장음표시 사용
21쪽
Duratio d π Vratis estens, per quod radices omnes dereliqua entias siti l Irant: er multiplex est. Quaedam enim vocatur tempus contis Muixi plςx nuum, qua res siuec istie dime urantur, ut motus omnes. Alia HV x '' uocatur Muum, qua spirituales substantis finitae nec non corpore
abssuariatione succe liud consideratae mEsiurantur. Vstimavero Ae/ternitas appellatur, que soli Deo competit, nec De ionem alis quam uel mutationem signiscat. Nec est censendum Deum mensura. r. li: sntiar. vi duratione aliqua, cum mensura mensiurato sit prior dignitate uela. q. disti '. natura: atq; sinitis solum conueniens ut inquit capreolus. Et licet dis Quomodo catum, aeternitatem Dei esse mensiuram,fledicisur, quia Deus a nobis
ς 'x δ' apprebenti nequit nisi in ordine ad messurum, quia per aeternintcnsuit ' Dei duratione quod est mensiurae proprium.
Definitio Iootestas est id, per quod' omnes radicer: imὁ omnia entia posipuinitati . Usunt esse, uel, existere, uel subsistere. Non frustra subdistandi
one Uignauimus triplex esse: quia non minus res illae,quae tam
rem essentiam habent, ex quibus simplex esse conuenit, per potesta- Exister d rem fiunt, quam isse quae existunt veI subsistunt. Illud existere dicitura quod extra cauum senam habet esse, siue sit substantia, siue accidens, Subsistere lilud viro subsistit, quod est substantia, Cr babet esse extra causam quid. ' suam, ut omnia completa latiuua hi praedicamento substantis. Ex E istς0 i- quisvi patet existentiam latiorem esse ipsa subsistentia, quia existi labsigdili'σ qccidentibim c Menit er substantissi di subsistentia tantum' substanti s. Nec per potestatem tantum res sunt, sed etiam per ean- Entia si o- dem operari posunt, ideo I aliquod ens operatur hoc habet i Potoperat, hoc state. Si Bonitia bonificat, Magnitudo magnificat σita de alim Maa Poxost ye pre potestatem obtinent. Suo modo entibus ab latellecti mutish hςμὴ Potestas non repugnat, quatenus sunt, er possunt aliquum habere o perationem. Miatae sunt Potestatis steries: loquendo de Potestate ad operationem ordinato ad bas tmen quatuor, omnes possunt redu
22쪽
E. I. as potentiam natistulem er volantaviri : er ad potentiam speclea
productivam er eo seruatium. Si ad potentiam pagiuam quam Neotus jubiectivum uocat Potestatem uolueris accommodare, pote- rx de bae duas habere distinctones quas de Potestate is operandod
SApientia est id, per quod ratius omnes σ omnia entia cum Quid sita
sicuntur. Non est in dubium reuocandum: An entia omnia vere eo. pientia. gnosexu quoniam est sole clarius, haec tantam tria vere cogno. . - scere Deum scilicet, An vlum,er Rationalem animam. Sed si de qua. ς' ηs cognitione fiat quaestio, pars afrmativa defendi, quia entibus omnibu3 aliqua operationes non repugnant, noscuntiquae siemper cognitionem praesiupponunt aliquum. Nec aliquod ens potest inueniri, quod omnicureatappetitu, eum saltem finis appetiatum babeat, erappetitia cognitioncm παμποηat. Omnis Citre naeo ientia cognitionem quandam habent, quae apte naturalis uocatur, Me- tioe o iis rim quod quaedam sistentia, quae praeter banc habent aliam quam a cogno sensitivam nominamu,et bae Bruta cognosci. quae sibi utilia uel m. scant. eius sunt. Intellectiva vero, quae Deo Anma er Animabus rationali.bus conuenit, verior est, σpropria. Quae respectu Antae rationa. lis,multiplex est uidelicet Intuitiua, A Whractua, Actuat virtualis, si Abstractiva; uel per propriam speciem, uel per alienam. Recta, intellectu collativa, is estexa: Si Reflexu, vel erit quatenus reflectitur super alis. Potentiam cognoscentem, uel seuper a tim eognoscendi, uel super obiectum cognitum. Vera, Falsa, Adaequata, inadaequata, simplex composita; si composita, uel compositiva, MI Resolutiva, Astis maliua Nevtiva. Et ad illas quas numeravimus omnis alia intellei Gala cognitio reducitur. Si tanta eognitionum multitudo tibi nauseam adde Cr ignorantiam comparabit, tibi ipsi poteris persuade re triplicem Aolum esse. nempe veram, Falsam ex Dubiam, vel quin tusicem quis er tot sunt habitMintcsic tialis. possiati
23쪽
Quid vo . , γ Olunis uel appetuus est i per quod omnes radices fiunt dirualuiuas vel V bius, qui appetitus in omnius entibus reperitur. Videtur ex appexi Iu - definitione, quod Raγ: Lullus intellipit de politio appe Pqqφῆ p ritu, fluo res ad potentiam appetentem is ratione obiecti inclissan tur. tur: er non de assim, quo res in suum ynem tendunt, uel in id, quod Seletia Au quandam finisspeciem habet. Mea tamen est sententia, quὀdde assi. toris vera. κο appetitu intelligenda sint eius uerba, quia appetitus pastum, Appetitus tantum est is rebuι, quatenus voluntatem resticiunt; nec cognitio sequitur, sed praecedιt, appetitvi est cum in
tu i bui ' ratione materia uel potentis, π per consequens, non opti me Ludus radices has ordinasset. id praemittendo quod sequi tiberet. Agrippae Huius sententiae est quos Agrippa, qui appetitum distinguit in ra senἰetia. tionalem, qui homini conuenit: in sensitiuum, bruist competentem r. Cr in naturalem, omnibus rebus inditum. mae diuisio non potest da In li; Ar ici ri de pii tuo, quia in omnibus entibus est idem. Imὸ Ludus ipse dando volsitate 'Sicut ignis, qui ostendit ut babet appetitum ad calefaciendum aerem, ut det ei suum similitudia qd de appe appetitum ad Leaenam pro*ecie siuatitu activo conservanda. Ex quibus uerbis patet eum intelligere de activo: intelligat. quem omnia entia habent, quia in aliquem finem tendunt. Et naturalis est, quinaturalem praesupponit cognitionem, quae longe melius Cognixi' Distentu eognitio potest nominari Dei f. benedicti omnia in suos Diog* i. perfreenta. sis homo, in suum finem tendens, naturalem habet appetitum. Idem de brutR dicas, licet ad utilia prosequenda, er x elua iuranda in homine de bruto alius appetitus uigeat dictusj se se In holetres eum bis, qui voluntas dicitur est in eodem homine, qμο
24쪽
ι a Virtus est oriP unionis radicum omnium. Et oritur uirtvibae: Quid Vitrei rei unitate, quatenus achim proprium res eadem uirtuose Q- producit. Et ut probe intellius. Nihil aliud est virtus qum intellemus quamfacultas illam tuta rei, qua eliciuntur operatio nes conj es. Et distinguituri Potestate operationum, de qua sur ἡpra Ioquuti sumum, quia potestas tantum dicit ηοη rapi grantiam ad stinguitur. operandum: Virtus vero tollit litis repugnantiam, Cr praeterea eo. notat in opera me babilitatem uel proprietatem quandam sicundum . quam conismilis operatio producitur. Nimis prolixus semct multu . . uirtutisspecies docriberem. Tu i e disicurre per arbores omnes ac per omnium arborum partes, σβcuarias distrassiones de is finitum numerum proprietatum barum, vel virtutum inuenies. Discrimeneamen facito later innatas virtutes acquistius, CT insua . ii i De Ueritates . V Eritas, est id quosverum est de radicibus, Cr de omnibus emb auid Verubus. mae ueritas uel resticit rei existentiam, vel eiusdem es tas. sentiam. Si existensiam, tunc babetur veritas contiums: cr Veritas qe-
isto moso propositiones de secundo adiacentesintuere er etiam de Sitientiam tertio adiacente in contingenti materia : si is notat propositi. qμ' i pio, , si ii parte reisust uel est. Si autem essentiam utrit resticit, tμης necessa one, de se, ria est cum essentia ea notet, quae taliter sunt uniri, quod unum sine eundo Malis esse nonposit, π unum est de essentia alterius er ambo unum tertio vero
1 L . 4 De Gloria vel Delectatione.
GLOm est ipsa delictatio, in qua radices omnes Cr caetera en. tia quiescunt. Notare oportet, quod de ratione Gloris duo sunt, scilicet quod quiescat, Cr desectatis'em pG qμψ' Hii glo. πα42cram remouebis Glorum non OUnosces Nam Lapis *ris eo sido.
25쪽
sum detentus guli est certe, sed non delectitur. Issine est, quia tan est
glorio M. Homines q-s mundanis delectantur, quia eamen eorum Gloria im - appetitus non est satur, ideo gloriosi non sunt. Glaria boe latomim. Dropii co proprie consideraris, scilicet pro quacuus completa delectatione. rei oenueniente, sed cum quiete, qua omnia Duntur. Propria autem Gloria pro Gloria duplex est, quaedam increata, qua Deus beatus est fundo stapria est du -: ducta uero ereata dicitur, quatenas in creatura recipitur, ab Piς ' inerrato tamen Deo, principaliter is voluntatem producta, Cr mna Eudosts e, sequenter in totam animae esentiam rationalis creaturae. Et ste M. oru m quae bes nouem absolutas rutices, quarum primae tres arboribus Cr earum dicta stitit. partibus tribuunt essentiam, permionem essentiae, o Durationem uel existentiam. Tres uer) bas immediate sequenter, potentiam oporandi, duplici operandi modo qualis tam significant, ridelicet n turali, qui per cognitionem intelletur, er Libero, qui per appetitum explicatur Per ultimas autem, Gloriam. . s. Cr quc eam praece dunt, intellige finem. Sed ad respectruas radices est deveniendum,qitie Arboribus extri ecum esse laetum .er multum faciunt ca cum pensam naturam criuscunq; rei.
Qualiter Dinretiast consideranda.
EXplicatstae iactaraim ab Olum radisssus, restat ut aes resteactuarum declarationem deueniamus. Prius tamen quaedam premittere volumus qur summestudiosi obstruare debent. ter omnia hoc praecipuum est, ne radices istae siumantur pro absiluis earum esse, allias maxima statim oriretur confusio, later priores e has radices, quae oonfusio cuus retur, quod nes rei natura explicari posset, nec minus in probando, docendo, uel confutando iuuenu buum consequ/retum propositum. consideretur igitur Dibyrentia non pradbsoluto illo quo absoluta res ab alia diffore, siue De spectri ad dis-rentiam communem, propriam, eripecificam; sta pro relatione itati, qua in b/funiatur, ex idem intellio in de concordantia, cona
26쪽
ν φ . trarieriuuat s. Ex quibasstatim mor munde indpparet Flori. Error Mei coraxlj Agrippae, qui rudises illas iusprincipia, sub absoluto esse gxipp con derat.Vir iste doωtam,quando de Magnitudine loquitur,qua
ab eo pariter nomiratur absolutum principium illam distineuit, iuvirtualem, in corpoream; quae dicitur Magnitudo molis, er in illam quae in operationibus reperstur. Virtualia Magnitudo ex D. Augusti li:6.de Titim sententiai nobis is cup: de Magnitudine alleum nihil aliud est, prefecto sentiae, qua mordhone aliquod unum ab alio essentialiter id fori, quae ulla nomine specificauri Difrealia magis propria, v eatur, quam idemmet Agrippa in cup: de Diffrentia sub ratione e. adem quos consteirat. dum diuidit Diserentiam in communem,pro. priam, ex magis proprium:quod seuperfluum est ex vitium,cum praeo iescat, haec er priora habeant oppositam naturam, er consiequenter oppositum considerandi modum. Ex hoς etiam contra set tiossem sεidcla A
Tulli omnino uidetur, qui dum desinit Dizmrentiam, inqμit. Dii r grippae. es
retia est id, rati oecurus Bonitas,Nagnitudo eic: sunt rariones incorru contra Lui
fuse. Silatelligeret ipse non de relationeseddere absoluta,no diceret: lum. Differetia est i ratioe cuius Bonstas etc sunt rationes ineffuse. Ani, A nimad- maduertendus quos est ordo supra asignarus,cuius cognitisnon pa. rem est utilis adsoluendum argumenta. Nec minus principia bae, mnibus π quibusculis entibus conueniunt, quam absoluta. Haec cura dignascitu de necessaria esse arbitraremur, omittere noluimus, ne gnorantiae uel negli lia nota recta ratione nos studiost eximinari pinens. Modo explicemus Derrentiam. Differentia est id, ratione Dissetella cuius radices omnes Cr caetera entia sunt inconfusa er distincta.Quia quid radix ista est summae utilitatis inter entia omnia, i qua omnR orna. tus ae pulchrituti maxima, dependet: non pivbit eius Iutiyimam M.turam ostendere, ut discrimen Omne vel diuersitatem inter res omnes clare er peripicue cognoscatur. Tota Diffrentiae natura adhaec ea, Digeretiae pita reducitur . . ad Divisionem, Distinctionem Cr Non identitatem tria capita.
Et ista triaste ad invisam siunt ordinata, quod secundum est superiri 0xd Q ad prim , er tinim ad duo praecietatis. Druso proprie sumpta
27쪽
Diuisiou simproprie ad Generali ima mers, di subaltem, Gad eclecbi propriς quatenus insita inlisiora diuiduntur tantum inter partes materiales pςxjδIV reperitur,siue partes illae quantitatem habeant, flue non: dillincto autem inter has partes sic diuisas san inuenitur, Cr praeterea in osmnibus alijs rebus, flue crevist, bue increatis. Pater in diuinRest Δὸ Quare di 'ussis db alijs duabus personis, Cr tamen non est diuiIusabitas; xiiii QRQ si quia diuisto semperer in quocunq; reperiatur, notat impent' in divi my -ae etiam in eorpMeis tantum inuenitur cuiusmodi non est Deμs, diiunctis uero si persectionem aliquam non significat nes impersto Non iden- ctionem. Nonιdentitas uero, est ad distinctionem Aperior, quia quaxi x xi i 3 sunt inter sedistincti, pariter sunt non eadem: non tamen sequitur: ea quae fiunt non eadem, esse distincta, qκonium Nonidentitas reperisb'i'Vς λζ'-,ibis solum latir postitua, velastirmativa, aut vera entia, sede': i tiam habet locum interentia, quorum unum est a Frinatiuumer alia iis r ud neutiuum, ut inter esseCr non esse: unum positiuum Cr aliud priai . I ustiuum, uesuti inter usum Cr caecitatem ; unum uerum er aliud A. retium, sicuti inter Petrum Erchimaeram; er etiam inter ea, quos rum unum actialiter existit, alterum autem nequaquam, quemada
modum inter Petrum', qui nunc est, er Antkbristum creandum, sed D stinat, distinctio in bis reperitur, quorum quodlibet positiuum est, utputa ubi siti inter Petrum Cr Paulum. Et licet pro neutio nostro, tam diuillo quam distinctio, Cr nonidentitas sint necessaria: attamen distinctio maiorem exhibet mmmoditatem, quia de raro entia neutiua, is pUibilia ad existere, cr priuatiua veniunt consideranda, quae pernonidentitatem possunt seiunI, ideo de Distinctione Cr eius species bus loquamur. Si tamen alijs partibus uti erit opus, earum natura ac odio disi. qμα dicta sunt manifesta relinquitur. OG distinctio. ctionii ge. num genera, Cr totidem ieentitatum, i TheoloPrum omnium Prina nera. ' cipe subtilifimo Scoto sunt excogiata: quorum ubur in scienti s qui/buscuns est ualde necessarius pro ueritate indaganda σfalsitate coagnoscenda. Dedistinctionibus statim erit sermo sed de identitatibus. Primu steti insequentibus, ubi triclabitur de concordantia. Primum Distinctio D nis us
28쪽
r est uniu uocatur distinctis rationis,-i rationis potentia Oroanem ducit, in quantum eandem rem ab iramet dissimit, secundum alium Cr alium considerandimotam certum est, quod homo is proapositione aliqua Gnlueratus ut subjcitur, CT ut praedicatur, Hesepso distinguitur, quemadmodum er Haedicatum a bubie is i non re ait Minctione, quia idem a seipso realiter diuidi non potest, iItur
rationali, quoniam talis dictincto solum rationubcnescio est inuena . n. Secunti munMest, distincto ex natura rei: que inter illa inue, rutvr, de quibus contradialaria predicari uere praedicantur,uel nata sunt praedicari nullo intellectimncurrente, e eorum talem natu
ran sicuti potest dici inquiunt Soeristae erben de Intellem Dei, er Voluntate. Intellectus enim Dei eum essentia diuina ad Fiij une. Intellectus
rere *m oontradi laria: inter intellectim igitur Cr uoluntatem, di stincto ex natura rei oonsurgit. Idem dicunt de Fontis diui er re E, is iisEi lationavi personalibia; quia diuina essentia triam diuinis personis a telationi mmmunis ex lit, non autem relationes persionales, ergo ex rei natu. bus disti .ra illa abbis distinuitur. Needesium increatis infinita exempla, q- . breuitatis gratia omittimus. Tertium genus est, distincto formalis: 3m π inter ita est, quorum unum aliud non includit in primo modo discendi per sic CT hoc modo seuperbis quodlibet ab instriori est delin- clam, errane contra; vel ida, quae babent diuersu defini tiones, descriptiones, vel Marios conceptus a parte rei, hac distinctone runt di stincta. sicuti bomo cr sua nisibilitu. Quartum genus est, distinctio in .genti modulis, quae oritur interessentiam rei alicuius, Cr suum modum inatrinsecum: quae te facili potest inueniri inter assedinis essentiam, er gradus eiusdem perfectionalis: velituer essentiam caliditatis,cr suos gradus: uel inter Dei essentiam CT infinitatem choe uerum praefiup. ponendo, quod infinitas sit modus intrinsecus in Deo, ut omnes stre Sentistae pari mn nsu affirmare uel inter unum modum intrinsecum σ alium, uti invenitur inter gradus albedinis Cr eius existentiam. inuntum una est diiunctio recus, quae consurgit ex re π re. Rer Imgen'. D in pro
29쪽
in proposito decipitur pro eo omni, quod potest corrumpi stra alio remancnte er e contra, ut albedo, quae potest destrui subiecto re, manente, realiter i abiem distinguitur, idem dicatur de nigredineo alijs decidentibus, Cr de Omnilius substantijs πλου. i ad quos res
nominantur, quorum unum est Tmruns,CT aliud genitum. Cr hoc modo intellexit D. Auge fi inquit. Nussis res seipsam gignit. Et si cundum hunc loquendi Ormulam in diuina tres res inueniuntur, Pas terscilicet, Filius, er Spiritus sanctis: quae tres personales res dis inuicem realiter di linguamur. Sextum genus est distincto essentia.
iis, quae in druinst nus pam inueniri potest, sed in creatκ solum: σ reali distismone siali pendet, quia ea omnia, quae realiter sume
distincti. in creatu) etiam essentialiter: fundatis tamen inter rias essentias, quemadmosum potest intelligi de albedine, nigredime, Craiijs accidentibus, substanti s particularissim: quae omnia diiunx Cr diam essentium babent. Relationes quos i su8 subiectis sentia Ister distinguuntur, Cr e contra; excepta creatione pusilla, qux re aliter π forte essentialiter est idem creaturae. Septimum genus est distinctio, quae se totis subie liue i Scotistis nominatur, reptrituris inter es, quae babent ullam Cr aliam existentiam vel si sistentiam,vi duo indiuidua eiusdemJeciei, hac distinctione fiunt distincta: Et licet rideatur idem esse cum reali distinctione, multum tamen di Arunt, quia reatu non requirit extrema, inter quae fundatur, actualitere. xsilere propria existentia, quod in hac disvicti ne debet inuenirisOmuum e ultimum nominatur distinctio se totκ obiectiue, π in ter illa sedem habet. quae in nullaqriuitatiua ratione, vel essentia. dulconceptu quidditatiuo conueniunt, uti sunt ultimae diffrentiae, de quibus aliquid non praedicatur essentialiter. In hoc genere enti sunt etiam repositae entst poliones .f. Vnum Bonum, Verum, Res, σAliquid, Cr modi intrinseci: ut existentia, Finitas, Infinitas cr sim, Iia. Perust as differentias quas Scotus vocat victitates) intelligeidesse, per quod Jecisistecialifimae natura ad diuersa particularia contrahitur, quors nomen fumit i nomini illo, quo tale particulare
30쪽
beatis, sed in abstinam, ut Dist resula ultima petri, est petrastas.
Et istae distinctiones omne genwt entis circundant, omnesq; praetopenultimam eonveniunt ouo modo entibus i ratione sebri uia 4;gὸ cutis. Radimundus ιιero tantum tres diis entiae species coiistituit, lentiae spes quarum prior reperitur inter sensuale Cr fensiuate, quemadmodum a Dallo as inter Hominem ex Asinum. Secundam constituit inter sensiuale Er bis signatae. teste Lais, ut inter Asinum Cr Angelum. Tertia inuenitur inter intelle Laiser intellectiale ut inter Deum Cr Angelum, Angelum CrAnimam rationalem. Dicitq: Lullus, quod per has tres disterentias Tes omnes sint diserentes, quod ver imum est, quoniam res omnis Explicat ut sensibilis Crintelligibilis est, quemadmodum Iunientia illa, quae Lulli sen=mouent intellectim de eius u lam terminant, uel intelligibilis tantum kς. xi existit, sicuti suntlpiritualia omnia, Cr ea quae tam per intellectus , virtutem abstractivam, quam collativam suum babent esse: quae no/ ci i minant logici uniuersalia, sicundas intentiones uel entia rationis. ita sub hoc quos reru genere cadui relationes omnes,ac illa omnia quae .li propriam speciem in uirtatem intessectitam non producunt, sed per alienam intelliguntur. Per sensi te igitur Romundus intelligit, quae Per ωὶ-
fractu possunt percipi et per liensium ab intellecti cognoscutis,sed per ale quid. intellectuale, quae sola virtute intellectiva uel rationali appetitiua, appraebendiqueunt. Nec dari potest aliquod ens, quin sensuale inteilectuale sit, De modo intelligendo. Et diae tres derrentiae ad Lulli mentem Uignataegeneralissimae siunt. sio quibus priores i ηονεμ explicatae continentur, quae admodum sunt necessariae, ut intere eius in conceptibus uniuersa imis eonstitutus, ualeat ad particuloria usq; descendere. Agrippa multas Uignat diuisiones,quas ex prae
dicamentis de Topicis sium sit, quae licet bonae sint non satis tamen ad propositum faciunt. Nec deerunt diuisiones, si arborum iistinctioncs. Diuisionuae irradem in partesdiuisiones studiosi consideras t. multiplica