장음표시 사용
341쪽
judicium sit in edicto ; re quidem vera tuorum comitum , hominum nequissimorum collusio cum decumanis, sociis tuis, ataque adeo procuratoribus e tamen audes illius judicii mentionem facere, praesertim cum id non modo oratione mea , led etiam re ipsa refellatur cum in tantis incommodis aratorum, iniuriisque decumanorum , nullum ex isto praeclaro edicto non
modo factum , sed ne postulatum quidem judicium inveniatur 3
Erit tamen in aratores lenior , quam videtur . Nam , qui
in decumanos octu pii judicium se daturum edixit , idem habuit in editio , se in aratorem in quadruplum daturum . Quis hunc audet dicere aratoribus infestum , aut inimicum fuis
se λ quanto lenior est, quam in publicanum 3 Edixit '', ut , quod decumanus edidisset sibi dari oportere , id ab aratore magistratus Siculus exigeret. Quid dereliquit ' judicii , quod in aratorem dari posset ρ Non malum est , inquit, esse illam
formidinem : ut cum exactum sit ab aratore, tamen ne se
commoveat , reliquus metus judicii sit . Si judicio a me vis exigere , remove Siculum magistratum : si hanc vim adhibes ,
quid opus est iudicio uis porro erit , qui non malit decumanis tuis dare , quod poposcerit, quam ab asseclis tuis quadruplo condemnari ZXIV. Illa vero praeclara est clausula edicti , quod omnium
controversiarum , quae essent inter aratorem , & decumanum , si uter velit, edicit, se recuperatores daturum. Primum, quae potest esse controversia , cum is, qui petere debet, aufert &cum is non , quantum debetur, sed quantum commodum est,
auseri ρ ille autem , unde ablatum est , iudicio suum recupe-
18 ΩΛD Atine aiader J obiee ionis occupatio per ironiam : Idem .ao Euaxis, in I soluti biectionis. Veria res leni, in aratores non fuit, sed durus.
Probatur. Arator tantum dare decumano deis het ex edicto , quantum decumanu petit . Si dare negat, per maetistratum siculum eo nitue . Ereto s plux dederit arator , quam debeat; idque repetere velle, i.im ad magistratum Siculum consuetere non poterit , a quo nimirum solvere coactus est . Uam.
ice Verres aratori reliquit, ad quo cou- fugeret Nullos, nis suos assecias, a quibus iterum damnabitur. Non tetitur Verres in a ratorem lenis, sed dum suit. Hae Cicer nis responsi me conturbatus verte alio se detorquet. Non martim e , inquit, fice. Hanc eius prolepsm Cicero, ex aratoria persona , dilentitia te conuellit. s. iuuisio a me arat revis , inquit , exigere, M. Lem.
342쪽
rare nullo modo potest ρ Deinde in hoc homo luteus, etiam callidus ac veterator esse vult , quod ita scribit , D uter volet, recuperatores dabo . Quam lepide se surari putat Z Utrique saeit potestatem . Sed utrum ita scripserit , Si urer volet , an , si decumanus volet , nihil interest . Arator enim tuos istos recu
Quid ρ illa cuiusmodi sunt , quae ex tempore , ab Apronio admonitus, edixit Septitio , honestissimo homine , equi- teque Romano , resistente Apronio, & affirmante, se plus decuma non daturum , exoritur peculiare edictum repentinum , ne quis frumentum de area tolleret, antequam cum decumano pactus esset . Ferebat hanc quoque iniquitatem Septilius, Scimbri frumentum corrumpi in area patiebatur : cum illud edictum repente uberrimum Sc quaestuosissimum nascitur , ut ante Kalendas Sext. omnes decumas ad aquam deportatas ha
Hoc edicto non Siculi nam eos quidem jam superioribus edictis satis perdiderat, atque afflixerat ) sed isti ipsi equites
Romani , qui suum ius retinere se contra Apronium posse erant arbitrati, splendidi homines, & aliis praetoribus gratiosi, vincti Apronio traditi sint. Attendite enim , cujusmodi edicta sint . Ne tollat, inquit, ex area , nis erit pactus. Satis haec magna vis est ad inique paciscenaum . Malo enim plus dare , quam non mature ex area tollere . At ista vis Septitium , &nonnullos Septitii similes non coercet ; qui ita dicunt : Non tollam potius, quam paciscar. His hoc apponitur : Deportatum habeas ante Kalendas Sext. Deportabo igitur . Nisi pactus eris , non commovebis . Sic deportandi dies praestituta tollere cogebat ex area . Prohibitio tollendi nisi pactus esset , vim adhibebat pactioni , non voluntatem . XV. Iam vero illud non solum contra legem Hieronicam , nec solum contra consuetudinem superiorum , sed etiam contra omnia jura Siculorum , quae habent a senatu, populoque
Romano , ne extra suum sorum vadimonium promittere cogantur . Statuit iste , ut arator decumano , quo vellet decumanus, vadi
ai Aa Ad litu, sieti Siculi, unde Romam aVehamur. ti
343쪽
vadimonium promitteret : ut laic quoque '' Apronio , cum a Leontinis usque Lilybaeum aliquem vadaretur, ex miseris aratoribus calumniandi quaestus accederet. Quanquam illa fuit ad calumniam singulari consilio reperta ratio , quod edixerat , ut aratores jugera sationum Τ)suarum profiterentur. Quae res cum ad pactiones iniquissimas magnam vim habuit , sicut ostendam , neque ad ullam utilitatem reipublicae pertinuit : tum vero ad calumnias, in quas omnes inciderent, quos vellet Apr nius . Ut enim quisque contra Voluntatem ejus dixerat , ita .
in eum judicium de professione jugerum postulabatur . Cujus
judicii metu magnus a multis frumenti numerus ablatus, maiagnaeque pecuniae coadtiae sunt e non quo jugerum numerum vere
profiteri esset dissicile , aut amplius etiam profiteri , quid enim in eo periculi δ' esse posset ρ) sed causa erat judicii ' postulandi, quod ex edicto professius non esset. Iudicium autem quod fuerit illo praetore , si, quae cohors , & qui comitatus fuerit, memini liis , scire debetis . Quid igitur est , quod ex hac iniquitate novorum edictorum intelligi velim , Iudices 8Injuriam ne factam sociis Z at videtis . Auctoritatem superiorum repudiatam 8 non audebit negare . Tantum Apronium isto praetore potuisse P confiteatur , necesse est . XVI. Sed vos fortasse, quod vos lex commonet , id in hoc loco quaeretis, num quas ex hisce rebus pecunias ceperit. Docebo , cepisse maximas , omnesque eas iniquitates, de quibus antea dixi , sui quaestus causa h constituisse convincam , si prius illud propugnaculum , quo contra omnes meos impetus usurum se putat, ex de sensione ejus dejecero . Magno , inquit, decumas vendidi. Quid ais P an tu decumas )γ, homo audacissi
me a in his quo ue 3 sensus est . Ut hie , 33 I Qe a sarismim J Declararent quot se
id est, hac in re quoque qua aus ex miseris victent iugera. Idem . aratoribu ealumniandis se enim lem cum Pe i ii a Nihil. Non enim ex iug Hotom.) contractus accederet Apronio, eum , rum numero , sed ex frugibus perceptis de- verbi gratia, ex Leontino agro, usque Li- eumae pendebantur. Uena. lybaeum , id est , eet ultima parte Siciliae , ad ii l amb. perii escenai parte In huic oppositam , aliquem vadaretur, b ViEL Man. ire,pisse, Lainb. reperi se . id est, cogeret sistere se in iudicior nam a- 3s Aa tu deeuma ι J Quod vendidi sti , id ratores, ne tantum itineris emetiri maeren- est. locavisti, decumarum nomine non t oleatur . malebant quavis , etiam iniquimina , a pellati ; nam deci/niae sunt decim e parte conditione cum Apronio pacisci. Horr.nsitis. frumenti, quae publicanis vendi solem a at
344쪽
me atque amentissime , vendidisti Τ tu partes eas, quas te senatus populusque Romanus voluit, an fructus integros , atque adeo bona , fortunasque aratorum omnes vendidisti Z Si palam pr.eco justii tuo praedicasset, non decumas frumenti , sed dimidias venire partes , & ita emptores accessissent, ut ad dimidias partes emendas ; si pluris vendidisses tu dimidias , quam caeteri decumas, cuinam mirum videretur Quid vero, si praeco decumas pronuntiavit : re vera , hoc est , lege , edicto, conditione plus etiam , quam dimidiae venierunt ρ tamen hoc
tibi praeclarum putabis , te pluris quod non licebat , quam
caeteros quod oportebat, vendidisse PPluris vendidi decumas, quam caeteri . Quibus rebus id a1- secutus es 8 Innocentia ρ adspice aedem Castoris δ' : deinde , si audes , fac mentionem innocentiae . Diligentia ρ codicis lituras tui contemplare in Sthenii )7 Thermitani nomine : deinde aude te dicere diligentem . Ingenio 3 qui testes interrogari priore actione nolueris, & iis tacitum os tuum praebere malueris, quantumvis, & te , & patronos tuos, ingeniosos esse, dicito .
Qua re igitur id , quod ais, assecutus es 8 Magna est enim laus , si superiores consilio vicisti , posterioribus exemplum atque auctoritatem reliquisti . Tibi fortasse idoneus fuit nemo ,
quem imitarere. At te videlicet, inventorem rerum optimarum , ac principem , imitabuntur omnes .
Quis aratorum , te praetore , decumam dedit quis duas 'quis non maximo se assectum beneficio putavit , cum tribus decumis pro una desungeretur, praeter paucos, qui propter societatem furtorum tuorum nihil omnino dederunt 3 Vide , inter importunitatem tuam , senatusque bonitatem , quid inter-st. Senatus, cum temporibus reipublicae cogitur, ut decernat, ut altera decumae δ' exigantur; ita decernit , ut pecunia pro his decumis solvatur aratoribus : ut, quod plus sumitur , quam debetur, id emi, non auserri putetur. Tu , cum tot decumas non senatus-consulto, sed novis edictis tuis, nefariisque institutis
tu non partes decuina , sed Sieulum frumenis vide lih. I. cap. 4 tum eis dein totum vendidisti: ergo, &e. I- 3 Sthenis a vide supra, Il. 3 Am. 38 A to e aiatim a J Et hoe emptum se aedam chrom I De cuius sariis tectis mentum itura dicitur. Ferrarius.
345쪽
tutis exigeres, & eriperes: magnum te fecisse arbitrabere, si pluris vendideris, quam L. Hortensius , pater istius Q. Hortensii, quam Cn. Pompejus, quam M. Marcellus a qui ab aequitate , ab lege, ab institutis non recesserunt pXVII. An tibi unius anni aut biennii ratio habenda fuit: salus provinciae , commoda rei frumentariae , ratio reipublicae in posterum suit negligenda λ cum ita rem constitutam accepisses, ut & populo Romano satis frumenti ex Sicilia suppeditaretur , & aratoribus tamen arare , atque agros colere exinpediret 8 Quid effecisti ρ quid assecutus es P Ut populo Romano , praetore te , nescio quid ad decumas accederet, deserendas arationes relinquendasque curasti . Successit tibi L. Metellus. Tu innocentior , quam Metellus tu laudis & honoris cupidior 8 Tibi enim consulatus quaerebatur , Metello paternus h nor , & avitus negligebatur . Multo minoris vendidit, non modo, quam tu, sed etiam , quam qui ante te vendiderunt. Quaero , si ipse excogitare non poterat , quemadmodum quam plurimo venderet: ne tua quidem recentia proximi praetoris vestigia persequi poterat, ut tuis praeclaris , abs te principe inventis, & cxcogitatis edictis , atque institutis uteretur Ille vero tum se Metellum minime fore putasset , si te ulla in re imitatus esset : qui ab urbe Roma , quod nemo unquam post hominum memoriam fecit, cum sibi in provinciam proficiscendum putaret , literas ad Siciliae civitates misit , per quas hortatur & rogat, ut arent , ut serant beneficio populi Romani . Hoc petit aliquanto ante adventum suum : & simul ostendit , se lege Hieronica venditurum , hoc est , in omni ratione decumarum nihil isti simile faEturum . Atque haec, non cupiditate aliqua scribit adductus, ut in alienam provinciam mittat literas ante tempus : sed consilio , ne , si tempus sationis pneteriisset, granum in provincia Sicilia nullum haberemus . Cognoscite Metelli literas. Recita epistolam L. Metelli . LITERE L. METELLI .
XVIII. Hae literae, Iudices, L. Metelli , quas audistis, hoc,
quantum est ex Sicilia frumenti hornotini δ' exaraverunt .
3ς Ηονnorini J Id est , huius anni. Nam dem anni: pro quo gw-- diuit Horat. Οὐιοrnotiatim dicebant veteres , quod erat elusi axm. lib. 3. v. s. ti alibi his. Eorie s. .
346쪽
Glebam commosset in agro decumano Siciliae nemo , si Metellus hanc epistolam non misisset Quid ρ Metello divinitus hoc venit in mentem .' an ab Siculis, qui Romam frequentiusimi convenerant , negotiatoribusque Siciliae doctus est ρ quorum , quanti conventus ad Marcellos , antiquissimos Siciliae patronos , quanti ad Cn. Pompeium , consulem designatum , caeterosque illius provinciae necessarios, fieri soliti sint, quis ignorat uod quidem iudicium nullo unquam de homine factum est , ut abiens accusaretur ab iis palam , quorum in bona , liberosque summum imperium , potestatemque haberet. Tanta vis erat injuriarum , ut homines quidvis perpeti , quam non de istius pravitate & iniuriis deplorare , A conqueri mallent . Quas literas 'cum ad omnes civitates prope supplicitermisisset Metellus : tamen antiquum modum '' sationis nulla ex parte assequi potuit . Diffugerant enim permulti , id quod ostendam non solum arationes, sed etiam sedes suas patrias, istius injuriis exagitati , reliquerant. Non mehercule criminis augendi causa dicam, Judices: sed, quem accepi ipse oculis, animoque sensum , hunc vere apud vos , & , ut potero , planissime e ponam . Nam , cum qua driennio post in Siciliam venissem l sc mihi affecta visa est , ut hae terrae solent , in quibus bellum acerbum, diuturnumque versatum est . Quos ego campos antea , collesque nitidissimos, viridissimosque vidissem , hos ita vastatos nunc , ac delerios viis debam , ut ager ipse cultorem desiderare , ac lugere dominum videretur. Herbi tensis ager, Ennensis , Murgentinus , Assorinus , Imacharensis , Agyrinensis, ita relictus erat ex maxima parte , ut non solum iugerum , sed etiam dominorum multitudinem quaereremus : aetnensis vero ager , qui solebat esse cultissimus, & quod caput est rei frumentariae, campus Leon tinus , cujus antea species haec erat, ut , cum obsitum vidisses, annonae caritatem non vererere ; sic erat deformis, atque horridus, ut in uberrima Siciliae parte Siciliam quaereremus .
4o viatini J Μοδει in agro siqnifieat lon- . .. .. ωοιιι; modus agri non ita magatis. Igitudinem . ti latitudinem descriptam aedi- dem . mensem . Sic Horat. lib. II. Sat. vII. I. με
347쪽
Labefactarat enim vehementer aratores jam superior annus :proximus Vero funditus everterat . XIX. Tu mihi etiam audes mentionem facere decumarum ,
tu in tanta improbitate , tu in tanta acerbitate, in tot & tam iis injuriis 8 Cum in arationibus, & in earum rerum jure provincia Sicilia consistat, eversis funditus aratoribus , relistis agris, cum in provincia tam locuplete , ac reserta , non modorem , sed ne spem quidem ullam reliquam cuiquam seceris , aliquid te populare putabis habere , cum dices, te pluris, quam caeteros, decumas vendidisse ρ Qtiasii vero aut populus Romanus hoc voluerit, aut senatus hoc tibi mandaverit, ut, cum
omnes aratorum sortunas decumarum nomine eriperes, in posterum fructu illo , commodoque rei frumentariae populum Romanum privares : deinde , si quam partem tuae praedae ad sumis mam decumarum addidisses , bene de populo Romano meritus viderere . Atque haec perinde loquor, quasi in eo sit iniquitas ejus reprehendenda , quod propter gloriae cupiditatem , ut aliquos summa decumarum Vinceret , acerbiorem legem , duriora edicta interposuerit , omnium superiorum auctoritatem repudiarit . Magno tu decumas vendidisti . Quid , si doceo , te non minus domum tuam avertisse , quam Romam misisse , decumarum nomine ρ quid habet populare ratio tua , cum ex provin
cia populi Romani aequam partem tu tibi sumpseris , atque populo Romano miseris ρ Quid , si duabus partibus doceo te amplius frumenti abstulisse , quam populo Romano misisse Τ
tamenne putamus patronum tuum in hoc crimine cerviculam
jactaturum '' , & populo se ad coronam '' daturum 3 Haec vos antea, Iudices, audistis: verum fortasse ita audistis , ut
auctorem rumorem haberetis, sermonemque omnium . Cognoscite nunc , innumerabilem pecuniam frumentario nomine ereptam : ut simul illam quoque ejus vocem improbam agnosca- m. IV. V ii iis
41 C.νυietium istisitiriam J In Hortenso frequenter actionem & aestum cuius ut seri-hit Valeri Maximus, ille perstudiosus fuit reprehensum suisse , Gellius ti Quintilianus
4a Poptiti ad eaνonam J Scribendum est, ut Nannii codex ostendit, popuIa, ae estronae se dortiriam, id est, se committere, & quo dam modo iactare multitudini. coronam v cabant circumstantem populi multitudinem , quae ad iudicium spectandi & audiendi ea sa convenerat. I. Lipsius.
348쪽
tis; qui se uno quaestu decumarum omnia sua pericula redempturum esse dicebat .
XX. Audimus hoc jamdiu , Iudices ; nego quemquam esse vestrum , quin saepe audierit , socios istius fuisse decumanos . Nihil aliud arbitror in istum fallo esse dictum ab iis , qui male de isto existimarint, nisi hoc . Nam socii putandi sunt,
quos inter res communicata est . Ego rem totam , sortunasque aratorum omnes, istius fuisse dico : Apronium , Veneriosque 1ervos , quod isto praetore fuit novum genus publicanorum , caeterosque decumanos , procuratores istius quaestus , Sc ministros rapinarum fuisse dico . Quo modo hoc doces 8 quo modo ex locatione illa columnarum 'in docui istum esse praedatum ὶ opinor , ex eo maxime , quod iniquam legem , novamque dixisset . Quis enim unquam conatus cst jura omnia , Sc consuetudinem omnium commutare cum vituperatione, sitne quaestu Z Pergam , atque insequar longius. Iniqua lege vendebas, quo pluris venderes .
Cur , jam addictis, & venditis decumis, cum jam ad summam
decumarum nihil, ad tuum quaestum multum posset accedere, subito atque ex tempore nova nascebantur edicta P nam , ut vadimonium decumano , quocunque is vellet , promitteretur et ut ex area , nisi pactus esset, arator ne tolleret: ut ante Κ, lend. Sext. decumas deportatas haberent: hax omnia , venditis decumis , anno tertio te edixisse dico : quae si rei publicae causa faceres, in vendendo essent pronuntiata : quia tua causa
faciebas, quod erat imprudentia praetermissum, id quaestu , ac tempore admonitus reprehendisti 'M. Illud vero cui probari potest P te sine tuo quaestu , ac maximo quaestu, tantam tuam infamiam , tantum capitis tui , sortunarumque periculum neglexisse ; ut , cum totius Siciliae quotidie gemitus, querimoniasque audires; cum , ut ipse dixisti, reum te sore putares ; cum hujusce judicii discrimen ab
Opinione tua non abhorreret ; paterere tamen aratores indignissimis injuriis vexari , ac diripi ρ Prosecto , quanquam es
a cu mnajuis I Quae erant in aede Ca- tea per imprudentiam , admonente quaestudori . vide l. s s. secisti . Manutias. 44. Reprehenduli J Revocastir omissum an-
349쪽
singulari crudelitate & audacia ; tamen abs te totam alienari provinciam , tot homines honestissimos , ac locupletissimos, libi inimicissimos fieri nolles, nisi hanc rationem , & cogitationem salutis tuae , pecuniae cupiditas, ac praesens illa praeda 1 uperaret. Etenim , quoniam summam , & numerum iniuri rum , Judices, vobis non positim exponere : singillatim autem de uniuscujusque incommodo dicere infinitum est: genera ipsa injuriarum , quaeso , cognoscite . XXI. Nympho est Centuripinus, homo navus , & industrius, experientissimus , ac diligentissimus arator . Is cum arationes magnas conductas haberet, quod homines etiam locupletes, sicut ille est , in Sicilia facere consueverunt easque magna
impensa , magno instrumento tueretur: tanta ab isto iniquitate oppressus est , ut non modo arationes relinqueret , sed et iam ex Sicilia profugeret, Romamque una cum multis ab isto eiectis veniret . Fecit ut decumanus Nymphonem negaret
ex eὸicto illo praeclaro , quod nullam ad aliam rem , nisi ad hujusmodi quaestus pertinebat , numerum jugerum pros dinum
Nympho cum se vellet aequo judicio defendere , iste viros optimos recuperatores dat , eundem illum medicum Cornelium
is est Ariemidorus Pergaeus, qui in sua patria dux isti quondam & magister ad despoliandum Dianae templum suit ) &haruspicem Volusianum , & Valerium praeconem . Nympho , antequam plane constitit 'in , condemnatur . Quanti, sortasse quaeritis . Nulla erat edisti poena certa . Frumenti ejus omnis, quod in areis esset. Sic Apronius decumanus , non decumam debitam , non frumentum remotum atque celatum 'M; sed tritici septem millia medimnum ex Nymphonis arationibus, eo dicti poena , non redemptionis aliquo jure tollit . XXII. Xenonis Meneni , nobilissimi hominis, uxoris landus erat, colono locatus . Colonus , quod decumanorum injurias serre non poterat , ex agro profugerat. Verres in Xenonem
4s eonstitii J Planum factum omni- atque celasset , deeumani haudandi cratia. no fuit , an professus revera numerum iuge- Non raden risuis , non aliquo iure , quod rum non eae . ΗΟνtens . habetet ut publicainus ; sed edicti puna. D46 Calattim J Quod Nympho removisset , dem.
350쪽
iudicium dabat illud suum damnatorium de juperum professi
ne . Xeno ad se pertinere negabat : fundum elocatum esse dicebat. Dabat iste judicium , Si pareret jugera ejus fundi esse
plura , quam colonus esset prosemis, tum uti Xeno damnaretur . Dicebat ille , non modo non arasse se , id quod satis erat, sed nec dominum ejus esse fundi , nec locatorem : uxoris esse : eam ipsam suum negotium gerere : ipsam locavisse . Defendebat Xenonem homo summo i plendore , & summa auctoritate praeditus , M. Cossetius . Iste nihilominus judicium 'IH-S Lxxx millium dabat. Ille tametsi recuperatores de cohorte latronum sibi parari videbat ; tamen judicium accepturum se esse dicebat. Tum iste magna voce Veneriis imperat, ut Xeno audiret : Dum res judicetur , hominem ut asservent :cum judicatum sit , ad se adducant . Et illud simul dixit ; senon putare , illum, si propter divitias, poenas damnationis contemneret, etiam Virgas contemnere . Hac ille vi, Sc hoc meta adductus, tantum decumanis , quantum iste imperavit, exsolvit . XXIII. Polemarchus est Murgentinus, vir bonus atque honestus. Is , cum pro jugeribus quinquaginta , medimna DCC decumae '' imperarentur, quod recusabat , domum ad istum
in ius eductus est : & , cum iste etiam cubaret, in cubiculum introductus est : quod , nisi mulieri , & decumano , patebat nemini alii . Ibi , cum pii nis & calcibus conscissus esset ; qui DCC medimnis decidere noluisset , mille promisit . Eubulides est Grosphus , Centuripinus, homo cum virtute& nobilitate domi suae '' , tum etiam pecunia princeps . Huic homini , Iudices, honestissimae civitatis honestissimo , non modo frumenti scitote, sed etiam vitae & sanguinis tantum relictum esse , quantum Apronii libido tulit . Nam vi , malo, plagis addudius est, ut frumenti daret, non quantum haberet,
res , qui eum sestertium Oe opinia militum censeo, ut Gronouiu lib. II. cap. 46, ubi Gall. Moo. ιλ. J condemnarent, si pareret vide causas. Graevius. mgera, cte. Idem .