장음표시 사용
221쪽
r dicentuν, in evuls φ suribo radicibus donatae apparent, plerumque mullita, fvimouet, ε sive bina vel a multitudine harum propaginum,
vil a similituditis cum polypo piscet , qui pluribus eirrhis prominentibus instructu σst , polypi votamur. iam discriptum fuit hue mali
genus i ii l sequontibus t δε--δεσαν iis isse , ex nisdis carailagis c ωrti ginis nabet alia lictio a demiaea vehu cu*ωlia, edi' ari spiritum ea. ν nil M Dων progreditur, M mollis es I ubi vera I risum arnabit , νε--uit. O,seum. Divitur, o . dum δε-φ. Iunis. Deinde adhuc alias quatuor species polypi narium reetnset, duritie majori tantum sere divertas , Hi quod in majorem malignitatem degenerantes ad caret nomatis indolem
jam accedant . Celsus autem notavit, quandoque etiam in fauees polyposo rium prominere to dicens: nax sis vero es caruscati . modo alba , modo, rubra, qu- .arium inbus in Oret, . modo M Disa leaedens uarem ampleo, m do retro po id fomes, quo Disi1us a nara s M fauces descis . . adeo ι scit, ut post uvam ω pio possit, frangula γε semirem, minime ausim, ais eum uis. Cum autem tales polypi evulsi umilem fabricam demonstrent , ac in membrana mucosa narium ea va investiente observatur, vasa similia, nerisve 3 librilis. Tryptas mucaginosas habeant cy , videtur concludi poste , nihil aliud esse . nisi hujus membranae mucosae fungosas degenerationes. Hoc ulterius confirmatur, dom in cadaveribus illorum , qui polyses nam
rium antea laboraveram, talas excrescentiae membranae it Iius mucolae imventae fuerunt. Me io muliere , eui ante biennium ex nare dextra pro
minens polypus , similisque pone uvulam emergens , evulsus iderat , dcruae paullo inte mortem de nova quadam molallia in naribus percepta is uerat conquesta . diffracto sinu maxillari similis polypus inventus fuit, quamvis minor Ila & MFθλων tri in antro Higmoeiano cadaveris publiee dissecti polypum invenit, da in muliere, quae a malae tumor. , dc gingiv rum excreseemia masgna pessime habebat, post exerescentiae am-νutationem , di dentium molarium aliquot evulsionem , in ostione facta, ruae ad ea vum antri Higmoriani penetrabat, sequentibus diebus minim igito plures Dolypos extrusit. Forte membranae, cryptia talibus mucos plurimis instruthae , facilius in talis exerescentias duenerant . Me vesica urinaria, cuius interior superficies glandulis mueosis instructa est, quandoque similes tales exerescentias mordosas habet , pertinacis saepe lichuriae causas , si prope collum vesieae haereant i a lPer varia autem narium internarum loca suis radiei a dispergi tales p lvos, docet figura polypi utramque narem obturantis, simulque duplic. prominentiae iα fiucibus protuberantis, feliciter evulsi, quae habetur apud
Tui um b . Ubi fimul notandum , quod & venas per polypum hunc dispertas
222쪽
dispersas invenerit, di omnes ejus propasines membranis velament, tecto viderit; sub quo continebatur conereta patuita, in plerisque mollis, & petilueida, in aliis dura, ac opaea instar corni adustir ex quibus modo dicta
de polyse narium natura pulchre eonfirmantur. Posse autem polypum in his narium cavis radicatum. mole dein auctum, respirationem. & deglutitionem impediri satis patet: & tristissimum talem sum vidit Guberrimia Boeotia ius in homine, ad quem a Chirurgo lata urbano vocabatur, qui, licet caeteroquin satis peritus erit, candide sit batur , se isnorare, qua morbo aeger decumberet . Animam fere agebat miser, jam Iam lataeandus , eumque maxillae non sine molestia deductae erant, in conspectum venit lingua , informem lividam mastam carnean reserens ; qua depressa, aliud occurrebat corpus , quod primo aspectu vix distingui poterat: verum patuit accurato examine , esse velum pendulum palatinum versus anteriora pulsum, sc ut quam proxime ad dentes anteariores accederem Cum ex historia morbi praegressa satis pateret, polypum, ex nasi posterioribus foraminibus descendentem , velum pendulum versus anteriora protrusisse , nihil superesse videbatur , nisi ut velum illud pe dulum discinderetur , & deinde polypus tolleretur Nel integre , vel pro parte saltem , ut levaretur aeger . Verum , dum se huic operationi perfuriendae accingebat Chirurgus, miser aeger suffocatus periit. Antequam ergo in tantam molem excrescant polypi, tollendi sunt et quod satis commode m , si ta nares, vel pone velum palatinum prominuli, is ei pe prehendi Vssint; tune enim, saepe absque magno dolore. vel haemo rhagia , uti testantur observationes Medi eae , evali possint. Hoc facto aluomine, multa aqua diluto, per nares attracto siccantur fungosae polyporum reliquiae, cum aliter saepe repullulent, uti frequenter contingit.
Ubi vero se haerent poIypi, ut commode prehendi nequeant, i vel, hIs evulsis, illorum adhuc reliquiae supersunt, an tentari posset illa methodus, quae apud Hippocratem te deseribitur sumehat nempe spongiam talis erassiis mei, ut naso aptari posset et dein contortam, S lino Aegyptiaco cireum v lutam , ut durior esset, quadrupliei filo lineo alligabat, Iic ut unumquodque filum cubitalem haberet longitudinem. Deinde quatuor his filis in unum principium coactis, sumebat tenuem virgam stanneam , quae altera sui parte soramen harabat transmittendis quatuor his silis simul unitis aptum. Per nares dein virgam stanneam in os demittebat aeuta sui parte , atque illam arreptam trahebat, donee pHncipium filorum apprehenderet. Dei nade specillo bisulco sub uvula demisso sustinebat Mee nia ; ne , inter tra. hendum, illa aut velum palatinum lactrarentur, seque iussit fila obnixa trahendo polypum eduei. dum nempe spongia per nares traheretur in fau. ees, atque in hoe itinere averreret illa, quae in his lacis haerebant, oia stacula . Hanc methodum postea adoptaverunt edebres Chirurgi, sed hoe discrimine, quod chordam , qualis setaceis adhiberi solet, digito pone stritiam pendulum palatinum dueerent , illamque renui ' in eurvo sere pe per
223쪽
aso, alterum ex ore penderet. Μota chorda poterat alteri polypus , &dum suppurantibus inungeretur illa cordae pars, quae in nasi cavo mane. bat, leniter consumi. Similem fere cautelam adhibebant, dum eorda trahebatur, ae Hippocrates jusserat, ne velum pendulum laederetur s. l. F , cile autem patet , tantum sic tolli eosse polypos vel illorum reliquias, quae in narium proprie dicendis cavis haerent; omne enim , quod in an-: tris Higmorianis, sinu bus hontalibus, aut ossis sphenoidis cavis haeret, hac methodo auingi nequit. ΜUSCULos ossis HYOIDIs OMNES, v EL ALUUos. DeglutitionIs hist ria in Physiologicis tradita te docet, quam numerosi musculi ad illam peris ficiendam eoncurrant , quorum plures ossi hyoidi inseruntur . Si ergo inoflammati fuerint quidam ex his musculis , vel convulsi , aut paralytici, patet, turbari debere deglutitionis assionem, & quidem variis modis pro diversis musculis affectis, quorum usus. ex Physiologi eis erenitis , docere poterit, quinam ex his laeu suerint, dum attenditur, quisnam in deglutitione perficienda inveniantur impedimenta , & quo deglutitionis tempore
haec occurrant. Idem jam de PHARINGIS MUSCULIS, OEA OPHAGEO, ET Iestus ohs OPHACI AUSCULO verum est. ΜusCUL Os LARYNC1S EXTERNOS, INTER Nos, CoΜΜUNES , PROPRIO S. Asperae arteriae extremum , concursum cartilaginum binarum Arytaei notis
don, & incumbente epiglottide iactum, una eum suppositis cartilaginibus thyroidea , & cricolaea, ad laryngem pertinet. Notum autem est ex Anatomicis plurimos musculos omnibus his partibus assigi, quorum quidam externae, alii internae memoratarum partihm superficiei adhaerent, & dilatandae, vel araan. dae glottidis rimae pro vocis modulamine serviunt; uti etiam ad plures alios
usus in Physioloaia descriptos . Uerum & ab iisdem partibus alii muleutioriuntur , in vicinam pharyngem v. g. inserti , & deglutitioni servientes. Praeterea novimus , inter deglutiendum totam laryngem attolli, & dein iterum deprimi per musculos ad hane rem destinatos. Poterunt ergo& hies milia main obtinere, ae modo de ossis hyiadis musculis dictum fuit, & p riculosissimae quidem anginae oriri, uti postea ad g. Sox. patebit.
teria aspera dicta segmentis orbicularibus cartilagineis, parte pollica abscissis, atque idi loci membrana valida completis, constat. Sed & ipsa haec segmenta cartilaginea vinculis musculosis interpostis junguntur. Poterit ergo inflammata haec membrana, & tumens liberum aeris ingressum in pulmo nem impedire, sicque respirationem laedere; 3: ab eadem causa etiam de glutitio turbabitur, dum per sophagum deglutita descendentia aceumbenteis asperae arteriae posticam partem membranaceam, inflammatam . & dolentem irritant ; usi enim dum inter deglutiendum una cum larynge aspera arteria sursum trahitur. De anginae hac specie postea φM . agetur.
. EscipuAGI MusCuLu M. Ex deglutionis historias nim notam est, pharyopera
224쪽
dilatari varἱIs mustulis, ut deglutienda facilius ejus cavum Ingrediantur ; de Inade , huc pulsus deplutiendis, & oesophasi initium inpressis, sirinoi musculum
oesophageum, qui ab utroque latere cartilaginis ericoidis ortus oesophagi otiis ficium amplectitiir, & extrorsum ambit: ud deglutita , in oesopnagi tubolam haerentia, non descendunt tanquam per infundibulum proprio pondere an ventriculum, verum fibris mustularibus, tam orbieularibus, quam longitudinalibus musculosam oesophagi tuni eam constituentibus promoventur Melubricam, mucoque madentem hanc viam. Faeile ergo patet, musculis his inflammatis, vel & eonvulsis, uti toties in hystericis mulieribus fit, degluistitionem impediri debere, uti postea pluribus ad s. go dicetur.
Ut enim & respiratio, & deflututio exerceri polliant, patulae re' uiruntur viae, quae aerem, vel deflutienda admittunt. & mobiles debent esse partes, ruae varios illos motus ad has iunctiones requisitos perficere debent. Glx ularum ergo circa haec loca dispositarum tumores inflammatorii, suppuratorii, seirrhos &α vel arctando mole sua vias, vel impediendo liberam adeo numerosorum hie musculorum actionem,& respirationem, & deglutitionem laedere possunt, uti facile patet . Verum parotides, & reliquae salivales 8landulae, se tumentes frequentem satis anginae causam faciunt, & curata dissicillimam quidem, si in seirrhoiam indolem degenerent. Cryptae illae mucosae in pharynge, oesophago, larynge, aspera arteria haerentes, ob structae, & iumentes eadem producere possunt mala, dum simul, his paratibus male affectis, debita muci secretio, omnes has vias lubricantis, deis ficit. Glandulae vagae dictae, quia variis, nec certis semper locis dispois stae inveniuntur , hue etiam spectane, uti & aliae , quae parti posticae oesophagi circa quintam thoracis vertebram adjacent, a Vesalis, & Morga. gno aescriptae. Verum de his plura dicenda erunt ad 797., quando de angina scirrhoia agetur. Reseruntur hue, & thyroideae glandulae , eartilagini eiusdem nominis ineumbentes; verum tamen ab illarum tumore, nisi admodum magnus, Sedurus si, non adeo poterit impediri deglutitio, vel respiratio, cum in e terna parte colli ponantur, & subjectae cartilagines satis resistant, ut Ia oneis eqmpressio inde fieri nequeat. Si vero immani tumore , vel acer tione eum vicinis partibus . Iaryngis in deglutitione motum impediant, poterunt, & deglutitionem faedere. Rarius autem hoc continsere evincuna Tyrolenses, & Cameolae incolae, qui ingentes in colli interiori parte tu. mores absque multo malo tota sua vita gerunt.
S. 7. . qua historia 78 s. ad 789. persecta apparet ratio
Τὰ tam multiplicis, improvisi, de funesti saePe eventus,
ando vel dolore, vel impedimento, vel utriusque simul concurrentibus deglutitio, vel respiratio laeditur, angina vocatur generali nomine talis morbus, si causi nempe illius supra stomachum, & pulmonem haereat, Uerum
225쪽
ax anteeedentibiis patule, quam multiplex ille morbus esse possit, dum vel tu. morem conspicuum comitem habet, vel absque ullo tumoris interni, vel exterani signo aggreditur, plerumque tune periculosissimus, uti dictum fuit. Quae autem cum tumore est angina, diversa iterum est ratione materiae tumorem se. cientis, Oedematosae, innam maioriae&c.; atque iterum ratione partium adeorname rosarum, quae ἡeglutitioni & respirationi serviant ,& per illos tumores laedi, vel impediri possunt, sicque nova ejusdem morbi varietas exsurgit, admo. dum multiplex. Cum autem observata medica doceant, inflammationes, catar. rhos, oedemata, convulsiones subito varias corporis partes quandoque occupare, ab ue signis ullis praegressis saepe, patet ratio, quare aliquando tam improvisa sanissimos caereroquin nomines angina corripiat. Simul etiam intelligitur rctio funesti toties eventus in hoc morbo, dum nempe tumores subito nati, inprimis circa laryngem, omnem aditum aeri per asperam arteriam in pulmor s de ne gant, sicque citiis me aegros strangulant: vel etiam dum glandularum hie posi. tuum tumorea in scirrhos nulla arte saepe resolvendos degenerant: unde fero aeque certa pernicies imminet, quamvis non tam subito tale malum homines de medio tollat, sed sensim increscente tumore respiratio impediatur, vel transitus cibi, & potus per oesophagum tollatur, donec lento marasmo, Tantali poenas diu experti, miserrime pereant.
S.7so. Uum vero tam varius ille morbus si, tam varium essectum producat; variaque adeo remedia, Sc artem medendi postulet, quantum brevitas hic necessaria permittit; eum recenseri necesse est.
Quamvis autem scopus fuerit, hoc loco tantum agere de morbis illis aeuistis, qui singularem inflammationem inducunt huic, illi ve organo, & ab ejuxiunctione laesa nomen accipiunt i vide S. 77o. I; adeoque de toflammatoria angina tantum hic dicendum foret, tamen cum sub eodem nomine adeo diversus ni e morbus sit, tam varios esselius producat, &diversam adeo, imo & oppositam quandoque, medendi methodum requirat; conducet & de aliis anginae speciebus agere, quae vel absque inflammatione sunt, vel inflammationis varinos exitus in suppurationem, scierhum, vel gangraenam pro sua causa materiali agnoscunt. Recensebuntur erga breviter variae anginae speciei, quatenus nempe harum diversitas a natura tumoris, organa deglutitionis, vel respio rationis impedientis, dedueitur. Illa enim hujus morbi varietas, quae a locis Per hos tumores occupatis pendet, non adeo multum mutat medendi methoodum , licet prognoss diversa inde pendeat, δc magis . minusve periculosus idem nomine morbus sit, prout has, illasve partes oblederit. Sive enim larynx in. summata fuerit, & strangulationis imminentis periculum secerit, sive in pha. roge simile ninium haerens deglutitionem impediverit , eadem curatio requioritur, nempe inflammationis praesentis resolutio. In priori tamen casu insens discrimen postulat, ut simul & semel validissima adhibeantur remedia ; quibus smilia, sed leviora, in posteriori easa applicari pariter debent, uti postea patebit, ubi de angina inflammatoria has partes occupante dicetur ., in diversia vin his anginae speciebus singularibus capitulis nunc agendum erit.
226쪽
s. 7ys. ' ina aquosa , oedematosa , catarrhoia tenuis , est x impedita , vel dolens respirandi , vel deglutiendi exercitatio, cum tumore Imphatico partium, quibus illa fit, vel
Quando tremor albus, aquosus, frigidus, absque inflammationis validae
comitantis signis, occupat illas partes, quae deglutitioni, vel respirationi erviunt, vel in vicinis locis similia tumor natus horum organorum lanoctiones turbat, dicitur adesse angina aquosa , vel oedematos a. Raro maagnus dolor hanc speciem anginae eomitatur; quia, uti ante dictum fuit, Oedemato sis tumoribus proprium est , ut indolentes sint . Si autem quis dolor adiit, ille plerumque tantum a distractione partium per hos tumores facta nascitur. In debilibus, pallidis, Leucophlegmaticis, in quibus totum sere corpus frigido, & inerti tumore turget, quandoque talis angina obseris vatur; in reliquis apparet fere nunquam. Uvula tunc plerumque elongata, pellucida sere, aggesto humore aquoso turget, tonsillae quandoque pariter tument, pallidae omnino. Verum & in vicinis partibus similes tumores nasci poterunt a variis causis, uti statim videbimus . Huc etiam resertur CATARRHos A TE Nuis. Uti enim dictum suit ad s. gr. catarrhi sedes est membrana illa, mucosa, quae nares anternas, si ces, oesophagum, asperam arteriam &e. investit; atque haec memhrana, dum catarrho laborant homines , tumet, tenue, & saepe acrius liquidum, plorat, quod nares excoriat, & vieina loca. per quae depluit, irritat. Si ergo illa membranae pars, quae uvulam, pharyngem , tonsillas &e. inve- sit, simili assiciatur modo, deglutitio laesa erit; si laryngem, vel asperam arteriam idem morbus corripiat, eum molestissima tussi, impedietur libera respiratio . Evidenter hoc apparet, quando catarrhi epidem ce grassantur, tune enim quibusdam tonsillae tument, aliis molestissima tussis adest , aliis qui obtuso dolore capitis tum phrenit uuinis sensu laborant, a tumente eain dem membrana in sinu bus frontalibus , uti admodum probabile videtur. Imo in quibusdam manifeste observavi, per varia membranae Schneideria. nae loca eundem morbum successive oberrasse; & pro diversia te locorum varia dedisse symptomata ; quae tamen omnia eadem curandi unethodo,
de qua postea, tolli poterant. Quamvis autem levis, & quasi superliciaria
hujus membranae inflammatio saepe in ea tarrhosis illis morbis observetur; cum tamen iacile resolvatur illa, nisi perversa curatione exasperetur . Neopiam tenuioris liquidi, in initio saltem eMarrhi I plorent hae partes sad hanc anginae speciem potius refertur, quam ad inflammationbm, qua*lonpe pejoribus stipatur symptomatibus, ingens dilcrimen habet, & longe validiora remedia requirit.
227쪽
Dum aquosa colluvies in corpore aggregatur, illa non haeret In vasis aristeriosis,& venosis, per quae jugi motu moventur fluida, sed in cavis maj ribus, & minoribus eorporis agsregatur, uti postea patebit, quando de Hydrope agendum erit. Verum quidem est, vasa arteriosa lymphatica polle o strui eitea fines suos , immeauili reddito liquidi, quod per haec vasa natuis raliter movetur, adeoque & ab impetu liquido obstructos fines urgentis posse diurari, & tumere, unde a distentis his vasis liquida pellucido tumor lymisphatieus in his partibus nasci poste videtur . Sed tune adesset dema oludum, sive vera inflammatio in vass arteriosis minimis, liquida colorata , ut serum sanguinis, eiusque pariem rubram, non admittentibus ; de quo videa tur illa, quae in Commentariis 1. 33o. notata sunt. Simul autem pater, tale malum ad inflammatoriam anginam referendum esse. Agitur autem hic potius de lymphatieis tumoribus , 'quae in cavis naturalibus harum partium
ab aggestione liquidi saepe immaniter dilatatis, haerent. Tales fieri posse in
tunica cellulosa, quae musculos in his locis politos, illorumque fibras investit, patet ex illis, quae in Hydrope, anasarea dicto, observantur, Ze uvula quandoque tali tumore albo aquoso obsidetur. Verum & numerosi in his laeis sollieuli, in quorum eava lectetus ab arieriis liquor dat mucum omnia haec loca lubricantem, obstrums illorum emissariis, si e dilatari posse vide tur, & aquosos talea tumores facere. Ubicunque ergo reconditur, & exceranitur secreta arieriis lympha, si ejus resorptio per venas bibulas , vel ejus
exeretio per emissaria impediatur a quacunque clemum causa, tales tumore
nasci poterunt; sive dispersi per membranam Ollulosam, sive in cavo quoadam naturali, aucto per aggestionem liquidi contenti. Celeberrimus Boere a -- in nobili virgine talem tumorem vidit, qui ab osse hyoide ad se pulae
aeromium usque totum colli latus Oeeupabat, & mole sua liberum musculorum accumbentium motum impediebat. Divisis scalpello integumentis enuniseleabatur. ille umor, atque apparuit. liquidum limpidum , utcunque lent scens, membrana satis te ei inclusum, hune tumorem eonstituisse. Similem vidi tumorem sub musculo mas otheo haerentem, magnitudine ovum colum. binum aequantem: & plures tales calas apud collectores observationum H diearum inveniuntur.
S. 7 I. TI I pro eausa agnoscit quidquid exitum liberum Imphae
V . impedite eorum vero est numerus ingens, & divertitas. Compressio venarum quaecunque, in quas forte earum glandularum emissaria se evacuant : obstructio nata in ipso solliculo glandulaea gypso, Pituita, lapide, fungo, '& similibus ibidem enatis , obstructio ficta in ipsis emissariis a causis eisdem: compresso eorumdem Iocorum; frigus finibus excretoriorum meatuum applicatum, debilior hi uim cucumactio. Lymi
228쪽
Lymphae ex arteriis secretae aggestio causam materialem talium tumorum constituit: ouidquid ergo impedit lymphae exitum liberum, causa horum tumorum eue potest. Uerum lympha haec vel per venas resorbetur , vel libere exhalans in oris, faucium, Iuryngis, oesopha i cava, di matur corpore, aut in cavis quibusdam collecta , her emissaria dein emittitur . Quidquid ergo lymphae resorptionem, & retorptae per venas motum iminpedit, aut ipsum glandulae cavum, vel ejus e starium obstruit, poterit nis tumoribus originem dare. Unde patet, harum causarum ingentem quidem numerum, & diversia tem esse, sed interim tamen ad modo dictas
CoΜPREssio UENARU Μ QUAECUNQUE &e. Quando de contusonis cura. tione agebatur, probatum fuit, effusos valis ruptis humores, ii his
ea vis naturalibus, vel morbosis collectos, sensim dissipari , dum attenuati'. resorbentur osculis venarum bi hularum in o moi corporis superficie externa atque interna hiantibus: unde Hipporeares, uti ibidem notatum suit, di x
xat, carnes attractices esse ex cais extrinsecus. Uerum , ut venae illae bibulae resorbere possint contiguos humores , requiritur, ut se evaeuare
possint in majores ramos, sicque per hos resorpta lympha redire possi ad cor. Ubi ergo compressae fuerint venae, impedietur haec resorptio; dum interim arteriae exhalantes pergunt lympham expellere in ea va majora, & minora a corporis: fiet ergo aggestio lymphae non resorptae , & tumebunt distentae hoe liquido partes . Forte etiam glandularum hie positarum emistaria in venasse evacuant: plurimae enim circa haec loca disponuntur glandulae, quarum emissaria nondum detecta sunt, licet similis apparatus in his videatur adesseae in illis, quae excretorio ductu conspieuo secretam a sanguine arterioso lympham eructant, quales sunt glandulae maxillares, sublinguales &e. Puticherrimum experimentum insiluit L erus sfJ, quo directe probatur, eo pressionem venarum tumores tales lympiraticos in glandulis effeere. Venas iugulares subducto filo ligaverat arcte in ea ne vivo, & post aliquot horas partes omnes supra ligaturam miro intumescebant modo , &. intra biduum canis, quas angina su ocatis . Interiri. Toto autem hoc tempore lacrimae ubertim fluebant, & copiosissima saliva ex ore stinabat, aeque ae si hydrar. . gyro assumto salivationem pateretur hoc animal. Post mortem animalis dum cutim a tumefactis partibus separaret, eredens se sanguine extra vasato turispida inventurum omnia, mirabatur , quod nullum vestigium, vel colorem iere, sanguinis observaret, sed musculi omnes . & glandulae sero limpido maximae distentae, di admodum petive idae, apparerent. Atheromata , sle
tomata, similesve tumores circa haec Ioea nati, comprimendo vicinas v nas mole sua , aquosam anginam sic facere possent. OPSTRUCTIO NATA IN Ipso FOLL CULO GLANDULAE &. iave enim
in ipso eam glandulosi sollieuli, sive in ejus emissario, haeserit impedimen. tum, quod liberum exitum secreti glandulosa fabrica liquidi impedit, effectuaerit idem; nempe accumulatio lymphae, di partium harum distantio. Externam
229쪽
compressionem idem efficere posse, satis patet. Nunquid se eonereto ire..eutaneis solliculis liquido, quod illorum fabri ea ab arterioso satisvine secreatum fuerat, magni tumores nascuntur saepius. Lentescere posse liquidum in his sollieulis retentum, satis docet mucus, qui sauces, & os internum Alubricat, ex cryptulis mucosis harum partium prodiens. Cum autem miniis marum glandularum fabri ea non adeo distincte sensibus pateat, ex majorum partium, in quibus simi fis structura deprehenditur, cognitione hoe melius intelligi poterit. Cystis felle a secretum arteriis per tunicas dispersis liqui. dum , etiam ex hepate peculiaribus ductibus allatum , ea vo suo recipit , colligit, 3c deinde per emissarium suum demittit. Verum observata numerosissima evincunt uti postea patebit, ubi de Hepariti e & Ictero agetur eollectam in ea vo cystidis sellae bilem lentescere posse sic, ut per ductum 'cysticum nulla vi exprimi possit, calculosas his concretiones fieri &c. , quae similiter bilis exitum impediunt. Cyllis autem fellea non inepte exprimi L. illam labri eam, quae solliculis glandulosis tribui solet, in quibus nempe cava membrana, arteriolis illam verreptantibus, secretum a sanguine liqui. dum reeipit, colligit, & per emissarium suum educit: unde admodum proababile videtur, in glandulis, earumque emissariis, similes obstructiones naici posse, a gypso, pituita, calculo &c. Docuerunt autem observationes, reis vera talia in quibusdam glandulis ei rea haec loca dispositis haesisse impedi. menta. Unum alterumve hujus rei exemplum Udurcisse sufficiet. Homo. dum hyemali tempore per mare iter faceret, valido laborabat catarrho, qui diutius solito amigebat, & aliquo tempore postea durum tumorem sub lingua natum obseryavit, estea aperturam ductus whartoniani. Mansit per septem annos ille tumor, absque magna molestia , nisi quod doleret locus, dum catarrho corripiebatur. Postea saepe subito incipiebant tumere omnes gla dulae circa haec loca dispositae , simulae in prandio, vel coena primum cere visiae hauctum sumeret, tumore tamen brevi evanido. Octavo autem anno, praegressa vertigine, incepit locus affectus subito tumere, deperductus Whartoniani aperturam pus exire coepit e lappressa dein subito puris evacuatione tumor augebatur, eum imminentis strangulationis periculo. Iahis angustiis mansit aeger per quinque dies, eum incredibili salivae profluvio, tu neque inciso doco eductus ibit calculus albicans, sed viridi pur lenta materia tectus, figura sua, & mole fabam equinam reserens, pondeo re aequans septem grana, atque in superficie sua habebat manifesta vestiagia capillarum quali vasculorum, quae contiguo ipsis calculo , & adhue molliori, has notas impresserant Igl. Similem caleulum ex linsuae radi ince prodiisse in alio aegro, ibidem pariter habetur, pleraque similia exempla apud auctores occurrunt . Quando de ealculo postea agetur, patebit , vix ulla corporis loca a calculosis coneretionibus immunia esse, atque iatenuissimis etiam humoribus ealculi rudimenta haerere posset adeoque non mirum videbitur, etiam in his locis talia observata suisse.
230쪽
srigus aeris arteesolarum exhalantium in corporis superficie oscula . docu - runt Sanctorius, de Gorter, aliique, qui de statica Medicina scripserunt et experimentis enim directis invenerunt, perspirationem insensibilem dictam minui, dum subitum, & insolitum frigus partes corporis amaret. Verum omnes partes oris interni, saucium, laryngis, asperae arteriae &c. perpetuo rore, ex ultimis illis emissariis exhalante, madent & se ventur;& longe plus perspiraro videntur, quam reliqua corporis externi superficies Dum ergo in his locis ultimi illi meatus excretorii frigore stringuntur, vasa, quae liquidum exhalaturum adserebant, auctis circa Mes restilentiis , magis dialatantur & tument, dum manet, imo & ausetur potius, liquidi per vasa
haec motus. Cum autem vasa haec adserentia tutius recondantur; non tam
cito nec tam valide poterunt constringi a frigore, quam meatus excretorii in exteriori superficie positi, adeo ue tumebunt, & dilatabuntur, atque ob hanc causam reseratis pollea meatibus exhalantibus haec vasa dilatat L per gent majorem copiam humorum, & crastiorum saepe, tratinittere. Evidenter hoc apparet in gravedine sive catarrho, qui morbus nunquam
frequentius affligit, quam ubi ea lidam aeris temperiem subitum frigus eracipit; uti dum post summos aestivos servores tonitru eum imbribus , &grandine sequitur, & subitum frigus aeri inducit; uti etiam dum largo foco calidum eorpus acri hyemali frigori subito exponitur. Μembrana enim , nares investiens internas , tunc saepe sic tumet, ut omnis aeri per nares adivus impediatur. Postea copiosus humor de naribus destillat, & saepe satis spissiisia Prout iam simile malum varias partes occupat, diversa parit symptomata r in naribus sternutationem di cortram dictam; in tonsilis, pharynge, faucibus dinluticionem impedit in larynge, aspera arteria, pulm ne, tussim facit, & quandoque respirationis impedimentum,. prout ma3is minusve partes affectae tument. Simul etiam patet ratio, quare debilioris constitutionis homines & saepius & validius his morbis affligantur, quia neminpe minus firma in his vasa , . obstructis excretoriis meatibus , acilius diis
Ialantur, Si dilatata non tam cito in pristinam dimensionem redeunt; unde quandoque horum locorum vasa se degenerant, ut pergant diu,&valide humores per has vias expellere, sicque totum corpus emungatur, uein verum marasmum incidant tales aesri; uti sati v numerosis observatis. nibus constat. Legi merentur , quae de hac re habet pulcherrima Celeberarimus Sι on hJ, ubi explicat, quomodo ex frigore corrumpandur hu- . mores. Paret hinc ratio, quare Celsus, qui sana, & firma eorpora exercitiis validis uti voluit, & interdum balneis, interdum aquis frigidis muniri sic, ut absque noxa subitas aeris vicissitudines tolerare possent sil ,
imbecillos monuerit, ut caseant meridianum solem, matutinum , ' vesper num frigus, itemque auras fluminum atque saguorum; minimeque nubilo coelo
soli aperienti se committerens, ne modo frigus modo calor moisat e quae ro ma.
xime hravedines desillatιonesque concitat. Simul apparet q re Hippocrates s AJ dixerit.' Frigida, velut Mi acies, pectori inimica, tusses movent se