Rhetorum collegii porcensis inclytae academiae lovaniensis orationes in tres partes secundum tria causarum seu orationum genera distributae. Sub Nicolao Vernulaeo collegii porcensis, & publico eloquentiæ professore. Accessit orationum sacrarum volume

발행: 1649년

분량: 857페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

dentia.

Praeteritis. Probatur. Prudentia ab administratioue ne. gotiorum

bernat tone

Contentis.

Transitio.

Rhet. Porcens. Iongius recedunt, capacioribus feruntur alueis. di maiores volvunt undas: ita quo Iongius ab narum fonte laudem oratio nostra procedit, in altio 'res fluctus intrat, & in ipsum prius Oceanum eX- pandere vela videtur. Omnino A DITORES, multa mihi consulto sunt praetereunda, ut adu-nem tandem aliquando pertingamus: Sc nunc 'uo- que ad Prudentiam principis declarandam accedo. Taceamus vero studia ilIa Principis, quae in i nultis ac magnis artibus summa industria coluisse ter tur e non dicamus, quid iam iciat. qui ne qui Principe dignum ignoraret, adolescens patefecit: illam tantum prudentiam eius admiremuc, quae quanta sit, vivendo magis experimur, quam dicendo declarare possimus. Obsecro quae con ullo - ' rum altitudo deesse posset illi, quem ad imperia semper maxima Hispaniarum ille Monarcha potentissimus admoviti sileat orbis universus.&unica tantum, si possit, Lusitania loquatur. Quid di cetὶ Multis antea se coruscam armis Hispaniae tan- dem per A L B E R T U Μ pacatam adhaesiile. Iahac enim eius prudentia cum in veterato armorum amore decertavit; in hae consilium spirantes adhuc seditionum reliquias extinXit ; in hac amor incredibilis, odium antiquum, & impacatum furorem superavit; ut profecto minime sit mirandum. si parentem , illum suum Lusitania vocarit, quem postea discedentem tanto amore retinere certavit. Quanquam, quid in Provinciis illis remotis principis prudentiam 'admiror ,- Quam tu Belgium satis nunquam poteris praedicare λ Opus est, Benevoli Α VD ITOR ES, ut sagnoscere prudentiam hanc tantam velitis, recordemini paulisper inecum veteremia Belgii nostri statum, de tempora illa odiis incitat illima bellis seruentissima. calamitosissima cogitationi

complehendatis. Distringebat in nos arma nch

52쪽

bilissimum Franciae Regnum,odiis insurgebatAn- Enumerario glia ipsum in se Belgium armatum erat. Quid et- inommοὐ- sol quali tandem opus Prine ipe fuit qui arma illa rum. compescere odia sedaret, intestinos componeret Dissolutio. cumultus; Profecto tali, cuius virtus dc prudentia Compar. omnibus armis odiisque maior esset; quam cum I ALBERTI Principis talem esse reducta serenitatis di altius respirante patria Belgium agnouisset , agnouit simul eum se Principem habere, qui subdi- .etorum vinceret amorem , ceterorum benevolentiam extorqueret. Agedum vero circumspice quat lubet ut vel Ecclesiae templo ingrediaris, vel Rei- publicae curias ac theatra conscendas , quid est ges ii. tandem,quod huius Principis prudentiam non tacito sensu ex pel latur , vultu vero sereniore lO-

qua tuet 3 Et quid aliud loquatur . quam hoc ipsum . quod audire iam mihi videor e Tu mihi . . ii 2 riustitiae tribunal ALBERTE, tu Religionis ara, tu consilii oraculum, prudentiae delubrum; mo derationis domicilium. Tu humanitatis penu,

mansuetudinis lacrarium , fortitudinis se aes, U. .

noverbo, virtutum thesaurus. O egregia Iau, M tV μ' egregii Principis: O felici Principe felix BeIstumi optare potuisti ruinam. ut tanto aut hore restaurareris ; desiderare potuisti ab aliis rideri . . quondam, ut iam ab omnibus propter hunc Principem amareris imo velle potuisti penitus perire, ' ς' ε''ut hic tibi princeps novus conditor ac parens foret. Verumamen dum tantae prudentiae monumen- Transitio. ta colligo , oberrant oculis innumera sortitudinis Lamaforti' in monumenta, de se ultro inserunt orationi nostrae tudines cit sed admitto, imo sequor,nec invitus ; quocumque . . it trahunt. Ecquis enim exitum speret, ubi tanta vir' tutum ac daudum copia obruitur m

duo maxima regni Franciae decora, Boet di C

Orator aut quis immorari tandem vellet, ubi exitum reperi- , re desperet: Credite vos intueri , B. AUDITORES ρς 'φ'nduo maxima regni Franciae decora, Ambianum γε

53쪽

videre Ardeam & Hustumia; constituite vos in littore maris nostri, & Ostendam circumspicito Repetitio, te di penetrate etiam cogitationibus ad Rhenum a toph. usque. 5c Bergam aliasque civitates considerate. Haec iunt illa propugnacula , suae Principis nosti fulmen perhorruerunt: haec lunt illa monumen. . ta sortitudinis Sc gloriae eius , ubi virtus ii iam Ortalitatem illi iam invidia cessante parat. Multa

μ' si multi Principes inhoe Belgio sunt conati , sed fugiter ς' quam interim parum effecerunt, aut quam mul' tum qui bellum temper asperius reddiderunt sedavit bellum ALBERTUS , & pene plus eEe-

riuin nostrarum , non est huius infantiae nostrae imbecillitatis , quae cogitatione & ingenio com prehendo , pari pro dignitate sermone manifestare. Et iam in me, fatebor enim ea hausta Ursiph dieendi facultas, tot ac tantarum laudum ubertata re corroborata voce deberem, nunquid retice 'ςοβρε iueo laudum, quae ut ingenium superat, ita omnem vocem exhaurit. sed non posum amplius, sim victus'; certe tamen divinam in te virtutis excellentiam reticendo fatebor, quam assequi ne-

ne is eiani Θ o me Belgium fortunatissimum Z quid est tandem in quo mihi selicitatem maioremtem copiamque reformidat. Quid ergoὶ ubi exul -

54쪽

emptem Habeant alia Regna Reges suos hos o-Durat mismnes pietate vincit ALBERTV se iact t. Caeseres tione r. Vetusta maiorum aetas: hos longo post se intervallo pGitistic prudentissim us ALBERTVS relinquit. Glorientur Regiones aliae in suorum Principum manu bellicola; illa tamen ALBERTUM meum admirari e guntur. Obstupeat orbis si quem Prinei peni vi Reps at insigniter continentem , obstupebit in hoc . ALBERTO meo. Ille mihi conditor est, & p rens; ille publicae salutis p curator, virtutum - Innium restaurator; ille, quem Imperium amat & tat,quo carere sine luctu non possum Da igitur , ' ρ aeterne Deust, ut tantum Prisciperii aesta iniuria a

communi bono laetitiaque depellat, & dumo Lornamentum,diu ac incolumem superesse velis in e

I ri

a lu

IO ANNIS O V DI NI

T Raeclare quondam Horatius delicium illud se

caena ijs,di Romanae fidicen lyra , qui inter lyricos sublimi vertice vates s era summa serit, eum j in longa tot annorum ae saeculorum revolutione Wqm η, hunc inesse naturae defectum animadverteret, ut dies insequens elapsiam malitia quadam superaret eommoto immortalis illius lyrae tuae plectro

cccinit:

Darnno quid non imminuit diesr a parentum prior auis tuli:

Nos nequiores,mox inror

Progentem vitiosiorem. i Equidem sonus iste concitatae lyrae filii , Cuzm profecto si oraculum ed tali fiat. non marQ-

is p

55쪽

o Rhet. Porrens

ri veritate corroborasset , contestante ae prosam ante seculorum omnium experientia , quam magistram rerum omnium sapientes profitentur. Probatur Nec abire longius est opus, tantummodo cogita sententia ira tione,quicquid esse potest circumspiciamus. Deductior per erevit aetas hominum &laihi tarda necessitas cor πιοῦ --ἰ- . ripuit gradum. Effoeta tellus est,& vi κ animalia parva creat, ut inquit Lucretius, quae cuncta crea, uti saecla . deditque ferasum ingentia corpora par tu: fortuna mutata est,nec ita fecundis hodie ven- eis vela conatuum nostrorum impellit, quemadmodum maiorum vota laboresque grato in porta

collocavit. Ipsia forma pulchritudinis suae florem amisit; vires ingenium destituerunt excellentiores; nomen & gloriam iam a reliquit ε, α ut altius eum Virgilio loquax , Omnia stri aetaS,

animum quoque. Auream aetatem argentea exce- . . pit aetas,argenteam aenea commutavit , aeneam

setieaperuieti,&insertoeonstant scelus,pud rem ac modestiam proscripsit. Vere damnosa diei imminuit omnia': sed tamen temperandums adhuc lachrymis & querelis nostris soret si non

etiam ea mutatio mores immutarer , relictaque modestia passim ad ea iuventus se conserier, quae maxima cum turpitudine sunt coniuncta, quaeque sudio summo maiores evitarunt. Etenim ut dictionem hanc nostram ceterorum malorum enumeratione non patiar Onerari, quanto ardore conataque iuventus hae tempestate studium amplectitur saltationis 3 huius in scholis nescio quibus, leges addiscit & praecepta ; huic brachia, manus, pedes consecrat& inseruire facit ; pro hac

non modo temporis iacturam non curat, sed nee sumptibus di labori parcit. Itaque fit ut dum tu pitudinem eAcaecata non agnoscit, amore sitammo

complectantur quod odio VATINIANO prosequr laberet,in eoque sibi placeat,quod displicere pos-

56쪽

, set ipsi, nisi Iutnen extinctum rationis soret, Se iam amplius non palparet, quod videre facillimum ess p Uositio. set. Sed ego cacitati huic tantisque tenebris Iucem aliqua madferre conabor. si dictionem meam L favo te vestro iuvare. A. AVD. Veliti . em ς' inq; 6bbri, Θ

O quam homines illi saliationem bonostissim m i.hi; . .

arbitrantur & depraedicant, vos audita oratione nostra indignissimam homine judicetis. Ac inprimis lubet vobiscum hominem ipsum altius,&n' Primum nem eius considerare. Creatus ab Omnipotenti re- rgumen-rum omnium conditore imperator orbis homo, tum abi talem ipsum agnoscunt universi, nec imperium honesto. . eius animantia recusant; coelum erecto vultu spe, Onteeedens ctat, oc animo suo stellarum claritatem aemulatur. do μι hoini. Ita eonformare se contendit,quantum quidem fas nis.

esse potest, ad excellentiam maiestatis conditoris sui: abhorret ab eo, quod aspectum turpitudine laedit,& animam offensione quadam percellit; sic ad honestatem dumtaxat illum Deus excitavit, de quadam praeditum illi gravitate corpus est elargiritus. Nemo est, quin hanc in luce palam veritatem exoseuletur. Quid ergo tandem decere minus ho Consequenti minem potest, quam saltationis studium illud. quod omnis est in continentiae & improbitatis ar- p . ita . sumentum 3 Non ego hoc dico, tametsi diς mire eis,sequbniis Maret Tullii duntaxat authoritatem ampleotor, ab authaei- Nemo, inquit, sebrius saltat, nisi lar te insanit, ne- iatio Exque in solitudine . neque in convivio moderato atque honesto. Ita si saltatorem hominem aliquem appellem, dicam eundem necesse esse insanum; des sebitum honestumve proclamem, saltauisse piox sua neget m. Probrum est quoddam studium hoc saltanduut Gabinio viro Consulari idem Orator obiecta-

vit: nunquam hominem decere potest, ut in IIu-

rana Cato quondam accusavit, probitatem tollit,

57쪽

extinguit, lanan;am inducit. Vnde non liberem -- ἰ nus quam Vere Demades olim, cum Philippum Macedonam Regem largius fortasse potum sal- rare videret cum amicis, in hanc vocem libertate quadam sermonis erupit : Cum, o Rex, fortuna tibi Agamemnonis persenam imposuerit, nora' pudet te factis agere Thersitem Z Profecto, sit sal- . tare turpe esse potest in regibus, quorum vitia Iarvato saepe vultu speciem induunt virtutum , quorum inquam, maiestas id omne sua lute ob. fuscat, quod reprehendere de criminari fama non

mendax aliquando posset; quam erit illud idena in hominibus aliis vituperandum & detestandum ὶ Non ignoro praeclarissimam olim laudem reportasse virginitatis suae Minyadem, Leuci; - pem. Aristippem, Lacedaemoniensiis pudicitiae la-

si mina quaedam; sed si tamen laudi ipsis aliqua naa

tot ieibui polest, nonne hinc maximum illis con- fererans, quod virginibus ae matronis aliis salia .rantibus choros ipste detractarunt 3 Dr cur ob Ἀ-

gis det tractarant superbius, inquiet ariquis, cegerebant, sed in pudicas superbia nulla cadit nullum erat desiderium in illis; sed aetas tamen . . impellebat : occasio nulla requirebar; imo ve-

gra ue ro foetet provocabant, & festivitas postulabae.

.rra Vi Cur igitur detractarunt ρ ne minus cominentes viderentur, quae maritos ambirent. O si talia

enorei vi σι

cogitatio Virginum nostrarum animos occuparet o si tantum honestatis amorem earum iri animis,

continentia suscitaret i Sed non est earum ilici iconditio beata; non in hanc se virtutis societa-- rem adjungunt, quae tantis intervallis ab earum modestia recedunt. Illae aspectum suum inna domesticos parietes concludebant. nostrae in publi comparatis eum, in lucem, in aspectum aliorum sese essuri odi misi. dunt:: lilae saltarionem ignorare volebant, no- strae eandem perdiscere laborant : illae maritos modestia sua mereri cessiderabant , nosttae mari-

58쪽

idi effusa petulantia sollicitant: illae cum aequalibus saItare recusebant , nostiae in virorum choros leseae turbas iniiciunt. Ita haec invalescena insania mores immutavit , ei quod vitium fuit olim,nunc virtutem si esse tamen virtus potest)deprauata consuetudi fie,sacere contendit. Quanquam vero non ita disputo , ut inhonestam esse εις ' saltationem duntaxata firmem .credite mihi, ni- tw

hil est quod homine magis indignum esse possit

nisi humanitatem omnem exuerit , & conditio. nis immemor suae suam vitam non agnoseat. In - ω liqtellexit hoc Tiberius Imperator, & expellens ei- vitarie Romana saltatores,. vetuit, ne suam artem vorao μηπtanquam hominibus indignissimam usquam unquam exercerent. Intellexit Domitianus itidem . Imperator. & Coelium Rufum Senatu movit , quod ualtasse diceretur , quoniam saliationem hominibus honestis indecoram, di studium choreatum viro optimo indignum iudicabit. Intellexit Clysthenes, Syracusanus ille Tyrannus , qui

eum Hippoclidem Titandii filium supra mensama X.aeonicos Atticosque modos saltasse,cruribusque iamplis: inae brachiis modulatum Disse intellexisset ram. rio m auth 'etsi dignissimum illum inter procos iudicaret , ri ais nihilominus filiam illi suam brevi hoc, sed ac to sermone recitavit : Tisandri fili , de saltasti matrimonium, Reges di Imperatores nitationis madiurn improbant ; nunquid erunt qui laudan-

dum illud existimabunt Z Principes omnes civitatibus suis saltatores pellunt ; nunquid erune qui reducere audebunt ; CuIrores eius dignita-

tibus suis eXuuntur ,& civium honestorem B- cietate pri antur; nunquid erunt, ciui im--, qui meorum, se societatem adiungentὶ Fuit hoc olim,sed cum esset in honore virtus, in pretio modestia; in v tis continentia Z fuit, inquam, cum non essemus,

sed utinam tamen cum simus idem maria infamatareu Verantamen ne dissim D s laret

59쪽

gumentum ab inutili. Dubitatio.

lare quicquam videamur, inquiramua tandem unium a . quodnam commodum ex saltatione reportensi qui saltationis se cultores profitentur. Dicam ne sapientiam hinc illas reportare O non ita sim insipiens , ut quod mentis est insanientis argumentum , idem esse putem sapientiae fundamentum. Dicam ne ditiores hinc redire 3 Negabunt ipsit, & alium esse divitiarum conquirendarum laborem proclamabunt. Dicam ne ad honores hinc aditum illis aperiri Z Nimium videat leuis , qui levitatem istam gradum esse cogitem ad honores. Dicam tamen, non frustra laborant saliatores . & sui laboris fructum aliquem ret i- POrtant. Quaeritis & quem tandem Z defatigam. tionem illam in pedibus trahunt , in brachiis Edsi sis circumferunr, in capi re detergunt. toto corpore ratio. Amia sentiunt di Octendunt. Oblecro vos enim, quid

'atii, aliud est saliario, quam gesticulatio quadam ad

adiunctu O tibiae modos, defatigarionem inducens Z Nemiriseumstan- ni piorsus dubium erit, Bene doli A UDITORE aius, Gssi si parumper cogitarione vestra vos in eo Iolconstituaris , unde cernere saltatorum turba

aliquam possitis. Longa nectitur hominum c tena: consistit velut in procinctu, qui tibias in- fiat, aut tympanum pulsat, virgines adolescentibus, stultae mulierculae viris iunguntur; manus manum tenet, pes pedem sequitur , brachium

brachio assurgit ; nunc eunt, nunc redeunti nunin aerem sese tollun et , nunc descendunt : nuri

ad dextram se vertunt, nunc ad sinistram septile iunt; in silentio cireumferuntur Omneri ur cςπώπ strin urit, ineptiunt , & quamdiu vlyrae vul tibiae sonant, tamdiu manus trahunt pedes saltant, totum corpus circumfertur. Qui quaei ,- unquam absurdius aut dementius vidistis ξ quid aliud est quam amentiam unam amentia nova regi 3 Sed aiunt, voluptatem hin

ridium.

60쪽

Orationes, s

Bars taedium voluptas esse potest. Dicant tamen H si nobis nunquid saltare nihil aliud est, quam ita gyrum vestri, vertiginem excitare, sine termino viam aliquam currere nihil aliud dico, sed est indignum prorsus, hominem divina praeditum men-re, ira vanam quaerere voluptatem, ut levi corporis agitatione re ereari concupiscat. Prosecto siex- - ρου mercitio comparanda sit voluptas, quis e tripudio μ ' . quaeret illam, ubi veneris praepudium,&omnis est ' tarpitudinis auspicium quoddam 3 Videte quam ς' sq, periculosae plenu opus aleae tractent: videte quam Incedant per ignes suppositos cineri des Oso. Illic RUrihi specie quadam urbanitatis virgines atteruntur: il- G 4,. Iie liberae manus, liberi oculi, liberae volant voco. Traductio, di strepitus illic,quae saepe ludis addi rur, hostis pu- dieitiae, & amica scelerum nox ipsa. Haec omnia quid aIiud esse possunt, quam libidinum stimuli, MVπ-- Iaxamenta licentiae, impudicitiae faces 3 Nolim inquirere, quae tum eorum sint eogitationes, cum inter mulierculas istas ita ludunt, ut nihil timeam 3 ira loquuntur, ut pudorem relinquant; ira se gerunt ut seie non agnoscant. Nolim investigare, quid reliqui sensus agant, ubi oculos caecusamCr

uim o ducit, ubi vultum Venus inclinat, ubi manus tibi. lesis do regit. Vtinam falsissimum e siet, quod proh d

lar, nimis est verum ; saepe matronam in cho- - . Preis diu servatum frustra decus perdidisse i vitia si nam assirmare non posiem, saepe virgunculam imi. . filicem ipso die nuptiali didicisse quod melius

ignora sse ii Sed est illud certum nimis, chorea dies ' i rum ludum turpitudinis ludum esse ; sed est illud, ita tertius adhuc, quod scripturarum veritas ait. in

eircuitu ambulant impii. Quanquam nondum ob i. . hac oratio saltatorum nostiorum animos percellit; ob strepunt rursum, di in umbra virorum illustria rationis huius aestum vitare praesui unt. Qiijd ergo dicunt: Viros olim clarissimos sanctissimosques c sat m

SEARCH

MENU NAVIGATION