Rhetorum collegii porcensis inclytae academiae lovaniensis orationes in tres partes secundum tria causarum seu orationum genera distributae. Sub Nicolao Vernulaeo collegii porcensis, & publico eloquentiæ professore. Accessit orationum sacrarum volume

발행: 1649년

분량: 857페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

Rhet porcens de re mentiri firma veretur. Quae omnia cum in te practar, sima admirandaque id effecerunt, ut a-

l lim ad podius a Regestatim quoque sis probatu ,

Trositio cauda is

flatim omnes omnium oculos, omnia omnisi ora ttii admirat ionem erexeris . Sed fidem tibi ac 'iuis es dignitatis,quod vita principium. Ssculis suis producit nobilis hac tua familia priminios nescit inde aliquid nasci mediocre. Tot probari quo eniti. Sed scit. non crescanti tibi ordo , qui multis est,saltu quodamse tendit tua prosperita , sola, perfectio a te quilritur..

Quanquam non hunc solem tantum adoremus, etiam singulas aetatis tuae faces atque ignis, quibus emicuisti in hoe non regno dicam', sed orbo ven C remur; te ipsum inquam a puero consideremus per gradus Cum animadvertisset. Illustiissimus parens tuus singulares quasdam de raras ingenii in te dotes,.

quae satis indicarent, quicquid ingenio tuo ina α- fatum essetfacile ferret, statuit eum te essicere,

quem regnum universum admiraretur, &amaret; neque eorum consuetudinem est secutus qui siti

suos delegat a gregarios es proletarios magi robquib-rem adeo pretiosam veluti noxa dedunt,

sed apud novos quidem , hoc tamen saeculo ingeniorum iuvenilium custores optimos, pietatis irrEcclesia litterarum in scholis promotores vigilatissimos, patres Societ. IESU Palatinus ipse filium, te suum Palatinum aliquando futurum instruerita in Patria curavit. In eius quasi oculis adolescenti- bus humaniori b. litteris invigilasti, quin de ab eius ore monita salubria ac virtutem hausisti. Sicq, ramulta virtutissaburra,tanqua Philosophiasatumine firmato tuo ingenio, t nihil te posset a re

queritia

O primissis mctomptis ac rationis flatu demere aut deturbare tandem te ex oculis suis di manu remouit, Scilicet

42쪽

esterescens iam in ie virtus non latere intra dism ς ε cos Parietes, sed ii orbistbextrum prodiwρο-

iebat, di quasi latis in patita didicerat, orbem univeis iam scholam habere cupiebat Vidisti adole- scentulus Italiam,peragrasti Galliam Iustiasti Ger b diae maniam, dc inde tanquam ex mercatu litterarum, . ninguarum, morum ,randem ad litos literis optimis peregrinati imbutus ; plurimarum linguarum peritus, probis ρης moribus insiluctus rediisti. Bone Deus, quae tunc omnium voces eram οὐ pater, celsiolims, Tit e

Mucia viri Dirtus animo, multus retusat Exclamat Gentis honos, harent infixi peci ore vultus,

verbas. Obsecro ..

iniuriam

Io, dico, speculum quoddam orbis..dc coeli de .

iacium apparebas.

Non sibi quem generum Tl e s emat omni

bus undis ..

sed quem sibi Rex inVictissimus domi ornamen

zmn aulae, foris legatum ad iugeret possumus illu ' strissime Domine, te quidem admirari sed virtutes ituas,&to es a te praeclare gestas non possumus e- is missus negotia silmina dexteritate gessisti Z Q is et . . exponat, quoties in Comitiis universi Regni Reip.

totius nomine legationibus es sum tria tua cu lau-

b de ac caetetorum admiratione perfunctus ti Quis s' eoncipiar satis unquam, quanta aequitate; quanta denique subtilitate lites intricatissimas enodaris, 'bl cum in supremo nunc regni Poloniae, nunc M D: LithuaniaeTribunali summa cum authoritate resi- AD Ma eun agpificentissitnu nobilitatis univerta coar

43쪽

is Aha. Pordetas. sessum in tui unius admirationem pertrah ebas

Vere .verea quin amavit. Iupiter, aut ardens evexit ab athera virius, Et omnino cum haec de te dico.

Avia Pieridum peragro loca nullius ante Trita pede .

Neque enim hominum omnium est ea summ*virtute patrare, quae facis ; hominum autem om- Iimilitudo. nium est te amare. Et quemadmodum Sol in om- , ne sorbis partes suos radios effundens,& cuncta serenans, in animantibus omnibus ac rebus etiam a-

Trans ἰοIiis sui excitat amorem, solus tamen serenare po- test & illuminare: ita virtus tua lucem suam in re- motissimas orbis oras diffundens, tuis inprimis te charum essicit, & externis amicitiae tuae desideri. um mi icit, sed tamen a te solo lux tanta procedit.

Sed conamur tenues grandia, O vereor ne laudes egre in

sum excusa- gi culpa deteram ingenii. Hoc tantum ergo di me, cam. Cum Regi tuo ac toti Reipub. toties . ea iprobatus; cum apicem attigisset tua virtus, re quantum patriae prodesse potas, nemo ignorarer illud restabat, ut in luce parentis videreris, que ire serebat; dein malo iam tuorum vestigiis stares, qui a te jam tum mortui illustrarentur. Itaque Deo ae Rege statuentibus, virtute tua postulante. cunctis in universo Regno applaudentibus senatorio ordini es adjunctus, de Palatinus Minscensis renunciatus. Quid hic dicemus' Feli ceno ne Regem Z Illi salutaria suggesturus es consilia deinceps. Felicemne patriam Θ Futurust praesidium ae dulce decus ejus. Felicem ne te Palatinum λ avitum familiae tuae ae tibi promeritu ivra j4 jam pridem decus obtinuisti. omnia vere per te ebis iis is, gaudent, & selicia sunt per te Agedum Me isti γ a an ausum Urs. Sic per i a virtutum gradus Iatet ascen Lais a Pa

latini honore

nubitatis.

petitio. Subiectio.

44쪽

Orome A. Ta iis ad honores. Me tibi Domnisu dedit fiam Patri, O gratin rui. Sic Palatini Minscensis filius, patriae virtutis no memitator. Ainscensis Pallatinus esse debuisti . i

et redere ct patrio rudisum te redde labori, Nec libis siciat transmissa gloria vitῶ.

quam ascripsis:Znultas recipit Prudentia metaso Cresiste viscutes, Oecundas floreat aetas, , Ingeniis patuit campim, cerim merenti Stat fauor,ornatur propriis Industria donis. i Nec plus sperari potuit, nee spei responderi sel,

i eius Liceat ergo tibi crinare operennare. Etsi vete- Ies. ImperatoribusRisapprecabant viviram prolixam , imperium securum domam tutam, exerci- tus fortes, populum probum, Provinciam quie- tam, ita tibi nos apprecamur Vive Senator dignis- sine, Vir 1llustrissime,Viue Deo,Regi. Patriae.Viue familiae tuae,uiue suauissimis Filiolis, CASIMIRO. Mna avra NTHOM , fratribus nostris amantissimis . Viue catio. nobis patruelibus de pupillis tuis, quibus dignitas re & amore es Pater, tutela parronire, auctoritatei: l propugnator , ornamentum in prosperitate ,aux, imi sum in ad versitate: ec hinc quoque nostra causis, .igri in haetanta tuae dignitatis exultatione laetamur ili j viue lumen Sc columen nostrum, vivo quam felicillime, qua in diuintissime DIXI.

45쪽

per comparationem cu

non omnes

IACOBI le CONTE. ATREBAT ENSIs

CIPIS. Vod si ulla unquam aetate , Humani sim Auditores, aut veteri maiorum aeuo , aut hac nostra tempestate gloriosa Priveipis alicuiu

maiestas reperta fuit , quam eloquentia sua vel ux quoddam aeui miraculum. Illustres Oratores in cae lum efferrent,talis est profecto potentissimus Belgarum Princeps ALBERTUS, in quo tanta virtu tum omnium de eorumque reperitur amplitudo ut non huius aetatis suae tantum,sed omnium quasi temporum iure ouod 'αm userae ulu ui caldit UE de etiam vix aut historicum aut Oratorem alique nostra tempora produxerunt, qui non omnem laborem atque operam in eo ponat, ut vel aliquam dignitatis ipsius de amplitudinis virtutem , vel nOmenduntaxat eius admirandum suo stylo possit ad umbrate tametsi fatendum est enim quod obscurari non potest nullus hactenus existat, qui aut dicendo aut scribendo possit eius persectionem aci- aequare. Quae res ita meum hunc animum impelli eut cum inter tot eruditos. Illustresque viros plavoluntatis in principem affectum aliqua cuipianlaudatione declarare, nequaquam erubescam tantum opus aggredi, in quo si deficiam, non minu consequar, quam qui hactenus idem onus suis hu- metia imponentes Principem hunc tantum cele'

46쪽

'ocarunt, quos impar ingenii facultas omnem ora- tionis copiam Principis virtutu magnitudini sub- amittere coegit Etquanquam illudesset optandum Graium. mihi: ut dum in hanc laudationem tanquam insa- i

ictarum imaginibus innumeris ,& raris ex na- Ium,ingredior,parem ingenii Verbitatem , dicendique faculetatem adferrem ; supersedebo tamen gestientis uri imi delacerto &hanet 'nopiam meam rerum copia dicendarum sublevabo, Orationis autem humilitatem sublimitate virtutum attollam. Equitiem non ignoro splendorem percepe verbo-

rum rebus i s dignitatem adferre', 'sed sunt ita magna illumes principis huius virtutes, ut solae non tantum splendescant, verum orationi ipsi di b

gnitatem apportent, ut profecto satius sit omnino cas admirari, quam verbis eXornare conari. Vnde

tu vos quoque, H. Aud. non quod pro more facere, 'possem expectabitis,ut vestrum illum honesta ver-b tum adulatione fauorem exposcam , ted audito tanti Principis nostri nomine cogitationes ultro c. ,, Vestras mihi concederis, quas,cum universa com. 'plet ii non possimus, per singula virtutum orna 'πρη menta , ita circumducam , ut Pietate in eius pri- I main, deinde Temperantiam acetum veroPruden Vi cam, Fortitudinemque una mecum cognost*xi i Geussu Aquibus ille v:rtutibus ita eaecellens ec mirabilis iamlbis vivit, ut si hominem esse fateamur . hominuritatamen maximi , aut divinum appellare debeamus, striaea. Et quomodo non admiratione orbis universi eon

ossilipii missuis ιν citaret ille,& caeterorum conditionem superando diuinitatem hic quandam partiei paret in terris cuius ortum felicissimum domus Austriaca produxit . . e re enim ea domus illius est fortunata felicitas ut plures orbi dederit heroas, quam ulla unquam optare potuisset; ex qua decem In eratores trecentorum annorum intervallo prodierunt; atque ita prodierunt ut quemadmodum,cum ab Oriente supra terras sol ascendit, omnem noctia obs*uritatem

47쪽

- a Rhef.Porcensetem illustrat, & mortalium in se oculos grata luce conuertit; ita ipsi suo in lucem communem ortu multorum regnorum atq; ipsius imperii dissicuItates remouerunt, & administratione placidissima comparatu sertunatissimaque recrearunt : Quis nunc fami- familia. - liam illam Iuliam admiretur , ex qua sex quidem Priaea eum sed per adoptionem Caesares exstiterunt 3 Quis a-

αntiquis Ca

sarum D miliis. lias attollat , vel duos vel tres Augustos ediderunt Z magnae illae de admirandae, sed haec maior & admirabilior, in qua non adoptione raro fortu nata, sed continuata sanguinis haereditate imperia creverunt; ut omnino non ita in terris nata, verum e coelo demissa familia Austriaca ad Imperia terrarum esse videatur. Taceo illud, quod quan- friacat quam non sciret orbis, sentiret tamen, ita hodie familia Ee. familiam illam Austriatam in olbe vigere, ut unicie eo&- ca sit ac firmissima religionis Romanae columna ;mum an P ut inquam in eius stirpis umbra duntaxat securoacis O redi- hodie spiritus Ecclesia reducat. Quanquam non μου ad pro- ego hic immorari. & his tantae familiae laudibus postum. insistere decreui, qui ad unum heroem eius pro dignitate celebrandum par esse non possum : quapropter ad institutum laudationis accedo, & pietatem , quam vitae suae voluit esse fundamentum Lotu a pie- ALBERTVS , nostrae fundamentum constituam

orationis. Profecto si ita Principes, eges, & Monarchae caeteri terrarum imperia fraenans, & ex alto sublimiq; solio populis iura dictant, ut vicarii, quidam in terris sint Dei , merito pietatis ardore luccensi ad illum regum Regem sese rursus attollunt , di quo possunt in terris amore studioque honorem eius procurant. Atque hoc ego pietatis Probctio pie' ardore ita Principem nostrum semper inflammaratu a resto tum fuisse dico, ut una pietatis in eius animo curatioNe relis ia curas caeteras aut postposuerit, aut amoverit o- M. mnino: Agedum enim cum in Belgium hoc nostium ex Hispania transm issus in tra vit, quid cogi

lauti, quid aggressus est quid ali ad persecit Pri-

48쪽

'mo, quam ut religio depre ga erigeretur, derelicta Di lutis

resumeretur, male culta coleretur ξ Detonabant m 'tandique bellorum tempestates sed inter has pieta- tio abdfectitis ardor feruebat, cujus ipse melius vocem, quam M. tubam audiebat. Exsurgebat virus illud haereticorum, di late per Belgi ut iniversum tenebras effundebat. sed inter has tanquam astrum quoddam pietatis ejus nativae splendor emicabat, pacis indi

cium .novae spei certi,sImum argumentum. Ita me- .

Uti ssimos Ecclesiis praesules praesecit, latentes pastores revocavit, dubios ac tepidos suo exemplo confirmavit & inflammavit. Ita quidquid fac tale' contentio.

ga impietas de vastarat . magna liberalitate restauravit; quicquid insolentia belli tacentibus legibus oppresserat, insigni pietatis & justitiae ardore reduxit. Gestiebant ejus justitia Civitates. pietatem sensu quodam aedes sacrae percipiebant, universa patria, quem admirari Principem suum tantum poterat,tutun amen conabatur amplecti .At- T Utis. que haec quidem sunt illa, quae tamen Principis virtus palam in luce stupentibus omnibus ostendebat : nune vero si ea vobis AUDITORES, aperire possem, quae remotis arbitris ac teste Deo tana Omes' - tum , tacente circum aula facere consuevit, quidl ectet animi vobis, cum Principem vestrum luden cum Principem vestrum luden- tibus aliis aut aliud agentibus orantem,caeteris notare insoleste tibus, depressum humi divina omnia meditantem,videretis: Occultare quidem pie-i tatem illam suam princeps solet, sed lucem tamen abi erumpit quin imo ipse. ut ubi populi pietas apparet, ibi principis virtus elucescat dc eNemplo praecedat. Scio, ANTONIVM Imperatorem CR Π ΠΦβ PIVM appellavit Vetustas, & Astraeae mystam ,: summae aequitatis & Religiosum, MARCUM Im- Peratorem est admirata, sed ipsis caeca: nunc vero quantum eii illud, quod in clarissima fidei luce tempora nostra, Pium, Religiosum, Iustum Alber- tum proclament i Noli ignoro etiam, quam

49쪽

contentis.

admiranda Vestalium virginum vita fuerit olim : quid si vero Principis huius vitam eam esse dicam, quaere castitatis, & religionis cultu illam Vestali--i um disciplinam superaret 'Illae flammam aliquam

custodiebant; hie verae pietatis .ignem Iliae ca- sitatem servabant; hic vitae totius integritate an-ictimoniamque : illae Vestae cultum; hic veri Dei ac solius Religionis naonorem ac fidem . . Com- nu ratio. primat proinde vocem Satyricus. nee illud occinati in Belgio Exeat aula qui vult esse pius: potius vero. acclamet Haus petatnulam qui vult esse pilis. Haec r enim est pietas schola quaedam ubi iuvenes devi-J ros ALBERTUS, virgines de matronas I S B E LL A suis exemplis informant: haec est Reli- gionis Palaestra in qua Bravium hono iis ambiunt certando virtut s : haec est castitatis domus, aeta

pudicitiae, templum honoris, cura virtutis. V rum quemadmodum Sol ortus latere non potest. iita quanquam sub illustii tecto nunquam potuit tanta pietas integrita ire laetere: aerupit in lucem luero, atque ita Romam ipsam commoVit, ut amplissimum purpurati patres ALBE RTO testimo- es ἰω- Tria eam isti τὸ illa, is pietatist O quam admirabilis divini eu, ὰ f., b rus splendor Sed vos obsecro, A V DI TO REM qualem igitur,dcquam admirabilem Primcipis hu- ius: vitam ese putatis, cuius pietas praeclarissimum Simii tudo extiterit rundamentum Z Prosecto si egregium aedi Transtis. seium ab insigni fundamento consurgit, non potest non admirabilis videri reliqua Principis vita, Idiuarnm- cuius initium omnem vincit admirationem. Qua

Similitudo.

perantia. Praeterit ο

tio ex con

prariis ab propter minora illa relinquamus, quae de singula- is victu, ipsius temperantia amplificare possemus illud vero fatente veritate fateamur, nunquam itum Principum istorum probauisse vitam, qui a in ebrietate gloriam, aut in conviviis intempe vis maiestatem ponere consueverunt. Non igno

quippe Princeps prudentissimus, quanta mala

50쪽

Crationes.' ,eum crapula apportet, quae&animi & eorporis vi- essectibi rea eXtinguit, privatas opes exhaurit, honorem ebrietato, debilitat, ecfimam labefactat. Sed si hanc quoque latere laudem tantam patiamur, nunquam tamen . illa poterit obliterari, quam ex conjugii continentia, γ inviolato thoro reportat. Quod enim obsecro non exemplum continen- etia huius, quam non legem sua vita Princeps editi aongum esset universa declarare, sed illud tamen L dicam audacter, ita semper eum conjugii, proprii.

picion incontinentia ullam malis etiam es ob- trectatoribus relinquat; ut inquam de ipso men- ἐ.tiri fama vereatur. Laudetur Alexander Magnus: etenim meruit; quem ad violandas Darii devicti comparatis filias, nec libido, nec insolentia victoriae pertraxit. cum eqK. i' . Miraculum dixerim in hoc homine. Consecret Princit . t immortalitati Scipionem continentia ; omnem enim laudem evincit, qui victor Celtiberorum Principis sponsam, ne quid oculis de castitate ejus delibasse videretur, ad aspectum non admisit. EX- tollantur quicunque alii, quorum vitam aut Camam nunquam potuit luguria labefactare; sed ita tamen extollantur, ut tu uim hic decus eximium sit A ZER TE, tua laus prima, tuus in honore tanto Principatus. Tu enim quas alii Iibidinis occasiones uItro

i non sequendam cupiditatem, sed Putas refraena ' δε tali o. l . dam: Tu non Neronibus, Caligulis, caeteri im cbntdistis petii monstris, sub quorum libidine Rem uix pu' comparati, dicitia, similem esse te voluisti, sed superiorem, a rimis

ut quod illi summa cum in lamia sectati fuerunt, Tisis tibi tu summa cum gloria vitares. Veruntamen .ni pis isti madverto , non quod ventis, sed quod numini 2hEmabus accidere solet . nobis evenire. Quemadmo-: duin enim venti ad longinqua loca fracti debili' pie tatique perveniunt, flumina vero, quo Montibus

SEARCH

MENU NAVIGATION