Petri Velleii Gueuarae ad legem primam Digestorum libri VI ; eiusdem Ad titulum de officio Praesidis commentarij, De diffinitione Doli mali, liber singularis

31쪽

musinitorisivo restituerint. V misis coloribu G presserint a derum 1 ms nasicentis initia,sse Misa prima legu antiquarum, obliuione Setustatis obruta in nos trum sectumprotulerut, s suim nonnunquάrerum intuentes diductosnobis imis rivulos certius multo demonstrarunt, quod ad causias maioribusincognitas in i sprinci se latitantes,digitos sivosistenderat,etelingenise longius prosticietes opinionibus nouis abudarunt, is erit ut nonsemper illiuratim immortales habeamus.

I iam illud quidem genus hominum so leuissime

dicamberendum non arbitror, uiliter artas aliorum possessiones latenter inuadunt, imo luce palam , ue in oculis omnium impudenter diripiunt equi plumis furtiuis exornati procedunt is publicum, s libros alimos compilantes, multas paginas implent, cum trimen de his nihil asserant:

gitant importune multa blaterant: quipraserateros homines nonputant interpretes omnes

superasse magnifice θ iaritimi, si qua fuerunt

a veteribuae in uno loco posim, in alium minus idoneum, licet inuita ranstulerunt. Λ Η eos insuper omittam, qui tantum temporis N ohera recensendu

32쪽

recensendis nominibus authorum impertiunt, ut laboris diligenti ere nihil in aliam rem in-mant , s H e cura totos mancipem: qui nihil esse magis glori m existimant, quam alicuius uti testimonis , quem de nomine regiqui non

sidicum formularium, re imperitum leguleium, vel ineptum rabulam contempserint. Tam alienum enim a Iuriscon torum instituto, quos habereprae oculis nos deceat, idDisse considero, mi in causis quibuslibet contentione plenissimis,

unum aut alterum laudauerint, nec locos om

nes aliorum, quibus partes easdem defenderunt, diligenter excusserint: quasiveritas non aut oritatibus ,sed rationibuου esset exquirenda. Ne videar tamen hoc alicui nimis advivum resecare, non negauerim iuris interpretibus, Ut quod a

ceperint ab aliquo, debere ' potius Egi fateantur,quam silentio turpissimo dissimulent: modo

non in hanc curam potismum incumbant , sed vim prius G legum potestatem tota mente percipiant,s neruosos omnes in hoc tans comm- dant , in quo quidem solism magni Sapiniani, Scauoia, Pauli laborarunt. Verum e Ito,

ss a demus

33쪽

demus antiquioribus,m aliqua laudem costqua- tu quodplures distesteu conclusionumseuaruco gentes,in multiplici saltem, sidua sie lectione librarum occupatos ostenderint. Num eadem, obsecro, fraudari nos indigne putabimus,quibus indices locupletis Aquos dominam sima is

capiat,turbam eorum non exiguam momento te

poris suppeditans: Ego sane si rufatear) nihil

esse arbitror cur molent eferamus: desit ut illis iam omnibuου Fcribendi occasionem habita intelἶ- g quimminerti velint diligetia mulgi rumusculosvenari, cum oria nobissegetem Memmis ciuilia studi proposiverint , qua arulis mete simul

lector optim iam expositascausas, quibus antiquis iuniores=cce rant,&ν couit, eo rostquatur .istas modo placet,ziaeamus, ob qua hi quo que male audia ρο- μαι veteribus murta aut abra etiamgrauiores ab iliarum imittatoribue cogantur alterna vice sust inere. Cum enim animaduerterent flosculis eos orationis,mornatu ἀ- cenia delinirin, inquo animo paterentur suris ciuilis cognitionem in ramis comptis verborum angustias ad angulos literam reuocari, ne cogus

34쪽

minis eius etiderentur immemorari quod ab ε cur is,quem ducerissequuntur,no parum , M-ta honora utraxerui.neue nou mutuasilis gratia cumulati me referrent, asi nomine Iuris coultoru indignos graminis os a pellarunt. D auis autem sevis illum laboribus e proposuissent,

omnes eorum cogitationes in eo duntaxat Si

lassentim multis distincta margaritis plendoreeterborum ilia Irata niteret oratio, qua non ad aliquam ciuili hilosophia tel minimam partem Iulo ,sed honestiori quodam alio, Rhetores ipsos nominarem. Sin collapsam olim legum maiestite, admirabili dignitate sermonis hodierno in die constituta eorum beneficio retinemus, abesse nonpoteris,quisau alam dis urisconsulto aut Iulianum, Marcesium,s Pomponium nuncupemus grammaticos, quod barbare niti ertractarunt, sed ornate deruus omnibus, eleganter, s latine scripserui. cuidnam alienamne aliquis a furis consultis iudicabitgrammaticam, ut turpe tetitiam didicisse, qui legerit AntisImm Labeonem ea maxime inum,cum difficiles nodos expediret, latinarumas vocuori bus cognitis,et nutionibus

35쪽

earum explorati sera pluris Riones, pluribus laqueis irretitas taciter satis extricasses Neget ne Silus eloquentiam iura eritis esse necessariamq P. Crassism, illam diuitem iderit multum commendari, quod P. Scauoloratri solitus super epe dicere, nequaquam eum in iure cnu satis arti facere posse nisi dicedi copiam assumpsisset frarer viis magnopere si non eruditio ne latina Sehementer offenderentur,cum eosdem riter homines Uituperent, quod ad iuris ciuilis disiciplinam, Dialetiticam addiderunt. V m ne rauuterpatiar cum Epicuro com

ni in ea diutius opinione permaneant,siti saltem,qua docuerint,ve evidebutur, G arte nulla disti uantur. Rerum Ser. quidem iste Sulpitiis tam errore facile redarguet, que no modo rateris

ci Ciceronis iudicium anteposuit, quia magnus tantum apud alios iuris infuissetius artem hic solus esset consequutus . quod ientia iurisprocubdubio nunquam effecisti, si Arcticam cum ea

Cinculo nullo copulasset. Nec si scioli quidam, et garruli sopbista toto foro volitent, s elenchis quibusdam captiosis ignorantes decipiant, Dialectica

36쪽

lectica culpam conquerentur, qud falgaces -tius euitare conclusiunculas doceat, quam leuibus illis , vanis argumentis veritati resistere f. nisipariter omnes disciplinas, , in primis iurispruritiam reprehendenda censeamus, quod ea plures abutantur. Omisiis ergo iam criminibin , qua pudeat reos inficiari , quod merito de illis glorientur , ad Egud demtim veniamus, quod eius accusationis , quam intendunt, ca

pite tertio continetur . e thoritatem enim a

iunt iuris sacrosanctam, molentis eorum,s puris manibus magis quotidie violari, dum An- detrahunt,plurima mutant, s inuertunt, integras crudeli e sententias sigis interpunctionibus dilacerant, atquesidepas nisi mavis'

fidia ) υeterum librorum , editionem vulgarem flenitus corrumpunt In quo tamen ut uno vembo agam)necit is absentior, qui nihil in iuris ciuilis volumina multorum ignorantia, seu temporum

temeritati licuissecredentes, pressorum se codicum religione libenare non possunt, quasi nihil absit, vel supersit: nec illis item obsequor, qui leuisesimissapina coniecturis, a communibus exempla-

37쪽

ribus disicedunt:cum sistud*perstitionis, saudacia sit hoc sconfidentia. Sed oppetat talorma natis,qua locum aliquem me sum legendum aliter admoneat, si Seria satis non cohaereant, nec certus existis sensus aliquis cosset,quem aquilagipsa non repedat, s lapsum facilem libra j, Celex similitudine dictionum,melex aliaprobabili causapost talus ostendere,laudabo primus hominis ingenium,sicut sill reprehendam, quiue sealiquidnescire fateantur, puraphi victo se

inmentiamine inpimesolentexcusare. Verumm-men istud ego etnum ab his interpretibus desidero, quod eo minus in eis esset requirendum, quo faciliuspra flare potuissent. Na cum ab alijs di dentes aliquam nouam opinionem animisnostris intulerui, o maxim. vellem,ot errorem ante omnia

nobis penitus insitum,natione conuellerent, s eius nudicra extirparent,ne Ueritaseteribus, s linis' 'cam parum effloresceret, s lex ea nullos fructus,vel tenues sexiles caperemus. Huntur etenim antiqui Iuriscosultorum testimon', cum quid con anter asseueram,s eorum responsisse tuentur,quasi verperamimellilant, iurenon possunt reprehendi nillaquandos uoupercipiat, . . II De

38쪽

fine censeria prater iri noditione no debent,ut ἀ

ri conte latione, nec eoru argumentationibus, nec

λήγω, λααιώματαContrariam enim,inquit, opinio m

argumenta ubitationem asserunt contra Lillis praeterea,qua dicentur,multo maiorem fidem aihibebunt, qui priuae audierint attere, qua causa potissimum aequitate nitantur,illi qui nobis olloquuntur. His iste multum persuaseus,c um deprimis agit natu principiu,s motu tempus, infinitumatque locum de finis,cum ortum, is interitum mundi mira distulation erscrutatur,'prima exquirit rem causam,ab hominu ensu remotis-mam, Parmenidem expendiis Age um,Anaxagoram,s Democritum notat, Vermotimum, nouem,re racsitu arguis,Diogenem, Thaletem,sHesiodum libenter ausculta Leuci prie quammadrum,s Tythagora audire uograuatur, atillam, Alcmaonem, fae Hippasum aquis auribus stercipit, Empedoclem,Timaeum,s Xenophanem disserentes admittit, Platonem s Socratem diligenter attendit,o plures item alios nomi-

39쪽

natim insimulat, quos facile possiemis numerare. Dius equidem exemplo noui scite nos philosopha

Amurdsi primu , qua veteras authorcs inuenerrit, proferamuου in medium, ., . ... μή, mille ait) iiDucia

ample Lamur,qua dixerint sapienter, si quid vero

non item, hoci rem caueamus. .u μ. ,., uti ut alibi

da sunt gratia QMrsqvis opinionibus consenserit,eterum illis itidem, qui aliquid, quavis leuiter ω-babile enusia, ut. Na et hi nos In eo adiuuat,quod ingerium nolim acuerunt. Cum multos prater ea

grauistimos philoseophosis ni fimis somni,senar

randis,maxime vero restigendis,nopam costet co-

monari,uec minussummos Iurisco iustos,aliorum per sepe confutare semeliasin ciuilibus libris obseruemus,arrogantia fusticione non vitabimus si nos iacuianegligamus, δεῖ nostra nobis placeant, o saliena cunctasordeant,is illos,quos nodum diu usindicta causa condenemus. uuare sis ctor situm bono sis animo, sita natum copanato, mi humiles nunquam te cogitationespatiatur obre

40쪽

pere sed te te tosias altius rerum factigia consecteris Ludibusturis udentia no mercenaria delectaris,es adprimos honores consequendos as ras, quod in viris, iuris interpretibus videbitur optimas aptis e cdiunges ab altiys alia mutuaberis,msi quid in antiquorum desideres doctrina, quod assequi difffcillimis teporibus libro penuria nequiuerunt,uouis ipse' pleas iunioru inuetis: quodaute his de sesenseris,ab illis petas, quorum occasone consultofortassis omiserunt. Uuod si multos tui no dissimiles liceat nobis reperire, qui

barbariem nimis execrentur, atque metuo bonas omnes literas amore complectantur, qui sorduedam exuant veterum lacernam,spurpuram im duam aliorum, nec ullam se iam excusationem

habituros hac aetate considerent, si non emenda- date loqui caperint, non dubito quin breui FI-

nos Iabolenos, Cain, fessos, Vlpianos, iterum na

tos admiremur,aut interpretum,quotquot extis

runt, laminibus saltem obstruamus. Sed ne quid a me tandem iure tuo postules, ne quid sit amplius quo expectes , ecce tibi quod semper imit ris D. Petri H ej juetiara rarissimum exemplum