Petri Velleii Gueuarae ad legem primam Digestorum libri VI ; eiusdem Ad titulum de officio Praesidis commentarij, De diffinitione Doli mali, liber singularis

21쪽

nec tam ρroteruus et Ius memoretur, qui se finiani moluntati non paruerit antiquius esse nopu rauerat usti imis eiuspraeceptis non repugnanter de tepore tametside authore satis no conueniat Basilli, Agacedonis indu tria,aut semitatini r hyrogeneia diligentia,aut Leonisphilosophi confliuo,aut comuuibus magis eorum auspisse inpublicumBasillicusnodini quidoctrinaruris.niuersi sexaginta boris ita continebat obsoletis iam legibus exossis,et visinsuper aliquotadiectis, qua

per diuersa nimis loca derisus ei e f αὐ- disperserat,sub uno simul aspectu distributione

certa ponerentur. Herutilud birmare no ausim, abrogata neprius uitutione Ius ari,ans tentibus i ais voletibus ipsis imperatoribuΥ,tot eru

ditissimas inras m steriai comentari'Visis aperuerint. anturettiua ex obscura caligise iam eorum opermnesin noctis diutius Umbra iaceatsed

clara mam banc lucem studiorum aspistant,

22쪽

quasilo amperpessa peruit ut postliminis Ir

ut reuertantur. Untiqui ositaq; uris interpretes acos apparet extitisse,quom tenues aliquas reliquias ilias quidem intermortum, doctora hominu Q lupaulatim Sidemus suscitari, nec desterandum erit fore,ut quiper temporum vim, S inuriam manibus fuerat studioserum erepti, non mutilitam eisdem,sed integri, propediem restituantur. Haud paucis etia post annis iuris e ciuiliLatini dedidero, et pacatisrelu0 taliae, qua continuis Longobardortimo alia gentia in rsionibus ante vexabaturissustiniani legibus addisicendis operam seuam, at s studium diligenti me

nauarunt. Caterumstramus inter omneου, imperan

te Friderico Aenobarbo,non exigua iuris' eu-tialaude celebratus'nerius co titulos a Luctiniano termino suo loco mouit,s du omnibus illis gratificaretur,qui ciuili disciplinase iam totos addixerant nes legitimos transgressus,facem quanda locisobscurioribus ex stitione se pratulit epitomen Nouesiarum copossit, Si vari ea facilius quando ratio rerum postularet) Odicis

.titulis insereret.Tantam vero Iurisconsultorum copiam atat ilia prior repente profudit, τι tu ea

s , postmodum

23쪽

postmodu multos Hugulinos, Asianos, Sulgaros,

os Martinos inuemas,nec Columbos, Barnemos,

Milianos, s Fasolos insideres,plures quos Placentinos, a dericos, Arones,s Rosteris enumeres,qui vellura solumpublicerofessi non Sulgarem eruditionis opinionem de se concitarunt, vel relictis insignibus literarum monumentis memoriam sui non ingratam posteris oui rodiderunt.

Vos omnes deinceps insequutus occursus, vetuas adius ciuile notas ea curaperscrinis , ut quilibris Οὐ aliorum bonam operisAartem coctu uerat,sex lucubrationibus alienis,vel clam, vel

precario multa sumpserat diendori maiorumsuorum de imas nebulas offuderit,mnominis sui claritate famam eorum obscurauerit. Cui profecto postea reliquiscriptores tantum honoris detulerunt,ut in ipsius Serba singuli ex animi sientelia iurasse Odeantur, sint ijs eius odorandis haberi velint sagaci mi,nec quoquapedem illa conuerta quopariteri sinon accurrant. Postquam autem feliciora nobis illuxere iam secula,qua m-litioribus literis ornatos furisconsidios attulerusinon defuere quidam inter eos,qui miserrimu existimantes occursῆ nutum semper intueri, quosm homines

24쪽

vit homines seruilis conditionis, s arbitriosuo p

ritus carentes,probroso cognomine no re etolu runt,o cur nos nuncuparunt. Non tamen satis istis fuit, hac eos nota compunxisse, nisi libros

etiam ipsorum ita deriderent,ut persuadere cunctis niterentur, ne sibi tales imitandos author es proponerent, quos cum tanta temporis iactura ne legendos quidem iudicarent. Bonarum etenim amtium atque linguarum imperitos, s latinepotissimum omnino ne sicientes,m rudetum veterum oracula ummaquadam orationis elegautiae

prietates verborum edita, interpretariposse negauerunt. Auod si de illasolum iuris interpretatione loquantur, qua numeros omnes insehabeat,s nihil mea criticus requirat in boni neminem saqui cumulatam notitiam habiturum intel ant,

qui non se prius liberalibus disciplinis imbuerit,

es vim ita latini sermonis, s naturam cognou rit, ut si orum omnium restonsorum, quibus ea tota continetur , momenta leuis a perpendat , non erit cur eis non assentiar : cum his ornamentis denudata ciuilis prudentia, barbara potius, sinculta , quam politica debeatiudicari Uerum ego me herculi non video, cur ab

25쪽

eis aderactissimam normam Iurisconsulti dirigatur,aut libros aliorum tam morose fastidiant, mlegendimolentiam deuorare nopossint, si quadam

non insit in dicitione 'auitas, necatires eorum delicatas ionis numerus demulceat, cum rerum sciant humanarum conditionem nonpat in omnibus aliquem artibus pariter excellere, Fae viru meruditionis cossummata cogitatione magis fugere quam oculis liceat intueri siemdenim eri curavi . miretur quodin prima velut uate costituta iuri

steritia balbutiret, eradhuc in cunis infantula minus articulate loqueretur' Aut quid suos ita grauiter maiores repreheudunt,quod magnis tempo

rum difficultatibus afflicti se ab omni dis ut

rarum in varias curas s cogitationes distracis, dissertior ου non fuerint, sis tanta vis aperturbatione dicendi arte nostrastiterint' Honestius misfecissenis durioris illius seculi calamitatibus con dolerent,quam barbariem eius Sili columeliosius exprobraret. Vereor nansnesi conuersio rerum ordine intempus Agud incidissent, infantiores illis multo fuisse nobis viderentur. Usis praeterea tam

erit effrenatus,quimaledicendi licentium no comis prima cum animaduerteris,quamuisiis antiquis Iribus

26쪽

patribus posteri omno debeamus, quodcutri imum iustitium turbulenti bellorum tumultus in longissimos annos indixissent, intermissa studia r uocauerint,iacetem legum disciplinam erexerint, ει ad laudem ipsius coparandam exemplo nosseuococitauerint 2 on propter summis illosingeni natos esse negabimin, quod ornata parum eorum sit oratio licet adsensu urisconsulto a coditos,e enitus abstrusospenetrauerint An vero

magis hoc eoru acume comedat,cum aliter eo pedi

uenire nonpossent,nisi vitium illadisn persticaci iudicio compensassent8 Nunquid hunt iniure ciuili omnia in tanta Oerborum controuersiaposita, ut qui Cires eorum ignorauerit, a publicis merito Omna ijs cum dedecore procul repellaturZIta ne tandem antiquitatis cognitionesingula desiderat, ut qui rerum non vltimam memoria prateritam

causaprohiberi Z An no im multa sunt huiusemo dirie auca quada, illa quidem talia, quae telex his eisdem libris fere possint intelligi, vel sciet ia

legum sine illis undissilida considatZ dissimi

lem temporum habet excusationem quod eisdem de non peruata methodo docendi iuris obiecerunt. Cum

27쪽

Cum enim artes Universa mistrabili caseu condissent, s deprint ira sua dignimiis fastigio grauis eas ruina deturbasset, Dialectica etia simul com

mis, qua in undarum rerum ordine cateris om

nibuι prascribit:nec crimen id eorum cui sedatatis Ῥidetur istius accidisse. uinetia bona eius parte Tribonianus=Hin is quicumprudentia veteris volumina me ut discerperet,et ex pluribus v m quasi corpus componere paucissim tuo loco posuit,seriem rerum perturbauit,disiunctu maxime permiscuit, iligata dissoluit, s aliud cum

alio tam male colu st Si quod erat ad caput affigendum,inpedes interdum mostro e reiecerit. Poterunt etiam eo crimine summo iure infasios liberariquod de generibus non semperetniuersis,sed de minimis rebussilitatim Meruns disputetur, qua cum infinito mustiplicata sim numero, coaceruari quidem omnes sine disicrimine facibus,quam vel tala queat certa sege disponi,velaliqua methodi natione comprehendi. Ex hac autem confusa varietate,s rerum di cili multarum ad distinguedum ilitudine, andam quiuis nos tris interpretibus veniam iudicabit,siqua 'apte sunt natunanimis complicata,uosatis oluerisisti multiplicis,

statissime

28쪽

eslati e patentis disturationis ordi peruerterint, si quadam novarum necessaria properantes omkserint i cum in diuersm eiusdesententia sinctiones incurrerent, nec vari solummodo temporibu ed etiam locis inseruirent,rade apius immicauerint iniuris salebris haretes aliena nonnunquam aproposito disce ionibus intulerint. Isaobrem liberius iam in eos cui in nugatores insultantes,strastidiarum i os crimine pos tremum accerseuntis eo nominegnauiter accusant, quod si isticis quibusdam argutib inueteratas multorum opinio ου euertendasputauerint, ut iustitia manis imaginibus,et inanibus Umbris aquitatis adolescentum oculis illuderent, simperita multitudinisagacissimesese tenditarent nientissima cepersonantes,quod omnibus esset inauditum, sin mente alicui non venisset.Jnduci tamen ad credendu ego minime potero, ta deprauatis aliquem eorum extitisse moribus, aut gloriola cupidum praesentis, duraturam diutius apud posteros famam tam leuem exictimasse ,m obuiam ire veritati scienter maluerit, quam dogmatibus Ao-m acquiescere, velineptias suas potius,fuco qModam illitas puerili, ludibrio temporis exponere,qua

29쪽

i falsis siententiis reserundis quas probabiliores

esse Ceris interdum experimur) mgeust vires ostensare. DYodsi hominum inter se de re bin omnibus ariodiscrepant iudicia, s tam adminabiles a parent animoru dissimilitudinG,ut alteri nusius omnino consentias urnon hac opinionum re rinantiam ad humanam naturam libentius referemus,

quam eorumpetulam tribuamus, quisne studio contradicendi quantum de iustitia sacerdotibus mdicare possumus quid esset verius indagates,negotis ibi mendatumsistisime pro nurunt Z quidhominis ingenui non tam esse videbitur, a comunibus toties institutis discedere,quotira efficax illud ratispersuaseris,quam illibenniis,scaptiui, latum authoritatecomoueri, Ut quodiusto

sacramentosasum esse contenderes, idipsum inuita H inerua Ueri simu debeas asyrmare. Idisne cibus grauis e libera non aures offenduntur, cum aliquid verius esse audiunt,sediniudicius consultationibusquo alsiussit esse probandiENum quisimiles quasdam alias distulando non

semel excitarunt,nouarum interpretationis amatis han veterum contra se latores habebuntur miserrimi,qu)dveris receptaspratulerunt .atqui

30쪽

eas huius classyliauthoras,qua tanti sine culpa malefici' contraxit infamiam,stafrequenter usurparunt, Ut si re ipsosperegissent, quod in maximis

aliorum erroribus nimium conmuerem,s capitiabus obuoluti raeuntium gressus sequerentur, habiturusfortasse nonfuissem,quid idis ad ea responderem. Verum hoc eosane non dixerim, quia vulgaribuspraceptis eruditorum consensu confirmatis , in causis prsertim controuersis,adhaerendum

semper esse non cenmmtμd quod 'is laboribus pleruns tantopere di dant, vincuctis aliquid suspra se a probatum inuenerint, non eis solum

aperte refragari,sed ne hiscere quidem audeant. mn eadem ista iustius actione,cum his furi consultis iunioribus antiquipossent experiri, ne coimeos dicam obtinere,cum nouis rebus maxime studentes,sam diuersam ab omnibuδ imis sint '- His,ut non uuam eandem cum teris sed dissimilem aliam pro iteri iuris rudentiam etideantur. Nec ideo tamen sime aliquis audiat) conatus earumparvipendere ,sed magni debemus aestimare, quod ini in iureciuili barbarie temporum enatas conue endra curauerint,s faciem eius hactenuae deformemquam adumbnusam solum videba