Tentamen physiologico-medicum, inaugurale, de perspirationis usu ...

31쪽

DE PER SPIRATIONE. et 3

adhaereat. Aer igitur, in cameris calefactis inclusus, quemcunqIle demum gradum ignis concepisse supponatur, non potest eundem gradum corporibus inclusis, in brevi temporis spatio, communicare. XXVIII. ΦCalor sensibilis aut ignis, utcunque in aere externo abUndet, non adeo prompte per intricatam corpori S humani compagem

diffundi potest. Si fluida, in superficie posita, per immediatam caloris aggressionena aliquantum ignis continuo admittunt, eum ad partes internas celeriter transmissum per omnem corporis massam diffunditur, nec ulla notabilis injuria subsequitur ; sed, cum quaeque fluidorum portio augmentum caloris successivum per totum corpus secum trahit, quod subinde in solida quoque gradatim recipitur, corpus tandem temperiem ambientis medii acciperet, et Vita quoque cito deficeret. Sed calor cor et arterias ad actionem excitat, perspiratio copiosior efficitur, ignis eX parte expellitur, et frigidior atmosphaera corpus continuo ambit. Ita, in experimentis supra memoratis, lan-

32쪽

guor et anxietas, inseparabiles subiti et vehementis caloris effectus, a copioso sudo ris fluxu magnopere leniebantur.

XXIX.

Sed, ut potentia hujus excretionis frigorifica. ulterius confirmetur, Observari debet, canes, qui per Pulmones tantum respiratione fruuntur, post cursum citatum, quam celerrime halitum suum ducere, ut citius friges cant. Eadem observatio, si pro concesso sumatur, calorem animalem a deposiclone ignis ter respirationem Pendere, Phaenomena, quae in cameris calefactis notabantur, commode eXplicare Videtur. Stimulus enim caloris, corporibUS per ambiens elementum communicati, motum sanguinis per totum circulationis ambitum accelerat, et pulmonicam non secUS ac cUtaneam e- vaporationem PromoVere videtur.

XXX. Denique, ut finem huic parti praesent1s inquisitionis imponamus, perspiratio aeque

corporis sanitati utilis est, ac excessus caloris nocivus est. Perspiratio omnes caloris Potentias

33쪽

DE PER SPIRATIONE. 23

Potentias praepedit, cohaesionem et tonum solidorum conservat, quos nimius calor laXare potuisset. Perspiratio fluida in debita consistentia tuetur, quem excessus caloris sine ea solvere potuisset : Perspiratio vim vitalem sustinet, quem .eXcessus calori8 aliter obruisset. Perspiratio vitiata aut interrupta multi modos et lethales morbos inducit. Aequabilis et constans perspiratio sanitatis permanentis certissimum indicium est. Sanitas perseverat, inquit Sanctorius, ad extremam senectam inculpata, si corpora quatuor anni temporibus aequali pondere semper conserVantur.

XXXI. Mala autem quae suppressioni hujus secretionis attribUUntur, a subiti S non peditentibus mutationibus Originem trahunt, cum actuali ad morbum corporis praedilia positione. Ita catarrhU8, angina, infammatio, Pneumonia, et TheUmatismus indu cuntur, ab aestivis caloribus ad gelu et fatus Hibernos, interVentione alatia inni, tuto transimus. Is autem perspirationis status,

34쪽

st 6 DE PER SPIRATIONE.

ut et aliarum functionum, pro optimo censendus est, cui leves causae nocere neqUeunt. Quando perspiratio minuenda est, hoc morbidam determinationem humorum ad superficiem solummodo argUit, non inmutilitatem ejus in statu salubri.

XXXII

Ab omnibus ergo quae supra dicta sunt, ab exemplis indubitatis morborum, qui a perspiratione suppressa aut imminuta oriuntur, quae adducta sint, a constante paristicularium acrium productione, quarum expulsionem Omni S aetaS eX aequo exigit;

a necessitate temperandi caloris ; a quotidiana hominum observatione, qui interruptionem ejus anXietate et lassitudine in officiis quotidianis, nec non confusis cogitaintionibus in operationibus animi, comitari sentiunt ; a constante medicorum testimonio, a quibus edocemur aequabilem perspirationem benignae coctionis et assimulationis alimenti semper indubitatum indicium esse ; omnibus denique rationi congruis argumentis innixi, jure merito concludere possumus,

35쪽

DE PER SPIRATIONE.

possumus, nullam eXcretionem magiS ne cessariam esse, quam eam qUam natura maxime constantem et Perennem esse Voluit.

XXXIII.

Unaquaeque naturae functio ad vitae sustentationem partem suam confert, et cesse satio unius totalis, ejus extinctionis periculum involvit ; sed natura benigna talem corpori humano potentiam indidit, qua mala ruinam ejus minitantia amoliri potest, et unius functionis defectum, quae Per CaUsas aliquas imminuitur, per abundantiam alterius ad tempus supplere. Perspirationis laesae effectus in variis cassibus supra vide-mU8, quamVi S complures circumstantiae eam laesionem minuere et lenire possint. Facillimum conjicere est, qui fatales casus perspirationem laesam comitarentur, nisi aliae evacuationes putrescentibus particulis exitium praeberent, aut quaedam alia evaporatio caloris eXcessum minueret, ad tanta et tam vehementia mala amolienda, quan do perspiratio imminuitur, Omne8 quaecunque

36쪽

ug DE PER SPIRATIONE.

que corporis secretiones, diversis tempori 'bus et circumstantiis, si non simul et semeὲ augeri observamus : Inter varias secretiones, secretio Urinae ad supplenda in perspirationem imminutam maxime accommodata esse videtur, quaeque ei laesioni promptissime auxiliatur. Ita a cet. Bryan Roberison et Linnings observatum est has evacuationes, secundum coeli temperiem, se mutuo in quantitate compensare t. Omni fere pororum culaneorum constrictione, copiosum urinae fluxum continuo subsequi Videmus ; e contra, PCr-- spiratio nimis copiosa, secretionem renum impeditam generatim indicat.

XXXIV.

A manifesto igitur horum di rum OrganorUm Consensu, cUr non in quibusdam eassibus operationem medicamentorum diu reticorum per suppressionem perspirationis augeri posse credemus t In Variolis cel. Cullenus salutarem frigoris potentiam, ada Ugendam

37쪽

DE PER SPIRATIONE. 29

augendam secretionem, urinae saepe ex pertus est Variae, etsi saepe latentes causae, determinationem humorum ad intestina excitare possimi. Interdum fluida a cursu consueto deflectuntur, vasa in superficie corporis constringuntur, diarrhoea inducitur, et matersa perspirabilis in communi torrente excernitUr.

XXXV.

Diarrhoeae, catarrhi, et aliarum morbidarum affectionum, quae a perspiratione suppressa oriuntur, indicium est, in alvi constipatione, aucta exhalatio e cute plerumque sequitur. Hinc illud effatum medicum, alvi densitas, cutis raritas ad strictio alvi, quae aliis remediis invicta per mansiit, aspergine aquae frigidae in infe

xiores eXtremitate8 interdum amoVeturo Cum a constrictione vasorum extremorum circulatio in superficie impeditur, excessus sanguinis necessario ad pulmones determinatur, motUS HUS acceleIatur, et augmentum evaporationis continuo subsequens, calorem

Vid. Praelection.

38쪽

3o DE PER SPIRATIONE

lorem illum quae per poros cilianeOS antea exsudaverat evehit: Hac exhalatione se cretiones proXimarum glandularum accele Tantur, copiosus fluXus muci a pulmoni bus, trachea, sed praecipue a membrana Schneideriana, succedit. SECTIO Q U A RT A.

De Per irationis in 'drope. XXXVI.

Nunc ad emolumenta quae a perspiratione attina, in singulorum morborum curatione, haberi possunt, transeamu8, et quae remedia in hunc finem commodissima sint investigemus. Ex variis morbis, in quibus ab aucta perspiratione commodum aliquod sentitur, forte nullus est qui majorem attentionem meretur drope, cujus causae praedisponentes tam variae sunt, si

39쪽

DE PER SPIRATIONE. 31

cut et sedes quas subinde occupat, ut, quum tantillum iis attendimus, non possumUS mirari quod crebro occurrat; simul autem in1-becillitatem artis medicae dolere oportet, in tam vehementi morbo leniendo, et fatalem illum carcerem vitando, ad quem devotas suas victimas tam crebro trahere so

let.

XXXVII.

Nullum est corporis humani membrum, nec ulla functio ad vitae sustentationem necessaria, cujus laesio in quibusdam casibus tumorem hydropicum inducere non possit. Nulla datur cavitas, quae non aliquando congeriei fluidi serossi sedes efficia tur. Textura autem telae cellulosae, quae diversas partes machinae animalis involvit et sustinet, talis est, ut fluorem morbidum facillime accipiat et contineat.

XXXVIII.

Omissis autem minutioribus hujus morbi divisionibus, hydrops, quatenus praXin spe tat, ad duo genera redigi potest, quorum unum certam et saepe celerem fanationem admittit,

40쪽

ar DE PER SPIRATIONE.

admittit, alterum vero pertinacius, et Viri unquam optimis remediis hactenus inventis concedit. Illud a causis externis pendere videtur, ubi nulla praedispositio ad eas causas augendas in corpore invenitur: Hoc vero ab affectionibus in variis corporis partibus ortum habet, et generatim pro morbos mptomatico considerari potest.

XXXIX.

Hydrops crebro inducitur, et per tumores anasarcicos se prodit, qui a subitis a calido ad frigidum mutationibus, aut a Potu gelido liberius sumpto postquam corpUS incaluit, Oriuntur. Certissimus autem et maXime obvius earum causarum effectus est suppressio illius excretionis, qUae ad aequalitatem illam solidorum et fluidorum, in respectu ad se invicem, sustinendam, per quam vita in omnibus suis functionibus

conserVatUr, maXimam Partem contribuere videtUr. XL. Ut hoc vero demonstretur, tantum ob

servasse sussiciat, data fluoris serosi quantitate,