alimentos: cuiusnaodi sunt bulbi,cardui,caules, cicera, fabae virides,nuclei pinei, pisticla, dactyli, ca- Ticae, auellanae, amygdalae, eruca, nasturtium &smirnium, mentha,eaque viridia. Modicamenta sunt ut satyri & eryngij radix, scincus, semen lini & erucae, allium, cepa coctae huius generis quaedam conceptum iuuant, qua dam a proprietate S tota substantia : alia astri gendo, retentricem facultatem uteri roborando qualia sunt puluis testiculorum verris, priapi tauri,coagulum leporis & cuiuslibet animalis, vulva leporis , rasura eboris, charabe & dexter testiculus inustellae.