장음표시 사용
191쪽
promittimus. Ergo laus etiam ' taciti est bene sentientis, nc honum virum apud se laudantis. Deinde, ut dixi, ad
animum refertur laus, non ad Verba, quae conceptam laudem egerunt, Et in notitiam plurium emittunt. Lau
dat, qui laudandum esse judicat. Quum Tragicus 'illenpud nos ait, a Magnificum esse laudari a laudato viro ; ni laude digno, uit. Et quum seque antiquus Poeta' ait,
non laudationem dicit, quae corrumpit artes : nihil enim aeque et eloquentiam , et omne aliud εtudium auribus deditum vitiavit, quam popularis assensio. Fama Vocem Diique desiderat, claritas non; potest enim citra Vocem pontingere, contenta judicio : pleua est, non tantum in 18 ter tacentes, sed etiam inter reclamantes. Quid intersit inter claritatem et gloriam, dicam. Gloria multorum judiciis constat, claritas honorum. u Cujus, inquit , bonum est claritas, id est, laus honon bonis reddita P utrum laudati, an laudantist , - Uiriusque : meum, qui laudor δὴ quia natura me amantem omnium genuit, et bene fecisse gaudeo, et gratos me invenisse virtutum interpretes laetor. Hoc plurium bonum est, quod grati sunt; Sed et meum. Ita enim animo compositus sum , Ut aliorum bonum meum judicem ; utique
aude tinebres 'ccurrunt. Nuhk. i. Ergo istis etiam ... sentientis. I.
Ergo ille etiam qui iacitus bene seni ilde viro bono, illi laudes itat. α. Quum trametis iue, ete. Cn. Νaevium , qui tempore Scipionis triai. vixit Romae, respici putat Lipsius. Tragoediis et Comoediis scribendis bello punieo I celeber fuit. Laudat
haec a Seneca addiaeta etiam Cieero Epist. ad Div. V, Ia nr. 25, IS, G. 3. Assique an gratis ela, quia suerit, nota constat. RMA.έ. C tis. inquit... Oriusque , et e. Nam bonum omne id est, quod pro dest , nee ab utilitate distat, a. quod semper et sine mutatione lix, qui ratione praediti sunt prodest. CL Tiede- mann System H. p. 35 sqq. Πυhk. s. I Diana, qui laudor. Int. quasi
triptum esset: mei. qui laudor.
192쪽
eorum, quibus ipse sum boni causa. Est istud laudan- iulium bonum; virtute enim geritur ' : omnis autem virtutis actio bonum ost. Hoc Contingere illis non potuisset, nisi ego talis essem. Itaque utriusque bonum est, merito laudari; iam mehercule, quam bene judicasse', judicantis bonum egi, et eius, secundum quem judicatum est. Numquid dubitas, quin justitia et habentis bonum sit, et eius, cui debitum solvit Θ Murentem laudare, justitia est:
Cavillatoribus istis abunde responderimus . Sed non dio debet hoc nobis esse propositum , arguta di 88erere, et philosophiam in has angustias ex sua majestate detrahere. Quanto satius est, ire aperta via et recta, quam sibi ipsi nexus disponere , quos cum magna molestia debeas relegere P neque enim quidquam aliud istae disputationes sunt, quam inter se perite captantium lugus. Dic tilpotius Τ, quam naturale sit, in immensum montem suam extendere. Magna et generosa res egi humanus animus;
nullos sibi poni nisi communes et cum Deo, terminos patitur. Primum, humilem non accipit patriam, Ephesum aut Alexandriam , aut si quod est etiamnunc frequentius incolis, laetius y tectis solum. Patria est illi, quodcum-
x. Virsute enim oritur. Virtus enim eos impulit, ut laudarem v Irum bonum e ergo bene faciunt quum l. v. dant laude dignum ; ideoque laus illa bonum laudantium est. a. Bene judierasse. Respieit Seneea iudieem in tribunali sedentem , ani
matque aequum iudieium ei iudiei, qui aequitati paruit, et illius qui iure
3. Remonderimus. Sie ed. Lἰps. et sqq. ex eo i. Pine. Nemondebimias dabant libri veli. Hespondimus ed.
Muri Schw.- Int. Possemus respondere; resp. satile esset. έ. DeLet, a. e. A. Vulgo debuit. S. S. Die potius, quam nam Ie si . λ e. quantopere raecessarium sit naturam et rationis leges sequi. Ruhk. Nullos sihi poni... Patitur. De hae necessitudine inter Deos et bonos multi Mint Stoici, imprimis Se neca : e. e. De Tranq. an. 8. De provident. , Ep. LIII , II, not. M , etesi pie let. Enchirid. c. is. Πυhk. Lortius. Perperam latius edd S
193쪽
que suprema et universa circuitu suo cingit; hoc omne convexum, intra quod iacent maria cum terris; intra quod aer, humanis divina secernens, etiam 'coniungit; in quo disposita ' tot numina in actus suos excubant. Deinde, arctam aetatem si hi dari non sinit : omnes, inquit, anni mei εunt; nullum saeculum magnis ingeniis clusum est, nullum non cogitationi pervium tempus.
Quum venerit dies ille, qui mixtum hoc divini humanique secernat; Corpus hic , ubi inveni, relinquam; ipseu 3 me Τ Diis reddam. Nec nunc sine illis sum, sed gravi
terrenoque ' detineor carcere'. Per has mortalis aevi mo
ras illi moliori vitae longiorique proluditur'. Quemad
modum ' novem mensibus tenet nos maternus uterus, et
praeparat non sibi, scd illi loco, in quem videmur emitti, jam idonei spiritum trahere, et in aperto durare; sic Per hoc spatium, quod ab infantia patet in senectutem, in
alium naturae maturescimus h partum. Alia origo nos e spectat , alius rerum status. Nondum caelum, nisi ex in
. Secernens, rasam coram m. Nam uper aerem caelum statim exeipit, ubi Dii, i. e. aeterni ignes. Idemque coniungit, quia terram eum caelo mindius interiectus ne iit. NuM. a. In quo disp. Sie Sehw. ex suis mss. Vulgo intra quod. Se . 3. Disposita tot numina. Partim caelo, partim aere, terra, mari; quWpletia scilieet omnia geniorum. 4. Corpus his. Perperam mmus hoe edd. a Mur. Sehin. 5. Ipse me. Ipsis me Diis, e. A .S. s. Sed erari terrenoque. Omnes
quos novimus Stoicos corpus tum vitieulis custodiaqua ad exemplum Platonis aliorumque comparasse, no
7. Carcere. Aberat vulgo et recepi mus ex e. A. Schw.8. Protari ur. I. praeluditur. Cians. Gronov. ad Senec. trag. Hercul. sur. 222. Nuhh. 9. Quemadmodum...Partum.Ε. m. dem sententiam pulchram ap. Indiae sapientes , quos Brachmanas vorabant nune Brahminos dicunt in viguisse , patet e Negasthene Strabonis XV p. 8aa, quam Lipsius hie laudat et perperam ab iis ad Graecos ma
nasse statuit, quum potius a Zoroastro
in Indiam prolaeta videri debeat. CLBublii amici M. Lehrotin der Grach. der Philos. I, p. 97 sqq. NMM.
o. In alium narurin miarurescimus
194쪽
Proinde intrepidus horam illam decretoriam' prospice; αέ
non est animo suprema, sed corpori. Quidquid circa te iacet rerum, tanquam hospitalis loci sarcinas specta ;
transeundum est. Excutit redeuntem' natura, sicut in
trantem. Non licet plus enerre , quam intuleris; imo etiam ex eo, quod ad vitam attulisti, Pars magna ponenda est. Detrahetur tibi haec circumjecta, novissimum
velamentum tui, cutis; detrahetur caro et gutasus in
guis discuri ensque per totum; detrahentur ossa nervique, firmamenta fluidorum ac labentium. Dies iste, quem tanquam extremum reformidas, aeterni natalis est Φ. D pone onust quid cunctaris, tanquam non prius quoque, relicto, in quo latebas, corpore exieris p Haeres, rei metaris; tune quoque magno nisu matris expulsus es. G mis, ploras; et hoc ipsum flere, nascentis est. Sed tune debebat ignosci : rudis et imperitus omnium Venera8;
Ex maternorum viscerum calido mollique somento emi
sum amavit aura liberior, deinde ossendit durae manus tactus; tenerque adhuc, et nullius rei gnarus, obstupuisti inter ignota. Nunc tibi non est novum, separari
portum. Inepte olim edd. in alium
nraturin sumimur portum. Plures , notum simus aut sumus. Recte ma turraeimus ed. Ruhh. et sie sere in . a. aed delendum erat voeab. narum.St. uoram tuamdecretoriam.Quasidieas M.tix v et indietatem. Nam decernit iudex, quum sententiam pro' fert, et in alterutrum statuit : hine armo decretoria quae Iusoriis noster opponit, Ep. cxvii, quibus de victoria, aut vita cemitur. Item rius si, Ius, 3 de Clem. cap. 36, quo pater filium damnat . et exhaeredem
saeit. Neque aliter Plinius, eanisti sidus uris duremrium dixit : item, Diem quo aqiala oritur, foremnias Meis decretorium. Lms. a. Exeutis redistinum. Inquirit in
te, utrum aliena tecum asseras, ni
hil enim praeter animum apportabis. RMhk.- Nobis autem videtur inquisitionis sensum non esse in verbo excutit; sensus: nihil nobis stela ne iis nisi animum relinquit natura; nos exuit omnibus extonis. 3. 2Derni natatis est. Se il. aeternae vive. Faeit ad immortal talem animi. sensu quodam suo Stoicis creditam , et ambigue ereditam. Phys. IlI, a. L ses.--GWave: GDυr... est ceruide mire naissame potir ι Aemile.
195쪽
ab eo, cujus ante pars fueris'; aequo animo membra jam supervacua dimitte, et istud corpus inhabitatum diu pone. 7 Scindetur, obruetur, abolebitur. Quid contristaris p ita solet sierit pereunt saepe' velamenta nascentium. Quid ista sic diligis, quasi tua P istis opertus es t Veniet, qui te revelet, dies, et ex contubernio laedi atque olidi ventris educat.
Hinc nunc quoque tu, quantum potes , subvola ; cariS-que Τ etiam ac necessariis cohaere, ut alienus . Iam hi Caltius aliquid sublimiusque meditare. Aliquando V naturae
tibi arcana retegentur, discutietur ista caligo, et lux undique clara percutiet. Imaginare tecum, quantus ille sit suu,8 gor, tot sideribus inter se lumen miscentibus. Nulla soronum umbra turbabit; aequaliter splendebit omne coeli latus ;
Non hoe tibi est novum e nam iam
olim separatus es a ventre matris euius pars eras. a. Some vett. libr. omnes. Semper
edd. ea Pineiani eoni. AE e eo ieetabat Grut. Schin. 3. Suhoola; earisque , etc. Seh-. in textum inserit duplieem lecti
nem : Carisque, nisi etiam necessariis , s sive carisque etiam ac ne-eessariis J. Locus , inquit, In vetulibr. omnibus mῖsere corruPtus , in quo latus coniecturis campus. vulgo ex Lipsit maxime conieci. subo Ua : utique etiam necessariis, quin mhα- rebiant , xalienus. Ms. a. sic habet, sub mytari quae nisi qυα necessa riasque cohaerebit alientis. Ms. e. υ6--la tibique nisi a necessariis quine inrehant alienus. Sed hune loeum, itemque alios, quos transvolare Latine cogor, alio tempore, si Deo placuerit,
excutiemus. Rubvopsius, qui Lipsit lectionem secutus est: magna, inquit, et intrieata varietas Iretionis
et emendationum est. Vulgata olim rati vitaturis quin nisi etiam necesso riis Oh. Unde Pine. sub Ia e ci6 aliis nisi viam etiam necessariis. Almss. pal. et Gionovit : sti Musares otii utique necessariusque cohaerebit Hine Gronov. seeit : Hinc nunc FUO-vue tu, quiantum mus , subcom et eam quoque necessariisque cohσω. tit alienus. Manum abstineo. Nuhk.έ. Ghrere, ut alienus. In . sic ve Iam leos et necessarios tuos dilige , ut eos primo itissu fortunae relieturus.
S. Altius aliquid sublimiusque. Nam .idetur . inquit Diem istius ,
ipsum τού θανατου, id est, mortis .nomen, hominem e vita migrantem in sublime ferre, καὶ ἄνω εἰς θιην , id est sursum ad Deum vehere. Los. 5. Aliquando . . . retinnium Noe Stoiei agere volebant. Animum astris sociatum, illa et naturam rerum t
tam eontemplari: quod ipsum ei Deus illis erat. Cieero in fragm. ex Hog-
196쪽
dies et nox aeris infimi vices sunt. Tunc in tenebris vixisse te dices, quum totam lucem totu8 aspexeri S; quam nunc, per angusti8simas oculorum Vias, Obscure intueris, et
tamen admiraris illam jam procul . Quid tibi videbitur ,bdivina lux, quum illam suo loco videris p Haec cogitatio nihil sordidum animo subsidere sinit, nihil humile, nihil
crudele. Deos rerum omnium esse testes ait; illis nos approbari illis in laturum parari jubet, et aeternitatem Proponere; quam qui mento concepit, nullos horret exemcitus , non terretur tuba, nullis ad timorem minis agitur.
Quidni non timeat qui mori sperat p si is quoque, qui So
animum iamdiu iudicat manere quamdiu retinetur corporis vinculo, solutum Φ statim spargi, id agit, ut etiam post mortem utilis esse possit. Quamvis enim ipse ero plus sit oculis, tamen
Multa viri virtus animo , mulimque recursa Gentis honos ..
Cogita, quantum nobis exempla bona prosint; scies magnorum Virorum, non minus quam praesentiam esse utilem memoriam. Vale.
tensio):α Una igitur erimus beati eo-gnitione Naturae et scientia: quae sola etiam Deorum est vita laudanda. .
I. Admiraris illam iam procul. Sie ma. o. eum ed. A. Luam procul. R. IIIam tum procul ms. e. Vulgo ιam proeMI , absque tuam. Schw. 2. Ilias nos ammbari...ishet. Haeeeogitatio iubet, ut vitam nostram Diis probatam faciamus. 3. Quidni non timeat. Cur ille timore agatur Z nuhk. . Is quoque, qui. Eineurum tangere videtur , cuius de natura animi et immortalitate sensum explieuit Lueretius lib. tertio. 5. Solutum, a. e. N. A.Vulgo exsin Iurum. Sthin. 6. . Iunia... honos. Versus sunt Vimgilii AEn. IV init., quibus Dido
.aeneam deseribit. mhk. 7. Non minus quam Pr sentiam. esse utilem memoriam. Sic Pal. a et 3. Alii libri veteres omnes, non mi nus Praesentiam esse tilium qtiam memoriam. Unde vulgo, non minus praesentia esse utilem memoriam, en emendatione Erasmi. Poteras et cor rigere, non m is quum praesentiam ete. Sed veterem seripturam defendit Grulerus, ut mori Senecae con venientem. Cons. not. ad similem loeum Dist. C. Se .
197쪽
ΗΟΜINI AB HOΜ NE PRAECIPUE CAVENDU m. Non ista eireumfp menda et devitanda esse monet, 'nae sorsan evenient,
sed ea perieula, quae homini ab homine imminent, quippe quae subito sin In qua cautione lamen semper cogitandum est, quid sit hominis ossietum ralterum intuere , ne laedaris ; alterum ne laedas.
Quin ista circumspicis quae tibi possunt fortasse evenire, sed possunt et non evenire Θ incidentium ' dico ruinam. Aliqua nobis incidunt, non insidiantur : illa potius vide, illa devita, quae nos Ob8ervant, quae Captant . Rariores sunt casus, etiamsi graves, naufragium sacere, vehiculo everti; ab homine homini quotidianum periculum. Adversus hoc te expedi, hoc intentis
oculis intuere : nullum est malum frequentius, nullum a pertinacius, nullum blandius. Tempesta8 minatur, antequam surgat; crepant aedificia, antequam corruant; Praenuntiat sumus incendium : subita est cx homine pernicies,
i. Quid ista circumspicis. Sunt qui uel niam superioris epistolae putent, eique annectendam. Non idem ego. Lises. a. Incidentium. neete ed. Ruhh. eum mss. Vulgo incenditim. Se . 3. Quoeeutans. Explicatio Senecae mox sequitur : ab homine hominiquotidianum perieulum. Lipsius a
seri notam in Plauto Asinar. II, 3, 88 tibi es. Ta mann in parcemiam ra Homo homini lupus. . Contrario tamen sensu dicitur homo homini deus. Cons. Erasmi Adag. Chil. I, Centur. I, ne. 7o. Niah . . Nariores. Ex Gmiteri conieci. adseivi. Rari olim edd. ex Pinc. con-leeu Vitiose paries ms. a. Preres c. n. A. quod tenens Rubh. iunxit praece dentibus quin emtaris mus. Stain.
198쪽
et eo diligentius tegitur, quo propius accedit. Erras, si istorum, tibi qui occurrunt, vultibus credis : hominum erigies habent, animos ferarum; nisi quod illarum
pemiciosior est primus incursus : quos tran8iere, non quaerunt'; nunquam enim illas ad nocendum, nisi necessitas, injicit in . Hae aut lame, aut timore coguntur ad S
pugnam : homini perdere hominem libet. Tu tamen ita cogita quod ex homine periculum sit, ut cogites quod
sit hominis officium. Alterum intuere, ne laedaris; alterum , ne laedas. Commodis omnium laeteris, movearis incommodis; et memineris, quae praestare debeas, quae cavere. Sio vivendo quid consequeris p non, ut ne noceant; έ
sed ne fallant. Quantum potes autem, in Philosophiam secede : illa te sinu suo proteget; ita huius sacrario eris aut tutus, aut tutior. Non arietant inter se, nisi in eodem ambulantes. Quid autem 'P ipsam Philosophiam non debebis iactare : multis suit periculi causa, insolentor tractata et contumaciter. Tibi vitia detrahat, noti aliis exprobret; non abhorreat a publicis mori sus'; nec hoc agat, ut, quidquid non iacit, damnare videatur. Licet sapere sine pompa, sine invidia. Vale.
. Erras... qu munt regia sunt, quae in eamdem sententiam legunturia Arriani Diss. Epiet. I, 3. ae Quos dam hominum lupis similes esse , infidos, insidiatores, noxios: alios leonibus; agrestes, feroces, immanes; plerosque vulpeeulis, detraetores et
audulantes. na. Quos transiere, non quoerunt. Sie recte ms. a. Vulgo quos transire non queunt. Schw.3. Imisit. a. n. et Pine. Sie diei-mus injicere se in medios hostes. Vatigo instit ex Lips. coni. nulla. e. A. Sas. Sinu. Sie recte olim edd. ex Er. emend. pro vitioso nina, quod da-hant a. n. Visu ed. Ruhh. cum c.A. Se . Visu explieat Ruhv. vi videndi . eavendi ne tibi noeeant.
5. Non rarietant.... ambiaianus.
Simile est, quod in superiore quadam Epist. rixa est in re competitores. 6. Quid autem. Quia autem ms. a. Quin etiam ed. Bip. ex Gronovit conieetura. Se . . Non abhorreat a publieti moribus.Τale Cieeronis inter fragmatita, ad Marcum filium: α Philosophiae quidem praerepta noscenda, vivendum autem civiliterin tim.
199쪽
DE INvALETUDINE SUA , ET CARITATE IN SE UXOR 1s : ANINI ΜALA P-E GRINATioNE NON SANAM : CUM PRlscis ET MAGNis vinis vivENDUM. Seripis est here epistola e villa Senecae, Nomentano, haud proeul Roma silo, quo se receperat ex urbe , ut febrem subrepentem fugeret, vel ἰnvita uxore Paulina, cujus ut euram et earitatem in se laudat, ita eius amore duei se saletur , ut valetudini suae consulat. Loci quidem mutatione hae se re etiam ac recreatum narrat. sed hoe potissimum animo tribuiti Nam peregrinatio per se omnem valetudinem non restituit, nec prodesse potest, nisi animus mutetur, emendetur, assectus cupiditatesque reeidantur. Quibus demum saetis omnia loca ae status iuvabunt et proderunt ad vana et peritata 'domanda. Tune exemplis vitiorum relietis, ad meliores transeundum peregrinatione pulcherrima, ad priscos et eos magnos viros, Zenonem , Socratem , Catonem rei. quos cogitatione intueri atque imitari oportet, non ut scite loquaris , sed ut animum potius indures, adversus minas fortunae erigas, et in opere sis. Ita vitia tolluntur, virtutes inseruntur.
IN Nomentanum' meum fugi, - quid putas p Urbem P- imo subrem , et quidem subrepentem. Iam manum mihi injecerat; protinus itaque parari vehiculum jussi , Paulina mea retinente. Medicus initia esse dicebat, motis venis, et incertis', et naturalem turbantibus modum. Exire perseveravi. Illud mihi in ore crat domini mei Gallionis Α, qui, quum in Achaia labrem habere coepisset,
. In Nomentantim , ubi praedium eius et vineae. Infra Ep. CT, , et Co tumelia III, 3. L.- Sita erat baee villa duobus sere milliaribus germanteis σο stadiis a Roma in Gabinis iuxta Hrbem cognominem, quo ducebat porta et via Nomentana. CL Adler, p. 6o. Itisu. a. incertis. Perperam sed Meeriis vulgo. Sehin. 3. Domini mei GaIlionis. Fratris maximi natu M. Anu. Novati, qui
200쪽
protinus navem ascendit, clamitans non corporis esse,
sed loci morbum. Hoc ego Paulinae meae dixi, quae mihi valetudinem meam commendat. Nam, quum 3ciam spiritum ' illius in meo verti, incipio, ut illi consulam, mihi Consulere; et, quum me sortiorem innectus ad multa reddiderii, hoc beneficium aetatis amitto'. Venit enim mihi in mentem , in hoc sene et adolescentem esse , cui pa citur. Itaque, quoniam ego ab illa non impetro , ut me
sortius amet , impetrat illa fa me=,J ut me diligentius
amem. Indulgendum est enim honestis assectibus : et i se a terdum, etiam si promunt causae, spiritus inhonorem Au rum vel cum tormento revocandus, et in ipso ore retinendus est; quum bono viro' vivendum sit, non quamdiu juvat, sed quamdiu oportet. Ille, qui non uxorem, non amicum tanti putat, ut diutius in vita commoretur, qui
I.. Gallione adoptatus post Caligulae
eaeessum Junii Annaei Gallionis nomen aceepit eui libros de Ira et de Vita Beata adseripsit Noster. Post nostri Seneeae mortem propria se manu interseeit , Eusebio ad ann. 8 8 narrante : cs. Dio Cass. 25. Meminit eius Taeit. Ann. 15, 33. An sit ille allio, qui Aetor. Apostol. 8, 12 memoratur Proeonsul Actasin ἐ. Graeciae , adhuc ineertum est. Caeterum dem re, patres atque fratres grandiores natu per honorem et blanditias Ho- πιιnos appellandi, egit Lipsius in Exeursu P. ad Taetii Annal. II. NM M. I. Spiritum. I. e. vitam. Sie Philippus medietis Regi Alexandro Μ. ap. Curti III. 6, io, ait i κ Rex , semper quidem spiritus meus ex te pependit . a. Benefeium intratis amitis. Cogor ut multa, quae pernere vellem,
mis temere et indulgenter illa me amat, nee impetro, ut robustius : ad omnia mala mea eollabitur. Πυhh. . Ut me fortius amet. Optime habet : nee Pineianus aut alii debebant movere. Fortiter amat, qui non indulget, qui severo quodam amore, ut patres liberos, ut Deus bonoa viros. L s. 5. fA moJ. Verba a Mur. adiecta , commode qti dem, sed invitis mss. Sehin. 6. Quum bono vis ... monet. Se- neea de Benefie. Il, i 8 sapientes
quidquid oportet iuvat, i. e. quidquid
opportunum et ευ- ρον est. Nam Cicero ita videtur reddere, ubi Caio Stoicus apud eum de Fin. III, 18 di serit : α At saepe offitium est sapientis, desciseere a vita, quum sit beatissimus , si id opportune taeere possit. . Et paullo ante e re Beetam ametio