장음표시 사용
41쪽
Quare Au . thora Lul. Io declinet Qualiteresi siderari debeat istae
eategoriae. Quantita istis definitii
duplex enstrascendes allignatur. Variis mo
ad creatus ras n5 sint reales.
quantitate intelligat. Origo gradusi esseti. altu osten.ditur.
luimus, ut conceptum detimentoram longior series in quieti imateria haberetur. Haec etenim transcendentifima considerare ne-eesse est; ut non solum de reali quolibet Ente π rationali praedicaripo 'int, quae respe&ι Entu transcendentifimi inferiora sunt: sed de priscipiis quos tam absolutis quam rupessivis, quae eum Ente illo conuertuntur, er de quibus suu supra egimus. Quibus praemi vi, da uniuscuius p contemplationem ueniendum est. .
De Quantitate transcendentissima.
4ntites est ratio, qua unum quodq; quod est extra nili
q uantum est. In huius quantitatu descriptione non abs re poapuimus dissiones illas extra nibid) ut descriptio haec, entibus tam realiquim rationali transcendenter siumptu, conuenire commode po sit. Et ne per incognita procedatur, nosse oportet, quod sicut datur Ens quoddam transcendenser realae, illud nerupe quod in DE. VM er creaturm diuiditur: similiterens transcendens Cr rationala debet dari, quod in ens illud rationis diuidatur, quod Deo conuenit ercreaturae. certum est enim, Cr Theologis suist notum: Deum ad cre aturam varijs modu referri: videlicet, subratione creatoris. redemptors, praedestinantis, reprobantis, CT his similibus centum modis, quae relationes la ipso non sunt reales, sed rationaM : aliis ad crea turae uariationem Cr Deus ipse mutaretur, quod impo ibile est cumero rationales sint, nec sub reali enteiontineantur; nec minus sub Relatis ιμ praedicamento, quia nihil quos Deo conuenit in praesim mento potest esse, tum etiam, quia tunc non rationales essent, sed re-aIes: igitur diuisio illa Entis congrue positi est. de cuius membris Crde omnibus que sub his continentur, non tantum quantitas, sed quali ias, relatis etc: dici possint. Et ingantitas bis auditur pro rei perfectone essentiali, quam non debes imantiari esse ipsam essentiam, sed gradus quosdam essentialis persectionu, qui 2 disserenti s frinalibit stes modis intrinsiccου pullulant; qua essentiali perfictione omnia entia
42쪽
3 et farticipant, si non firmaliter Cr secundum eorum ess nitor, scit
. peridentitatem ad aliud: quod dicimus propter diuinas relationes personales, quae siecundum Scotistarum uerisimam dogma, nec perst-ctronem, neq; imperjrctonem significant. Si enim in Patre diuino P ternitis persectionem argueret, cum is Filio π Spiritu sancis non reperiatur: Filiusta' spiritus sanctas non aeque perfectione summa desimplicistuerentur qua Pater: neci perfictionem a i xt clare patet ; prout uer ὀ eae relationes in diuinam transeunt essentiam, tantae sunt per issionis, quantae Dei essentia; Cr proportionabiliter
idem ici forte posset de modis intrinsiecis, qui cum intelligi haud possint absq; bis, quorum sunt modi, nec proprium habere perfictionem dicuntur. De bis aliquid dicere putauimus necessarium esse, ne intel lactus in applicatione ad Angularia, errare posit. Sed ad principalem nostram de Quantitate contemplationem redeuntes, cum Luilo duas quam species ponimus, quarum prima continua nominatur, altera discreta. continua quidem est hi quantum per ictio copulat uini potentiam proximum, actum, em correlatiuum; ut; si quis bonisenis essentialem perfectionem contempletur, de qua est praesens nostraransueratio, β statim adactum reducatur, potentiam proximam vocamin, eadem uero proxiina potentia in actum dedum, dum est in uia ad hominis productionem, actus vocatur, Cr ipsium producturi appellare debemus terminum potentiae, vel producentis correlat, m. tria a Ludo accipiuntur mille in locis pro l VO, ARE erBILE; quorum primum respondet potentiae proximae, secundum dactui. Cr tertium correlativo. Discreti autem QMntitas nascitur idilyrentia, quae est inter perfectionem unius entis er alterius. cuius rei dabimus exemplum, in his, quibus haec quantitus repugnare uide tur, ut Lulli studiosius tuto posit unicuis enti applicare. Diuinus tellectus Cruoluntas talis sunt naturae, quod si definiri possint, aliam formalem intellectus rationem haberet, er aliam voluntas: sed quia definitione nequeunt i nobis intelligi, eorum tamen actus necessari
Non ola talia formaliter perfecta
are relati oes ys Oaales no sint
Modi intriseci. pariter non die ut psectione. Quantitas
duplex,co tinua et discreta. Continua
quid sit. Quid scelluli, Are,de
Bile. Discreta quantitas quid sit. Exemplude discreta Qualitatα
43쪽
Quare in- qui lasellectui conuenit; alterureb, spiritas sancti stiratis, qui
reusta' Doi uitia uoluntati attribuitur: qui tamen actus propria determino nu si Px ' -priseipia eum essentia requirunt, ut unus, nempe, generare, ad il&ubisi' uoluntate, er alter sic:spirare, ab intellectu non postst elle. Nec alibras genera. am rationem invenire quis poterit, nisi quid diuini intellectus er vο.di.' luntatis alia er alia est ratio :er in hac distinctione discreta quantitas Qv ntitas eo Ilia. Idem de tribus diuinu personis cenIeas, quae licet ea ratio dii ς ςxa in ne qua inessentia conueniunt, non sint discretae: tamen in quantum - ὰ uis' ου' pertiolisnales proprientes distinguuntur, discreta quantitas eis e ueri tur' per continui diui onem causatur, Ilauti praedicamen. Latitudo talis, sed unumquods ens naturaliter sequitur. Et baee est tantae tia quatitatis. titudinis, ut Cr quantitati ipsi praedicamentali conuenire dicatur: sed praedicamentulis, finitis tantum Er limitatis rebus, de qua Arimuide in praedicamentis.
Qualitatis deseriptio. Diuin' in 'tellectus &
Post in mittatis considentionem sequitur Qualitatis eontem
platio, quam se describere placet. Qualitas est uniusculassentis Iecundaria perfictio, flue propria, siue appropriata. Et quid huius descriptionis partes declaratione eunt, id facere non pia ubit. Dicitur permio secundaria, ut Qualitatis Cr Quantitatis discrimen cognoscatur satis enim ex dictis in eapite de anantitate patet, ibi sintialam perfictionem considerari: hic durem illam,quae ab hac oririnem trahit, quam apte propriam nominare possumus: φcuti in Deo attributa, quae ab immenso Deitatis pelav pullulari dicuntur: in quorum numero diuinus intellectus er uoluntas nequa. quam fiunt ponenda, ut quidam .iutumant: cum de essentia Dei dissdubio sint,eruerius, quum intellectus Cr uoluntas creaturae, de eius dem creaturae substantia: quia rationales creaturae per participatio nem sunt tales; Deus autem per essentiam. Appropriatae quos per fictiones in Deo reperiuntur, quae licet natura sua sint communes
44쪽
Dilua per Ona: tamen propter aliquid uni personae eo ueniens, ernon alteri, quaedam appropriataesunt. Sicuti de potentia dicimus, Nota de apquae Patri attribuituri cum sit principium totius trinitatis: Filio, A. propriatis. pientia appropriatur ; quia per modum intellectus i Patre mercatur, cuius intellectus sapientia est subsistens summa, persectio: Spis ritui uero sancto, bonit sit appropriata; quia voluntate spirat .
quae ciuiuam essentiam respicit tanquam βιmmum bonui. . Nec do sunt in creatis exempla ir in diuiust tamen, haec esse vera ; declarare noluimus: ut liquido cognositatur, baee, de quibus loquuti sumus crloquuturi transcendenti Iima esse,atq; cuilibet enti conuenire. Vnius- . cuiusq; rei Qualitas propria, quae ab essentia eiusdem orignatur.
perstaeo secundaria est, Vm homine risibilitas : in equo hinnibiliatas: in igne caliditas: in aerebumiditas, er in alijs quibusust pro pris pugiones. Appropriatae vero secundae permiones siunt,
quae per aliud alijs competunt, ut: calor in aere, qui ignIs virtuteis ducitur: aquae humiditas, que ab acre eausatur. Eisimiliter pote ide talibus dici. Hinc sequitur, quod qualitates omnes tam prima' quam secundae in et menditis corporibus appropriatae sunt; π booratione Elementorum, que in ipsis virtualiter, ut scotum sequar eontinentur. Huius qualitatis cognitio maxime necessaria est in Lub Qualitatistiana arte, ut quae per desinitionem cognoscere nequimus, per desiri cognitio ptionem sustem ualeamus intelligere, eam constituendo per onanti. 0ςceii ait extem de qua diximus, Cr Q alitatem, de qua loquimur: applicando haec omnia, pro ut decet, infinite Deo, sed sinite creatis, arborum radicibus, ut radices une ; truncis vero ut potentia siunt branchae, ra. mi, folia, fores G Dctus. Sed de Relationem sermonem diri: imas.
RElationum cognitio satis difficilis est: quia ob earum debilem De Relatio
essetitiamfundamentu requirat, quo habent esse et terminu, funda
quo μκm completum esse oonsequuntur, qui terminus in sub
45쪽
stantijs er ab olutu non est Giri elatiuum, sed absolutum, is quo cora
relativi relatio fundatur: quae deficili non cognoscuntur, G ipsam Relationis relationem quasi obscurant. Sed ita Relatio ad quascunq; relationes definitio. communis desinitur. Relatio est ratio, qua unum ad aliud refrtur, ut de paternitate er siliatione ostenditur :bae etenim duae relationes
f ciunt, quod suppositum uel persona una aliam resticiat. Vt abs Diuisio re ρή ς ε idia flij per paternitatem, Cr flij absolutum recte palationis. absolutum intuetur per filiationcm : quae Relatiost diuidatur
per realem σ rationalem, siub reali infinitae Relationes primo comaquet mutuς prehenduntur ue mutuestiit me non a maluae ut identitis, aequalitas My R et similitudo,quae in De ι esentia eiusf suma perficto π attributisqu* no Π fundantur: siue non mutuae, sicuti paternitas e Tneratio actua, fiam V μη - 1piratio potesa, amua spiratio Patri cx Filio is esse congis ιutis Guubi adueniens, Cri iratio pactiva qua Spiritus sanctis is
esse personali constituitur, sustinendo cum D. Thoma Franc. Man σScoto, personusdsuinas relativa Cr non absoluta proprietate in
Sub re ii esse persionali constitui sub reali quos relatione considerantlir re contineat qμ i logici considerant dis distingettunt ira relationes 14 4 ME σqμφήr, tui silip positionis G siuppostitionis, quae reducuntur ad ph ca de mςmbrum primae diuisionis
Adali d. qccipiatμr, qμαdam pariter in Deo repcriuntur, de qκibus supra Quare rela mentionem scimus,in capite de Quantitate; quae ideo non dicκntartiones rBis Relationes rationis, quia ab intellecti subricuntur: Ita quia non in Deo sint mnes conditiones est conueniunt, quae ad realem sunt requisitae. De
Relationes Maedam eieiti. ' creatα, quae ab intcilectis actu dependent, ut identitas e iusdem adsiei uvi; er distinctio eiusdem istipso, prout idem in pro positione i parte βubiecti cr praedicati concipitur atq; praedicatioisiubiecto est distinctum. Et barum relationum cognitio est valde neo ς0gym,' es ria, quia mediante Relatione cr habitudine quum radices co' fit cuns arboris habent ad trunctim, Cr trunci ad branchas, Cr branchae ad ramos; erili de omniavi arborum partibus earundem essen tu cognoscisuri De Actio ia
46쪽
Vτui diuisu er bumnas operationes, tantanentes vel transis euntes conscendere posis: banc breuem ipsius actionis notato descriptionem. Assio est respectis operumst ad operatum: Actioisde. non dicunus avntis ad passum, latissimus assionis fons in rivulum scriptio o. euadat. Anns enim cum passum respiciat, o in Deo nullumsit pus sum, cum imperfictionum arguat, nec avntis ad pabsum reste suesse potest: er tamen sium ibi operationes ac proti mones: operat, vines quidem, prout Deus essentiam intelligi, Cr tandem summe au i trat: productiones uero in quantum idem Deus, ut*ppositum notat, tales operationes producit: quo sic productae, altera uocatur filius, er altera spiritin sanctus. Producit quos Deus ab aetemo creatliras , is in esse cognito et uosito, nec tamen passum possum dici, cum idem sim temo pro realiter quod Deus. Et ut latiorem disserendi campum habeas, non ducit crea- tantum restemue ipsum actionem conbiderare poteris: sed etiam d, turas. solute,sicuti π nos considerauimus, dum de productionibus Cr opea rationibus uerba faceremus, di linguendo de actione immanente Crtranseunte tam in diuinis quam creatis: isso tamen siublato in huius modi actionibus. ut Deo attribuuntur, quod imperfictionem notat: 'dependentia uidelicet, avntis ad actim er e contra; crsi quid aliud est quod imperfictionem notet. Nee diuer auctionum mira notabi, mus, ut Ionias pissici pandunt: sed tantum illud animaduerten. dum putauimus: nullum dari ens, cui actio aliqua non conueniat .Nussu dae materis enim primae actio convenit, CT abyr boc ente debilioribus, Inon realis, saltem intentionalis, prout obiecti rationem habet. Et e QRRς quantum prosit huius transcendentis cognitio breuibus explicari
posse haud puto, cum i latifimussis radicibus, de quibus supra uactionis nudio,per omnes partes cuiuscunq; arboris diffusa, inde as rubicis ructus, tim creati, quam increati, pullulent. .
47쪽
On erit titarissum, per ea, quae de actione fiunt explicata, erraturam pastonu manis stare: cum mutuo acrio Cr pactio se respiciant. de qua non multa dicturi, sic eam describimus. Panionis Polio est reste tis operantu ad operatum ; et pusio haec, δε fas est, descriptio. ut pusio nominetur, diuinis non repugnat; quia productae persona Passio Piσ pro entem uel producentes resticiunt, ut Iutis notum est: sine trauinis RQ men dependentia aliqua. Apud Luilum actio per A RE notatur, σε. BILE, per bonificare, bonitatis actio bubetur, er per Daois,io a nificabile mutuisssilis, rationis uel alicum auertaruscis hari, pud Lultu. magnitudinis er durationis pasto. Nec minoris est utilitatis passiona cognitio, quam actionis, cum per illam, res uario modo dete minatas. uel quasi quasi iratas, cognoscere posimus: er inde multos conceptus fabricare. Quae de actione dicta sunt er de pusione πω portione quadam possunt dici, sic σν tot erunt species uel pasionis ποera, quot actionis.
Eluti reliqua praedicamenta ad omnia communi lima consisse rauimus; strem habitum eonsiderare oportet. Habitus emnon est bibitus ad babituatum rupe tus, ut in catevrbs in. Habit qd ' quiunt Logici 1sed uni cuivis rei proprietas, qua babituatum ordi-Ηdne ultimam particim ponere necessarium fuit, stulae L ης μασςtWhabstins cm qualitate coincidere: conveniunt utis in se hoc, quod habitus proprietatem dicit, tam propriam, quam appropriatam; sed ultra hoc connotat habitias operationem, quaecos illa sit, quam qualitas connotare non debet. Et ne exempla in dirinis Crcreatis relinquamus, quae propositum nostrum firmant, er re ipsim magis ictustrant,bee ponere uoluimus. In Deo sapientia,bonitas,cb risu iustitia etsimilia atressura Deu habituant,omni remota impera Exempla. fissione, quia secutam haec,Deus ueIud intra neI ad extra operatur.
Ad intra quidem Filia cr Spiritu sanctum sapientia. bonitate Cr charitate
48쪽
ritate producendo ad extra uero, creaturis largiendo esse sapisti.
tia, bonitate Cr charitate eadem nec non misericordia ex omnipoteri. tia. Et hoc modo bonitas omnes arboris partes habituat, imo er c ea teras radices, ut optrantes bonum producunt. Et sta de magnitudi.
ne, duratione Cr alijs rite ivndum est per comparationem ad quoscunq; quod considerari potest. Sic ignis sua caliditate cryceitate bobituatus operatur. Sisaei terra, aqua ta caetera vel ex bis consti. tuta uel non; proprijs veἱ extramis qualitatibus ab raa operantur.
Patet erv nullum polbe dari ens, quin habuδως quibusdam, saltem uniuersalioribus decorari positi.
emadmodum positio frictimis corporalibuspartes inter se si uipri necipaliter ordinat, sic situs, quem nos consideramin inter liter consi- se ordinat sentiales perstmones,secundarias, Crbabitus : ne deretur. id, quod praecedere debet, sequatur, Cr e contra. Optimus est sitis Situs inter interessentialia, Muti inter intellecti uoluntate mer memoriam, ODnti l . que Deo, anulo Cr homini conueniunt: quoniam voluntas hi agen. do intellethim praesiupponit, quia nil uolitum nisi cognitum, er me moria intellectim Cr uoluntatem I intellectim, ut . potentium proaductivam, sed uoluntatem ut parentem cum prole copulare positi In erratus quos corporei materiasmx Uupponitur, q*Am na' sit in ere, iura saltem prius est per Eubve ipso perficiente, Cr in exteris coro alis. pore expertibus: compositis tamen ex acti CT potentia, uel ex Tnes reo differentia uel ex positivo et priuatiuosius π ordo reperitur: - eonfusio, quam natura pati ncquit, admittatμr. Hinc RaImmis A ni matadreoti optime ammaduertant, ne cum confisione gradam, principis uersio. uel radices rebus applicent; quoniam, sicuti is es usmirabili ordine sunt descripta, ut ultimum primum praesupponat, quamuis unum eum alio aliquo modo conuertatur : ita π ipsi custodiant, ne quodli.
49쪽
Afrenter assumunt. Qualis autemsti inter principia illa ordo, exb quae de radicibiadicta sunt, sitis constat, dis in commentari
nosses in artem breuem latius declarabi M. Nec multos ordinu modos explicare modo oportet, quia in enumerandis formis, omnibMentibus communissim8, inter quas ordo numiratur, id flet. . . .
Non pol st siue assigrari impas reale quibuscunt entibus
conueruens, cum eorum tantum sit menctura, quae continue in stabilitati sunt subiem, de corruptioni obnoxia: inter qua nullo modo Deus annumerari vere potest, nisi diabolica mens, Uni, mo Diabolo nequior, id non minus impie, quam irrationabiliter dostine cogitaret, cum C creaturae quaedam in entium ordine reperisantur, quae temporaneae mutationi minime subiacent. Anmi uid aicet ac rationales animae i corporibus propriss exutae. Quomodo e Passequi poterimm intentum nostrum, qui uoluimus omnibus entiis bu3bas nostras latifimas catevrias conuenire s Dicimus, ipsa exporientia nobis insinuante, secundum modum nostrum cognoscendi, d ri tempus quoddam omnibus entibus indiffrens. Et ne impossibilia uideamus asserere, de Deo disserendo tempus nostrum conuenire Mostensimus. certum est dristrentes operationes ad intra esse aeteranas, quo tamen si catholicus explicare contendit, sub ratione praetoriti uel futuri, quae partes sunt tempora, explicabit; inquiendo, Deinus Deum.nuit Cr gynerabit. Deus Antichristum ab aeterno cogno xit. Et unde hocs propter intellectis nostri imbecillitatem, qui modo suo res diuitias cognoscit, er non sicuti sunt. Tempus igitur quod secundum modum nailrum concipictai res quald mensiurat: in mameram transcendentium ponimus. .
50쪽
Non est ad nosum dissicile ostendere, non tantum creatinas corporeas in laco else, verum etiam stirituales substa vitis tam finitas, quam infinitas, licet diuerso modo'valde aequi voce. Imposibile autem fore puto, aliquam loci descriptionem Ust ori , nare, propter uarios modos essendi a N: de quibus tu PD Arist. deseri bino
tracti Cr propter oppositῖ modum sindi in loco,Deo CT creaturae possit. conueniens; quum creatura sit in loco, ut continetur a loco. Deus duatem ut locum continens, e conseruans. Sed faterit cognoscere cors Cortor qporas in laco perse, vel dimen uraliter, circumscriptiue, occxpatiue,er repletiue; quae omnia idemsignificant, parteses eorum inte- 'μ' grantes, Cr accidentia, per accidens: partes autem esentialis dum siunt, er potentia tantum sunt partes, dicuntur esse per se in linco. Et hoc dicitur ob animam ituesse tuam partem hominu esssentia, lam, quae cum e corpore migrat, atq; tantum potentialis pars estici.
tur, tunc in loco est, cr eo modo quo Angeli, qui sunt in loco,definis A ngeli suitiae. Et esse in loco tali pacto est esse in loco, Cr non occupare locum, in loco deo er in uno nune, quod non in alio, nisi aliter diuina uirtus dispensa ret: nec lacus semper comparatione ad Angelum pro superficie su mitur, cum er in pim B posit definitiae existere. Deus uero tamen Me qm ' siue in omni laco est, dis omnem locum Cr locata conseruat. Sucra. tifimum autem christi saluatoris nostri corpus est in hostia sacra Christi eormentalit r. sic habes diuersos molos efndi in loco. conuenientes p' quomo- existentibus uelsiubsistentibus. Ea vero quae tantum esse essentia uel do sit in los cognitum babent, proprie non sunt in loco: possunt tumen dici in is,co, prout in anima construuntur,si si isteries intello biles, actis intelligendi uel habitus: si uero uniuersalia intelleclas operationem a B determinantisin ea esse in intellesti obiective, at iocosscduo tu, quomoorbis Lunae ob eorum instabilitatem tanquam in laco, Gi er stultoi do sint inrum cogitationes gyiescunt. Haec fiunt quae de catevrijs transcen. Ioco. denti fimis proponere uoluimus, ut aptior studiosius feret in appli ratione cuiuscunq ad quodaeans : quae si optime contemplabitur, non exorin utilitatem conseqgetur.