Rhetorum collegii porcensis inclytae academiae lovaniensis orationes in tres partes secundum tria causarum seu orationum genera distributae. Sub Nicolao Vernulaeo collegii porcensis, & publico eloquentiæ professore. Accessit orationum sacrarum volume

발행: 1649년

분량: 857페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

crando. Et non recum hic exclamem MARCET ULLI, , tempora, o mores 3 Olim Anaxagora S patrimonium amplissimum largitus est amicis. ut scientiis liberius vacaret: quid nunc Z conquiren- a dorum patrimoniorum scientiae sunt instrumenter eo ara ta. Democritus Abderites maximas patris deseruitrion m M opes, ut discendi gratia orbem universum peregrinaretur quid nunc Z nisi fronte speciosa & opulenta scientiae invitent, nullus amor est scientia ruin, Tot alii, quos toties audivistis de legistis, vel a rum suum in mare proiecerlint, ut ad sapientiae littus gemmas colligerent pulcherrimas ; vel oculisse priuarunt, ut in arce doctrinae vigilarent : quid in unci Piscantur in scientiis aurum, & oculati dormiunt in faenore scientia tu, nee intelligunt, quod prudentissime nescio quis olim dixit, vilia pror sus .esse, quae pretium habereae t. Veruntamen inquiramus tandem,an in egestate lsemper 5c obscuritate delitescant ii, qui Littera ra . Tertium ar- cognitionem habent; nisi tamen id inquirere, si sum istum in meridie clarissimam solis lucem desiderare. A ab utili. gite, loquatur hie fama nobis,& quos immortalia tali consecravit obscurioris fortunae filios,sed crudi tionis alum nos repraesentet. Quis Socratis omni u

hominum&Apollinis ipsus iudicio sapientissimi, Probatio ab vel famam unquam vel gloriam superabit Z Patre

exemptu An natus marmorario fuit. Quae non aetas Euripidis riguorum. ingenium admirabitur 3 huius mater olera veriditabat: Nunquid Demosthenes gloriar quoddam domicilium fuit 3 sed filius quoque fuit e ultrorum

venditoris. Praedicas Aschynem itympanistriae s lius fuit. Laudas Epictetum' servum quondam Miraris Demadem Z utiq; piscatorem. Et iam L. . cranum 3 dc hunc quoque lapicidam. EX haurire coae imular ner Oceanum, si exemplorum quaeram in antiquiis . late finem; bc haec nostra quoque tempora mattiam suppeditant orationi si vel aula a Plinci

32쪽

orationer. 7:ctiones perlustrare vel curias Rerum publicarum d ctiones perlustrare

cutiu vellem. sed illud tantum hoe in campo festi nantes intueamur de retineamus, non in originei : prxesara, non in fumosis maiorum imaginibus,no in multitudine titulorum ; sed in virtute,in scien- ria, in anima praecellentibus hisce dotibus ornata . consistere nobilitatem. Consule priscorumaetate,& si placet, in hac ipsa Romam, quos illa vidit aurConsules honorificentiores,aut Imperatores gene- fiosiores, quam quos evexerat ad hunc gradum ho- quam quos evexerat ad hunc gradum noris doctrina Consule rursus aetatem hane no.

stram, qui sunt, qur Pontificu cathedras adornant: qui cognitione multa sunt adornati. Qui sunt,qui rubsellia Curiarum impIςnte quorum melle suo Sapientia pectus implevit. Qui sunt,qui loquendo principum hauriunt admirationem : quos admi randa spectabiles eloquentia fecit. Qui sunt, quai pulpita premendo multitudinis animose vincunt: quo iii in animis sedem victrix doctrina colloca uiri ised nimis hactenus fortasse multa, &adhuc est ,ὸρ ἡ θυαμ tamen dicen eum aliquid. EXcitate vestros an a mos; AUDITORES , dicam ea, quae vel la Litterarum dignitatem cum cenet, ut tanquam pyob Auarium

visse me nihil hactenus assirmem,audeam nunc ta men certo mihi victoriam polliceri. Et esset ad-

huc aliquis,qui nullam dignitatem esse studiorum . tinostrorum arbitraretur: Dico ego, nullum un' c siqu/nquam nominis alicuius in eruditione Virum stitisse , qui non Litterarum cognitione fuerit ise Ommendatus. Agedum, quisquis haeres, dc auda- . eiam sermonis huius admiraris, perlustra Gmeiae .i lumina, doctrinae numina Platonem, Aristotelem,l Socratem. Homerum. Demosthenem, sς ςςRIO Ε, nidis 'alios,nunquid in iis tanta Litteraru ς0gnitio fuit, c. libum, ut earum non immerito principes nominentur. pereurre Romani nominis aeternitatem, dc in hac P. zmmortalitatis gloria sublimes, Ciceronem, Casa, rem,oenecam alios infimios intueaete,undo tantua u

33쪽

empla christiano rum Theia rum.

temptores

r Rhet. Porcens. horum gloriae sos exsurrexit, nisi e sce eundissima Litterarum cognitionis radice: Et si lubeat Chri- manorum aevum recordari,& Theologorum sic ας cydinem considerare, quis non obstupescat ad' Gregorii nomen & Basilii; ad Augustini famam f& Ambrosii; ad Cypriani gloriam de Hieronymi;

hos tantos talesque viros Litterarum cognitio ce- setis spectabiliores effecit. Inter vero Iurisperitos, iquae nomina Dii boni: sunt Papinianus, V lpianus, Cui acius Duatenus, Cum hos nomino, ipsam videor Iustitiam'aut Prudentiam nominare,& tamen ab his nostris studiis aliquando tantae gloriae suae partem & im ortalitatem aeceperunt. Vbi sunt Materones illi nostri: Ubi sunt isti Zoili, nostrae laudis invidi; verae sapientiae contemptores: Non murmurent, sed si audent, sermonem opponant crationi, dieantque tandem, an ergo nulla sit laus eorum omnium, quorum nomina in posteritatis memoria vivunt : Ecquis esse tam fatuus posIet, dc amens,qui paucos ariquos de ce vulgi ineptos, quam tot excelleatissimos viros & ad virtutem dc

ad glorie mallet imitari: Desinant, desinant aliquanao gravi lupe dii P minuari nobis, humero torquere, & tumido pectore sapientiam, simulare, quam nullam habent. Non inflent ampliubuccas suas, ut se solos praedicendimmortales; nolat tollenderistas suas, ni sublimi feriant sydera vertice terrarum domini: etiam a nostris studiis ite est ad immortalitatem, & flatibus invidorum Iongam in posteritatem deportamur. Vos vero, Benevoli AUDITORES, ab his hominibus & oculos cogitationem avertentes. CAESAREM Augustu orbis amore &Monarcham suspicitote; ille quotidie vellegebat aliquid vel componebat. Imitemini Scipionem Africanum, ille inter difficillii belli apparatus bonarum artium studia non pretermittena, crepidatus in Sicilia scholas adiba

34쪽

Gratioues.

rar euria cogeretur libros exspectando sectitaba t Optatio,

O utinam hic ardor animos quoque nostros in fiat marei Z O utinam virorum talium recordatio boni sui memorem excitaret lSed video vos ex hectare,ni fallor, omnes e u tLitteras quas tantopere laudo , laudatas ab aliis . fuisse declarem & quanquam fecerim idipsum

hactenus , vestrae tamen morem geram voluntati,

ut quod ego facere possum,videar nunquam denegare; hoc vos mihi non denegare, ut quod oratio, Alointum ne longa possem amplificare, verbo uno perstriu- argument gam Illud tantum dico, & honores semper maxi- ab honoribus f mos & praemia magnificentissima. litteratis con- pramiis

eessa fuisse: illud, inquam, tantum dico, sed secu Mecretu,

Iis praeclamantibus, te contestantibus dico. Hono- Probatio per ravit& in Callisthene & Aristotele. Litteras Ale- inducti. xanderMagnus,qui illum famae suae propagatorem eorum qui circumduxit; huic octingenta talenta, id est, qua- littera hQ-

Itingenta, de octingenta millia Philippicorum pro ηρr. . Misi anima Iium historia dedit. Honoravit illas Hiero. syracusanus in Archimelo poeta, cui pro octodecim versibus mille tritici modios misit Athenas , Honorauit easdem Anis niusCaracalla,qui Oppiano in versus singulos aureos donavit. Quid de Caesare dicam, qui liberalium artium doctores civitate donavit Z de Scipione . qui effigiem Ennio)posuit in suo monumento Z de Augusto Impera- rore, qui Horatii familiaritatem tantopere de siderauit 3 Quid commemorem Vespasianum qui Latinis Graeciique Rhetoribus annua centena constituitὶ Quid Antoninum Pium adducam,qui

35쪽

E petitio

compara Precatio.

Rhot. porcens vocem Principibus exoptatam praedicare tentabo Adhuc ipsa recens fama nominibus illis in udum implet ; adhuc ipsi memoria nostra sacrarium tenent : adhue in manibus nostris & oculis versan

et . t tur: Etiam mihi latera deficiunt, voxque viribus di mula

destituta suis omnem amittit eloquentia in si-Ientium tota cadit. Non inficior . A V DITO RES, de quanquam in hoc e Glaus mea n 6pos it, dicam lamen, di ingenue confitebor; impar sum orationi tantae, in qua quo plura dico, plura video testare dicenda; & quo vehementius in portum ago remos,eo longius a portu recedo. Quid agam er- Aut oria. go, ut quo tandem me Vertam : Non illis nubem Dubitatio. aliquam opponam . qui clarissimum Litterarum sor Iem hialedictorum & invidiae nebulis conantur

obscutare: Non faciam, non opponam Hrumpamur invidia sua', summa claritate litterarum etXcae centur. Nunquam astra laetatibus suis cane deiiciunt, nec ad impetum pedis unius momesca dunt: An vero ita desinam, ut litterarum dignitatem illam, quam animo meo longe ampliore concipio, vestris animis non repraesentem: EX-cusate , si placet, AUDIT ORE S . hanc imbetae illitatem meam non possum , di me omnis eloquentia fugit. Vtinam vero, utinam ipsa iit ter rum adesset doctrina , quae vultus sui maiestat pertraheret unumquemque,& ad verum decus a-

Philis phicl liquando suavis ima hac voce sua inuitarer: OIA itteri r uenes, o quicunque magno estis, di excelso ani 'ino: qui praepotentem gloriosae felicitatis viam Elpetitist sequimini,&excellere pulcherrimum iudicaliseo mutto' huc-ciem mentis obvertite; huc ad me omni cu , si rotW ra studioque properate. Ego illa sum diuina Pallas,litterarum doctrina , quae pristinum divini Ju- minis splendcie in animis reduco; quae vestros animos honestatis inflammans amore , verissimis eosdem &pretiosissimis bonis exorno. Me quondam Deus immo italis immortalibus primum dedmaxi

Excusat: optatio.

36쪽

Orationeta Mmaximum munus in orbis nascentis origine donavit me eXimium animorum ornamentum sapientes, & quicunque bene nati coluerunt . illis ego honores maximos, divitias, immortalitatem peperi, de invidentibus hodie fatis memoriam oc- '. 'cupant posteritatis. Illa sum ego, quae spectabiles

in Principum aulis cultores meos constituo,ut po sit supra vulgi conditionem digito colum tangant. Et adhue quisquam esset, O Iuvenes: O generosae antinae : adhuc esset quisquam, qui non Umni labore desiderioque properaret ad me: Nec vos, ju- clausula venes, in hunc amplexum meum opulentissimum Trosopo-& honorificentissimum advolaretis: Hanc vocem poeia, O jucundilla mam si litterarum doctrina apud vos u- adhortati surpatet, non audiretis . non accurreretis : imo adiuum jam audite; vocat i Ila': accurrite Q. cxpandit amplexum. offertos ulum, unde dignitas omnis Ee immortalitas emanabit. Ite, Iuvenes, ad Gloriam, ad V:rtutem, ad Dignitatem dc si aetas emo- Iescit, cur desiderium langueret: Sera vox haec nimis :

O mihipraeteritos referatsi Iupiter anno s l

2tudentiam vero hoc consilium, occasionem a tirere, in tempore gloriam veram numquam repudiare. DIXI. L

37쪽

Phel. Porcens.

, iussimo;

SAPIE HA.

ardium Asententia Tertulliani.

Onorum &simul matrum intolerabilis est magnitudo. ut magnus inquit Tertullianus, Illustiissime Domine : Quemadmodum enim Aatio. ingens aliqua tristitiae vehementiori metu sensus Moritati nostros Iabesectat, ita sensum & animum excedens laetitia, sensum & animum evincit. Vere Poeta:

Attonitisupuere animi, nec opina secum Mecum librantes inter s spem gaudia. Viassibi credunt, veluti qui nodiis opaca Sopore pulso mane versa omnia

Sed tamen cedit tandem hic sensuum ae mentis saῖor,nec amPlius ad solem caligant oculi: abit

38쪽

orationes. tander nubes illa, quae non moeroris obscuritate, se aetitiae radiis animum impediebat.

Omnis exutiter Locum, omnis sim iatitiam.

Gestia plausu. ct frem itie secun G.

Fatemur enim, cum te in Palatinum evectumacis alae, Rege intelleximus, de audita novae dignitatis est tiaec mari fama, adeo in lira laetitia elatus est animus, ut in viti dos summa voluptate propemodum baccharetur,& in seipsum velutim par tantae jucunditati concideret . sed revixit tandem ab hoc somno delectabili, bc qui libynter jacebat, sustulit caput, & in illam se vocem erexit laetitiae, quam lubenter hae gratulatione profitetur. Ercur non gaudiis ingent bus eX- citaremus: Cur non immortaliter gauderemuS,cu illa jucundissimi nuncii fama, velut exortus sol a liquis novus, non in his orbis remoti provinciis, insolita hilaritate serenat Tua causa , Illustrissime Domine, latamur & si pateris, etiam nostra Palati natus enim maxime hie Μinscensis cujus splendor nnam dcamplitudo nomen suum simul ac familiae nostrae natio. Emam exornat tibi delatus,familiae nostrae relatus est: tibi datum, iamiliae redditus: & brevi quidem intervallo. Postquam enim ut ulteriores praetere: am ) longaevus ille, ω multo, quam a no bis satis' ram fama..ia udari possit, dignior senex, PAVLVS SAPISH A. s iehralatinus Novogroduen, tuus aenoster avus, illii' ab Aus. strem illum familiae nostrae Triumuiratum felici ter instituens tres filios, omnes eodem tempore

rens nosteram antissimus quem tu nobis &a' more dicura repraesentas,iam vixit: at vividadhuc, Mutinam quam diutissime vigeareolamen Histria ANDREAS PalatinusPoloeensis tuus aς nostς p patruia riuur; vixit dc Illustrissimus paxena tuus, patruus

39쪽

Transitis.

noster desideratissimus , DEO DAT VS, palat ni su inscensis. Cumque Pro locen. Palatinus in hodiernum usque diem sedulam Rei p. gerat curam, suamque in Senatu sedem laudabiliter occuper, ceteri vero satis concesserint;cn pro patribus natisunt uelis. Dum enim illustrillimus parens tuus mor talitatis onus deposuit, ae Palatinatum Minscensem reliquit, vix unus est alienae familiae interpo, situs, de tu tandem virtutis tuae lecutus omen Minscensis es Palatinias declaratus, ut scilicet agno insant de profiteantur omnes, ipsam quodammodo

dignitatem in tuis penatibus larem posuisse, sdomeficum fac sum esse publicum decus, ut ino

quam , currat honorum gratia per parentes, . paternu honoribus successio clara latetur. Sesentio quam haec gloriose dicantur a nobis ad memoriam posteritatis aeternam: sentio, quantam at gloriam te se nobis campus aperirci,si ad originen milia S A pi EHARVH fauorabili hoc ac secundcongratulationis huius vento procederem, in qutot illustres. Uiri ac Senatores, Quorum consilii Iongo saeculorum decursu Patriae Principes ac Reges sunt usi, reperirentur, atque, ut sic dicam, ingentis h.setvistuminis navigabiles quoque senter, de qui bus quicquid dixero, minus erit: sed apage sis et rema ista

Et gen mes proavos, qua non fecimios i

Vix ea nostra puto. vivant illi, tot tui ae nostri consanguinei in Iu-ee clarissima, fidelem Regiae Maiestati praestent c

peram, admirationem omnium concitent, de demereantur amorem; tantum hic a nobis non niminentur, ubi tuae virtutis admiratio sola satis ii siros animos evincit, de dignitatis partae laetitia iare suo gratulationem eAposcit. Ite ergo Sublii img pulchrum que iv nsmen irum. Tu vero

40쪽

i Stis risi. D. sacra Desss omnes, per 'msur geratis I si , p e rin attre,antequam extrema iuudi plaudite dicamis , hunc pulchrum nobis furere Exesumatu

ut furorem. O quanta illa nune tuae virtutis est amplitudor quam ampla gloriosaq; dignitatis excellentia Z Tu iam inter eos beneficio Regis; meritasq; tuirexistis,quibus de Regia Maiestatis autho. R iii ritas, & Regni salus innititur. Tu iam inter eos, quor patres patriae Polonia colitide quorum voluntas in amore Regis sibi omnium amorem obligar ita debitum facit honorem. Tu iam,inter eos, quo rum humeris velut Atlantam quorundam univer ista patriae moIes recumbit, ut vere vobis summuzille honos summum quoq; sizOnus. Vnde profect inon omnes hune sidem aspicere possunt, vel in luce caligabunt oculi; non ad hoc tantae dignitatis δε- 23gi una aspirare possunt .aut imbecillis illos spiri. α 'leres e l

relinquet.Possunt illi tantum . qui sapiantes resia seunt se in effigentes, at quorum probata coversatio est ,. -

ut scriptura testatur, possunt inquam, illi. qui rosimoniaprobitaris inguim per sitates habent sauciam platone dicam,aut si tecum, Vir Illustrissime, me loqui permittis,quoru viri' egregia.doctri- ω .iz Da admiranda , nobilitas Jcautoritas eximia pro-tγ bitas & integritas spectata ; ut vere dici de illi. Fe .Lavi ri tisin tu silla Romana lex possit hic ordo vitiis careto, tutibin seno ia caeterisspecimen esto, Agedum vero quis in te ista toriis. quirat, quae perfectissima in te admiratur di ob stupescitiquoru dico eonscium habes nobil u Ora dinem universiim,testem Regem invictissim v,prae . . zonem Famam aeternam i Si viri ite quis requirat, Repetu

δεμ stis in otio litterarum hane eollegiti; si Nobilitas . . M. y desideretur ribus virtutis alteram duplice habes. sanguines, una a malo itis alteram a te lis roditas den cicius ,

SEARCH

MENU NAVIGATION