Petri Velleii Gueuarae ad legem primam Digestorum libri VI ; eiusdem Ad titulum de officio Praesidis commentarij, De diffinitione Doli mali, liber singularis

171쪽

. LIBER P.

quo glos nub exponere uamque,exhiberi dest, pergnatiam relaxari,nec re te eriputo,nec id antiquorum authorum aut boritate nititur,meritos credo in bac re illos ab Alcia. reprehensos, qui ea dem hac qua nunc acriis accusat, alibi idem ipsie defendit lib. a. de Uerbsigi cu Is dicens, si ex delicto ad bentias damnatus,proptersimulare arti Dcj scientia,adprecespopuli ex indulgentia principis poterit Uemam conseqM. Quasemientia nullo alio iureproba nulla alia ratione cos at,nisiauthortate legis adsentias f. dem Neque memouet, da tos aproconsubbus Roma olere mitti tib js subjcerentur,ut apparet exCicerone in. L.

Pisone,propesin dum ait:quod opulari illi sacerdotisexcentos adsentias amicos . sociosis misisti.

Ego enim hoc loco Verbu, exhiberi,no addanatos,sa adroburpotius sarti ictu refero. VMd non solism adis stiria curediendi oti bellitis extendi. turistas olertiaad quamcus rem per edam ac moia coprehedi Ut ibi omne artificiuper exercitibuscipit incrementἀael legatis. S. ornatricibus.

delegi V n et ludi literari' magister artificis

venit appellatione. duo societate coieru i inquit Pau. in. duo. scio. ut gramaticadocere et

quod

172쪽

AD LEGEM PRIMAM. D.

quod ex eo artificio quaestus fecissent, cornune eoru esset. Ent igitur huius legis messsiente tia,ad bestias damnatos pulo intercedete nou dimitteris sed si eius roboris vel artisic 'sunt,damnati inquam,ut digne spriscilicet robur s arti icium eoru Romanis exhiberierinceps eis consulendusinon ut ad tam longumsupplicium traha . tu e otius ut insigni robore atq; artificio, Populo Romano inseruiat. 5 ile erit quoὰ Vlpianus ait imi sedes reprobarici amptasHi 4m c. valde tamen, quods ibi notat Pald de excuses.mt.eum qui inpropria triarice aut medicatur,si ex numerosit, a tutela excusari o a cateris muneribus. Usem text. ad hanc sententia commendat Fortunissim I. I. LI p. m. sessis ius, stur Vulgaris ent Paridis Tutei d Indicatu. g. Hude sententi ultimosupplicio damnatum de iure alteri co uetudine ecudum Iacob develloiusiuraacrimitis.de lenonibus, s Gulielmi Benedict. inrepetitione. c. R uutius is parte,qui cum alia matrimonium contrahens, nume.

173쪽

Didac. a Couarruviasin epit. lib. . decretatum a parte principali QIS. H m.Q. Su agantur etiaqua tradit Molis. c. quaris deacate squa

Qti cum deberent ab ecclesia derci nonullsi clerici, propter crimen occultum, Ses manifestusecundu Antonius tamen alias fuerint maiae miles ecclesia,ut quia diuites, tentes, Vel artificio α-- Abbate, silebem, S Dan. cinis distensatur cum eis,ut beneficium obtinerepsim quodnotat ibi uostiensis Obb o .conis. m. s comuniter. ddsne morer .me Regia,tissa.delos erdones. aperi e prae sententia comprobata est,

me quodsit valde doctussperitus,min. di sedes reprobari,diciturrietes quod eius generis artifice egeat ciuitas, ut notaturis. do quaris. Ices licet sapepeccati veniam concedere: peccati enim

incestuum esset indulgentia facilita3. ado autem dicatur adesse reipukettilitas, estglo. Ut dici solet, gintaininsumma, in parte quaritur. 7 .distis. An etero damnatus tali Acuius robur sartificium sint digne populo Romano exhiberi, videturhoc relinqui arbitrio iudicis consultopriuc ridium cu in hac lege de damnatis iamloqua- I tur

174쪽

AD LEGEM PRIMAN D.

turturisconsultus sententiam dii nisi fidum principem reuocare posse, robaturino , siquis Atris. f.de quastis. Si igitur umma huiuspartis clusio,in relaxandis sisteredisue ,seu augetis a iudice, vel etiam aprincipe nis,copanari necesse esse inter se,personam rei,qualitatem nego falsabsolutionis, Icondemnationis causam, visecudum reigesta admciti vellem iure, vel dum seueis ricate utatur. Sequitur relatio criminis,cum reus

id quod arguitur, confessus, alterius see inductum peccato,iure fecisse demonBrat sunt tam statin multa in legibus diuinis,humarisios exempla. Ex quibus sicut in comparatione fecimus,pauca

proferemus, ut appareat quanta sit relationis vis, uonsorum adliciendam panam sed omnino abolendam culpam. Petrus dum Ananiam cum Sapphira uxores mentientes morti increpando

tradidit. Hi c.I. a tuu legitur,s. 23 q. L capve trus, non ne crimen in mortuo stran Iulit Z Ecce

tuquit,sic tum. Nu. c. as. Unus de filij s Israel intrauit ad scortu Madianitid vidente Moyse,& omni turba filiorum Israel, qui flebant ante res tabernaculi: quodcu vidisset Phi nees filius Eleazari,flij Aaro sacerdotis, se

rexit

175쪽

rexit de medio multitudinis, & arrepto pugione,ingressus est post virum Israel1tem in lupanar,& perfodit ambos simul, virum scilicet,&muliere in locis genitalibus. Credimus peccasse Thineemian transeatione criminis iupeccatum Zambri,na enim dicebatur qui occisus ent,si raripdixitq; , inquit, dominus ad Moysem,Phinees filius Eleagari,filij Aaron sacer

'dotis,auertit iram meam 4 filijslsrael,quia zelo meo commotus est contra eos: idcirco loquere ad eum, ecce do ei pacem foederis mei,& erit tam ipsi,qua semini eius pactum sacerdoth sempiternum, quia Zelatus est pro Deo suo, & expiauit scelus filioru Israel Iunt igitur homicida censendi, qui nonpropria q-ππ- res tandictam, sed ecclesia diuino reto armantur,

Heliar, zelum Simonis Chalaanari, Petri seueritate, Anania dc Sapphira trucidatis, Paulit costatiam,qui Elymam aguvijs d ni resiste-te,aeterna cicitate damnauit. Non est igitur crudelitasicrimina prodeo punire,sed pietas.

176쪽

AD LEGEM PRIMAM. D.

Ex quibus omnibus recte istu equitur,quod eo de proposito docet Diuus Chrysinomus super

lam resticienda opera edtempus,causam,voluumtem Persionarum quos disserentiam 2 quantacuns aba i is operibus acciderint,diligenti se inquirenda,mstatuta pana pro qualitate rerum 9 cremi vel minuatur. Remotio criminis est, cum Hi,aut in aliuddimoueturu i bipartito, nam tum causa,tum res ipsa remouetur. 6ausa remotionis passii esse osserunt in iure exempla semotis cause,no in criminalibus tam med et incolnuchisypossit, cum ab hoc fonte bona pars ligues xerit. De eoper quemfactum erit de His, condictionibus ob causam .de obligationibus et aiationibus. Remotio criminus in rem sitricum id, quod datur crimini,negat,neque ad he, neque ad

officium suum,reus pertinuisse,nec si quod in eossit delictum sibi attribui couenire. Differt autem hoc genus asuperiore,quod in illo oportuisse illud seri, de quo accusatur, liquid aretur reus,sed

alicui res,aut homini causam tribuit, 'parata

177쪽

LIBER V. m

moluntati fuerint impedimento. In hoc autem nihil necesse iat,in quenquam culpam transberre, sed ostedere rem illam nihil adsie pertinuisse. Huc

pertinet muli qua iure ciuili rene costitutassunt: ale ent lemm ministros non debere te em exa-

minar recte ne,an perpera a rege sit las sed illa, quando ita superiori placet, exequi. Similiter si res, qua is iniqua siententia damnatos, Orgis, ecuri cadant, nullam iniuria acere,neque panam mereri:iudicis munus esse, neo-m,videre merito ne humatur vindicta De timore praeterea potentis,qui a principibus,a magistratibus,ab omnibus denique superioribus, incutitur subditis es metu i appellant,reuerentiali, qui libertis apatrono, βῆ saparentibus, oribusa maritisproponitur,multu multis in locis sunt a doctoribustradita, qua ad remotione criminis omnia opertinent.Concesso sper quam nonsa ipsum, infriatur reus edit ignoscaturripetit: hac diuiditur in purgationem-deprecatione. Turgatio

est per quam eius qui accusatur,nonfatatu ipsum, sed lutas defenditur: cuiuspartes sunt imprudeli caseus,nec itudo Imprudelia est,cum scisseclliqui qui arguitur negatur,ut cum Abimelech I s rex

178쪽

rex Gerara, mulierem nuptam ab viro abidisse, accusatus, urgatione depellit intentione, inquies, ipse dixit mihi,soror mea est,&ipsa ait fraternae'est.In simplicitate cordis mei,&muditia manu u mearum feci hoc. μισω rem alia quam inopinatam demo Iramus toluntati ob titisse. Vt si Tobias iuniorparentibus moram increpantibusse excusset recensea qua sibi in itinere euenerint, qualiter ab immanipisae sit liberaturi damorimms o morium compesinem,quis te Oros Sarafilia Raguelis occiderat '. denique iasprece-Jcera Soluntati obstitisse, quominus ante veneri diceret. Nec est udo autem infertur

cum Si quada reus,id quod fecerit, fecissese ait visi accusati nothathias, ludasque Machab gus, quod abbatum violent, serant se nece fitate coactis bellum inisse. Similiters Dauid necessitate dicat panes propositionis Abi, ac pueris suis ab

chimelech seu sisse, quos non licebat ei edere, neque isequi cum eo erant, nisi seolis cerdotibi: quod erum non esis licitum in lege, nece sitas facit licitum, ut in. c. quod non de regul. iun-im psinu a as qua .LHorum autem trium scilicet imprudentiae,nec uatis s caseus,persimilis tracta

179쪽

LIBER V. sa

tis est uuare de imprudentia silumes qui no-

rautia excinentur videamus: ob quam indulgeri cernimus ebrietatum l. omne delictum. y per vianum .de re militaris in. ane.s in.c. nebria- verut.IJ.quast. a. in ama,ac leuitati mi. I, 6 sit quis p. maledix.furori,in.Lcongruit , s in. l.

quod deis.ommaes m. l. a. . dein ius. . . iuuentu i , in. Lauxitium.La. de M. c. I. de deitct. puer. c. vltimo de senten. excommunica. c. a. de

apost. Unde ἀ comico dici rimariam adolescentium accipiendam, musitandam esse Sene ca de ira,ὼpuero, vel afamina inferri posse negat iniuriam auarum d sitionum eapolismum est ratis,quo radicti ιmpulsione, non nutiocinatione Peccasse cestantur. Est aut impulsio,quasine cogitatione,per quadaassectione animi, facere aliquid hortatur,t amor, acundia,Erat udo, vinolet I et omnia ea, in quibus animus videtur a fectus,ut repers cere cu cosilio,et curano fit. Ratio alio est diliges,sco siderata faciein aliquid, aut facredi, cogitatio. has non improbo quod Marius Salomonius i. I.mpriss dei stur I . aluitate

180쪽

AD LEGEM PRIMAM. D.

aequitate recepta esse ait, Balopinionein.l data opera. Cqui accusar, mitius cum eo agedum, qui fortuito occidit, quam qui consulto licet lex in dyμ-ctesiccarium occidi iubeat. Per quam sienteliam

Tartolom. Veronensis lib. cautelarum meminit,

se iudicio liberasse quenda, qui noctvratere ut iactu perlasciuiam lapidis occiderat: iterum sessorem,m ipse ait,currentis aqui, qui inuitus hominem contriuerat. Simile quor, Lud,quod laesis in Liss de legibus tradit egi scilicet, qua iubet homicidam capiteplenti,nisi intra mensem cetum is persiluerit ocum no esse in eo,qui imprudens

occidit. Et Baldis.cquicuns. deseruis itis. regulare esse docet,segem, corporalemmam Vigentemnisi dolo delictum committatur, cessare . StephanusForcatulus in cupidine iurisperito, cap. ao. m. v. de lacintho per imprudentiam a Thabo interempto, talia homicidia, inquit ,iu publicis certaminibus ob virtutem facitis contim gentia punitaseuml quaaritio m. nass. ad Aquil Sed quiagraue est hominem, vescasus ridis, rari ea voluntario exilio tandisabant adibat exul sente opulentissimum aliquem extera gentis homine ad expiandum facinuae, o vem