장음표시 사용
61쪽
dum, inter alia his utentem verbis: Idcirco iussi orum vita jm ruspublici tutela videtur in medio constituta , ne quisquam sibi ias
permittere valeat ultionem. Gravis quoque est sanctio Constantiini M. AGadi. Jul δε vi qua convictus de evidenti violentiae crimine capite puniri jubetur, sic ut damnatus 1 sententia Iudicis appellare nequeat,&, si sortEhomicidia hinc inde comm insa suerint,in illo vindicentur, qui per vim alium expellare voluit.ad Brunn .add. quaest l. t. C. TZeoae eod. ubi viae c. ω- thostr. ot. ι. in .B. P.c.3.nI. Si igitur injuria lacessitus,illam duello eluere satagit, ad ultionis genus per se illicitum, divinae voluntati atque ordini plane adversum provocat. l. .f. .ad L
huic XLVI. Quaeri solet, si injuria lacessitus suum adversarium ad duellum pinocet,eumque obtruncet, sitne ordinaria L. Corneliae poenae adficiendus, nec nes Si quidem non nisi animo ulciscendi ad duellii provocaverit,cumjudicis suppeteret copia, nullam satis idoneam causam video, quae illum ordinariae poenae eximat: qua non solum Sereni T. Dux Saxo-Gothanus tam provocatos, quam provocantes adfici voluit, si alter alterii in induello obtruncasset , sed etiam eandem poenam Imperator& Imperii ordines in illos sanxerunt. Non equidem nescio, consuetudine & praxi aliud set E esse receptu in ceu videre est ex
tionis ratio incidit in omni jure prohibitam vindictam ; quippe injuria adfectus legitimis remediis experiri, non sibi,ipsi jus
dicere debet. Baes . ad Umb. ad Aquiln.M Nostramq; sententiam etiam disertis verbis confirmat ibid. eamq; adve si rectiorem pronuntiat.Praeter alias Carpaovius suae opinionis
hanc profert ratione, d. . .n 7.U n. quo d simpliciter ignoscedit sit ei, qui se voluit ulcisci provocatρ quod uti veru est,si te gitimo modo ultimaeratur,quo omnino pertinet ab illo citata delon era. ita si idem velis simpliciter obtinere, in
bi ultio jure omni prohibita suscipitur, non dubito istud prin- cipium
62쪽
cipium simpliciter falsum pronuntiare. Adi, si placet,Franialibum,qui ae l.i diligenter explicat lib. Ar οἱ .n.3 seqq. & etiam Carpetovio hac in causa contradicit n s. eqq. Interim si quis injuria perquam gravi Sit laesus, eaq; ad justam & vehementem
iram lit coincitatus, qua emotae quasi mentis fuerit factus , ut
subito&ὰ vestigio ulciscendi desiderium praecipitaverit,neque
destinato consilio Iudicis opem contempserit, eum ratione talis excandescentiae interdum sorte a poena ordi aria absolvi posse existimo, per ea , quae leguntur apud Carpetor'. pol EI. im. u. 1 7. n. seqq. Alias regulariter Ira delinquentem a poena ordinaria non exclusa t. Carpet. d. n. s. Certe in onsi. Carol. crimari. V . ultimum supplicium diserte sancitum est in eos, qui inconsulto calore &irae servore caedem patraverint. Et
quae homicidia,formaliter talia, absque irae impulsu commiti cuntur λXLVII. Quod si accidat,uti sanρ fieri aliquando vide.
mus, ut idem,qui injuria lacessivit alterum, eundem etiam donunciatione facta provocet ad duellum,hominem certe eum oportet esse admodum injustum & malum, ut qui non solum honori aliisve bonis, sed&corpori,vitae &saluti aeternae insidietur. Praeterea qui ita armis congrediuntur, non semper ira subito incalescentes digladiantur, sed plerumq; ex intervallo, &deliberato,ut facile judicis opem invocare sibi liceret.Vera autem omnino sunt,quae traditCicero ι. c. In omnim otiti e multum interes, utrum perturbatione aliqua animi, a plerumque brevss ad tempus, an constultore cogitato Aat injuria. Leviora eni sunt ea, vae repentino aliquo moru accidunt, sPam ea, ae me ueram praeparata inferuntur. Gror lib. s. de I. B. P. c. v. n. M. Plenior etiam est divisito ICtic ii. f. . deparn. Delinquitur aut proposito, aut impetu, tosimnuo D delin uni latrones, fui Ationem habent Impetu autem cum per ebrietatem ad manus, aut is ferrum v nitur. Caseu vero, cum in venando telum inferam migam hominem
interscis. sicuti isitur ipsa delicta multis modis ac gradibus G disse.
63쪽
differunt,aliaq; aliis graviora vel leviora sunt; ita certissimum
est consulto patrata mereri ordinariam eam litustam poenam. poen. emblarat. h. cv. LXLVIII. Porro si rem videas, uterque duellator, cum Provocans tumProvocatus,plerumque animia seu προαίρεσιν habet occidendi: cum primis si praeter condictum facinus propositu etiam arguam tela,quibus utuntur,ad expellendam sorte animam paratissima,adeoq; uterque saltem hactenus homici
υ. fuit Mores enim&actiones hominum cumprimis ex illorum proposito seu consilio diiudicantur. Atque hinc Gellio M. . οα- cI. gladiatori composito ad pugnandum pugnae haec proposita sors e Te videtur,aut occideressi occupaverit, aut occumbere,si cessaverit; ut sane par voluntas & consilium in duellatoribus non possit non praesumi. Lex utique Cornel ia nominus eum, qui occidendi hominis causa cum telo suerit,' quam eum,qui occiderit, puniri voluit. t6. f. . Via n. Quanquam hodie conatum sine effectu poena ordinaria non coerceri debere multi Doctores contendunt, moti cum primis Consistim Carol arta Jut Clar. d. g. m. qu. sedi. Brunnem. ad 7. C. ad Corn.de Par.At si adactum proximum accerserit, ut qui animo
occidendi hominem vulneraverit, nunc delictum haberi pro expleto,& eu perinde puniri,ac si delictum persecisset vultati
M. Steph. adae art. 178. Cui hac in re contradicit Carpetove. I. praes. Crimqu. an .cqvi cum aliis in ea est sententia, Legibub de conatulor dentibus in toto orbe derogatum esse. Coeterum etsi conatus delicti in genere ordinari a poena regulariter non fuerit puniendus,non tamen hinc tuto colligitur, etiam illorum delictorum ςonatus, in quos a legibus speciatim poena ordinarias cita est mitiori poena plectendos atq; has etiam leges inter ab rogatas privato quorundam ausu reponendas esse: qua de re pluribus contra receptam opinionem disputat Faber de Con τι δείς. XLIX.
64쪽
XLIX. At,inquis, multi duellis colliduntur, quibus hic
animus non est,ut antagonistas occidant, sed potius ut hoc more defungantur , & necessitati pareant. Caeterum posterius quod attinet, non est illa vera necessitas , siquidem Iudicis sit copia. Itaque locum hic habet illud Comici, Tua voluntate coacti es. Necessitas enim jus non dat, si sit evitabilis. Malum hic, vidquid vel minimum abit a necessitate. Grol. lib. a. de I. B. P. c. a. n. to. sed nonne fatis magna vis est tyrannicae consuetudinis Z Est utique; ut tamen haec tanta nemini videri debeat,ut illicita prorsus exempla vindicandae injuriae imitari licite pol siti Praeterea etsi animo occidendi non te suscepisse dicas duellum , numquid in actu i sto surioso omniq; jure vetito jam occupatus ita potetris modum tenere, ut ne noceas adversario, sed solum tibi prospicias,&ictus elidasS Accedit, quod duellatores sane vehementer indignum credant sua existimatione, si alteruter alteri significet, sibi non esse animum laedendi. I-mo praestaret tali casu plane abstinere ab hoc infausto incepto. Quid ergo praesumet alter de altero ita disposito armatoque, quam animum laedendi, &, si possit, aut sors ita ferat,occidendi sive propositum,sive occumbendi eventum ὶ Ipsa certe lex, Alan ci es, aliter nec praesumit, nec praesumere potest. .de a n o. f. a l. Corn. r. ys. In . depuli judici Hinc non nulli Doctores putant,eum, qui alterum gladio adoritur, non equidem ut illum occidat,praeter intentionem vero e vulnus lethale infligat,ex qVo mors seqVatur,poena ordinaria aeque ad- sciendum esse, ac si animum occidendi habuerit. ruri sententiam,inquit Carpeto v. p . princt. crim. qu.r. n. . iuri ac veris ii consten aneam esse arbitro 'eo quod percutiens gladis , animositam vulnerandi, aeque in doti est, ' quia in au alte ire deleat, certo ij destinato modo vulnus,praesertim gladio vel simiai instrumento, a homicidium perpetrandum apto, Grinon osse messem negarin quit,quam latas habet animum occidendi , ut cuius voluntas seri r iuper sionem, in omne id, quo ex percussione dolosa immediaris a
65쪽
eontingit. Deinde idipsum variis rationibus ac testimoniis con
L. Praeter provocantem & Provocatum solent etiam accedere Duellis his alii, qui vel sint illorum internuntii, vel arbitri , qui de causa, loco, tempore, genere ac conditione a morum constituant, de provideant,ut omnia secundum cyclopicae consuetudinis leges instruantur,&adorci faucestatissime fores aperiantur. Alciatus illos appellat Faciales, Pracones, HOOHos Se Reges armorum. Alii non fine insigni impietate illos Patrinos appellitant. Vulgo enim Patrini dicuntur, qui de sacro sonte infantes susceperunt, & pro illis stipulationi bonae conscientiae fidem obstrinxerunt . ut adeo tam bene de provocantibus & provocatis duellorum arbitros mereri malesam isti scriptores putent, quemadmodum compatres vel suscepto res de filiis suis spiri tu alibus; uti in Concilio Moguntino,quod temporibus Caroli M. celebratum est,norninantur. n. 7.Imone quid iuroris sit reliquum, ipsi quandoque arbitri non minoriseritate, quam ipsi duellatores contendunt, quoties scilicet visum fuerit, illustriorem reddere duellorum gloriam. Ejus vesaniae duo nobis exempla suggerit Thuanus,qui M. .a Annum a s 78. de Duello Iacobi Levit & Caroli Balsaci haec nar te Rixa
in arca o intercedebat, qua ex causa incertum. Cum vero alterat aAuro de injuria siti, usurpata apud nos inter Nolios ratime, satisfieri peteret, horum ij locum duella conricunt, quo F duos ex amicis, in duo apud Hios more, caeterum vana decoris ostentandi cupiditate, nunc nimis frequenti secum pugnaturos adducunt. Hi omnessummo silentis in equorum foro Lutetiae ad mutuam perniciem vix orto sese certarunt.&c. Idem Autor de duello Caroli Bironii & Caroli Carancit ista disserit lib. .ad Annum issL Occultae inter rivales multates alebantur,quae tandem in exitialem mentum exarserunt. Nam Sironus ex ovi causa rixa exorta Cananctum perfidum sibi ad
66쪽
amicos adducat, monet, deo ero armarum dea Irim ei defert. I 'creto a Ium,quo pravo apud nos more receptum, ne quis conscius de sinato Enes ,re ad Principem renuntiata impe mentum ad raro ij quisque ad de spertinere existimat, ut res ιvulgerur. Congressur ecto Monm cum si is victor evasit, j Caranciam cum citi intemsed tam humistratos eliquit. Atq ve hic praeter alia,quaeso, adverte novas Duellorum leges, vel potius Diaboli staudes,ut Judicem suum non solum non adeant,qui inter se dissident,sed etiam omnibus modis eum saltant , atque hujus astutiae singulare decus existiment,ut liberius occidere vel occumbere sibi liceat. LI. De his quid sit sentiendum, docere nos pol
rit Androcides ex lege Attica: το, δε υσα
μενον, Eoico Aum dedit, eumnonminus poena teneri, quam qui manu rem e ecerit. Et Chrysostomus, ad Romanos circa finem:
νων χαλεπωτερ Pejor peccante, qui peccacum Laudat. Imo tantopere adsueta duellis gens Langobardica hanc olim tulit legem ; ut facinorossim a poni hortatur, pro faciente habetur. Quid multaὶ compendio dicam.Qui factum vitiosum jubent, qui consensum requisitum adhibent,qui adjuvant,qui receptu praestant,aliove modo in ipso crimine participant: qui consiliaum dant laudant, ad sentantur,qui,cum vetare teneantur, non vetant, aut cum opem serre injuriam patienti teneam'r, non serunt,qui non dissuadent,cum dissuadere debeant, qui factum retinent, quod notum facere tenebantur, hi omnes delicti se participes faciunt,& puniri possunt. Gotius h a. de M .P. c. n.ma. Addatur Thomas 2. a. qu. .art. 7. ubi etiam vulgares illi ve
siculi leguntur,quibus exprimi solent modi, indirecte reatum alicujus delicti contrahendi: suraso, con ilium consensius Epo, recurso Participans mirum τρη ob iani,non ma se an
67쪽
Illud certum unq; comprobatum est,hos duellorum arbitros arbitrarii poena adiici,&pro re nata hanc ad ultimum suppliciu
HLII. Causae, propter quas ejusmodi duella condici so. lent,variae sunt cumprimis tamen ad illa provolant,siqvis alterius existimationi famae aut nomini obtrectiverit, aut alia quis perpensius fuerit,quae dignitati suae vel honori videantur esse . dedecori: Hinc illud αξιολαμ α nimis seequens Je φαρφικον, Fama Vitaparipas ambulant Et alterii mi illud non minus in haccausa crudum: Cr- ου iuste e II , υ amam suam ne git.Ne- que enim per alterius injurias revera mihi eripi potest vitae innocentia, & hinc proveniens honesta bonorum opinio, seu honos .Interim adversus hujusmodi improbi hominis malitiamd conatum multa prodita sunt legitima remedia, & non una injuriarum actio suppetit. Et licet sorte hoc des opinioni vulgari,delibari cujusquam existimationi per injurias posse, non
tamen ea propter caedem moliri convenit. Sit etiam crudelis
in se, qui insuper habeat, quidquid etiam alii de se sentiant vel
loquantur,non tamen per duella & homicidia remedia sunt quaerenda. Solent etiam colores obtendi istis aXiomatibus ex L .niosin. f. quod met. caus est y. f. e manum. vind. quos dilutos videre licet apud Carpet, D priorist. M. consti Io.de 6. Graviter Rei p. nocent, qui nummos adulterant, multi autenm gravius, qui legum sententiam tam impudenter corrumpunt, pessimisq: erroribus illarum autoritatem obtendere satagunt. LIII. Primo itaque certissimum est, nullum prorsus in
juriae genus inter homi ncs nasci,cujus disceptatio&dijudicatio non regulariter ad Judices pertin eat. Cum aliqua de re fident homines,a Iudicem confugiunt. Adire Iudicem,adire jus Hy. Nihil aliud videtur esse Iudex,quam jus animatum; inquit Aristoteles Nicom. . g./ρ. .Recte quoque Grotius docethb. I. de I. B. P. sis.
n./. Quanquam Iudicia publica non a natura, fida facto sunt hu,
68쪽
mum; ciam tamen multo sit honestius, i ad letem hominum con ducibilius,abeo, cujus nihilintersiorem cognosci, quam ιomines sim x los nimium amantes se,quo imputant ae manu exsis hiam audabili inii oro obsequendum ipsa dictat aequitat V rario naturatis. A quo tamen hactenus dissentimus, quod judiciorum originem unice facto humano tribuat. Callistratus I Ctus ait,Cogni- tionum numerum ex variis descendere causis, & in quatuor sere genera eas dividi posse; vel enim de honoribus gerendis agitari, vel de re pecuniaria disceptari vel de capitali crimine qua
ri,vel de existimatione laesa cognosci. l. s. de extraord. cognit.
Procul dubio ergo etiam in iis causis jus dici poterit, quae duellis solent explicari. Quod quod ipsa recta ratio dictitet, neminem in sua causa idoneum esse Iudicem, praeprimis si ille sit in
sermento, & cum aliis adfectibus tum coeca ambitione aestuet. Atque hinc generali lege pridem ab Impp. decretum est, neminem sibi esse Iudicem, vel jus sibi dicere debere. f. un. C. nequis insua causa iudicet elius Zi Eica Perez. tui. t.'Brunnem. Li . AD UO Fc verissimum enimest vetus illud, uis esurii urias plus aequo aestimat. Add.Aristoteles 3. Posit si s ia. Quo igitur titulo ac jure sibi Nobiles aliiq; in honore vindicando sumunt ultionem privatam, qua non min9 ipsis,quam gener liter omnibus hominibus extruudicii locum constitutis inte dictum estὶSi enim Nobilis ab alio Nobili non vult laedi in suo castro,eaq; annexa sorte jurisdictione sed, si tale quid fiat, vehementer excandescit:.quant uni indignari Deum putas, si quis Nobilis,aut alius,divinum Regale, Vindictam, privato ausu ii volet λLIV. Praeterea cum Honor sitVirtutis praemium, actione injusta prorsus& vitiosa illud exposcere qui poterisὶ itaque si tibi quis non adsurgat, nec primum aut digniorem locum
concedat,tecto te capite praetereat, aliave reverentiae signa tibi deneget,aut non satis apta vel luculenta exhibeat, nullum profecto tibi jus est talia importunius eaeigendi minime omnium
69쪽
telo Iemisero expugnandi. Quod si vero homo improbus
bonus enim non faciet) te calumnietur, dicatq; te esse injustum ac praevaricatorem: si te intemperantem dicat, scortatorem, furem, vanum, mendacem, sceleratum ; haec sane melius tibi conscio Ch ri stiana nobili late patienter devorare & concoquere fas est. CZ atra. v s. Sed &ejusmodi calumnias ulcisci non est prorsus nefas,attamen non tua sententia ac manu, sed judicis. De mens prosecto ulciscendi ratio est,si quis contumelia . aut injuria laesus ita se vindicet,ut eidem periculo se subjicere cogatur non minus laesus quam laedens, utpote monitus hanc rem, paribusq; armis instructus. Turcae & Itali sane hanc stoli- ditatem agnoscunt,sed non minori tamen acerbitate ultionem explent,sicarios & percussores iis, a quibus laesi sunt, clam immittentes. Unde jam suo aevo Innocentius IV sacris abstentos,
toto Christiano populo perpetuo disti datos esse jussit, qui
per Assassinos quempiam oppressissent. Coro humani 1. 1 Ahomicid. in 1. Sicuti enim vocabulum As se minorum,ita rem ipsam Turcis debem9. Sic autem dicuntur conductitii ad alios interimendos, praecipuε viros principes. Legi de his poterit Nicet, Chortates initio h a. e Lati nisca tuos Pari ro in an. i/FOUI IGH T im tib ro. 'LIacobm a Vitria Histor. Orient. p. tq. Rectius Gentiles i psi senservit,qui partim cotemptu, partim patie-tia,partim Iudicis subsidio hac injurias optime vindicari posse
existimat. Quid si me asiny calcitraretὶ inquiebat ille. Memorabile ultionis depositae exemplum extat apud valerium m. q. .r de M.Bibulo,uiro amplissimae dignitatis, &summis honoribus sancto, cujus duos egregiae indolis filios Gabiniani milites occiderant .Hos ad eum vinctos regina Cleopatra ex AEgypto misit, ut gravissimae cladis ultionem arbitrio suo exi- 'geretiat ille oblato benefieto,quo nullum majus tribui lugenti potuerat,dolorem moderationi cedere coegit,carnificesci, san
guinis sui intactos e vestigio ad Cleopatram reduci jussit, dicendo,potestatem huius vindicta non suam, sed seaatus esse
70쪽
debere. Dane,merito exclamat haec historia indigitalam Hii, a Lapidesse uita Comment. ineptisia Rom.cia. gemit princeps rL 7 atae injuriae eius parii mae ultionem re gnat e tui S c Bristianus eandem non resignati Deo tuo udeatChristianos, se probitate ab ethnicis vinci. Et protecto dolendum est, quod istina. si rates duellatores non solum negligant ossicia humanitatis juriumq; naturae, sed plane non meminerint se Christianos adeoq; ad praecepta & eaeemplum Christi e s se obligatos, a quotam sedulo Patientia & Charitas omnibus Christianis est con
mendata, Matth. s. v. Fq. Roman. ia. v. . Adde quae in hanc rem disseruntur uberius a Gotio liba. d. IB. P. a. n. xj I n. I.
Quibus regulis spretis si ira:&adfectibus suis indulgeant Christiani, indignos se reddunt, pro quibus Christus infami ligno suspensus sanguinem suum effundi passus sit, dum adeo crudeliter sanguinem humanum sitiunt: indignos, pro quibus
Christus sit mortuus, dum tam truculento more eos obtruncant, sine cura vel propriae ejus ii aeternae salutis,quos diligere,& quibus benefacere S Christo jussi erant. O Domine, inquit Ambrosius lib. o. in Lucam, cur me emere jubes gladium, urvi ferirem ruiles' Cur habe praecipis, priem vetas promis nisi μιραι A parata defensi non ustio necessaria: Hanc morum in C hristiani, perversitatem eleganti libello exhibuit, Franciscus Rid derus, concionator Roteroda mensis, & meliora gentilium exempla cum aliarum virtutum tum etiam mansuetudinis . .proposuit,qui hoc anno prodiit sub titulo,
LV. Iam quaeso videamus, quae portentanobis in hae materia produxerint Theologi Morales, & cumprimis Casu i- stae Jesultae,&quam longe illa iJustitia & veritate abeant. Sanctius in sum.li a p.n. . ita docet: - ius alii dicunt, licere immeenti duellam acceptareoe erre a ita honorem,s resfamialiares innotabili quantitate tuenda, quando consat omnin3 injussaeo er calumniam μctore oceder se certum e romui fore,ut hac H i -