C. Iulii Caesaris Commentarii de bello Gallico et civili. Accedunt libri De bello Alexandrino, Africano et Hispaniensi e nuperrima recensione Ier. Iac. Oberlini. Tomus primus secundus 1

발행: 1818년

분량: 622페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

DE BELLO GAI L. que nationes adire set regiones cognoscere volphat,

subitum bellum in Gallia coortuiti est. Eius helli haec suit causSa. P. Crassus adolescens cuin legione se sitima proximus mare Oceanum in Andibus hie marat. Is, quod in his locis inopia istimenti erat, Praesectos Tribunosque militum complures in finitumas civitates si umenti commeatusque petendi caussa dimisit: quo in numero erat T. Terrasidius, missus in Unellos, M. Trebius Galliis in Curiosolitas , Q. Vellanius cum T. Silio in Venetos. 8. Huius ciuistis est Ange an lissima auctoritas

omnis orae maritumae regionum earum , quod et na-oes habent Veneti plurimas, quibus in Britanniamnaolgare consuerurit, et Scientia atque usu nauticarum reru- reli os antecedurat, et in magno in tu maris

atque verto , muris Porinus interieriis, quos tenent si, Omnes fre, qui eo mari uti consuerunt, halent

oeotienses. Ab iis fuit initium retinendi Silii atque Velanii, quod per eos suos se obsides, quos Crasso

noster saepe friatuentum et commea-

um iungit. v. 1 , 48. 3, 6. 4, M. 7. 38.

reret.

eiura , a itu. tit adeo intelligAtiar masnus et Apertus ambitrix maris. Nam si vel maxime in mα-guo in stetu maris significes. in am-petuoso νnari , ut Uudemtorpium explieavit; tamen non video, cur Veneti vectigales habuerint ullo in Petuoso mari. tum impetus muli et vectigalium exactio mihi quiuo nullo nexu coniuncta Vidennitir . aut ullo modo ad se relata. I. Lipsius omnino vomitti vidit. mox ul. μὸν iustis. utrumque legi uita

132쪽

LIB. III. CAP. 7 9.

do dissent, recuperaturos existimabant. Horum auet ritate finitumi adducti, ut sunt Gallorum subita etropentina consilia , eadem de caussa Trebiti in Terrasidi ii inque resinent et, celeriter missis legatis, per suos Priiicilies inter se coniurant, nihil nisi communi consilio Doturos, eum dein que Omnis fortunae exitum esse laturos: reliquasque civitates sollicitant, ut in ea libertate, quum a maioribus ACceperBnt, Permanere, quam Romanorum Servitatem perferre mallent. Omni Ora m 9ritima celeriter od suci in Senteritiam perducta, communem legationem ad P. Crassum mittunt, si Melis suos reci re, obsides sibi

9. Quibus de rebus Caesar ab , Crasso certior s ctus, quod ipse aberat longius, naves interim longas aedificari in fluvii ne Ligeri, quod influit in oce Diam, remiges ex Pro viticia institui, nautas gubernatoresque comparari iubet. His rebus celeriter admianistratis , isse, quum primum per anui tempus P tuit, ad exercitum contendit . xeneti reliquaeque ito in civitates, cognito Caesaris adventu, simul quod , is tantum in se sucinus ad iniLissent, intellegebant, i gulos, quod nomen ad omnes nationes sanctum in-

3'. ΑΟ. et adsignat hoc hellum νtitio V. C. Μου, Marcellino et Philippo GAA. M.

Ligeiq. Alii Ligere , Luseris.

qu miam -- auniis. quantum sibi a citisserit. M. ad omnes nationes. Sie codd. rL

133쪽

DE BELLO GALL.

violatumque semper fuisset, retentos ab se et in vi cula Coniectos, pro mo Ilii tudine periculi bellum p

rare et maxime ea, quae ad usum navium pertinent,

providere institu uiit ; lioc maiore spe, quod multum natura loci considebant. Pedestria esse itinera concisa aestuariis, navigationem inpeditam propter i scientiam locorum paucitatemque portuum sciebant:

neu ue noStros exercitus propter frumenti inopiam diutius apud se morari posse, confidebant: ac iam, ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se Plurimum navibus posse e Romanos neque ullam facultatem habere navium, neque eorum taeorum, ubi bellum gesturi essent, Vada, portus insulasque novi se: ac longe aliam esse navigationem in concluso mari atque in vastissimo atque apertissimo Oceano, perspiciebant. His initis consiliis, oppida muniunt, seu menta ex agris in oppida comportant, naves in Venetiam, ubi Caesarem primum bellum gesturum constabat, quam plurimas possunt, cogunt. Socios sibi ad id bellum Osismios, Lexovios, Νannetes, Ambiliatos , Morinos, Diablintes, Menapios adsciscunt: auxilia ex Britannia,

quae contra eas regiones posita est, arcessunt.

1 o. Erant hae dissicultates belli gerundi, quas supra ostendimus; sed multa Caesarem tamen ad id

silie interrupta. M.

Mittientiam. Vulso, inscitiam. Sed inset Lia potius dieitur uim , tuu quis istiorat . quae sunt venuAta-.tis , humauitatis . Lolertiae . inge nit . ut inscuus et inaciae usurP-

tur. M.

Mastissimo atque. Haec duo verba desunt in codd. quibusdam et editt. primi . Ambitiatos. Sie eodd. Plerique .

vel ambiam . vel Anbιatites . --bialiates. Apud Droa. s. g. sum Ambi ariti. Et sunt pilire arietate . Nihil in his certum est. M. Sie sentit et D' Λurille. Gabtinus Valesius aeribendum docuit. tion Diablintres . ut apud Orosium I. l. legitur. Cellari

134쪽

bellum incitabant: iniuriae resemorum equctum Ito mariorum; rebellio farari Post deditionem; defectiodulis obstathus; tot ciuitarum coniuratio ; in primis,

ne, hac Parte neglecta, reli ne nationes idem sili licere arbitrarentur. Itaque quum intellegeret, omnessere Gallos novis rebus studere et ad bellum mobi. liter celeriterque excitari, omnes autem homines natura libertati studere et conditionem servitutis odisse , prius quam plures civitates conspirarent, partiendum sibi ac latius distribuendum exercitum putavit. ii. Itaque T. Labienum Legatum in Treviros, qui proximi mieno flumini sunt, cum equitatu mittit. Huic mandat, Remos reliquosque Belgas adeat atque in ossicio contineat, Germanosque , qui auxilio a Belgis arcessiti dicebantur, si per vim navibus fi

men transire conentur, prohibeat. P. Crassum cumeohortibus legionariis duodecim et magno numero equitatus in Aquitaniam proficisci iubet, ne ex his nationibus auxilia in Galliam mittantur ac tantae nationes coniungantur. Q. Titurium Sabinum Legatum cum legionibus tribus in Unellos, Curiosolitas

Lexoviosque mittit, qui eam manum distinendam euret. D. Brutum adolescentem classi Gallicisque navibus, quas ex Pictonibus et Santonis reliquisque pa- eatis regionibus convenire iusserat, praeficit et, quum primum possit, in Venetos proficisci iubet. Ipse eo pedestribus copiis contendit. ia. Erant eiusmodi sere situs oppidorum, ut, pο- illa in estremis lingulis promontoriisque, neque pedibus aditum haberent, quum ex alto se aestus

iniuriae. -- saetae erunt equi tibus eo, quod . cum essent levit, tamen releuti erant. M. ιbemata si ere. Codd. quidam talis si is incuram.

est et nain i,ars erantinentis , t erecta tu niare . lingua et lingula dieittit. βf. 's. FQ lux est Q. ἀσει a. v. Iudicem. M.

135쪽

incitavisset , quod bis accidit semper horarum XXIV stiatio, neque navibus, quod, rursus minuΘrate aestu, Davos in vadis adflictarentur. Ita utras luere oppidorum obpugnatio inpediebatur; ac, si qliarido magnitudine operis sorte superati, extruso mari aggere ac molibus, atque his seri ne oppidi moenibus

ndaequatis , suis fortunis deqperare coeperant, ma-RNO Humero navium adpulso, cuius rei summam sa.

cultatem habebant, sua deportabant omnia seque ita Proxima oppida recipiebant. Ibi se rursus iisdom Ob- portunitatibus loci defendebant. Haec eo tacilius

magnam partem aestatis faciebant, quod nostrae naves tempestatibus detinebantur summaque Erat Uusto atque aperto mari, magnis aestibus, raris ac prope

nullis portibus, difficultas navigandi.

33. Namque ipsorum naves ad hunc modum sa Ctae armataeque erant. Carinae aliquanto Planiores, iam nostrarum nucium, quo facilius cada ac deces-

3iam aratus GC ere possent: Prorae admodum erecIac

Gtque item pulmes , ad magnitudinem suctuum tem

Pestatumque adcommodia aer nases totae factae ex ro

bore , ad quampis uim et contumesiam Perferenda :

XXIV. Sie P. Bertius ita di s. de et ponti hiis hactenus inruari struetis ap. S.illengr inti Vo indis. Α. B. L 2. p. 948. et rcete quidem. Vulgo legitur XII.

Pratiitu in hunc errorem , o citantiae librari ,raim, non Carsηrifi pr secto , dehitiim , male oditores.

pulso. Sic belle explicavit Uudeu- dors'. II. ferme o missi. Alterutram haraim Oetam coa d. mulli omittunt. Hare eo fae. Alii Hoe, quod Clur e rece Pit. eac ere Mada. ferre incommoda. a vadis metuenda. iis serendis Pa

rem et se, at Veraun ea durare. M -

dus loqvoridi est ex eo . t i Mimurus vel scutum dicitur exire Pettim, ictum. Ergo etiam Davis exeistit decessiam Restiis, eram durat, etiamsi est in sicco et arenis destituta . cum ferre Potest line ine inmodum. Bene expres it metapli r. ar. ἰουσαίοtis. Idem est . qii d li e capite extremo l gittar . in Madis tutius eransistere, et is aestu derelictas nihil saxa et eariis res timere. M. ac Meessum . ni. discessum. PotaV. ad decae eum. tibi Dada mi ininum i casu neeipit Ouden l. In rerei'haleetione est hypalitiga Pro MM M. exemiunt carinas.

136쪽

transtra pedalibus in latitudisie)n Irabibus conisaea chmis terreis , digiti Pollicis crassitudine: ancorae, Pro fu

rtibus , ferreis catenis recinctae r Pelles Pro Delis , alu-lneque tenuit Ur confectae, siue ρropter lini inopiam atque eius usus inscientiam, si e co, quod est magis Derisimile, quod tantas lem estates Oceani tantosque inpetus uermoriam sustineri, ac tanta Oncra nauium re i Delis non satis commode, arbitrahantur. Ciun liis navibus nostrae classi et iis modi congressus erat, ut una celeritate etl ut Su remorum prae Staret, reliqua, pro looi natura, pro vi tempestatum, illis essent aptiora et ad comitio datiora: neu lue enim liis nostrae rOStro nocere Po

terant ; tanta in eis erat firmi ludo : neque Propter altitudinem facile tolum adiiciebatur, et eadem de

Caussa minus Commode sco pratis continebantur. Λ cedebat, ut, quum Saevire ventus coepisset et se

vento dedissent, et tempestatem ferrent facilius, et

ivo Praesxos , qui nn thii inire liens velliti uiariu Prelicti Mis terio. hant. P stitit litoties ligere Liv 3o , IO. Flor. a. a. s. Pr harunt D:ivis. et Diidondor' hanc cciii iecturam. etiamsi copula nullo ali loeci hac figuilitatione dicatur. l.a boratum esse in sensu loci, otiam itide cognoscitur , qui a m eentiore incrammo te pro commode viil sine epetant. 3I. Vos iri, vulgi trimi letur , Pul itque Propter alii ludinem et latitudiuem non co/ntu dc . i. e. non sicile , ιυ ι δε- lentas somnialis. Rectius sorsan Han- si iis citi plerii te cnrina . To mcom motis ita trusit Scaliger. et se Mento dedissent. Glo sa vide

serra Viam. In cod. suo Cu- adclitum resierit incitatione.

137쪽

in vadis consisterent lutius, et, ab aestu derelictae,

nillil qaxa et cautes timerent: quarum rerum omitium nostris navibus casus erant extimescendi.

Compluribus expugnatis oppidis, Caesar, ut i intellexit, frustra tantum laborem sumi, neque hostium sugam captis oppidis reprimi, neque liis noceri posse, Statuit exspectandam classem. Quae ubi COD-Uenit ac primum ab hostibus visa est, circiter CCXX

naves eorum Paratissimae atque Omni genere armorum ornatissimae, Prosectae DX portu, nostris ad FPr

sae constiterunt: neque salis Bruto, qui classi praeerat, vel Tribunis militum Centurionibusque, quibus singulae naves erant adtributae, constabat, quid o gerent , aut quam rationem Pugnae insisterent. Rostro enim noceri non posse cognoverant; turribus autem excitatis , tamen has altitudo puppium ex barbaris navibus superabat, ut neque ex inferiore loco sati commode tela adiici possent , et missa ab Gallis gravius acciderent. Una erat magno usui res Prae Parata a nostris, salces praeaculae, insertae adfixaeque longuriis, non absimili sorma muralium falcium. Ilis quum lanes , qui antemnas ad malos destinabant , comprehensi adductique erant, navigio remis incitato

mus arium Dicitim. Vid. Ind. δε . Gi. In cocli I. NS. invenerat Rohortellus m Liant. Caesari restituendum CreHρο- Dat ; eontra vulgatam lecticii, alti adsertiit Sigonius. V. Grai teri thes erit. l. 2. P. ba et i5 . De Uxiit taraim taleium v. et Liv. 38 . , Inter urina navalia occurruut apti. Verael. a , LO

138쪽

praerumpebantur. Quibus abscisis, uulemnae nece Sario concidebant, ut, quum omnis Gallicis navibus spes in velis armam ei itisque consisteret, his ereptis, omnis usus navium uno tempore eriperetur. Reliquum erat certamen positum in virtute , qua nostri milites facile superabant, atque eo magis , quod in conspectu Caesaris atque omnis exercitus res gerebatur, ut nullum paullo sortius factum latere posset: Dinnes enim colles ac loca superiora, unde erui propinquus despectus in mare, ab exercitu tenebantur. 15. Deiectis, ut diximus, autemnis, quum Singulas binae ac ternae naves circumsteterant, milites summa vi transcendere in hostium naves contende

bant. Quod postquam harbari fieri animadverterunt, expugnatis compluribus navibus, quum ei rei nullum

reperi rotur auxilium, suga salutem petere contenderunt: ac iam conversis in eam partem navibus, Iuo entus ferebat, tanta subito malacia ac tranquillitas exstitit , ut se ex loco movere non possent. Quae quidem res ad negotium conficiendum maxime fuit ib portuna : nam singulas nostri consectati expugna-Verunt, ut perpaucae ex omni numero, noetis inter- entu, ad terram pervenerint, quum ab hora sere quarta usque ad solis occasum pugnaretur.

destinobant . adligahant.

139쪽

t 6. Quo proelio hellum Veii seto in totiusque orae

maritumae Consectum est. Nam, tuum omnis iuventiis , Omnes etiam gravioris aetatis , in quibus aliquid c nsilii aut dignitatis fuit, PO convenerant; tum , UR-vium quod ut i que suerat, unum in locum coegerant: quibus amissis, reliqui, neque quo se recipererat, neque quemadmodum oppida defenderent, habebant. Itaque se suaque Omnia Caesari dediderunt. In quos eo gravius Cnesar vindicandum statuit, quo diligentius iii reliquum tempus a barbarli ius legatorum cou-Sorvaretur. Ita liae, Omni Senatu necato, reliquos sub Corona vendidit.

i 7. Dum haec in Venetis geruntur, Q, Titurius

Sabinus cum iis copiis , quas a Caesare acceperat, in 1inus Uriellorum pervenit. His praeerat Viridovix ac siti rimam imperii tela but earum Omnium civitatum, quae defecerant , ex quibus exercitum magnaSque C O-litas Cougerat. Atque his paucis diebus Aulerci Eburovices Lexoviique, senatu suo interfecto, quod nu-ctores belli esse nolebant, portas clauserunt Seque cum Viridovice coniunxerunt; magnaque Praeterea multitudo undi pie ex Gallia perditorum lio initi uiritu tronumque convenerant, quos Spes praedandi stu

diumque hellandi ab agri cultura et quotidiano labore

revocabat. Sabinus idoneo omnibus rebus loco C a

140쪽

LIB. III. CAP. I 6-I8. IOIstri A sese lenehat, quum Viridovix contra eum duuin milium Silatio consedisse t filioli dieque productis copiis pii liandi potestatem faceret; ut talia non solum hostibus in conlei titionem Sabinus veniret, sed etiam nostrorum militum vocibus non nihil carperetur: tantamque Opinionem timoris praebuit, ut iam ad vallum Castrorum hostes accedere auderent. Id ea dotaussa facieba1, quod cum tanta multitudine hostium, praesertim eo absente, qui summam imperii teneret,

nisi aequo loco, aut ob portu uitate aliqua data, Legato dimicandum non exi timabat.18. II ac confirmata opinione timoris, idoneum quemdam hominem et callidum delegit, Gallum exliis, quos auxilii caussa secum habebat. Huic magnis

praemiis pollici uitionibus lite persuadet, uti ad hostes transeat et, quid fieri velit, edocet. Qui, ubi pro

lier fuga ad eos venit, timorem Romanorum proponit : quihus angustiis ψse Caesar a Venetis Prematur , locet: neque longius Messe quin yroxima nocte Sahinus

clum ex Castris exercitum educat et ad Caesarem auxilii

erendi caussa prosciscatur. Quod ubi auditum est, Conclamant omnes, occasionem negotii bene gerendi amittendam non esse, ud castra iri oportere. IIullae res ad hoc consilium Gallos hortabantur : superiorum dierum Sabini cunctatio, perfugae confirmatio,

inopia cibariorum , cui rei parum diligenter ab iis erat provisum, spes Venetici belli, et quod sere libent ex

homines id, Iuod volunt, credunt. His rebus adducti, uon prius Viridovicem reliquosque duces ex concilio

neque longius abesse , Parum Haec est vis con,Palativi longitis li. l. M. Multae res etc. Emendandus hinc

SEARCH

MENU NAVIGATION