장음표시 사용
841쪽
principes sunt illae duae a seroso crudoque humore ex certi bro puerorum humidissimo per febrem liquato effusoque. itaque pueris familiaris magis este solet , qui pleno obesoque habitu & aluo tardiori sunt : obestas enim & plenitudo habitus a voracitate est multique lactis ingluvie, sicuti alui durities & tarditas ab eiusdem non copia tantum: sed crassitie etiam ut pote
pituito si de melancholici, quod aegrius seriusque
concoquitur. Ex ea enim voracitate aluique tarditate , & quotidianorum excrementorum excretionis raritate, sero rum humorum magna vis
in cerebro aetatis causa humidissimo sensim eo n- geritur, ex vaporum multitudine a laete diutius morante ciusque excrementis: illi autem a libris calore liquati in neruos mollissimos alienique humoris capaces defluunt. Febris autem vehementia doloris qui dentitionem comitatur saruitiae respondet: praesertim in caninorum dentium egressu, ad nonum decimum & undecimum mensem. Praecautio conuulsionis huius quae ex vitio
Iactis est crassitie scilicet & copia , diaeta nutricis constet attenuante magisque tenui mature ante dentitioncm praescripta et puerique quoque rariori parciorique lactatione : sed exercitatione crebriori per cunarum agitationem , gestationem in ulnis, Emnoque contrare ore , utan
Sic enim tenuius parciusque lae Acilius citiusque dum concoquitur, feces sepius prodeunt cum vaporibus in cerebrum aliter ascensuris, a quorum fluxu tutior est spina per febres. Iain vero praesentis eiusdem & urgentis con
842쪽
uulsionis curatio a doloris lenitione inchoanda est de qua satis multa antea, moxque ad fluetis humoris revulsionem pro dueenda per frictiones totius eorporis, balanos & clysteres acriores, mitioresque purgationes, quorum omnium exempla antea
sunt apposita. Reuulsioni derivatio postremo tu genda est idque per errhina & apophlegmatisinos, nisi contra indicaret puerilis imprudelia. Proinde vacuatio ista humoris ab occipite totaque spina di neruorum propaginibus molienda est per olea digerentia , forasque euocantia, partibus illis sicuti axillis inguinibus caeterisque articulis diligenter inducenda: qualia sunt anethinum, vulpinum, muscatellinum, laurinum & lumbricorum: dcinde validiora, ut rutaceum, costinum,de spica,petroleum, terebinthinum, ex quibus etiam cum adipibus taxonis , gallinae, anseris, paucisque aromatis mixtis , ut piperis cinnamomi χinZiberis, castoreor fiant linimenta applicanda cum aqua vitae. Similis erit unctio ex mithridatio& theriaca
veteri, cum eadem aqua vitae earundem partium,
quae tandem lana succida eodem oleo imbuta tegantur. Balneum denique naturale sulphureum, bituminosum,aut artificiosum simili facultate concinnatum profuturum est: sed omnia in puerulo modice usurpanda. Atque ita conuulsionis puerilis infantium dentientium therapeia ex Hippocratis sententia expcdita videtur, de qua tamen subdubitare mihi contingit, num a nerui dentium radicem subeuntis phlegmone moueatur ob sympathiam cerebri vicinioris sic enim sauciatorum vulneribus si ante tempus cohibeatur haemorrhagia,conuulsio sequitur
843쪽
tur nerui inflammationem Huic autem conuulfonis speciei sola lenitionis remedia comparanda sunt antea capite proprio exposita , nisi fortasse phlegmones dolorisque inuicta magnitudo &con- . uulsionis funestus cruciatus ad gingiuae per scalpellum apertionem medicum cogat, sicque crudele malum crudeli remedio depellatur, a quo tamen nisi certissima mors immineat, temperandum Omnino est, ne a sectionis dolore noua fluxio & phlegmone immedicabilis proritetur. Idem autem anodynorem ante expositorum genus non capi tis tantum regioni, scd spinae etiam toti & articulis omnibus admouendum est, quibus locis nerui vasaque a carne magis detecta nudaque sunt: iisdem deinde lana sordida continuo impona
De epilenia. Conuulsionis species quaedam est epilepsia,neinpe uniuersalis & per interualla recurrens cum mentis sensuumque oblaesione. Haec igitur quia nω est perpetua non solum ab aliis tribus conuulsonis uniuersalis specieb' disteri tetano opisthotono& em prosthotuno: sed & particularibus et labracchiorum & crurum,αγκύλους vocant, tam rigide e tensorum aut contractorum ut inflecti nullo modo queant, quodque in utrisque mentis &sensus i tegritas persistat.1 pilepsia varia sortita nomina est, tum a sympto mater hinc enim morbus caducus vocatur quod aegri per insultum & accessionem concidante & e pilepsia quod sensum mentemque protinus Occu Pet & apprehendat: tum a loco: hinc comitialiS,
844쪽
88 IOAN. HUC HERI eo quod in comitiis hominumque coetu , vel ob terrorem si quid publice exponendum est , vel ob habitus densitatem , quo liquata dissiuat pituita,
maxime inuadat,tum a causa efficiente; hinc luna' ticus, vel quod motibus lunae humores excremenis
titios varianiis, vel quod qui interlunio nati sunt huic morbo sint obnoxii quo tempore scilicet coeli frigidioris nascentium capita percelluntur: tum a magnitudine, hinc sacer morbus: hρον enim apud Graecos magnum significat, & Herculeus quasi inexpugnabilis. Eodem sensu veteribus elephantiasis dicta aliquando est:tu ab iis qui hoc morbo satis pius aegrotare solent, hinc Hippoerati παιδίων νεισος puerilis morbus dicitur. Est autem epilepsa alias verus cerebri astectus & id iopathia, alias a fecitio eiusdem ex sympathia. Illa obstructio quaedam est dimidiata duorum cerebri sinuum postremi & medij, ab humore frigido, tum pituitoso, tum atrabitario: sed utroque flatuoso in eodem cerebro collecto : haec mordicatio quaedam est &vellicatio a vapore acri, maligno & venenato , ex sympathia duplici tum ventriculi ex lacte & alimentis corruptis & intestinorum vermibus: tum aliarum partium internarum exteruarumque , a quibus ascendens vapor vel nuda qualitas ven nata sensim in cerebrum eiusque membranas Obrepit.
SI epilepsa primis mensibus & annis inuaserit,
illa quidem soluetur mutatione pueritiae in pubertatem , cuius initium est a decimo quarto
845쪽
anno, cum mares hircire & semen emittere incipiunt , foeminae vero semen mensesque excernere incipiunt. Hac tamen aetate ex seminis excretione magis foeminae quam inanes iuuantur. Puerilis igitur epilepsiae materiam pituitosam , cerebri humida intemperie lactisque ingluvie & motuum importunitate collectam, pubertas calida siccaque incidit , terget, attenaat& resoluit. Est autem totum pubertatis spatium a decimo quarto anno ad vigesimum quintum aut trigesimum , ut adolescentiam etiam complectatur , prout citius seriusve pro caloris modo pueri pubescunt. Epilepsiae solutio
duplex est , alia proprie dicta per aetatis mutationem & temperamenti r alia per metastasim ut . in quartanam , haemorrhoides , varices crurum &podagram. Ista mutatione aetatis, si non sanetur, consenoscere & commori solet , nisi mutatione loci in contrarium id est calidum secumque soluatur. Nonnulli enim Arabum doctrina eruditi, septentrionales homines rarius, meridionales saepius epilepticos fieri contendunt , quod illi calore interno magis circumfluant , hi vero minus : tametsi caussa probabilior mihi videatur ex varietate cerebri substantiae , & excresementorum eius quibus septentrionalium capita ex coeli frigiditate magis quam meridionalium abundant. 'Mutatione quoque victus in calidiorem siccioremque solutio haec aceidere potest , quae calfaciat, tenuet & dispergat pituitam, sicuti & fru. ctiones, labores, inedia, animique hinplomata: venus tamen epilepticis nunquam conducat
846쪽
reditaria est;quaeque incipit a parte dextra cum clamore , stridore dentium, seminis eiectione, concussione vehementi, obliuione , spumaque circa os obliqiescente. ContraΘreuitas paroxysmi,paucitas leuitasque symptomatum eiusdem sine spuma,cum recordatione & verecundia, facilique accessionis solutione, per odorem plantarum acrium facilem curationem significat.
Pueris igitur epilepsiae species utraque, idio pathica & θ in pathica familiaris est : illa quidem ob
pituito si humoris flatuosique in cerebro redundantiam , ex ingenita eiusdem temperie humidiori lactisque voracitate: haec tum ob dentitionis laborem , tum ob lactis corruptelam & cruditatem nido rosam,tum obvermium morsum vivorum aut putrescentium etiam acrem expirationem. viui autem non solum intestinorum aut ventriculi morsu, sed materiae etiam putris agitatione epilepsiam commouent. Puerilis opilepsia idio pathica desinere aetatis inpubertatem mutatione solet: eius tamen curatio nequaquam in hoc mutationis tempus differenda est: sed a prima quoque eius origine prohibenda curandaque est. Prohibetur autem vel praeseruatur inter accessiones, tum nutricis victu
modice calido siccoque instituto, vinique & veneris vis interdicto, iracundia,& moerore deseclinato , purgatione denique humoris pituito si qui abundare in eadem videbitur: tum pueri victu parciori adhibito , rariorique lactatione , maiori exercitatione per agitationem in cunis & ulnis, si ingluuies sit r tum donique pharmaeia quae balanis utcunque
847쪽
792 IO AN . Huc HERI acribus si venter piger sit, clysteribus modice tergentibus & purgatiunculis antea expositis pituia tam excludat: tum denique setonibus, vel potius cauteriis ad ceruicis ortum admotist sed illa omnia reuulsionum gencra iustis interuallis sunt v surpanda: haec derio antia continuanda diutius sunt , sic enim quibus in capite ulcera etiam sponte fiunt , ab epilepsa tutos esse compertum est.
Postremo cerebrum roborandum est , & expungenda eius intemperies huiuidior topicis modice calfacientibus siccantibusque,quales sunt cu-cuphae idonco puluere farctae , & sumtus, ali quo assumenda ut pulueres cum lacte nuta icis, aut melle. Clysterum autem balanorum & purgationum puerilium materia formaque lapius est antea proposita.Nunc topicor u materia proponeada est. Pulvis pro cucupha. radic. & seminis pceoniae maris , galang. &cyperi, visci quere ini ana 3 iij. corticis citri, granor. alchermes, sandali citrini de calami arom ana 3 ij. solior. siccor.beton. verbenae, salutar, maiora nae, florum anthos & stoechad. ana 3j. nucismost h. inacis, & caryophyll. ana 3 si fiat puluis corone imo schato & serico rubro excipiendus, unde cucuphς duae concinnentur quas vicissim diu noctuque puer gestabit.
τὸ. mastich. corticis thuris, nigellae Romanae torrefactae & seminis coriandri praeparati anaue ij, cortic. citri, granor. alcherm. radic. & seminis
848쪽
nlspceoniae maris, calami arom. S schoenanthos ana 3j. nucis moschatae macis & cinnam. ana 3 si
trochiscor. galbae vel aliptae mos chalx Biiij.fiat puluis redigendus in trochiscos ponderis 3 j. singulos, cum terebinthina d suffiitum, quem naribus & operimentis capitis excipiet. Pulvis sumendus. v. cranii humani, vi sti quercini, ungulta alces sue asini syluc stris ana 3 ij. radi c. & seminis pCeoniae maris, rasurae eboris, cornu ceruini, fragmentorum sapphiri & hyacinthi, coralli rubri anas j. nucis moschatae, macis & cinnam. ana 3 si mo suchi optimi B si panis sicchari pondus triplum,fiat omnium puluis tenuissimus , de quo capiat bis aut ter per singulas hebdomadas 3 j. cum pauco
lacte nutricis vel potius ex melle.
Haec igitur cst methodus prophylactica epilepsiae
grassantis a prima infantis ad pubertatem Vsque quae nisi tum curetur, consenescere & commori solet: eius tamen incrementum ista methodo prohibendum cst. Curatio accessionis epilepticae . propria est constatque causarum eius subtractione, & pitui tosi flatuosque humoris e ventriculis cerebri eductione: tum per reuellentia remedia confestim adhibenda, ut frictiones validas totius co poris unctionesque colli praesertim dc spinae, articulorum omnium axillarum , & inguinum, ex oleis neruosum genus roborantibus, calidis nempe parumque astringentibus ut laurino , nardino , lumbricorum , terebinthino : tum per clystcres & balanos acres e tuin per derivantia ut
849쪽
79 IOHAN. HvCHERIerrhina & apophlegmatismos, continendo interim corpus sortiter & artus,ne vehementi concussione,aut laedatur aut debilitentur. Errhini materia est
rad. pyrethri,semin. staphidis agriae & Zinaib. an. 3 j piperis longi 3 si fiat puluis in nares perpennam insufflandus. Αpophlegmatismi quoque
materia est. theriaca aut mithridatium vetus,
vel medicamentum purgans , ut diaphoenicum palato obducendum , diductis interim dentibus inserto bacillo , ne etiam linguam violent. Phoenigmus quoque in acerbiori ac cessione scapulis & collo saepe applicandus est. Epilepsia puerilis ex dentitionis dolore ne cessario praecaueri non potest , curari autem a natura sola potest excluso ex gingiuis denter
placatur tamen a medico remediis an Odynis mollientibus & dentitionem acceleranti
Epilepsia a vermium vel vivorum punctu morsuque intestinorum &xentriculi tunicarum, Vel mortuorum putridis vaporibus cerebrum conscendentibus , eiusque tunicas pungentibus curatur vermibus ad sedem illectis , per clysteres dulces, vel iisdem necatis per unguenta olea Scemplastra amara acriaque ad umbilicum non ad os ventriculi admota, & subinde expulsis medicamento purgante. Sua etiam assumendis remediis ad verm cs necandos praeeipua vis est, de
quibus postea capite de vermibus. Epilepsia denique ex corruptela lactis nidorosa vel bilis flauae & aeruginosae copia, curatur proritata pri-
850쪽
inum vomitione quae alioqui noxia sit cerebro imbccillo idque appresso ad linguae radicem nutricis digito , vel titillatis penna anserina oleo illita faucibus , deinde frictionibus , Iigaturis artuum , clysteribus & balanis acribus: denique post solutam accessionem potionibus intemperiem.ventriculi calidam extinguentibus, ut syrupi de granatis acidis, de limonibus,myrtino& melino. Foris quoque regioni umbilici coratum
sandalinum dc unguentum rosaceum lota cum aqua rosarum utiliter inducentur.
De tonsillarum inflammatione. ADhuc duarum pueritiae partium morbi ex a-phorism. duobus vigesimo quarto dc vigesimo quinto lib. 3. expositi & percurati sunt: tum eius quae ab ipso natali die ad septimum mensem primumque dentitionis rudimentum excurrit: tum Cius quae a prima dentitione ad secundum aut ter tium itatis annum producitur: deinceps ex aphorica6. libr.eiusde morbi interiectae aetatis ad pubertatem usque, id est dua decimum, decimum tertium, vel decimum quartum annum,exponendi curandique sunt. Eius initiu antea suis signis definitum est prima lanugine in maribus conspicua, & in sceminarum pudendo: voce hircescente & libidinis titillatione : in sceminis praeterea mammarum e X tuberantia mensumque fluxu : Est autem varium ip Ium tempus pro varietato temperamenti &caloris natiui discrimine, ut ante scriptum