장음표시 사용
271쪽
Hae gitur sun illae Tegulae, e quibus e fiat sere tota Ars Crit ca Jo- a 3 annis Clerici : singulas Regulas explicatae probat particularibus exemplis, magna ex parte selectis ad impugnandos Romanae Ecclesiae scrἰptores, ejusque dogmata, ob quod decreto S. cong. Ind. 4. Martii i7ί9. Jndici librorum prohibitorum inserta est. Ut jam, quid de Arte sentiam . libere proferam ; Iudieo , in Pare prima potuisse praescribi alium ordinem in legendis scriptoribus Latinis de
Graecis: cur enim non praelici seligere libros, quorum objectum juvencii. tem concomitanter ideis ad formandos mores ae aperiendum judicismutilioribus imbueret: parum interest . si juvenis addiscat unum vel alterum terminum minus latinum, quem factus eluditior poterit corrigere ; multum vero nocet , si tenero cerebro imprimantur talia objecta acvestigia, quorum cum vitiis connexio perpetuo mansura est. In Parte secunda observo, omnes Clerici Regulas hoe solunt pro. artare, multorum verborum significationem adcuratam physica certitudine
sciri non posse t Ad quid autem hae regulae me dirigunt in praxi t an ad
hoc , ut ngnificationem verborum universaliter pro incerta habeam thaee vero universalis incertitudo minime sequitur e paucis eXemplis a Clerico allatis. An ad hoc, ut tot exemplis admonitus cautius retineam assensum, quando significatio verborum certa non est ' at hoccine est tradere Aratem interpretandi di intelligendi veletum scripta lRegulae, quas clericus in Parte tertia ex aliis authoribus eollegit, asaut non procedunt regulariter . sed tantum in aliquot particularibus easiabus ι aut patiuntur tot explicationes, limitaticines, & exceptiones, ut earum usu & applieatione non videaturitoni ulla dissicultas , quod tamen ad omnem bonam Regulam requiritur. Utilis animadverito ac observatio est . quae suo tempore mentem manifesti erroris admonet, aut a manifesto errore revocat ; Regula vero eli, quae dubia di dissicultates alioquin solutu dissiciles sei applicatione faci 'e dissolvit. Debet insuper omnis regula esse instrumentum artificiale, non omnibus obsium,ae a natura concessum; tales enim regulae forent innumerae, & frustra ductis s raescribuntur , ut-liote quibus ipsa natura, ingenium. dc subjecta materia tales regulas facit
ime suegerit. Num igitur plus subsidii sperandum i Regulis clerici, quam a Locis Topicis se aetatibua Aries telicis. f. a.
272쪽
Regula a. Habeatur persecta cognitio linguat, e qua versio fit. 4cum autem pleraque verba Hebraica sint aequivoca ; r. Ponatur in corpore versionis ille sensus , qui videbitur melior; reliquis expositionibus in marginem reiectis. a. Studium linguae Hebraicae instituatur . quam quae traditur in scholis εc dictionariis. g. Ut habeatur perfectior cognitio linguae, consulantur veteres interpretes Graeci, Iudaei, Caraitae seu Textuarii, qui insistunt soli textui, reiectis traditionibus; fe Rabbinillae seu Thalmudici. qui praeter textum rectis piunt traditiones. H s iungi possunt s. Hieronymus, di Masore. thae.' . Assumantur in subsidium Concordantiae Biblicae, maxime Conradi Κircheri. in quibus uno quasi obtutu cernitur expositio, quam . o Interpretes tribuunt verbis Hebraicis; & Concordantia Marii duCalasio. in qua cernitur disserentia inter vulgatam & Interpretes. r. Adhibeantur antiquae versiones. ut sciamus , quid approbatione tomporum receptum sit ἰ & per rinae linguae, ut antiquae versiones cum originali conserri possint. Regula s. Habeatur persecta cognitio linguae , in quam fit rtranslatio. Sed I. haec cognitio non adstringatur certis subtilitatibus, quarum observantia necesse est obscurum reddi sensiam authoris; modo adhibeantur eae expressiones , quae Originale proxime assequuntur. α Interpres non alligetur ordini verborum, qui est laoriginali ; alioquin ob anomaliam linguarum non poterunt vitarim ui vocationes. 3. In Casia dubii de significatione alicuius verbi de eo debebit lector admoneri in margine. In fine versionis add tur Dictionarium verborum obscurorum & difficilium ; nomina xnImalium . plantarum, lapidum, instrumentorum &e. ipsis Iudaeis incognitorum post usum linguae Hebraicae. Si verbum fuerit omnin6 incognitum in eorpore versionis retineri debebit verbum Hebraicum textu , conjecturis in Dictionarium rejectis. r. Adjungantur tab
lae Geographicae 6c Chronologicae cum explicatione locorum di
eilium. Hae Simonii Regulae multas passae sunt eensuras. & reverti mul- stis dissicultatibus subiectae sunt ; aut enim ea, quae SimonIus exigit, non poterunt praestari ab ullo homine 3 aut si humano modo prodisientur, non poterunt tollere radicem totius incertitudinis, nempe desectum sufficientium documentorum ; hoc desectu permanente
correctio versionis Vulgata solum niti potest conjecturis, quae licetis quando
273쪽
cu ndonue etiam flortes lint, non iuniciunt ad introcliscendam tanti momenti mutationem circa id , quod traditum eb Accedit, quod hi regulae tantum libertatis relinquant interpreti, ut pronum sit. illum maxime si praeiudiciis & erroneis opinionibus imbutus eli, nec Dila assistente providentia dirigitur , , siano harum regularum sectare usu deflectere. Plura affert R. P. Honore in suis Renexionibus Criticis. σOubd attinet ad expositionem Scripturae, plures nobis Regulas re- T linuerat SS. Patres, praesertim Hieronymus, & Augustinus , qui suas se rem regulas de Doct. Christ. non dedignatus est v Donatistis mutuari: omnes has SS. Patrum Regulas in unum collegit. allari. oue ducentas triginta quatuor. Sixtus Senensis in sua Bibliotheca L et Artem interpretandi scripturam tradidit. Alphonius Salmeroci in suis Protegomenis affert Canones I so. Alii Interpretes pariterishi suas Regulas statuerunt, & Recentiores plurima Protegomena ac Introductiones in scripturam ediderunt; his tamen omnius parum effectum est . clim ob universalitatem Regularum in applicatione olerumque Interpretes dissentiaui. Exempli tantum loco apponam: iduot Regulas i I7. Parisiis editas , quae a Collectoribus I revolitiensibus mire commendantur. Omnes hae regulae attingunt Vetus Testamentum. t Prima. In omnibus locis, in quibus Apostoli respexerunt ad I sum Christum, oportet de nos respicere. 4 Secunda. Oportet semper eos textus referre ad Ietum EnN- stum , in quibus certis characteribus sibi soli convenientibus desig- ,. '' ' Testia. Quando expressiones S. Scripturae nimis sunt augustae pro subiecta materia , quam videntur resipicere, reserendae sunt ad
obiectum magis augustum' ......
at Quarta. Repertuntur textus, in quibus sensus propheticus elisitu, immediat & litteratis sensu . . . ria Quinta. Promissiones, quarum obieetum est tempora , naberi debent pro figura bonorum spiritualium.., Sexta. Quando in Scriptura reperiuntur res, quae ut jacent. '' non videntur consentire cum nostra ratione, aut cum qualitate pedi senarum ad eas res perficiendas concurrentium , debemus intelligere latere mysterium. Septima.
274쪽
septima. Leperiuntur in Scriptura adeostd apientia mysterium, ut seipfis mentem ultra sensum simplicem U-δM', Nepefiuntur in Seriptura historiae, quarum ci umq rrstantiae aperte referuntur ad jesum Christum, ut sine dubio eum re-y Nona. Lex, tabernaculum, sacrificia. sacerdotium, caerem aut prometiae ad JGunir
Christum est simplex, connaturalis. partes ad unum scopum uniantur ac colligantur ι Hat pro illa ap-
crificia, caeremoniae . privilegia seminis Abrahamlcl. 'terra promissa & in Jerusalem non videntur babore dinem ac utilitatem, certo nos ducunt ad Iesum christum, et iuuitiam η' ''subdeelm,. Certae praedictiones Prophetarum sub iisdem x
terminis comprehendunt eventus diversissimos ει ab invicem remotissimos. Hae Regulae , utcunque bonae sint, nil tamen extraordinarii subsidii hactenus incogniti continent; earum probatio dependet a locis scripturae aliunde controversiis ; possemus iis carere, ruu in eas temeritas modernorum criticorum toties impeginet.
De Regulis Criticis Studium Conciliorum , Patrum. & script
rum Ecclesiasticorum concernentibus. R. P. Mabillonius de Studiis Monasticis P. a. Q r. in lectione εConciliorum tria observari vult. i. Habeatur idea generalis rerum. uuae in Conciliis observari merentur. a. Sciatur exacte historia ce iusvis Concilii, occasio, ob quam filii coactum; haereses in eo conisdemnatae , personae illustres assistentes, ge successas subsecutus. Subsiciantur singulae concilii partes, tam doge ta, quδmillae, quae disciplinam concernunt, propriis observationibus ac Tenet
275쪽
l, Idem C s. ia lectione Patrum novem Regulas praescribit. .
Ante initium lectionis utile fuerit legere vitam Patris , ut cognala tur illius ingenium, genius, character, actiones , & tempus, quo vi-etit. Secernantur eius genuina opera , dubiis aut suppositis. s. Dist,guantur tempora , quibus quodvis opus compositum est. Quando Pater de eodem o ecto locutus est diversimode . ultimae ejus opinioni inhaerendum est. s. De mente ac doctrina Patris judicium potius sumi debet ex illis locis i in quibus ex instituto examinat materiam, qutim ubi de ea agit incidenter. c. Non omnia carceae indiscriminatim recipere convenit, quae Pater docuit. 7. Quando Pater sequitur opinionem non comtri unem aliis Patribus, non il
het illi adhiberi plena fides , nisi ejus opinio ab Ecclesia sit c nsecrata. Quandocunque vero opinionem tantorum virorum dimittimus, cum reverentia dimittenda est. 8. In operibus Polemicis solum attendere oportet ad scopum controversiae . nec eos semper eousque
sequi. quo calore disputationis nonnunquam abrepti sunt. 9. Utile fuerit sacere Analysin cujusque tractatus. 3 R. P. Thomasius Presbyter oratorit In Indiculo Institi TheoLveterum Patrum Romae Iro I. observat. I. Patres usos esse terminis
in sensu 1 Scripturis usitato. a. Eos scribendo tam pro indoctis. quimpro doctis usos esse modo loquendi vulgari . nec sollicitos ibisse de exacta significatione terminorum. 3. Pleros que Patrum Institutos in philosephia Platonis usos esse modo loquendi Platonico. Ab iis, qui legere voluerint Patres, deponenda esse praejudicia scholae. Plures similes observationes tradunt alii, quae tamen videntur plerumque ultro occurrere parum attentis in ipso Patrum usu. No, nulli etiam regulas de selectu editionum consecerunt; sed iam comitat , Parisientes studiω ac labore Patrum e Congregatione S. Mauri editas reliquis palmam praeripere et Editae enim sunt 1 viris doctis. indefessis, de nullo errore suspectis, impressae typis reglis, ad plurima Manuscripo Tevisis ac correctae, & denique Notis, Scholiis, ae Oblervationibus illustratae.1 Qur de Loeis Theologicis scrIpserunt, Canones de authoritate Patrum ediderint; plerique consensum Patrum in re dogmatica protegula infallibili assumunt i in casu, quo Patres sibi nuicem contradiiseent,
276쪽
dunt, relinquunt cul vis sentiendi libertatem; in quaestionibus facti mino. rem illis fidem tribuunt; antiquiores volunt praeserti recentioribus dici
De Regulis Criticorum in Historicis.
Letuno' us in speciali tractatu hanc Regulaen statuit: Ut nub rium factum extraordinarium recipiatur sine testimonio Scriptoris coaevi , aut proxime coaevi. Idem in Dissert. de Sulp. Severo tres aIlas r las profert de a Traditionibus. Prima est ἔ ut de eo, quod In traditione politum di- .citur, diversis temporibus re locis scriptum sit ii pluribus exploratae fidei viris. qui producantur in testes. Secunda. Ut Scriptores illi. nisi verbis omnibus, at certe sensu sconveniant in testimonio, quod de re , quae accepta petr traditionem creditur. peνhibent. Tertia. Ut iidem Scriptores ad rei gestae originem, quae verita- tis caput est, continua serie reducantur. R. P. Honore ex operibus modernorum Critieorum in ordine νad Historiam varias collegit regulas. I. Magna debetur veneratio antiquis Scriptoribus Ecclesiasticis , eorumque testimonia cum reverentia recipi debent. a. Nunquam debemus tecedere a testimonio Veterum, nisi cogamur urgentibus rationibus. 3. Testimonia veterum eludi non debent responsis parum solidis, nec eorum authoritas minui. 4. Non debemus recedere ab authoritate Patrum ex ductu haereticorum in quaestionibus facti, maxime quando factum attingit religionem. r. Non debemus Scriptoribus Ecclesiasticis aiungere . Opiniones, quas non tenuerunt. 6. Non debemus dissimularet veras auiborum opiniones. 7. Authores faventes non nimis extollantur, nec oppositi nimis deprimantur. 8. Idem textus authoris non recipiatur hi uno loco, in alio rejiciatur. NihiI his regulis evidentius ac
cum historiae nitantur genuinis documentis, etiam de siappo- csitione operum tradendae erant regulae. Sculteius 8 Sixto Sen. B bl. I. 4. tria suppositionem probare ait: stylum, subjectam materiam, empus. Mabillonius e quatuor principiis suppositionem operum i H et sert.
277쪽
fert. -I. e manu scriptis. a. e diversitate styli. 3. e testimonio authorum. 4. e factis narratis tu opere. 7 Author Problematis de S. Dionysi Areopagitae operibus quinque affert regulas. I. Quando liber tribuitur authori ex fide mon mentorum incertorum aut evidenter falsorum , habetur fere bile suppositionis signum. a. Quando liber non potest authori tribui. quin concedantur multae inconvenientiae, habetur signum probabile iuppositionis ; ει si omnes inconvenientiae firmantur simul, habetur signum moraliter infallibile. 3. Quando scriptores Apologetici inter se non conveniunt, sed sibi invicem contradicunt in praecipuis capitibus 8c circumstantiis circa librum & authorem illius . habetur signum suppositionis. 4. Quando ex omnibus apologiis ne unica quidem fundat probabilitatem pro authoritate libri defendendi. Quando ex omnibus Apologiis sive simul sive seorsim sumptis non potest conflari unum systema, quod cum Chronologia authoris consentiatas Coniecturae magnum In historicis Ioeum occupant. circa has statuuntur x diversis sequentia: I. Factum sine testimonio Scriptoris coaevi aut proxime coaevi recipiendum non est. a. Historia , cuius testimonium repetitur primitus e libro snpposito aut apocrypho, prafalsa aut certe dubia haberi debet. 3. Historia, in qua reperiunturres manifelle fabulosae. habenda pro falsa. 4. Factum . quod repugnat chronologiae, aut continet res repugnantes tempori, loco, per innis, aut historiis aliunde certis, reiiciendum est. r. Historia, cujus Scriptores sibi non consentiunt, diversimode reserendo eandem rem,
Amaldus Disserti de Hegesippo sequentes leges constituit: 1. Quando constat aliunde de vetitate facti. parum curari debent objectiones ; sufficiant solutiones probabiles, de possibiles. quin . necesse sit earum rerum veritatem probare, quae in solutionibus assi
Io a. Quando alIunde non eerto eonstat de veritate' iacti. ad obiectiones. convenienter eum probatione inlutionis responderi debet: nec sufficit generatim resnondere ; multas veritates impugnari objectionibus, quae dissiculter inivi possunt. 3. U.
278쪽
Id. quod in Jure vocatur Pi ae sumptio, non confumlatur cum DVeritate Quando id, quod dico, habet maiorem vero similitudinem, Quam a Drtio adversarii. stat pro me Praesumptio; sed per hoc non dum certum est , veritatem stare ex meis partibus: hoc solum refero commodum, ut onus probandi rejiciatur in adversarium. .-Quando factum nititur testimonio authoris coaevi ; & te. 11stimonio alterius, qui primum scripsit post centum annos; praesumptio stat pro aut hore coaevo ; nec nisi sine urgentibus rationibus te.
stimonium posterioris praeferri potest. . Solis Seriptoribus Canonicis hoc tribuamus, quod nec salti i3 , potuerint, nec fallere. Reliquis Scriptoribus , quantumcunque san. Si, & doctis nulla lege fidem debemus. Aug.ε. Quando asseritur quid novum, extraordinarium , parum 1 eredibile. α ab uno solo authore in loco, in quo manifeste errat; . tunc afferenti, non neganti incumbit probatio.'. Non est credibile hominem adeo recessisse a regulIs rectae irrationis, ut eius modus agendi sit sine exemplo nisi insiplentium. siquid tale proin reperitur in historia , non potest non haberi pro fas bulosa. Ad demonstrandam certitudinem secti antiqui, ab Anglo quo. isdam requiruntur quatuor sequentes conditiones. I. Ut factum cadat sub sensus. a. Sit publicum. 3. Extent monumenta aut cetereis
moniae in memoriam facti. 4. Monumenta jam sint erecta tempore . facti.
Du Pinus circa argumentum negativum, petitum ex silentio II authorum, statuit tres sequentes Regulas. I. Quando Integrum opus. antiquo adscriptum reperitur incognitum toti antiquitati ι Quando illi . uui conscripserunt catalogum de operibus authoris , nul Iam de vopiam opere mentionem fecerunt; aut quando opus catholici , Duorabile non fuit allegatum ab iis , qui data occasione Illud potinissent, & debuissent allegare, probabilissimum est, opus esse suppx . . sititium a. Quando opus ab antiquis non suit ali atum , eoipis redditur dubium , nisi aliunde habeat authentica antiquitatis testi- imonia. 3. si vero non habeat talia antiqvitatis testimonia, de acco
279쪽
dunt conjecturae contra antiquitate ni cum silentio antiquorum, ceristum est, librum esse suppositum. is Idem Hist. Eccles. l. I. p. a. C. s. q. 3. dicit in historia Ecclesiastica consulendos antiquos Scriptores , qui praecipue veritatem amarunt, & eam per traditionem didicerunt. Quando tales Script res omnes inter se conveniunt, historia pro certa haberi debet. ando historia nititur assertione solum unius scriptoris, debet hiberi pro verosimili; Quindo autem authores sibi contradicunt. eligi poterit, quod verius videbitur. In Nonnunquam moderni recipiunt aut reiiciunt historiam, quod videatur ipsis conveniens, aut inconveniens, possibilis, aut impossibi iis, verosimilis, aut non verosimilis. in Quando historia continet aliunde fabulosas improbabilia , aut non Verosimilia , ea communiter , modernis reiicitur. ai QuandoTituli, Inscriptiones, & subscriptiones eoaevae non eonis veniunt cum historia. ea modernis rejicitur ; quando vero historia solum passa est aliquas additiones recentiores, nolunt autboritatem historiae imminui. Saepe reiicitur historia ob multas coniecturas simul sumptas. μ' v. g. r. Quod non mitatur testimonio aut horis antiqui. a. God desumpta d e libris supposititiis. 3. Quod contineat fabulosa. 4. Quod repugnet Chronologiae. s. Quod contineat circumstantias Parum convenientes loco, tempori, di qualitati personarum. 6. Quod diversimode narretur Scriptoribus. ,1 Du Pinus pro suprema Regula ponit Judicium aequitatis εἰ pra- : dentiae, quo ponderantur rationes. . Pro discernendis Actis Martyrum ponuntur sequentes regulae.' 1. Acta Martyrum . quo sunt succinctiora . dc simpliciora , eo sunt .
meliora. a. Acta sincera antiquorum Martyrum ordinarie reserunt pauca miracula & prodigia. 3. Acta authentica Sanctorum continent paucas oratiunculas . allocutiones S colloquia. 4. Aeta sincera primorum Martyrem non continent multa tormenta extraordinaria. Dissiligoo by
280쪽
naris. r Verba contumeliosia , parum anctos decentia , arguunt actorum suppositionem. Quidam inisper Rppo onis argyunt ea Acta. I. Ii quibus fiunt magna promissa 1 Gentilibus facta iis, qui deserta fide idola colerent, a. ln quibus iit mentio edictorum contra Christianos sub . Imperatoribus Traiano, Antonino. & M. Aurelio. In quibus persecutiones Dec. εe Valeriant simul iunguntur. Denique Tillemontius vult, ut ex lectione Actorum authent eorum quis acquirat gustum discernendi sincera , non sinceris. ad quem acquirendum multimi conducit notitia historiae, styli, di distia plinae cujusvis saeculi. Cirea omnes has Regulas eum R. P. HonorC observo , pleras- arque non procedere universaliter . sed ordinarie tantum , ut proin solam praesumptionem , non certitudinem Parunt multae vero nequidem ordinarie prociaunt, quia saepivi sallunt, qu1m non fallunt. Reverti historiae plarumque dependent a tot circumstantiis particu- laribus, ut inutiles fiant regulae generales solum. in tot circumst n-tiis consuli possunt L es Gntirigerulum ς nis ira invenitur , quid regulariter Bleat fieri. quid non soleat fieri; quid soleat commu ter esse coniunctum cum veritato historis , quid non soleat esse coniunctum.
De Regulis collectis a R. P. Honorε pro Emenclatione
Attis Criticae. Cirea factum historlaum ponse quinque regesar, T. Exponmitur species facti distincte. a. Faesum probetur testimonio authorum
. soaevorum, aut proxime coaevorum- Testimonia antiquorum
non sint desumpta ex operibus suppositis , dubiis, suspectis, aut talibus, ex quibus aeque pro parte opposita testimonia proferri possint. t Testimonia antiquorum sint clara, distincta, ac sumalia. s. um probetur inlaser ratione de coniecturis.