장음표시 사용
821쪽
medicatione, quae Vapores a capite reuellat aut ab eodem retudat,aut certe obstipatis viis intercipiat.
Primi generis remedia sunt' lucis & 1trepitus fuga, sensuum blandities, ut susurri, vox demissa,aquae t miter fluentis vel guttatim stillantis garritus , ca tilenae suaves, molles frictiones brachiorum tibiarum pedumque. Secundi generis sunt refrigeratio& humectatio leuior cerebri, tum per lotiones p
dum manuuque instante somni hora, ex tepido refrigeratium decocto ut solior. lactuc. cannar. vitiu, plantag. salicis,& trium floru comuniu:per odor turri aquae rosatae nenuph. lactuc. cu granis aliquot' c phlirae: per vapores naribus excaptos ex nodulo lineo repleto cotone qui imbutus sitdecocto seminis
lactuc. papauer.albi, hyoscyami albi: tum denique
fronti & temporibus applicanda unguenta ex adi- ὶ pe austrino cum lumbricis terrenis deeoctis &tabefactis. Nam frontalia anacollemata dicta,& unctiones frigidiores, ut ex Oxyrrhodin , v guento populeone, oleo mandragorae, humidistamis maximeque catarrhoiis infantium corpust lis sunt valde noxia.Tertij generis sunt tum iustula frigidis plantis alterata: tum strupus violatus, adiantinus & nu pharinus vel per se vel ex aqua simplici propinatus:frigidiores autem ut de papauere diacod ij, sicuti& electarium requies puerulis nimis inscula sunt. De panorom puerorum. ΡΑuores infantibus accidere selene ex ventriculi sympathia,maxime vero stomachi cuiuis est aesus exquisitissimus, vel annulo lacte oppressi, vel
822쪽
a vitiosis & malignis humoribus ex corrupto lacte vellicati. Ab isto enim doloris sensu imaginationes terrificas sicuti ex morsu punctuque vermiu mconcitari constat: sed & ex ascendentibus in cerebrum vaporibus cal ginosis melancholicorum humorum circa praecordia stabulantium , horrenda spectra effingi solent, iisque non solum somnus
turbatur: sed pueri quoque cum magna vociferatione,eiulatu & lachrymis excitantur, sicuti cotra a sanguinis vaporibus incalescens pueroru mens e X. hilaratur,unde in risum& cachinnum effunduntur. Pavores autem illi falsaque horrendorum speetrorum terriculamenta pueris non tantum dormienti bus sed vigilantibus etiam obrepunt, ob im in a-'tricis eorum facultatis vina maxima, nullo rationis quae nondum adest imperio comprestat. Hoc ipsum in adultis per somnii tantum feriante ratione clarissime elucet ex nocturnis eorum ambulationibus iurgiis loquutionibus disputationibus. In utrisque certe illa brutorum imaginationi similis est, cuius solo impetu sine ratione ulla aut causa manifestaealcitrare, saltare ipsa &cursitare videmus. Cum autem insomnia corporum humorumque costitutionem aut sensuum negotiationem diurna sequatur,illud quide primu corum genus omni aetati noscitum infantiae commune est: hoc adultorum proprium est,quartoque tantum aut quinto aetatis anno incipit,cuna rationis vis maior,rerumque sensibus perceptaru cognitio persectior est, quaru idolis pcr somnum imaginatrix facultas pulsatur. Curantur pavores mutata nutricis digia in enchymam N attenuantem, atque purgatione eius cacochymiae , cuius species perspecta suerit ex temperie,
823쪽
aetate, Orib., c5suetudine,colore S habitu deinde oppressio stomachi puerilis liberanda est redund tis laetis& alimenti proritata vomitione, digito vel penna oleo illita & in fauces inserta: tum lactis parcimonia & raritate, & retardato post laetationem Linuo supra horam cbnsuetam. tum denique aucta ante lactationem exercitatione ut gellatione in ulnis,& in cunis agitatione logiori maiorique. Quωd si a vitiosis humoribus ut pote pia tu ito sis melancholicis atrabitariis ista puerorum terriculamenta orta sint,illi ex praecordiis infantiu expellendi abstergendique erunt formulis purgantium autea saepe propositis.Vetmes denique si certa coniectura deprehensi sint,necandi & expellendi ut postea discebitur. De humiditate aurium.
P Verorum corpora recens natorum tam humi da molliaque sunt, ut ipsa eorundem otia quae adultorum durissima propeque lapidea sunt,uelutieerea sentiantur. Omnium autem partium cerebrupcr se humidissimu est non tam prohibendae inflaniationis causa, in quam ob perpetuos cogitationu& spirituu motus aliter pronum fuisset,ut opinatus est Avicennas, quam,ut alij melius, ardoris eoru dem temperandi grati a quo tanquam ab ebrietate prinei pes mentis Anctiones omnes perturbari aliter contigisset. Itaque cerebru ipsum tum pex se propriaque natura humidissimum, tum ob eximia molem de alimenti necessitatem,& subiectorum viseerum assiduam expirationem multis circumfluere excremetis solet,serosis & pituitosis,in pueritia praesertiat aetatum humidissima,& humidiutino
824쪽
68 1 o A N. HvCHRRI plurimoque utente lactis nutrimentz: maxime vero si lac ipsum serosius crudiusque sit, nu)rixque pituitosa & puerulus voracior. Prouectioru In Cn1m cerebrum siccius est minusque excrementotum, noob temperamenti tantum, sed victus quoque siccitatem,& laborum vehementiam atque emunctionis & excreationis industriam. Est autem vacuandorum cerebri excrementorum meatus naturalis
duplex: palati & nariuura. sed ille maxime secundum tusam est , nullique alteri usui dicatus, p er quemno solum med ij sinus, sed reliquorum etiam afflues illuuies, nulloque obstante obice in os diffluit.N,
rium meatus odorum in cerebrum seredorum pro- .prium receptaculum est, tantumque prioribus ce
rebri sinibus expurgandis subseruire potest; idque per angustissimas vias ossis cribri formis & processitum mamillarium.At aurium meatus excipiendis sonis mancipatus ab hoc vacuandarum cercbri sordium munere alienus ost, tum quod neque vicinus directusque sit: neque ad intimas cerebri lacunas exhauriendas pervius,Ideoque excrementorum cerebri per hunc aurium meatum tanqua non conuenientem viam , tametsi a natura iustituta vacuatio, ab Hippocrate tamen ut symptoma intem p ratioris cerebri statuitur. Haec cerebri excrementorum per aures spontanea vacuatio tametsi symptomatica, non est tamen
protinus prohibenda: sed talisper sinenda dum totam cerebri colluuiem emiserit, ne ea importune suppressa epilepsia aut apo plexia infantem opprimat. Quocunque tamen tempore ulcerationis aut
inflammationis periculum ex dolore imminere videbitur, sputrescere enim tandem solet pituitosa
825쪽
espuxio tunc cohiberi eam vacuationem decer,primum quidem nuti icis victu contrario,id est calido siccoque & purgatione redundantis cacochymiae pituitosae: deinde mitioribus pueri vacuationibus, ut purgationibus ante expositis & particularibus: siue euidentibus, ut per plicenigmum colio &scapulis assigcndum, & per ulcuscula incute capitis unguibus excitanda haec enim aetas aberrhinis & apophlegmatismis abhorret siue obscuris, ut per fotum ex sacculo lineo milio to resecto plenum & appositum toti capiti pluribus matutῖnis. Postremo topicis aurium meatus sedulo tergendus siccandusque est eiusmodi formulis. succi agrim.& absinth. ana S. iiij. vini albi se incit .rosat. colat. ana δ.j. bulliant leuiter, & deinceps instillentur saepe, diu noctuque in aures , abstersis prius auriscalpio sordibus crassioribus: tum
Sc. vel eadem iniectio fiat ex aqua mulsa: postea linamenta melle rosato obducta intromittantur Si tamen sordes contumacius haereant, nonnihil
Si dolor as acri defluxu molestior sit, oleum ex vitellis ovorum mixto pauco melle infundatur, vel quod in mortario plumbeo tantisper verberetur dum nigrescat. Quod si iam ulceratio subesse sentiatur post detersonem praescripta epulotica validiora ob duriorem siccioremque partis cartilagineam substantiam usurpentur,Exem pli gratia V. vini austerila .s .aluminis rochae 3.3. in huna
826쪽
77o IOAN. HvCHERI Iiquorem go stipium vel lana mergantur saepius, &ex iisdem ad solem siccatis linimenta fingantur,eademque hoc unguento obducta intromittantur,
butyri recentis j ij, scoriar ferri deetes insuis in vino rubro siccataeque S g. agitentur simul inmortario plumbeo pistillo plumbeo diligenter, &utatur ut dictum est. .
succi plantag.dc solani ana 3 iiij. tuthiae praeparatae δ si aluminis usti,sanguinis draconis ana j ij bulliant simul ad consumptionem ij R fiat iniectio. Denique,s vehementissimus a phlegmone i terna, & acri fluxu sne erosione tame & ulcere dolor excruciet,hic primum demulcendus est iniecto in meatum auris liquore ex oui album ine recentis. aqua rosarum & lacte muliebri diutius simul agitatis,vel ex album ine oui recentis cum rosaceo legi timo diligenter subacto,vel ex rosaceo cum tantilis Io aceti & caphurae, ut . .
V olei rosati j j aaeti rosati 3 ij leniter bulliant,
deinde adde caphurae gran. iij. Mucilago seminis psyllij & cydoniorum extracta ex aqua rosarum, per se & praedictis mixta prodes plurimum. Lenito leuiter dolore, lenientia & peplica soris circa auriculas & auris ambitum usurpentur, ut ex mucilagine, seminis altheae, maluae, lini, foenu-gra . extracta ex decocto florum chamarm. meli
Iot. & ficuum ad Si iiij butyri recentis,axungiae gallinae & anseris ana j j axungiae porci sine sale h ij. 'croci 3.j. iridis flor.3 si olei liliorum & chamaemel.
ana q. f. fiat unguentum. Nusquam autem nareo tica acerbissimis puerorum doloribus conuenient. ' ob.
827쪽
hΕ D I AE T. yVER. 'ri ob mollitiem corporum puerilium, maxime alterabilem: hinc enim veternosi aut carotici eua dunt sta in etsi ab adultioribus impune sortasse sua
s incantur ut si philonij Romani 3 ij olei ro
sati j ij diluantur & instillentur. Interea autem dum leniendo dolori & coquendae phlegmonae medicus studebit, molles clysteres & lenissimas purgatiunculas non omiserit. De Ombiliri instammatione.
VMbilicus Latinis, Graecis pars est or
ganica vasis unibili calibus constans , binis scilicet arteriis totidemque venis & vi acho. Tumor eiusdem partis pretier natura exomphalos dicitur,cuius multiplices ex causarum coniunctarum
varietate differentiae distinguuntur nomine impo- sto a materia quae tumorem excitat & ab ipsa par te, sic ἐντερύμφαλος dicitur ab intestino, epiplom phalos ab epiploci per ruptum peritonaeum fianesque nerveos. cpigastrii musculorum diuubias in umbilicum elapso , αἰριμέμφοιλet a sanguine veno vel arterioso, eoque vel rupta venadc arteria , vel alterutra vel utraque dehiscente& reclusa ob indecentem eorum vasorum nexum. sic hydromphalos ab aqua, πνευματέμφαλος. a flatu concluso , sarcomphalos a carne subnata, γύπτουφαλος ab abscessit.
Disterentiarum omnium propria fgna sunt.Nam ab intestino S epiploo tumor resupinato corpore subsidet: erecto vero & stante attollitur , estque mollis & inaequalis: sed magis ab intestino a quo etiam digitorum impulsu rugitus auditur. Ccc 2 .
828쪽
71 IOAN. HvCHERI Est quoque utroque concolor & indolens. Reliqui tumores sunt perpetui: a carne quidem durior &liuidus: a sanguine mollior & liuidior: a statu diffugiens prae tactu, & confestim recurrens: a sero di fugiens quidem , sed tardius recurrens: Abscessus species propriis signis dignoscitur. Porro quae ex his differentiis tumorum umbilici curabiles sunt, curantur ut enteroceles species ipsis affines, quae curatio paulo post explicabiur. Inflammatio quiadem umbilici accidere solet male praecisis secun- dinis vel colligatis indecenter ab obstetrice vasis umbilicalibus , ideoque ad partem dolentem affluente sanguine neque represso, phlegmone cogitur. Itaque praescripto nutricis victu frigido humi-dsque topica imponantur modice astringentia&frigida, Vt v.ol.rosa .vel myrtini J.ij.albume oui unius,cerus. lotae 3.ij.misce diligenter & applicetur:vel etiaouum integrum, id est, albumen cum vitello commixtu: vel nat embrochatio ex oleo rosito admixto pauco aceto vel succo plantaginis.In augmento ad .
des olei irini, vel anethini parem portionem cum rosaceo detracta cerusa vel .ol. myrtini & ros. ana ij.j. sarinae fabar. & linian.5.ij.ceruis B. iiij.cerae noul paru, misce & appli-
. centur continuando, donec totus tumor subsederit
dissbluta mater a.Licebit tame in statu olei chamet.& anethini par pondus cum rosaceo miscere,& cerusam detrahore.Quod si in abscessum mutetur suppurabilem,tunc pepticis erit utendum.
Entitio , dentium eruptio est ex sitis alveolis,' , ' aliquando
829쪽
DE DIAE T. P VER. 7 3 aliquando etiam totum eruptionis eorum spatium. Dentes autem osseae partes sunt masticationi dicaatae. Latinis ab edendo dentes: Graecis του. y. τες dicuntur. Partium ossearum naturam dentibus vendicat, sebstantiae eorundem durities, ab bedo, temperies frigida siccaque,& insensibilitas. - Durities quidem maior est quam caeterorum ostium. Itaque exerti intemperiem aeris dc potionis impune ferunt, cum alia ossa detecta nigrescant, livescant & cariem ducant: dentes quoque ferri aciem & ignis vim cum respuant, sola tamen irrigatione destillationum cerebri humidioris &ventriculi impurioris expiratione corrumpuntur, quod videlicet naturae eorum aduersissima sith miditas.Sic durissimi lapides flatibus austrinis expositi fiunt carios. Albedo quoque dentium maior est hominibus quam reliquis animalibus, sa- γ nis praesertim visceribus & victu temperanti utentibus. Eius tamen gratia perire solet ingraue- . scente aetate , sicuti in reliquis animalibus , exceptis equis. Frigidior quoque est dentium quam aliorum ostium temperies et neque tamen a frigore mediocri, siue actuali siue potentiali tam celeriter laedi solent, ob insignem substantiae ipso rum densitatem, & intemperierum aeris & potionis consuetudinem et quin potius eo conseruantur per crebram lotionem aquae mediocri- , ter frigida ,aut vini. Verumtamen ab exupera ii tandem frigore insigniter laeduntur ob extinctionem exigui admodum ipsorum caloris. Sensus denique dentium proprius nullus est, sicuti nee aliorum ossium, quorum omnium securitati contra causarum externarum impetum, abdito situ,
830쪽
7 Io AN. Huc HERI sarnis tegumento & substantiae duritie consuluit
natura, neque senxire ea voluit ne corporis totius vectura. illi molesta esset, sicuti neque deotes, ne mutuus per mansum attritus esset ipsis dolo rifieus. Dolor itaque circa dentem dentis non est, sed nerqi proprius radicem eius cum vena & arteria subeuntis exiguo foramine,aut partium. Vicinarum ut periostij dc gingiuarum. Itaque evulso dente dolor eiusdem cessat vacuata scilicet dolori materia aut diuulso neruvlo. Pulsatio quoque est arteriolae neruum venamque comitantis & ferientis in radice dentis ubi inflammata est: ab eodem neruulo sentitur vehementior alteratio dentis ad quem per poros directos peruenit. N6n sentitur autem limatura aut fractura eius quae neruo non adigitur. Sic ergo dentes ossa esse constat a quibus etiam in multis dissident : tum quod non videantur cum aliis ossibus oriri in prima conformatione: tum quod
eorum incrementum perpetuum sit multis tamen mutuo attritu consuinuntur & conficiuntur aliorum vero ossium desinat ad vigesimum quintum annum e tum quod excidere & renasci putentur : tum quod ut reliqua non crementur:
tum denique quod omni modulla & pinguedin careant quia durissima, ideoque a canibus sicuti a-
Dentium procreatrices causae sunt quatuor Omnium naturalium instar. finalis triplex: Masticatio& comminutio ciborum solidorum: distinctio sermonis & vocis articulatior discrimen saporum una cum lingua & palato. Falsus enim est & brutorum tantum proprius armorum usus dentibus humanis attributus