장음표시 사용
11쪽
sum gravedinis et languoris pro signo in gruentis morbi tradiderunt.1 II. Hactenus vero perspiratio potius pro
concessa sumebatur, quam revera demonstrata est. Sanctorius, qui in celeberrima academia Patavina floruit, sub initio saeculi decimi sexti, existentiam perspirationis
primus eXperimentis comprobavit, leges ejus edocuit, quantitatem per mensuraS e ploravit, Variationes et effectus explicuit. Tanta autem erat magni hujus viri opinio de momento et potentia perspirationis, cujus attentum studium, tanquam solum scientiae medicae fundamentum, spectavit; tanta autem utilitas quam a statica corporis humani examinatione sibi et posteris haud immerito pollicitus est, Ut magnam suae vitae partem in trutina suspensus exegisse traditus sit. 1V.
Augmenta scientiae in principio debilia
sunt, sagacitas humana obtusior, et natura in operationibus suis saepe obscura inveni
12쪽
tur. Attentus ipsius Sanctorii labor ad per ficiendam doctrinam suam minime suffecit. Repetitae aliorum non minus sagacium philosophorum observationes aliquantulum lucis effuderunt; sed hujus inquisitionis difficultatem, et rei ipsitis perpleXitatem, PO tius ostendisse quam sirperasse deprehenduntur. Quae a quibusdam pro factis
comprobata sint, ab aliis refelluntur : Dubitatio et obscuritas magis et magis Obortae sunt; et res ipsa per diversas diversorum supputatione8 magis quam antea involuta deprehenditur.
EXperimenta extra omnem dubitationis aleam comprobaVeriant, perspirationem PlantarUm, quae eX firmissimis et simplicissimis fibris constant, et sub coelo aperto nutriuntur, hae a sola ejus atmoiphaerae, in qua ViVunt, temperatura reguntur. Variationes caloris, frigoris, et humiditati8, cura plantae pondere audio aut diminuto collatae, detrimentum ejus per diurnam exhalationem, et incrementum per nocturnam
13쪽
imbibitionem, certissime demonstrant '
Homo autem, debilis et intricata machina, causas injuriae in se circumfert, et variis undique periculis obsidetur ; causis etiam externis obnoxius, variis illecebris obsequitur, mutationes plurimas in horas patitur, semper sui dissimilis. VI. Inter has assiduas fluctuationes, eXperi menta in diversis hominibus facta, diversae aetatis, et in regionibus longe dissitis, con-Husiones diversas, secundum rerum Variationes, ministrasse haud mirum videri de
Sunt et aliae causae, qUae eXPerimenta, in speciem certissima, dubitationi et obscu-ritati exponunt. Inter has, inhalatio aliquanta ab aere ambienti non est in dubio. Quantitas autem hujus nulla arte, opinor, assignari potest. Sed, nisi haec per perspirationem iterum eXcernatur, ponderi corporis aliquid addit. Exhalatio a pulmonibus
14쪽
bus facta, muci, salivae, et materiae cutam neae eXcretio interdum negligitur; attamensi rationes ad amussim exigendae essent,
quantitas horum, non secus ac eXcrementorum crassiorum, per accuratam et cautam
supputationem constare debet. VIII. Etsi autem vix adhuc materiam ingresse
sus sim, jam me sensim ab inquisitionis scopo
aberrasse sentio. Satis erit, opinor, si usus perspirationis exploremU8, et harUm eVacuationum Per quarum impedimentum sub inde aligetur, consequentias obstructionis ejus indagemus, et salubres effectus augmenti ejus in quibusdam morbis ordine deducamus. Proinde, neque perspirationem ipsam definire in animo est, neque eXistentiam ejus ulla probatione firmare, aut fon
15쪽
De Natura Materiae perspirabilis.
IX. Sanctorius, cum quibusdam aliis, materiam perspirationis operose nimis, mea sententia, in duo distinxerunt. Memorant enim, quendam subtilem et tenuem vaporem, tanquam singulis momentis et in omni corporis statu aequabiliter exhalantem, et a vitali circulationis vi unice pendentem, cuticulae laxitas aucta, calor eXternUS, electricitas, somnus, et gaudium hujus eX- cretionem augent. ' Praeter hunc autem crassiusculam quand in exsudationem commemorant, qUam a concoctione et assimilatione alimenti pendere arbitrantur, in statu inanitionis interruptam, post cibum aut somniam, abundantiorem. Eo SanctoriuS
16쪽
rius ait, Perspirabilis habet duas partes, levem scilicet et ponderosam ; a parte perspirationis ponderosiori, contagiosae M infectiones una cubantium proVeniunt; levi enim evolat, ponderosum Vero admε haerens coinquinat
Quaedam theoriae de infectione, et cu-taneorum morborum eXplicationes, ex superiore observatione pendere censentur. Nostra quidem sententia, minus necesse esse videtur, duo genera materiae perspirabilis distinguere, diversis legibus obnoxia ; quia copiosior exoretio repletionem vasorum, Clauctam cordis actionem, perpetuo sequitur, quae sola omnes mutationes, in vi et gradu hujus excrctionis observatas, satis certo Plicare potest
Materia perspirabilis, quandocunqUe eX-halata, eX aqua, sale ammoniaco impraegnata et quibusdam fixi aeris particulis constarz
ν Boerhaavi Praelech. Acad. tom. 3 P. 377-l Cel. Hamilton, de Perspiratione, P. I 3.
17쪽
stare invenitur Serositas quaedam esse videtur quae a rubris sanguinis particulis per vasa minutissimi diametri eXcernitur, et per Poros culaneos in forma vaporis tenuissimi transudat '. Frigus aut aliae causae hanc facile condensant, et visibilem reddunt In excussione itidem scintillarum electricarum, e capillis aut vestibus cuticulae proXimis, materia perspirabilis visui subjicitur, unde non immerito statuitur, eam ex hoc fluido elemento ex parte constare li. XII. Existentia volatilium et foetidarUm partium in materia perspirabili non minu8 e vincetur, ex odore isto foetido, quem omni generi animantium peculiarem sentimus. Admiranda illa sagacitas, qua cane8 VCnatici suam praedam investigant, et dominos suos in turba confertisama inveniunt, Vero- simillimum esse demonstrat, has putrescen B tes
18쪽
tes et odoriferas particulas a corpore ipsus animalis derivari, et ante expulsionem flui das essici.
Quinetiam peculiaris odor cujusvis gra-veolentis alimenti, in illa perspiratione quae concoctionem ejus subsequitur, liquido per sentitur Ita essiuvia alii, ceparum, aut assae foetidae introductionem harum su stantiarum in corpus per alimenta manifesto prodit. Vinum quoque aut minera AEthiopis colorem fluidi perspirabilis immutare perhibentur l.
19쪽
De Usibus Perspirationis. XIV.
Post expositionem partium materiae Pe spirabilis, ad utilitatis ejus considerationem facilius proceditur. Perspiratio, sicut et
aliae evacuationes, ad conservandam illam aequalitatem solidorum et fluidorum, quavita et oeconomia animalis sustentatur, et in debito omnium functionum exercitio adjuvatur, partem suam procul dubio confert. Per illam, exuberantia humorum imminuitur, et morbi a plethora oriundi impediuntur. XV. Suffusio perennis humoris cutem emollit et exornat, Ut et sensium papillarUm nervorum acutiorem reddit. Perspirationi ergo ex parte debetur corporis humani pulchritudo
20쪽
tudo et mollities, nec non acUmen et Per
fectio organi illius, quod in actionibus fidis. simum, in usu generalissimum, esse inveni
Substantiae in stomachum assumptae,
quo aptae sunt. Quae minus utiles sunt, et per alias eVacuatione8 minime excernuntur, in materiam perspirationis plerumque transeunt; particulae illae quae per concoctionem et assiduum calorem putres fiunt, hoc modo eliminantur ; sales et aliae partes fluidi perspirabilis expelluntur; et fermentum ad putredinem vergens per poros assim due elabitur. Sanguis ab omni spurcitie repurgatur, et in illo statu servatur, a quo exercitium functionum et vitae diuturnitas necessario pendet. Ita, perspiratione deficiente, vita quoque deficit. Ita semina cujusvis morbi, per mutationem in gradu perspirationis, facilius et certius detegUntur, quam per aliarum functionum depravationem fieri possit. Ita, retentio materiae CX- crementitiae