장음표시 사용
271쪽
hepati satio ingentis inassae aquae calidae haud dissi. culter obtinetur tubo mobili et sexili, qui aerem hepati cum ad fundum emittit. Haec operatio sine incommodo continuari potest, quamuis aegrotans in balneo insideat, ita tamen operatio est instituenda, ut, quantum fieri potest, minime gravetur respiratio.
g. VI. Aspendiae de aquis hepatifatis frigidis. i. Aquae martiales frigidae recentes fere semper quidquam hepatici spirant, praesertim in lagena
clausa paullum quassatae, plerumque tamen adeo . debilis est haec aura, ut paucis evanescat momentis. Quod non numquam altiores figat radices hepaticum, nuper didici. Scilicet generosus Regiae Cancellariae Consiliarius et Regii ordinis Wasaei
Commendator, Dona. CL. ALsΤROMER mihi duodecim aquae Medi tensis cantharos misit, rogans, lianc vellem qua contenta explorare. Hae ad Medui in Ostrogothia stae acidulae, a remotissimis temporibus inclytae fuerunt stupendis curationibus. Easdem anno 1677. etexerat Celebris V. Hi ER NE, et ab illo inde tempore quotannis, maXimo cum emO- lumento sanitatis, frequentatae sunt, sed qua veram indolem lia clunias parum vel nihil cognitae. En
cxperimenta harum aquarum, quae naturam reuelant.
A qua Upsaliam attingens volatilia principia amisisse videbatur, sed ad ipsum fontem Medicinae Doctor Dona. P. Dups, modo alibi descriptor ue colle-
in) De aquis artific. frigidis, J. II, D.
272쪽
collegerat e quouis cantia aro 33 pollices cubicos sui di elasti ei, quod tincturam heliotropii distincte ru fabat, ideoque s ne dubio acidum orat acretim. Quod tumen si iniit aeris hepatici portionem seuerit, infra dicenda satis perspicue innuunt. Ceter qua i3 polli.
ces per aqua in collecti et iii carcerati veram non in dicant quantitatem, qui ia) aqua calida etiam absor beat, et sensim expulsa secum exportet. Si igitur
in hydrargyrum suti sent deducti, vix dubito, quin
saltim go effecerint. Atiris puri nihil adesse potuit, etenim hic cum martiali soluto persistere nequit. Hepaticus autem letiamnum qua partem restabat in liquore residuo, ie IO es cantharis, evaporatione ad ipsiun sontem, in iduos fere quadrantes coarctatis. Ampulla enim, in qua transmistum erat hoc residuum liquidum, aperta, mox odor grauis hepaticus nares feriebat. Por.
tio huius liquoris, instillatis nonnullis alidi ni eiu
concentrati guttis, mox albescens paullum congrumabatur et post 24 horas tenuis sinum deposuerato puluerem sulphureum. Habemus igitur heic aquam ii rigidam hepatis alatia, quae adeo pertinaciter hoc foetidum principium retinet, ut non obstante diu. itina coctione, et quassatione sub longo itinere, no-
tabilem tamen volatilis aurae partem seruauerit. Vt princis ia si Xa cognoscerem, pri in Urn reagentia adhibui. Antea vero notetur oportet . a Uam
transmissam paullum fia here parum quidem, sed tamen son sibiliter . praestatim comparatione iustitissa cum sontanis Vir alie illibus. In liquore residuo co. lor magis fuit confrictius, et sere turbidus. i Sapore
273쪽
Sapore et odore puram referebat aquam resid utina vero liquidum paullum ferri et hepatici prodebat. Papyri heliotropi0 vel fernambuto tinctae nihil
detegebant, adeo ut nec athali, nec acidum iam praeualere constaret.
Athali 1 AI gisticatim nec aquam ipsa in , nec residuum liquidum mutabat, et ad ipsum fontem idem accidit f. IV, L . . Tia Icra gallarum in aqua quoque nihil valebat, sed in residuo colorem elliciebat dilute purpurascentem, quelai tamen ipsius aquae tindius, e fauo suscus, paullum mutabat. Acidum farthari non ni si post nymiemeron quidquam deturi, tum monstrariit, sed in residuo
liquido mox caldem saccliaratam ge Uerauit. Aiansi Dum aeratum aquam non tUrbat, mox vero residuum. Sedimentum erat album et qua naturam calcareum.
Torra ponderosa falita ruti duo quidem in residuo, deiicit, acidum igitur xitrioli cum omnino desideratur. Aluminis portiuncula post plures horas decomponitur, quod sine dubio calci salitae est tribuendum . Aer hepaticus nullo modo turbat aluminis ruri solutionem. Argenti nitrati solutio aquam parum turbat, sed in residuo uberior hoc medio prouocatur lactescen
274쪽
236 De Aquis Artis c. Calidis.
scentia, hepatico leuiter fuscata. Adest igitur acidum muriaticUm.
Hydrargyrus niti af - , nec non ph bim acetalum, similiter se habent, et idem aeargentum nitratum monstrant. .
, Hydrargyrais falitus corrosilius nihil valet. Allata tentamina praeter martiale inquinamentum, gallarum tinctura in conspectum veniens, exiguam tantum calcis salitae portionem adesse testantur. Euaporatione dimidium residui it litidi quadrantem ad siccum perduxi, sed non nisi s grana obtinui pulueris fusci, qui parum in aere humectabatur, et ne quidem aqua addita soluebatur praeter unum alterumue granum, adeo ut maxima eiusdem pars esset ferrum calcinatum. Aqua, residuo sicco adfusa, suscescit ab extractivo mucilaginoso, nam adsiccum iterum vaporans fuscam exhibet materiem, quae ignita albescit. Quum igitur to; canthari dederint evaporatione duos quadrantes residui liquidi per se patet a circiter grana cuilibet cantharo esse adscribenda, quorum calx salita vix dimidium grani essicit. Paucas muriae simul obseruaui micas. Residuum secum, quod, coctione per horulam secernitur e quouis cantharo aquae recentis, secundum experimenta D. Dus B, a is granis pondere aequi ualet, quae nihil aliud esse videntur, quam martiale, et quod notandum, qua partem magneti Obediens. Hepaticum sine dubio hanc ei impertit
275쪽
Concludimus igitur Cantharum aquae Medulen-ss recentis continere fιrri , partim acido aereo, partim aere hepatico soluti, qὶ grana Castis salilae - ' Atidi aerei sorte go pollices cub. Vis hepatici saltim qO - Muria et extractivim adeo exiguum efiiciunt pondus, ut heic merito negligatur. Haec aqua non potest non eximia esse, nam i) perquam e sicacia continet principia unita, quo rum alter una solum frigidas nobilitare solet, alterum calida s. a) Nihil adest noxium. Nouimus plerasque calcem fouere aeratam, immo tantum celebratas Pyrmontanas, et calce aerata et gypso esse gravidatas, quae materiae minime conueniunt nostro ventriculo. Hoc de virtute aquae Medulensis iudi- cium , e compositione deductum, expersentia totius saeculi satis superque confirmat Quo modo sit arte imitanda haec aqua, e prae-εedentibus elucet. IIndex Paragraphorialli. I. Diuersa aquae calidae indoles pag. 2 8
II. Thermae ac ratae ' 22OIII. The imae liepati latae 22I f. IV. Aqua destillata aere hepatico satiata 226 V. Modus, quo praeparari postulat, aquae, medicatae caliciae a 29
VI. Appendix de aquis hepatisatis frigidis 233- VIII
276쪽
Magni omnino res fuit, naturae latebras dii mi ere, urticontentum eius conspectis intro Picere et tu deorum fe- creta ciescendere. SENECA.
Qt omodo e factharo extricari potns cpi mi, uim instar salis essentialis 1 nerito consideretur saccharum, acidum quoddam in eodem adesse, nemo facile inficias ibit, et hoc etiam sequenti modo separari, formaque crystallitia exhiberi potest. A Sacellari albis imi puluerati via cla una immittatur tribus acidi nitri fortis, grauitatis specificae circiter i s 67, respectit aquae destillatae, idque in vase retorto tubulo instructo. A) Solutione pera eta, acidique nitri patie maxime phlogisticata exhalata, excipulum p ptum adglutinetur et solutio leniter coquatur. Magna liei caeris nitros copia erumpit.
) Haee Dissertatio in Auditorio Glista vinno publice fuit ventilata anno i 7 6, die i3 Iunii, Respondente I. AFZELlo ARVIDSSON, iam philosophiae Ma-igistro, chemium docente, dexterrimo.
277쪽
C) Dum badium adipiscitur colorem liquor, 3 iterum acidi nitri unciae adfundantiar, et cbullitio
dein eo usque est continuanda, donec acidum fu- uians et tinctus memoratus euunuerint penitus.
D) Tandem in amplius os undatur vas, et sub refrigeratione prismata 4 latera, gracilia, crystalli satione oriri reperiuntur, si ina et inuicem haud raro ad angulos 43 gr. adfiaa, quae collecta et in papyro bibula exsiccata, drachmam cum I9 granis, ossiciunt. E) Lixitii iam restans cum a acidi nitri unciis in eadem retorta 'iterum coctum, donec rarescant vapores rubri, per refrigerationem modo. descripta inscicularum salinarum ἱ drachmam cum granis i 3 exhibet.
F) Liquido, quod superest, glutinoso praedito
lentore, diuersis vicibus acidi nitri ii illentur parvae portiones, quae simul sumtae a uncias ossiciunt, tandemque mediante coctura et evaporatione ad secutri massa prodit salina, fusca, glutinosa et deliquescen quae perfecte exsiccata ἴ drachmae aequi ualet, cuius tamen' in do puratione dimidium fere amittitur. G) Crystalli modo iam de crinio adquisitae iterata solutione et crystallisatione depurantur, quod in primis necessarium est ultimae colle elioni mom. F). Lixiuium ultimum alias cum acido nitri digestum et solis calore ad siccum vaporans, prisma a exhibet prioribus similia mom. D et E , adeoque
haec via clystallisationum mundantium numero minuendo inseruit.
278쪽
Vt itaque huius salis I pars comparetur, sac- chari requiruntur 3, et acidi nitri fortis 3o, adeo ut ea issimis merito 'adnumeretur. Probe vero tenendum est, crystallorum quantitatem longe minorem separari, si vel tantillum ultra iustos terminos pro
I) Sal hicce ii obis Acidimi Sacahari , non quod unice huic insit materiae, sed quod haec illud purius copiosiusque, quam aliae hactenus a no- bis exploratae, praebeat. 'Scilicet, Gummi Ara o. bici ioo partes cum 9OO acidi nitri tractatae, initio coctionis valde spumescunt, et tandem sub refrigeratione vix ultra et I acidi sacchari, prismatum forma
crystalli sati, porrigunt. Sed simul solutio. usque'
u ad finem, calcem secernit saccharatam VI) quae collecta pondere aequi ualet II partibus, et acidi nostri s circiter continet. Spiritus vini rectificatisti.' mi partes 8, cum 24 acidi nitrosi, 3 quidem exhi ci 'bent acidi sal chari, sed plerumque squamos et multa onusti humiditate. Mel praeterea, et quidquid saccharum continet, eadem via, idem acidum praebet, cui tamen, licet sapore et squamosa crystallisatione , quodammodo sinite acidum tartari: nitroso simili 'ter solutum coctumque, paullum quidem maiorem adquirit albedinem , s ed praeterea immutabile manet, in igne postea, aeque ac antea, Carbonem praebens Quod acidum sacchari etiam in regno animal ira
occurrat, et calculos renum vesicaeque una cum
glutinoso constituat, in alia diuertatione dedita opera demonstrabitur 'f. II.
a) Haee Dissertio quarto opusculoruin tomo inseretur.
279쪽
Qualitates alidi Sacchari aliis acidis communes. Hic sal proprietatibus gaudet, partitia singularibus sporti in quibusdam tantum aliis acidis communibus, ' licet qua modum vel gradum plus minusue disserenitibus, et hasce iam sumus consideraturi. A) Sapore instruuntur acerrimo crystalli, sollutio vero, quantum satis diluta, perquam gratam in lingua excitat sensationem, grana 2o cantharo aquae sensibilem impertiunt aciditatem. IIJ Colores e regno vegetabili. caeruleos, exisaeepto indigoneo, omnes rusat. Unicum granum, η aquae unciis solutum, papyrum cyaneam, sac-ethari conis inuoluendis inseruientem, quae a debilioribus acidis non mutatur, mox rubedine imbuit, et grana II, cantharo aquae suscepta, idem in papyro, heliotropio tincta, praestant.. C) All alia, terras, variaque metalla adgredi. cur, idque cum effervescentia, si materiae aereo ucido sunt unitae. Idaec connubia in sequentibus eorsim describuntur, quum acidum nostrum ab omni.
aus aliis luculentillime distinguant I. III XXIV . D) Aqua destillata ebulliens proprio ponderitrystallorum aequale soluit, in calore autem medio, 3 graduum . non nisi dimidium, et quamuis initiora ullum turbida appareat solutio, perfectam dein recuperat pelluciditatem. Posterioris solutionis sa- . uratae grauitas specifica est, I, O 93. Vapores prio-
is coeturae erumpentes acido non 'contaminantur,
t ipsum liquidum sensim frigefactum magnam cry-Bersim. Opusc. V I. I. i stat.
280쪽
stallorum deponit copiam, quarum plura prissimata haud raro ex imico purusto paullum divergunt: quodlibet quatuor instruitur lateribus, oblique postis, ut in spatho, alternis angustioribus, o quibus a plana quadrilatera, plerumque inaequalia, in formam
tecti connivent, apicem constituentia in alterutra vel utraque extremitate. Nonnumquam tantae breui. tatis prismata occurrunt, ut tesseris spathaceis, angulis acutis parallelae truncatiS, Omnino congruant,
unde de forma primitiva facile iudicari potest
Interdum prisma orthogonium est, et, apicis plana aequalia ; variat etiam figura apicis planis ex
sngulis prismatum surgentibus. Si sub depositione
quies necessaria, sorteque etiam solutae materiae quantitas desideratur, prismata prodeunt truncata, irregularia, s vel 6 instructa lateribus. K Cum aliis acidis unionem non respuunt crystalli modo descriptae. Λcidum vitrioli concentratum hinc paullum infuscatur pinguedinem arripiens, tandemque penitus destruit, praesertim coquendo dilutum vero, licet etiam facile soluat, crystallos tamen iterum reddere potest sed sub forma acicularum, quam in alios itidem sales inducere solet mutationem. Acidum nitri sacchari acidum avide sus. cipit, et coelum hinc fauescit, sub refrigeratione iterum crystallos secernens, sed plerumque irregulares: s saepius repetatur solutio et igne adiuuetur, acidum Sacchari plene destruitur et nullae tandem prodeunt crystalli. Acidum salis et acetum egregie quidem crystallos nostras soluunt, sed, et qua