장음표시 사용
111쪽
I 6. Quum per eorum sines triduum iter feci set, inveniebat ex captivis, Sabim flumen ab castris suis non amplius milia passuum decem abesse: trans id flumen omnis Nervios consedisse, adventumque ibi Romanorum exspectare una cum Atrebatibus et Ve- romanduis, finitimis suis: nam his utrisque persuasorant, uti eamdem belli sortianam experirentur Oxspectari otiam ab his Aduatucorum copias, atque osse in itinere: mulieres, quique per aetatem ad pugnam inutiles viderentur, in eum locum Coniecisse, quo Propter paludes exercitui aditus non esset. I7. His rebus cognitis, exploratores Centurione que praemittit , qui locum idoneum castris deligant. Quumque ex de liticiis Belgis reliquisque Gallis comis Plures, Caesarem secuti, una iter sacerent: quidam ex his , ut po8tea ex captivis cognitum est, eorum dierum consuetudine itineris nostri exercitus Perspe-Cta , nocte ad Nervios pervenerunt atque iis demonstrarunt, inter singulas legiones inpedimentorum magnum numerum intercedere , neque esse quid quain negotii, quum prima legio in castra venisset reliquaeque legiones magnum spatium abessent, hanc sub sar
cinis adoriri : qua pulsa , inpedimentisque direptis,
futurum, ut reliquae contra consistere non aud Prent.
Adiuvabat etiam eorum consilium , qui rem desere- /bant, quod Nervii antiquitus, quum equitatu nihil PoSsent, neque enim ad hoc tompus ei rei student , sed , quidquid possunt , pedestribus vale iit copiis ,
triatium. Sie honi eo id. ot odd. vet. alii l Aura. Partim ita terest. Atre Mibus. Cod. Scholia aliique Atrebatis. et mox Aduatria rarum. His rebus emn. Alii Mosar hi r. c. Sed eodd. multi et e ld. vet.
112쪽
quo facilius finitumorum equitatum , si praeda nili
caussa ad eos venisset, inpedirent, teneris arbori lius incisis atque inflexis, crebris in latitudinem ramis et rubis sentit, usque interiectis effecerant, ut instar muri hae sepes munimenta praeberent; quo non modo intrari, sed ne perspici quidem posset. His rebus auum iter agminis nostri inpediretur, non omittendum sibi consilium Nervii aestimaverunt. 13. Loci natura erat haec, quem locum nostri castris delegerant. Collis, ab summo aequaliter declivis , ad numen Sabim, quod supra nominavimus, Veringebat. Ah eo flumine pari adclivitate collis nascebatur , adversus lauic et contrarius, passus Circiter ducentos, insima spertus, ab superiore parte silvestris , ut non tacite introrsus perspici posset. Intra eas sit vas hostes in Occulto sese continebant : in aperto loco secundum numen paucae stationes equitum Videmque in xis. cretris in latitud. ramis. In Ursini ei, lice pro iv
xis Elossa habet eum alis ramis.
Simili modo oud. ii l. ab aliis
satori biis adimium enatis. renatis , autumat. Non comImret linee vox
in dicaligeri, Leid. nsi primo et
aliis eod. . Ita et praecedeus que igninrat eod. Domitii eum edd. Rcim. Nediol. V ea. Delela utraque ista VOCE, egregie Praecurrit sensus. Quod suadet O idend. enatis reserendum ad et riuius , mihi non adridet ..tioΝum est epitheton. Pro inflexis temere in P exta legendum Prue eidit Davi ius. cisterem non absi mi Ita tradunt Strabo A. P. 9έ. nilius 6, b. sentibusque intoriretis. Leid. I. remeates , quod verum Putat Uud.
sed interiectιs repetitur mox C. non modo intrari. Vulgo , non moesia non intrari , eontra eodd.
Milieet Latini solebant Pro non
quen in illo sed ne quidem. Res est
Grestima et unt. Sie Oml. e honis codd. vulgo existima erunt. Alibi quoque rustituit Dudend. vid. et Biirn nun. atl Quinct. 5, IO. et
quem locum. Frequenter tali re-i,etitione tititur noster , Mi I , 6. I 6. 29. 3 l. ete. Beue ergo Vocem Vulgo cimi sam re ti,,uit Dudi iril. aequalιter, ita, ut neque cui inentiora neque deI,ressiora loca haheret. M. Misima, quod spectat ad iiiiiiiis loca, ad radices, Sic c. 8. se rantem Iastigatus. 1loe infima Oudend. ex uno i e-taviano eodice recte restituit : c teri omnes syntax in rariorem uiale muta marit in insimus , insints . in Ierius. M. Bui manuus Laec esse vitiosa senserat. in verto, nullis arboribus vinstito. M.
113쪽
Dg BELLO GALL. balitur. Fluminis erat altitudo pedum circiter trium. I 3. Caesar, equitatu praemisso, Subsequebatur Omnibus copiis : sed ratio ordoque agminis aliter se ha-Beb.it, ac BPl ae ad Nervios detulerant. Nam, quod ad hostis adpropinquabat, consuetudine Sua Caesar sex legiones expeditas ducebat: post eas totius exeris citus inpedimenta conlocarat: inde duae legiones , quae proxime conscriptae erant, totum agmen claudebant , praesidioque inpedimentis erant. Equites nostri , cum inditoribus sagittariisque flumen transegressi , cum hostium equitatu proelium commiserunt. Quum se illi identidem in silvas ad suos reciperent ac rursus ex silva in nostros inpetum sacerent, neque nostri longius, quam quem ad finem porrecta ac loca aperta pertinebant, cedentes insequi auderent : interim legiones sex , quae primae Venerant, opere dimenso, Castra munire coeperunt. Ubi prima inpo
dimenta nostri exercitus ab his, qui in silvis abditi
atiit. Pedum circiter trium. Ciae e niti su Vicatur latitudo Dedi m vel ait tintis Pedum XXX. qnia e. 27. transire ausi dicuntur flumen latis imum et altissimum. Verum ibi altissianao ri as dicuntur . thou sumen, quod certe altiun XXX pedes trausire non forent ausi. quod ad hostia i. e. liostes a rob. II: re e t unius codi is , et tam n unice vera lecti . Vulg o . quod ho tis ad νυν in. Sed li ritis non adpropinquatiat , exspectabat enim ii .ius flumen ad leutti in Bo
manorum. V. c. I 6. Morauerunt
Ursinus, DaviK. et Diide id. M. Gild. quidam habent quoad. Facris nil , clii vitium suboluerat , legu-bat hosti. proxime. Cf. e. 2. II. 'rameela M. Dciendum est ac, sensus autem hic: mi finem quousque loca operta nullis silvis Lecta
Pore ela eminebant extendebantur . tit dieitur , P Drectus eaten lituΓ CuPV currit. Pe 3 . Po recetus est : sie or rectus reminet ad aliquem locum . I ro , νον rectus est tisque ad illum ractim. Varietas lectionis proae, et aperta loca Pro loca ver ta atque diΑsen us interpretum iudi- eat , lectionem vulg. vitio Lilis re. M. T. aperta pro glosis r u reeta habent Hotom. et Gruterus. Verum ea vox admodum trita e trio tro. v. Iudex. Davi ius secutus edd. Rom. Ven. de iii Porrecta ac vertia mea. Clarve. qu euin suetulit Cinari iis aliique . e. Poste tia absolute lissitum Putat , ut apud Minue. Fel. e. Porrectaean rum . adeoque Vulgatum retinet. Idem ita in Ciaceonio visum. Duhius υ in uino loeus. Pere d menso, i. e. spatio di-men o , ita quo opus castra munire volebant. Puto esse id. qum usitatius dicitur castra metari. II.
114쪽
latebant, visa sunt, quod tempus inter eos comini tendi proelii convenerat, ita , ut intra silvas aciem ordinesque constituerant atque ipsi sese confirmaverant , subito omnibus copiis provolaverunt inpetumque in nostros equites secerunt. Isis facile pulsis ae proturbatis, incredibili celeritato ad numen deci currerunt , ut paene uno tempore et ad silvas et in numine, et iam in manibus nostris hostes viderentur. Eadem autem celeritate adverso colle ad nostra Castra atque eos, qui in opere occupati erant, contenderunt. zo. Caesari omnia uno tempore erant agenda: ve
xillum proponendum , quod erat insigne , quum adorma concurri oporteret: signum tuba dandum: ab opere revocandi milites: qui paullo longius aggeris petendi caussa processera ut, arcessendi: acies instruenda, milites cohortandi, signum dandum , quarum rerum magnam partem temporis brevitas et successus et
ilia . ut. Davisius hoc ut capit cletcmpore Pro Pos uiam et quia in variis eodicibus e, ita deest. Sed tu aliis et edd. vet. lemtur estque adverbium similitudinis pro eo
rvr iam, quo. confirma erant , consilio capiendo . Pollicendo , coli ri do. M. otiarbaris. Ita Faeritus e vet. cca. Prius legebatur ferturbatis. Dion de curro iant Ursinu e suo eodiee et Charisio, in edd. vet. erat de restiant. in lumine. 1 e nn men transgressi Nervii vcilebant Caesmis exemtum, in altera riva relietum, adoriri. sine trari s ae si flumen erant in manibus Romon num, tr. e. Pr Pen in auos , adstant m castris Roma.
I tu. 2, 46. sed no,ter aut ut Plene Moerao eoiae, i. e. ihi , ubi erat collis, qui e reui me ulteitu. collia
te idebatur supra Praetorium teste Pliit. in Fabio e. i5. abi dicitur χιτων κα -vας Et in Murcello c. 26. vhi χιτ ... In nostro loco sim tis male reddit per δir.9. tibia dandum. Ηtae erat signum ipsius coi uictus inchoandi. M. Graecus r. aer/rμἐκ v. signiam dandum , tes era da adn.Μomierunt Rhellicanias et Manliii M. Bene Giraecus Ciacconius diversa ea sigila non metediistingui a quihusdam resert et quaedam hie supervacua tradi. Eu sus , necessio. a ropinquatio. M l. recentiores male Iioc Vcr-hum omiserunt , quod Per cintil. sati A tutum est. M. Cla Lius, linst Aldum et alios ex rνγ γι xv Veri iussomisit Se i noster haud rara, idi m sere
sigildicantia iungit. CL C. ι, b. et 8δ.
115쪽
incursus hostium inpediebat. His dissicultatibus duae
res erant subsidio, scientia atque usus militum,
quod, Superioribus proeliis exercitati, quid fieri oporteret, non minus commode ipsi sibi praescribere , quam ab aliis doceri poterant , et quod ab opere singillisque legionibus singulos Legatos Caesar discedere, nisi munitis ca tris vetuerat. Hi, propter propinquitatem et celeritatem hostium, nihil iam Caesaris imperium spectabant, sed per se, quae videbantur , administrahant.
2 l. Caesar, necessariis rebus imperatis, ad cohortandos milites, quam in partem sors obtulit, docucurrit et ad legionem decimam devenit. Μilitos
non longiore oratione cohortatus, quam uti suae pristinae virtutis memoriam retinerent, neu Pertur
barentur animo, hostiumque inpetum sortiter sustinerent , quod non longius hostes aberant , quam quo telum adiici posset, proelii committendi signum dedit. Atque in alteram partem item cohortandi Caussa Prosectus , pugnantibus occurrit. Temporis tanta suit exiguitas , hostiumque tam paratus ad dimicandum animus, ut non modo ad insignia adcommodanda, sed etiam ad galeas inducendas sc
ursus . ipse inpetus , quem saeiciant. Si ciuis lanien cum Da visio delere velit verba et inviarsus , nihil .leerit ad sensit, integritat cm. in Gr. me Idir. tantutu est, a τευε σανύτης καἐ ; e os M. minutatione OPUS. ut vianio dietum. ην talant. i. e. reverebarit 3T , cuiatistit. Sic et ali hi v. lndex. vulgo legebatur ex oeliabant. ut est in edd. veru et variis codd. Jors obtulit. Sic mulli honique oodd. Vulgo a s.
tisi. ita mitti , ut Mi locum destinati im perveniat. Codd. adiet,
116쪽
tisque tegimenta detrahenda tempus desuerit. Quum
quisque in partem ab opere casu devenit , quaeque prima signa conspexit, ad haec constitit, ne, in quaerendis suis, pugnandi tempus dimitteret. 22. Instructo exercitu, magis ut loci natura deiectusque collis et necessitas temporis, quam ut rei militaris ratio atque ordo postulabat, quum diversis loci ς legiones, aliae alia in parte, hostilius resisterent, sepibusque deusissimis , Ut ante demonstravimus, interiectis prospectus inpediretur : neque certa Subsidia conlocari, neque quid in quaque parte Opus esset provideri, neque ab uno omnia imperia admianistrari poterant. Itaqne in tanta rerum iniquitate, fortunae quo Iue eventus varii sequebantur. 23. Legionis nonae et decimae milites, ut in sin, stra Parte acie constiterant, pilis emissis, cursu aetassitudine exanimatos vulneribusque consectos Atrebates nam his ea pars obvenera0 celeriter ex loco superiore in flumen compulerunt, et transire Conal I-tes insecuti gladiis magnam partem eorum inpeditam intersecerunt. Ipsi transire flumen non dubitaverunt et, iii locum iniquum progressi, rursus regreSSOS RCresistentes hostes redintegrato proelio in fugam ded rurin Ιtem alia in parte diversae duae legiones, undecima et octava, profligatis Veromanduis, quibus-
ieiectus . declivitas in Gr. me-DPhr. to του καταντιε. RI. Cf. c. g. inde patet . male in eodd. quihusdam legi i electus. disersis Meis Imiones. Sic plane Graecus ut . di ισsιs legionibus atii vel ali re.
acie. Haue antiqi iam senitiva formam pro aciei. restituit e codd.
alii et edd. vet. . iata resint. Sudes et s. M .
117쪽
cum erant congressi, ex loco superiore in ipsis nu- initiis ripis proeliabantur. At tu in totis sere a fronte et ab sinistra parte nudatis castris, quum in dextro cornu legio duodecima et non magno ab ea in te vallo septima constitisset, omnes Nervii consertissimo agmine , duce Boduognato, qui summam imperii
lenobat, ad eum locum contenderunt: quorum pars aperto latere legiones circumvenire , pars Summum castrorum locum petere, coepit. 24. Eodem tempore equites nostri levisque armaturae poditos, qui cum iis una fuerant, quos primo hostium inpetu pulsos dixeram, quum se in castra reciperent, adversis hostibus occurrebant ac rursus aliam in partem rugam petebant: et calones, qui ab decumana porta ac summo iugo collis nostros victores flumen transisse Conspexerant, praedandi caussa egressi, quum respexissent et hostes in nostris castris Versari vidissent, praecipites sugae sese mandabant.
Simul eorum, qui cum inpedimentis veniebant, Clamor fremitusque oriebatur , aliique aliam in partem Porterriti ferebantur. Quibus omnibus rebus permoti equites Treviri, quorum inter Gallos virtutis opinioeνt singularis , qui auxilii caussa ab civitate mi sind Caesarem venerant, quum multitudine hostium
At tum totis. Erat in codd. al- . in receutioribus edit. attoιι a. Iude fecit Uudendo p. atlum tolla. M. Concivit Grueeus, qui J. tουτ ne ii - re Boduognialia. Celsiis hic alia tradit et Bo luciεnutum, eroma aduor in ducem dici summum castr. ω m. Intelligit collem , ad quem castra etant :
Vulgo contra codd. s. t eum castripete e comit. H. me erunt. Pec
dixeram. e. I9. M. ad . hose. - m. obviam sebant tosti inis , e regione venienti hus Per castra . quae hostes iam occu-
Parant. M.qtιi ab dee. Porta etc. alii qui dec. Porta a a. i. c. et deinceps
rietatur. alii exaudiebatur ici- vitis codd.
118쪽
castra nostra compleri , legiones premi et paene ei cum venias teneri, calones, equites, landitores, Numidas, diversos dissipatosque in omnes Partes fugere vidissent, desperatis nostris rebus, domum contenderunt: Romanos pulsos superatosque, castris inpedi- metit isque eorum hostes potitos, civitati renunciaverunt.
25. Caesar, ab decimae legionis cohortatione ad dextrum cornu prosectus, ubi suos urgueri signisque in unum locum conlatis duodecimae legionis consertos milites sibi ipsos ad pugnam esse inpedimento; quartae cohortis omnibus Centurionibus occisis Signiferoque interfecto, signo amisso, reliquarum cohortium omnibus sere Centurionibus aut vulneralis,
aut occisis; in his Primo pilo, P. Sextio Baculo, iam
inseresos. alio alio laco. M. ab Aee. --hori. CL CAP. 2I. M. LiPs. eleet. 2 . 7. quod ita . eod. erat cohorte pro G1hortationa , reseritii vult satis audacter eum decimae tigionis cohorte.
72. A D. 23. inpedimento. Additur in eo Id. et edd. vet. Didii , ex inscitia li- lirariorum , Periodi longioris Syn
Primo pura . i. e. Centurione primi pili r hune enim Guturi uem putant Aimpliciter diutum esse Primum Pilum. Sed cum hoe intertiana sit. v. Gesu. thes. L. L. tu ritus . eL Camerarius ad la. l. Caesaris , qui se dubitam dieit ita huius ti mi uis forma, malim primi put . ut sati taxis sit: Centu
centurio erat . quem nune Primit Q. Centurionem ad 'ellant. Incoctil. Caesaris et primoμιιν, et Pri iti legitur . e quo ecl. . recentiores primWilo seceruut, quae formane latina quidem videtur. Gr. m ia Phr. Pla ite omisit. Seutetitiae interpretum de hac rn , an Centuriourrani pila etiam die ius sit Prinuispil is , Prim itus . Prim Pilus , πώ Dionys. Halle. 9. p. 567 ed. mlh.. et quae scriptura praeserenda sit . comosei Possunt e uota Dudendo. pii ad h. l. qui iam itidicavi not:is Glarea ui atque Di R. libor.-cim ad Liv. 2. 27 e inrtii ud Nil tu L Ituriariti. c. 38. lailnium
de initi t. Bom. 2, 8. eadem tracta se , constat. Equ dem arbitror . ex eo , quod . c. Laetorius dice
batur Centurio primi idli , or messe hauc elli sin . Laetorius Primi Mili: quae ellipsis deinde variandae et eorrunti elidae lectionis oe-Cur,ionem dedit Ithrariis. Sed si quem movet inscriptio . ab Ursino ad li. I. verbo indicata et a Ge nemin thes. L. L. illata , ut defendat Prιmus pilus , Pro, Centurio primi Pili, non mugnopere repugnab . CL ad , , M. M. Ra M. Sic et fi , 38. Hotom. Brantius, GlandorPius malunt ex
119쪽
DE BELLO GALL.tissimo viro, multis gravibusque vulneribus consecto, ut iam se sustinere non posset, reliquos esse tardiores, et nonnullos ab novissimis desertos proelio excedere ac tela vitare; hostis neque a fronte ex inseriore loco subeuntes intermittere , et ab utroque latere instare; et rem esse in angusto vidit, neque ut Ium esse subsidium, quod submitti. posset: scuto ab novissimis uni miIiti detracto, . quod ipse eo sine scuto venerat, in primam aciem processit, Centurionibusque nominatim adpellatis, reliquos cohortatus milites, signa inferre et manipulos luxare iussit, quo facilius gladiis uti possent. Cuius adventu spe inlata militibus ac redintegrato animo, quum Pro Se quiS-que , in conspectu Imperatoris etiam in extremis suis rebuS, Operam navare cuperent, paullum hostium inpetus tardatus est. 26. Caesar, quum septimam Iegionem, quae iuxta constiterat, item urgueri ab hoste vidisset, Tribunos militum monuit, ut paullatim sese legiones coniungerent et conversa signa in hostes inferrent. Quo facto, quum alius alii subsidium ferrent, neque time
rent, ne aversi ab hoste circumvenirentur, audacius resistere ac sortius pugnare coeperunt. Interim mi-
ae sustιnere. Codd. quidam Pr non eu mittunt. Sic et alibi sine
desertos se. duethus. qui non am
plius habebant duce , a quibus Pugnare iuberentur et cci; erei itur. In uno eod. est deserto , quasi deserto proelio iungendum sit . sensu antis commodo; sed uou puto necessariam esse mutationem lectionis , quam omues alii eodd. exbihelit. M. uni militi. Fugiontem narrat Florus 3 . Io. tenetius dimicantem auonymus. Sic et Val. M.t x. 3 . a , s. timidius Pugnantem. ιaxare . sic Per intervalla con .
locare, ne nimis muserti sient: ita enim steterant, ut paullo ante di
Posset, Pris virili Paris. Nori nem.
in extrantis s. r. Praepo itio deest in codd. pleri,que et edd. et. relatis atii Ferrent. Vulgo aliis cilii iteiti alitis alii em ei. iu vulgain est syllepsis non Iusu ta.
120쪽
LIB. II. CAP. 25-27. lites legionum duarum , quae in novissimo agmine praesidio iii pedimentis fuerant, proelio nuliciato, cursu incitato in summo colle ab hostibus conspiciebantur. Et T. Labienus, castris hostium potitus et ex loco superiore, quae res in nOStris castris gPrerentur, eonspicatus, decimam legionem subsidio nostris misit. Qui quum ex equitum et calonum fuga, quo in loco res esset, quantoque in periculo et castra et logiones et Imperator versaretur, cognovissent, iiiiiii ad celeritatem sibi reliqui secerunt. 27. Horum adventu tanta rerum commutatio sacta est, ut nostri, etiam qui vulneribus consecti procubuissent , scutis innixi, proelium redintegrarent; tum Calones, perterritos hostes conspicati, etiam inc mPS armatis Occurrerent; equites vero, ut turpitudinem fugae virtute delerent, omnibus in locis pugnae se legionariis militibus praeferrent. At hostes, etiam in extrema spe salutis, tantam virtutem praestiterunt, ut, quum primi eorum cecidissent, proximi iacentibus insisterent atque ex eorum corporibus pugnarent; his deiectis et coacervatis cadaveribus , qui superes sent, ut ex tumulo, tela in nostros coniicerent et si ila intercepta remitterent; ut non nequidquam tantae virtutis homines iudicari iteberet ausos esse transire latissimum numen, adscendere altissimas ripas, sul, ire
iniquissimum locum: quae facilia ex dissicillimis ardini magnitudo redegerat.
Oud. En codia. et ed. R. Stephaui. in exere a Ue aul. Spem heie pro cles Peratione Poni perperain
perhibet scholius O . P L 2. 36.
iudieari deler et ausos esse. batur deberent. Auans esse. quod Holom. Putabat dietiim per admi rati uera . ut Nud Cie. pro Sex. Mi e. 23. Fuernus coniectabat ausi quia esseni. G. Cauterus N var. Leci. dedit, quod nuna legitur.