C. Iulii Caesaris Commentarii de bello Gallico et civili. Accedunt libri De bello Alexandrino, Africano et Hispaniensi e nuperrima recensione Ier. Iac. Oberlini. Tomus primus secundus 1

81쪽

loci sic muniebatur , ut magnam ad ducendum bellum daret facultatem, propterea quod numen Diabis, ut circino circumductum , paene totum oppidum cingit : reliquum spatium, quod est nonvmplius pedum DC , qua flumen intermittit . mons

continet magna altitudine, ita ut radices eius montis ex utraque parte ripae numinis contingant. Hunc murus Circumdatus arcem enicit et cum oppido coniungit. Huc Caesar magnis diurnis nocturi iisque itineribus contendit , occupatoque oppido ibi praesidium conloCat. 39. Dum paucos dies ad Vesontionem rei frumenturiae commeatus lue caussa moratur , ex percunctatione nostrorum vocibusque Gallorum ac me

catorum , qui ingenti magnitudine corporum Germanos , incredibili virtute atque exerciti, tione in

armis esse praedicabant , saepenumero sese cum eis congressos ne Vultum quidem atque aciem ocul

θινὶ maluit Cellarius post Valenium et Vossium aliquid ePrii ΡΟ- uere . et Dubis h. l. lmendum esse iudieaviti Hune reliqui edit res Caesaris secuti sunt. Unde sinxerit illa corruptio, et qui lactum Ait . ut veteres lihri eoti lanter ah tuitio aliquot nullabas adderent,vi, iciu rixet y butet nil si is, quia

in hoc fortassis raso aliquid admi-uieuli; se i ille Aduas exi ad laeum

Larium . procul a Sequanis. in quorum sui ius hae res gestae sunt remotu a. M. Formn is stravius die tu, fuerat Ad a vel Alclina . cuiufi retentius nomen , fitatimulo am a lilirariis in margine P situm . dein eum isto priore Coaluit. quod est non amplina. Sie eo id et edd. vet. Verum potius MD legendum censet D' Αnville in dicit. de la Galile p. 694. 'l'ot etaim pedes iv ei reuito monti radicen ha heiit , ni Caesar heie Iisdes acclipiat pro Passibus communiti an .

ruos consciunt pedes duo eum imidio.

Οιι 1 rant. se. ripam. M. Noti ita potius ri ae in Dominativo holelm ittim videtur. Vtilgo legittar radices eius montis I in aliis Pron mera omittitiir. IItinc miιrtis. I. C. H. potius I. si xuli Huie. Parum refert.

82쪽

rum serre potuisse, tantus subito timor omnem exercitum occupavit , ut non mediocriter omnium mentes animosque perturbaret. Hic primum ortus est a Tribunis militum , praesectis reliquisque , qui, ex urbe amicitiae caussa Caesarem secuti , non magnum in re militari usum liabebat it : quorum alius , alia caussa inlata , quam sibi ad proficiscendum necessariam esse dicerent, petebant, ut eius voluntate discedere liceret: nonnulli, pudore adducti , ut timoris suspicionem vitarent, remanebant. Hi neque vultum fingere , neque interdum lacrimas tenere poterant: abditi in tabernadulis aut suum satum querebantur, aut cum familiaribus suis commune periculum miserabantur. Vulgo totis castris testamenta obsignabantur. Horum vocibus ac timore paullatim etiam ii, qui magnum in castris usiim habebant, milites Centurionesque, quique equitatu praeerant, perturbabantur. Qui se ex his minus timidos existimari volebant . non se hostem vereri, sed angustias itineris et magnitudinem silvarum , quae intercederent inter ipsos atque Ariovistum , aut rem frumentariam, ut satis commode

ortus est. Repetunt quidam eodd.

ι. yetebat; nam de pluribus

serino. Seuliger male duceret. Uru eus et aan nrae . magnum Periculum miserabantur,

quod. Haec verba nost se ii vul-ro addita a eoad. pluribus et edd. anti. et metaphrasi Gr. absunt ;leguntur tamen in quihusdam eod. .

iatio ineetia est M. Mihi plane

persua una Efit , R sciolo quo lam sis intrusa ; iis omita is emexie

Procedit oratio. Muretus et 1 asi

quod non placet. testamenta. Per se intelligitur, hora e d. militarisus to tametiti es e Pierida . quorum ritus et iura a reliquis testamenti, diver a suis r.ex Institutionibus Iustiti iani lib. a. iii it., ni tum est. V. Dei uin em. ad Flor. 3 , to. M. equitatu. Sie Vossianus. Cf. e.

83쪽

DE BELLO GALL.

subportari posset, timere dicebant. Nonnulli etiam

Caesari renunciabant, quum castra moveri ac Signa ferri i ussisset, non sore dicto audientes milites, nec propter timorem sigila laturos. 4o. Haec quum animadvertisset, convocato consilio , omniumque ordinum ad id consilium adhibitis Centurionibus, vehementer eos incusavit: ρα-mum, quod, aut quiam in partem, aus quo consilio ducerentur, sibi quNerendum αul cogitandum putarent. Arseoistum, se Consule, cupidissime Populi Romi ni amiciliam adpetisse; cur hunc Iam temere quisqvramal ossicio discessurrum iudicaret' Sibi quidem μυ--deri , cognitis suis postulatis atque aequilate conditionum Pervecta, eum neque suram, neque Popuia Romani gratiam r uinalti M. Quod si furore alqtie amentia inpulsus helmon iniurisset, quid tandem o rerentur Z aut cur de sua uirtute, estis de ipsius d ligentia , desperarent' Factum eius hostis periculum Palmm nostrorum memoria, quum Cimbris et Teutonis a C. Mario pulsis, non minorem laudem eo citias , quam ipse Duerator , meritus uidebatur: δε-ctum etiam nuer in Ilesia serpiti tu ultu, quos ta-q ttim animadι 'tisset. VtilP ad-dtitit Caesar, quod scri I ta non agnoscunt. eransili rinsilium. Sia edd. et. et eodd. Potiores. omnium ordin m. i. e. eentraria mim. Et tum rariores cuiusvis legion in centur ae luerint lionestiores digniore gradu in ceteris. ideoque prim res centrarion reteris Itonore praelati. potest illud omnium Or- intim etiam gignis re, Ommiam Mutim. M. Postulatis. CL e. 35. M.

Didebatur. Leg. in Mamr. Etiam-niam r m iudieantihus ita videtur. M. Sed in vulgato consentiunt codd. et edd. Iaratim etiam mis r. Praeeipit L

C. H. legendum Iaetiam idem. Sed id subaunitur. re Ver, host Cimbrienm hellum . bello semit . quod in Epitome 97

Liv. historiae memoratur et a Reseia Germanis . calx is a Mario, gestram est. itaque Caesar hoc exemi,to δε- monstrat , vinci ci rmari fi lH SLe. Ceuar. Mena Glareanus. Glandor- pius et Hotomannua monuerant. M. τ οε se. ur M. M.

84쪽

men aliquia usus ac disc*lina, qtiram a nobis ccc pissmi , stilleuarent. Ex quo iudicari Posset, quam mhaberet in se boni constantia; propterera quod, quos aliquamdiu inermos sine cau4sa timuissent, hos posImamaetos ag pictores superassent. Denique hos esse eosdem, quibuscum Memnumero Helvetii congressi, non solum in suis , sed etiam in illorum Inubus, pyrmnque superarint, qui tamen Pares esse nostra Gercim non Potuerint. Si quos aduersum proeli met fuga Galgor m commoueret, hos , Si quaererent,

Perare posse, diviurnitate belli des igatis Gulgis,

Ariovistum , quum natalos menses castris se ac m-ltatibus tenuisset, neque sui potestatem fecisset, δε- Neruies iam de Pugna fit diversos subito adorium,ma s ratione et consilio , quam Distule, picisse. Cui rationi contra homines barbaros atque iveritos locus fvisses, hac ne ipsum quidem verare, nostros exemcitus caρi Posse. Qui fruim umorem in rei immentariae sιmviationem angustiasque itineruam conferrent, Iacere adroganter, quum aut de osscio In eratoris deverare , aut Praescribere Miderent r. Haec sibi esse curae; immensura Sequanos , Leucos , Lingonas Su ministrare ἰ iamque esse in agris fumenta malum:

de itinere ipsos breset Iempore iudicaturos. Q d non

vulgo atiquis. Miue sene. Leg. stille ritu. Res praeterita est. M. eo tantia , uni naus intrepidus.

ut apud Curi. 3.

esse e Aem. VuIgo addunt .cermanos. M. Etiam edd. vet. Gem

narios hoc esse eosdem.

ai et i S. Vae tenuisset. Sie eodd. et edd. quaedam vet. ut apud Livium fra veniar. Vtilin ae contι-ιsset. a atmm conglarent. Simulatio rei frumentariae est simulatio curae ae timoris. De frumentum non Iro sit supportari: es. c. 3s : et timorem conferre in simu lationem rei est, simulare , tim rem oriri ex re. II. Ursinus e Cinccou. temere, qui aut timoria simulationem Praeseribere. Vulgo prae Itunt ei eontra codd. et edd. eter.

Leiae s. Belgio m Gallicam inhabitar ut , vicini Lins.vilmo. II.

85쪽

fore dicto a sentes milites, neque rigna laturi d cantur, nihil se ea re commooeri: scire mim , q--δuscumque exercitus dicto audiens non fuerit, aut, male re gesta, fortunam defuisse; aut aliquo facinore

cor erio, auaritiam esse contanctam. Suam innocentiam Perpetua uita, felicimum Heloetiorum bella, esse pervectam. Itaque se, quod in longiorem diem conluturus esset, rePraesentiatur m et proxima nocte desquaria Digilia castra moturum, ut quram primum in- rei gere posset, utrum πω eos pudor atque o GDi , an timor paleret. QuUd Si Praeterea nemo sequatur, tamen se cum solia decima legione iturum, de qua non hilaret; sibique eam Praetoriam cohortem futuram. Huic legioni Caesar et itululserat praecipue et Propter virtutem confidebat maxime. 4i . Hac oratione habita, mirum in modum con-Versap sunt omnium mentes, summaque alacritas et

cupiditas belli gerendi innata est, princepsque decima legio per Tribunos militum ei gratias egit, quod de

se optimum iudicium fecisset, seque esse ad bellu iragorendum paratissimam confirmavit. Deinde reliquae legiones per Tribunos militum et primorum ordinum

milites. Abest a NM. Additur Di edd. Sed exidieandi eati xa additum a ieetori hus aut librariis.

coniunctam. Sic Oudend. e eod. . Alii eo moeram . quod Prius Admi

sit. Sed in Plerisque codd. lesi-

86쪽

Centuriones egerunt, uti Caesari satisfacerent: se Deque unquam dubitasse neque timuisse, neque

de summa belli suum iudicium, sed Imperatoris

esse, existimavisse. Eorum satisfactione accepta et

itinere exquisito per Divitiacum, quod ex Gallis ei maximam fidem habebat, ut milium amplius quin

quaginta circuitu Iocis apertis exercitum duceret, de quarta vigilia, ut dixerat, prosectus est. Septimo die quum iter non intermitteret, ab exploratoribus certior tactus est, Ariovisti copias a nostris milibus passuum quatuor et viginti abesse. a. Cognito Caesaris adventu, Ariovistus legatos ad eum mittit: quod antea de conloquio postulasset, id per se fieri licere, quoniam propius accessisset seque id sine periculo facere posse existimare. Non respuit conditionem Caesar: iamque eum ad sanitatem rc erit arbitrabatur, quum id, quod antea P tenti denegasset, ultro polliceretur; magnamque in em veniebat, pro suis tantis Populique Romani in eum beneficiis, cognitis suis postulatis, fore, uti pe

tinacia desisteret. Dies conloquio dictus est, ex eo die quintus. Interim, quum saepe ultro citroque legati inter eos initterentur, Ariovistus postulavit, ne quem peditem ad conloquium Caesar adduceret: vereri se, ne per insidias ab eo circumveniretur: uter, tur: mm Tri nis m. et Pr. o. eenturionatis r quae et ipsa lectio Commodum sensum habet . nem deliberas,se cum ducibus, quo modo

Caesari satis sacerent. M. Sed tum kγndum deitieeps titi Caesυιέ Per

atissa rent , quod codd. non aulli habent. Oteram primo ordinum Centuriones sunt Centuri rimi pili, primus Priticeps. Primus latus. Cf. 5, 28. 3 . et Lino.

mil. a , 8.nod ex aliis. vulgo contra additur, Gauis, ut mox qu draginta pro quinquaginta. M. D Visi iis putat legendum Gallis , deleto alias. heue. mil. a Lus quinquaginta. M. iorem longe numerum hahet Grae-eus. Alii dant quadraginta. ma. y s. quatuor et Miginti. Cl verius in Proemio Germ. ant.

seritii vult quinque et Migingi, ut

eum Plutareno c. 29. Caesar conveniat.

existimare. Sie Oud. ex eodd. Vulgo existimaret. Paullo ante oud. etiam noste, heu. . -n Mereti

87쪽

DE BELLO GALL.que cum equitatu veniret; alia ratione se non esse Venturum. Caesar, quod neque conloquium interposita eaussa tolli volebat, neque salutem suam Gallo rum equitatui committere audebat, commodissimum

esse statuit, omnibus equis Gallis equitibus detractis, eo legionarios milites legionis decimae, cui quam maxime confidebat, inponere, ut praesidium quam amicissimum, si quid opus facto esset, haberet, Quod quum fieret, non inridicule quidam ex militibus d cimae legionis dixit: plus, quam ρollicitus esset, Caesarem facere; mluciatim, se in cohortis praetoriae Ioco decimam legionem huliturum , nunc ad equum

rescrebere.

43. Planicies erat magna et in ea tumulus terr nus satis grandis. Hic locus aequo fere spatio ab c stris utrisque aberat. Eo, ut erat dictum, ad coni quium venerunt. Legionem Caesar, quam equis de-Vexerat , passibus ducentis ab eo tumulo constituit. Item equites Ariovisti pari intervallo constiterunt. Ariovistus, ex equis ut conloquerentur et, praeter Se, denos ut ad conloquium adducerent, postulavit. Ubi eo ventum est, Caesar initio orationis sua Senatusque in eum beneficia commemoravit, quod rex a Pellatus esset a Senam, quod amicus, quod munera

eo - in orti vulgo eis vel in eos. non inridie. Grne . .erti.s ea. rescribere est, aliter acribere ,

eri Ptum mutare. Cum ergo ia . cuius nomen in peditum catalogo acriptum erat . deinde in equitum catalogum transeribitur . hoe dici Potest rescribere, quia aeriptum mutatur. Sed h. I. O luci dieitur . peditibus uti loco equitum. Verum ex sensu militia omnino prior significatio .,htinet. quasi in equites essent transcripti. Samuel Peli tua Obs. I , 6.1in Io in explicat et Caesar Pollicitus erat . se legionarios milites

in Praetorias cohortis i. e. ira clientum lom habiturum , at nunc ad equum rescribit, hoc est. non lautum iu clientelam . sed in fin- miliam admittit. Tu vide aia Gm--v. ad dien. de Mnes. 5 . terirentia. AI. terema ab eastris utrisque. M Ari isti et Gesaria glossa. equis deMeaerat , equis vectos ne illum usque locum secum deduxerat. M. Dema. Graecus

88쪽

LIB. I. C P. 42 44.

amplissima missa , quram rem et paucis contigisse et Pro magnis hominum sinciis consuesse tribui docebat: illum , quum neque aditum , neque Caussam Postulandita Iam haberet, beneficio ac liheralitate sua ac Senarusea Praemia consecvium. Docebat etiam, quam νει VS , quiamque iustae caussae necessitudinis imis cum Aeduis intercederent: quae Senalua consulta, quoties, quantiyge honorisca in eos iacta essent: ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent, prius etiam quram nostram amicitiam a elissenι : Populi Romani hanc esse consuetudinem , ut socios alqDecimicos non modo sui nihil dePerdere, sed gratia , dignitate, honore auctores oelia esse: qtiod Mero cid

amicitiam Populi Romani adtulissent, id iis eripi, quis pali posset 8 Postulavit deinde eadem , quae legatis in mandatis dederat , ne aut Aeduis , aut

eorum sociis bellam inferret ; obsides redderet e sinu Iam Partem Germanorum domum remiuere Posset , at ne quos amplius Rhenum transire Pateretur.

44. Ariovistus ad postulata Caesaris pauca respondit; de suis virtutibus multa praedicavit : Transisse

Rhenum sese, non .sua votale, sed rogatum et arcessitum a Gallis; non sine magna Ve magnisque Praemiis domum Propinqmosque reliquisse; sedes habere in GaIIA, G ipsis concessas ; Obsides ψsorum uolun- Iate datos e st*endium callere iure belli , qmod uicim

89쪽

PGraium se decertare ἰ Si Piace vii celint , iniquum esse de st*endio tacusure, quod Sua solutiliale ad id ten us de renderint. Amicitium Populi Romani sibi ornamento et praesidio, non descim σι to , esse OPOrto e idque se cu spe petisse. Si per PUulum Romanum stillendium remittatur et dedi lilii subtrahiantur, non milius Abenter sese rec Murtim PDAuli Romani amiciliam , quum adyetierit. Q d intillitudinem Gemmianorum in Calitisian transducat, id se sui muniendi, non Galliae inpugnandae cavisa faccre; eius rei restimonium esse, quod, nisi rog tua , non CeΠcrit, et quod bellam non intulerit, sed defenderct. Se prius in Galliam Penisse , quam PVulum Romanum. N-- quam ante hoc tempus exercisum PUuli Romani Galliae Pro inciae fDes egressum. Quid siti Deliri 'Cur in suetas Possessiones ueniret ' Prooinciam suam hanc esse Gamiam , sicut illiam nos i n. Ut ipsi concedi non Oρorteret , Si in D Iros fines irvelum δε-ceret , Sic Dem nos esse iniqHos , qta in Suo iure se inter Pellaremus. V d iraircs a Senatu Aeduos am

90쪽

pella os diceret, non se tam barbarum neq- Iam in-Pcritum esse rertim, ut non sciret, neque bello A Iobrogum proximo Aeduos Romanis auxilium Iulisse, neque ipsos in his contentionibus , quas Aedui secum et cum Sequanis habuissent, auxilio PUuli Romaniti os esse. Dchere se susPicari, simulata Caesarem

amicitia , quod exercitum in GaIlia haseat, sui oh-primendi caussa habere. Qtu nisi docedat atque exe mcistim deducas ex his renionibus, Arae illum non pro amico, sed Pro hoste habiturum : quod si eum intemfecerit, multis sese nobilibus Prisacipibusque PVuli Romani gratum esse facturum et id se ab ψsis Per eo

riam a que amicitiam ema morte redimere posset. Quod si decessisset ac liheram possessionem Galliae sibi tradidisset , magno se illum Praemio remiancraturum et, quiaecumque bella geri oellet. sine ullo eius labore osperi lo confecturam. i. 5. Multa ab Caesare in eam sententiam dicta simi, quare negotio desistere non posset, et neque suam , neque Populi Romani Consuetudinem Pasi, uti optime meritos socios desereret: neque se iudicare,

Gallitim Potius esse Ariovisti, quam Populi Romani. Bello suPeratos esse Arvernos et Rutenos ab Q. Fabio Maximo , quibus Populus Romanus ignouisse , neque in pro inciam redegisset, neque stipendium in suisset. quod si antiquissimum quodque rem 'us Mecuari Vo teret , Pπuli Romam iustissimum esse in Gallia imia

sisset merit s. ni. merens s.