장음표시 사용
211쪽
hinc Cn. Pompeius, satis unus adver3us omnia; quum
alii ad Caesarem inclinarent, alii ad Pompeium; Solus Cato secit aliquas et reipublicae partes. Si animo complecti volueris illius imaginem temporis, videbis illinc
plebem x et omnem erectum ad res novas vulgum; hi DC Optimates ', et equestrem ordinem, quidquid erat in civitate sancti et electi; duos in medio relictos rem publicam et Catonem. Miraberis, inquam, quum animadverteris
Atridem , Priamumque , et saevum ambobus Achillem tutrumque enim improbat, utrumque exarmat. Hanc seride utroque gententiam : ait K 8e , si Caesar vicerit, mor
turum; si Pompeius, exsulaturum. O Quid habebat quod timeret, qui Dea sibi et victo , et victori constituerat, quae constituta esse ab hostibus iratissimis poterant' P 33 rire itaque ex decreto suo. Vides , posse homines laborem pati : per medias Asricae solitudines = pedes duxit exercitum . Vides, posse tolerare sitim: et in collibus arentibus, sine ullis impedimentis, victi exercitus reliquias trahens, inopiam humoris loricatus tulit; et, quoties aquae suerat casio, novissimiis bibit M. Vides, honorem et notam posse contemni : eodem, quo repulsus est, die in comiti, is externam . Sic, inquit, omnes eodd. et edd. praeter unam rom ., quam aliae postea seeutae sunt : tot. Male Pineia n. inverti voluit ordinem verborum: hinc Cn. Pompeius tot ex .
Prins. : at Seneca statim addit: satis tintis adoersus Omnia. Caesaris autem copias externis militibus constitisse notum est: contra Pompeio tune solus erat Romae. It k. r. Imno plebem. R Caesare. LUPs. a. cintimales. Α Pompeio. Lips. 3. Aehinem. Versus est Virgil. AEn.
neetius abiicietur voeula. Se . 5. Per messias Africae solitudines. exercitum. Λ Cyrenis in Mauritaniam eontendit. Plutarchus in vita et maxime Meanus Pharsal. lib. IX Mapiaeeiter atque eius incommoda exsequi tur. Li's. 6. Moissimus bHit. Luean. IX. 59i: α..Ultimus haustor aquae, quum tandem sonte reperto Indiga eonaturiatieis potare iuventus, Stat duin lixa bibat. . m .
212쪽
tio pila lusit Vides posse non timeri potentiam supe
riorum : Et Pompeium, et Caegarem, quorum nemo ait
rum ossendere audebat , nisi ut alterum demereretur , simul provocavit. Vides, tam mortem posse contemni quam exsilium : et exsilium sibi indixit, et mortem , et interim bellum Possumus itaque adversus ista tantum habere animi, libeat modo subducere jugo collum. In
primis autem respuendae sunt voluptates : enervant, et esseminant, et multum petunt : multum autem a fortuna petendum cst. Deinde spernendae opes : δ auctoramenta 8unt servitutum. Aurum et argentum, et quidquid aliud felices domos onerat, relinquatur : non potest grati8 COnstare libertas. Hanc si magno aestimas, omnia parvo aestimanda sunt. Vale.
a. Quo reP. dis..pila Iusis. Praei ram postulaverat, quae Vatinio. de- speeto homini , prae eo eoneessa fuit. CL Ep. Lxxr, 8 et Plin. Histi Nati praes. - In comitio . non , ut vertit Lagrange I dans rassemblis des mices , sed dans te comice. Comitium enim steste Aseonio Ped.ὶ loeus Propter senatum quo eoire equitibus et populo romano lieet. CL Titi Liv. XXVIII, a. M. interim Mutam.Int quum sibi mori decrevisset, si nulla libertatis pes reipublieae superesset; bellum feeit interea, nee sibἰ mortem ipse adseivit antequam sibi opes omnea ad resistendum defuissenti 3. Nem. Sic Erasm. editio veti et Μur. Lipsius dederat despum . n.
έ. Matium Petunt. . . est. Bene ver
eenariis ipsa merces auetoramentum servitutis . . Πυhk.
213쪽
uu ID VITAm SECU LM FACIAT.Αd aeeuritatem conservandam dat praeeepta amico suo. Suadet ei, ut ea omnia eonsideret, quae hom nem in hominis perniciem instigent. Haiid dubie respexit in his exsequendis ad tempora sua, sed tam eaute, ut nihil eerto definiat, semper limites. quos migrare nefas sit, observet, et ea moneat, quae cuique possint esse usui. Amicus, ad quem haee epistola missa est .
Luellius , fuit homo medioeris fortunae, et haud semel metuit sibi insidias neseio a quo ; et qui pro rationem Stelliae in tempus aliquod reliquisse vi
Quae observanda tibi sint, ut tutior vivas, dicam. Tu tamen sic audias censeo ista praecepta, quomodo, si tibi praeciperem, qua ratione bonam valetudinem in Ardeatino ' tuereris. Considera, quae sint, quae hominem in perniciem hominis instigent; invenies spem, invidiam , a Odium, metum, contemptum. Ex omnibus istis adeo levi simum est contemptus, ut multi in illo remedii causa,
i. Tu tamen .. tuereris, . e. sum
ma amieitiae fidueia audies mea pram cepta. RMA.α Ardeatino. Ita Εr. Pine. quidam mss. adi ei uni sine metu cominris quae eum Erasmo glossam putat Buhh. - Erat villa , praedium, quo amicus seeesserat. Ardeatium autem ager, qui duobus sere miliar. germ. 7o stad. , a mari distabat, parum sanus habebatur. Strabo V, 3 ,s p. assi ed. lim. vocat proinde eam et adiacentem regionem Latii ἐχωδη καὶ νοσερο, palustrem et morbis expositam in. Propter belli elades et
vastationes non satis culta suisse vi
detur haee regio. mhk. 3. Ut mia i in illo... desiluerint. Exemplo est Brutus olim ille liberator Romae a regibus . qui contemptu tutus esse , ubi in iure parum praesidii esset, statuit. Liv. I, M. Ipse Noster eontemptu tutus suit sub imperatore Caligula, quem a eomilio Se
214쪽
delituerint. Quem quis contemnit, calcat sine dubio, sed transit. Nemo homini contempto pertinaciter, nemo diligenter nocet. Etiam in acie jacens praeteritur; cumstante pugnatur. Speri improborum vitabis, si nihil ha- 3bueris quod cupiditatem alienam et improbam irritet, si nihil insigne possederis. Concupiscuntur enim insignia ,
etiamsi parum nota sunt . Sic vero invidiam effugies, si te non ingesseris oculis, si hona tua non iactaveris, Si scieris in sinu gaudere'. odium autem ex offensa hoc vitabis, neminem lacessendo gratuito; a quo te sensus communis tuebitur. Fuit Onim hoc multis periculosum : quidam odium habuerunt, nec inimicum. Illud, ne timearis, praestabit tibi et fortunae mediocritas , et ingenii leni-las. Eum esse te homines sciant Α, quem ossendere sine periculo possint: reconciliatio tua et facilis sit, et certa. Timeri Utem tam domi molestum est, quam foris; tam a servis, quam a liberis. Nulli non ad nocendum satis vi- srium est. Adjice nune, quod , qui timetur, timet : nemo potuit terribilis esse secure. Contemptus superest; cuius
modum in sua potestate habet, qui illum sibi ' adjunxit;
neeae interseiendi restexit meretrietita Persuasione , Senee in phthisi labo
rantem, mox moraturum esse , rese
a. Etiamsi parum nota sim . et ἰamsi natura insignium vera ine
gnita ait, quippe quae molestiis plena
Possessorem magis Premere quam re
creare solent: sed speeie salsa plerumque dueuntur homines. Nuhk. a. In sinu gaudere, i. elam r. Sie
eito gaudeat ille sinuis ubi Broti,hus. e Vulp. proverbialem locutionis usum illostrant. Nuhβ. 3. me i. e. hae rein Nitohis , N. e. R A. Vulgo legitur sιe vitab. αλιν. . Quidam Odium. . . . inimicum. Εisi neminem offendissent, atque ideo nullum sibi inimietim feeissent, tamen in odium ineurrerunt. Sie minuidia odium oriri potest: exemplo sit Aristidea iustus , Athenis eo uno nomine in exilium eleetus, qui mi-que vel e Com. Nelu te notus est. n. 5. Eum esse te homines seiani Sie ms. a. et se ane etiam e. n. A. Vulgo quum te esse hom. selent. S.
s. Qui illum smi adjunxit. Ut se eere illi, de quibus supra lomatus est. qui in ilIo , remedii eausa , delitue
215쪽
qui contemnitur quia voluit, non quia debuit. Huius incommodum et artes honae discutiunt, et amicitiae eorum, qui apud aliquem potentem potentes sunt : quibus applicari expediet, non implicari; ne pluris reme-6 dium, quam periculum, constet. Nihil tamen aeque proderit , quam quiescere, et minimum cum aliis ' loqui ,
plurimum secum. Est quaedam dulcedo sermonis, quae irrepit, et blanditur; et, non aliter quam ebrietas aut amor, Mereta producit. Nemo, quod audierit, tacebit; nemo, quantum audierit, loquetur Qui rem non tacue-7 rit, non tacebit auctorem. Habet unusquisque aliquem , cui tantum credat, quantum ipsi creditum est : ut garrulitatem suam custodiat, et contentus sit unius auribus, populum faciet : sic, quod modo MCretum erat, rumor i. Securitatis magna portio est, nihil inique lacere. Confusam vitam et perturbatam impotentes agunt; tantum motuunt, quantum nocent; nec tuto tempore vaeant.
Trepidant enim, quum secerunt; haerent : conscientia aliud agere non patitur, ac subinde respondere k ad se
t. mius incommodum etc. Suadet. ut qui eontemptu tutari se velint, tum philosophiae studio se dedant, tum in clientelam et tutelam pote lium veniant: qua de re verbum amplierare proprium esse soleti CL Gro
a. Minimum cum aliis Iovia. Ἀ- eiturnitas utique Neronia aetate virtus erat, quae vel maxime eommendari et Observari debebati delatoribus imprimis tune temporis vigentibus et grassantibus nisse.
Non enim tantam dicet ea quae audierit , sed etiam mullo majora, aut multo plura. έ. Utrare... ωsfodiat. Inti etiamsi
s. PUMI Deire t id est, etiamsi uni rem dixerit; ille porro uni, Eie alteri uni; sie rem etsi privatim quia
que audierit, populus tamen fictet.--
Laudat Plutarehus de Garrulitate p.
to, Vol. X, c. Huit. e Poela ne scio quo ζ καὶ ἄνδρ' alπωου ἶ- , Πυθοι vet' δ, ἁ-οὶ ,κα,ας. NM. 6.nespondere ad se, G. e. n. id est, albi rationem reddere, respondere adeonscientiae areusationes. Res stere ad se vulgo, ab Erasmo. S. -Rohh. qui tuetur res icere explieat: intelli git Seneea eonscientiam suggeren
216쪽
cogit. Dat poenas, quisquis exspectat : quisquis autem meruit, exspectat. Tulum aliqua i es' in mala conscientia proe8tat, nulla securum. Putat enim Se, etiam si non deprehenditur, posse deprehendi et inter gomnos movetur ;et, quoties alicujus Scelus loquitur, de suo Cogitat. Non satis illi obliteratum videtur, non satis tectum. Nocens habuit aliquando latendi inrtunam ; nunquam fiduciam. Vale.
. Tiarum aliqua res ete. Cs Ep. ' tingere , tit lateat , talendi non XCVII , i, ubi similia Meurrant, et potesti CLWγtlenbaeli. ad Plutareh. dielum Epiciari: Potest noeenti con- de Sera Numinis Vindicia p. 59. II.
N BONON SIT CORPUS. Amico , qui quaesiverat , bonum an eorpus sit, respondet secundum duei plinam Stoae r bonum esse eorpus , quoniam saeiat: ideirco asseetus , virtutes morbosque animorum esse torpora. Tandem monet , esse argutias hasce disputationes , quae non laetant bonos , sed doctos , ideoque supervacuis esse
Singulari, hie loeus naturalis Philosophiae de Corporibus, saepenumero Stoae adversariis ansam ridendi praebuit, uti v. e. videre licet e Plutaretii litim de Stoieorum Repugnantiis Vol. XIII 1Iuti. . neete quidem observat Tiede-- mann Θs- der stolachen PHIos. H , is sqq. post Lipsi uin in Ph3siol.
Stote. II, έ, ortum suum duxisse ex divisione omnium rerum in duasilasses, quarum altera omnes eas complectebatur, quae efficiant aliquid , aut moveri queant : has omnes σω - , vi vocabuli a communi usu deflexa ae philosophia in materialismum , quem vocant, eonversa . vocaverunt : allera incorporales res reuuit, ὀ ματοι, Elntum et. uxetov ὶ , vaeuum spatium, loeum, temPus.
217쪽
Τ a Dius rescribo ad Epistolas tuas ; non quia districtus
occupationibus sum : hane excusationem cave audias : vaco; et omnes vacant, qui Volunt. Neminem res sequuntur ; ipsi illas amplexantur, et argumentum esse felicitatis occupationem pulant. Quid ergo fuit, quare non proti, nus rescriberem ei', de quo quaerobas p Veniebat in contextum operis mei; 8cis enim , me Moralem Philosophiam velle complecti, et omnes ad eam pertinentes quaestiones explicare. Itaque dubitavi, utrum disserrem te, an, donec suus isti rei veniret locus, ius tibi extra ordinem dic
rem : humanius visum est, tam longe venientem' non 3 detinere. Itaque et hoc ex illa serie rerum cohaerentium
excerpam, et, Si qua erunt huium odi, noli quaerenti tibi ultro mittam. Quae sint haec , interroga8 ρ Quae scire magis juvat, quam prodest; sicut hoc, de quo quaeris :An bonum Pus sit p. Bonum facit'; prodeat enim : quod jacit, cor Pus est.
Bonum agitat animum, et quodammodo format et con-
t. nanc exerasaticinem cape G--ἀasInt. noli unquam talem exeu-tionem admittere.
a. M. Sie plurimi codd. et Erasm. probante Gronov., qui laudat M. Senecae praes. Iu , Excerpt. R Illius orationes non leguut nisi eas, quibus
Cestius reseripsit. N Muretus ex uno Pine. eod. restituit : tibi , quam le-etionem et editio vet. habet. Πωhk. 3. Scis enim me moralem Philogo- Phiam. .. exHicare. Ilos 33oralium ibbros a Melani o II , 3 et alibi ei latos, quos et noster Ep. LIX, Iέ eot memorat, periisse conflat. Speetat autem haee quaestio. aliaeque eiusdem argumenti ad moralem philosophiam. quippe 'litae de bono et malo exponere debet. Πυhk. . Tam tono oeniensem. E Sieil a seribentem. Lim. 5. An Bontim eorpus sit. Ra v. dat : bonum an e. Ita, inquit, omnes eodd. et edd. praeter Muret . qui ha het an ratim e. Πυhk. 6. o num facit; Prodest enim. Si enecessario corrigendula, putavi. Vulgo nonum Prodest frit ea . conser. Ep. CXIII, init. A Lν -- nubk. qui dedit honiam pretarat , sie explicat :Bonum prodest. Haec est Boni desinitio stoica . Prodest autem, quatem
218쪽
tinet : qiue propria sunt comoris . Quae camoris bona sunt comora Sunt; ergo et quae animi sunt; nam et hic eomus est. Bonum hominis necessu est cor us sit, quum ipse ait cor oralis. Mentior , nisi et quae alunt illud, et squae valetudinem eius vel custodiunt, vel restituunt, compora sunt : ergo et Bonum eius, cor us est. Non puto te
dubitaturum, an assectio cor ora sint ut aliud quoque, de quo non quaeris , in sulciam ) , tanquam ira, amor ,
tristitia : si dubitas, vide an vultum nobi η mutent, Rn frontem adstringant', an faciem diffundant , an ruborem evocent, an sugent sanguinem. Quid ergo p tam mani- ssestas corpori notas credis imprimi, nisi a corpore Φ Θ Si assectus cor ora sunt; et morbi animorum , avaritia, mi delitas, indurata vitia , et ita statum inemendabilem ad ducta r ergo et mraditis, et 8pecies ejus omnes, malignitas, invidia, superbia : ergo et Bonia'; Primum , quia
ad virtutem nos evehit s. moralem hominis statum tonsummat, ideoque faeie , aetionibus se monstrat, indi
sq. Nos quidem enuntiaremus haeesie sere : Omnia quae corpori, quod agitant moventque, propria sunt, ea quum eius bona, tum vero etiam ipsa torpora sunt. Atqui animus quippe faeiens est eorpus. Ergo bona. quae eumdem agitant, eique propria sunt, etiam corpora sunt. Ruhk. . Θαμropria stine moria. Vgo libri omnes, quin ergo pro ri
inmoris sunt, temere intrusa parit euia rem. Schw. a. Quin eOmoris horio sues, eo porta sunt; erro eι γα animi sunt. Correxi ex a. c. A. Perperam vulgo , ea minoris bona sunt: comorra emo uni, et quin, eis. Se . S. An frontem ostringara, propter iram : solemnis loquendis armula est, frontem contrahere, adducere res hernsdors ad Poet. Miti. Lat. IVΡ. ata: eadem ratione usi sun Graeei. τας ἁνασπ*ν , Avxγειν , ete. vide Hemstertius. ad Aristoph. Plut p. IIS
. Ansariem diffundana. Δια νωσιε laetam reddant, exporrigant frontem. ideo nune 'bilierum utriusque linguae peritissimum olim medi eum in
Obss. erit. Ill. I p. 2o2 sqq. eadem ratione exposuisse hune loeum, mihique otium feeisse. tias . s. Nisa a eor ore. Supple imprimatitur. Quia nihil nisi eorpus corpore tangi potest, ut paulo infra . S 8, daelarat Νoster. R A. 6. Ero et bona. Supple : eorpora
219쪽
2o8 L. ANNAEI SENECAE contraria istis sunt; deinde, quia eadem tibi indicia prae-
stabunt. An non vides, quantum oculis det vigorem sortitudo p quantam intentionem prudentia λ quantam modestiam et quietem reverentia p quantam serenitatem laetitia p quantum rigorem severitas p quantam remissionem 8 vcritas' p Corpora ergo Sunt; quae colorem habitumque corporum mutant, quae in illis regnum suum Exercent. Omnes autem, quas retuli, virtutes, Bona sunt, et quid
quid ex illis cst. Numquid est dubium , an id, quo quid tangi potest, corpus sit P
regere enim et tangi, nisi corpus, nulla potest res di
s ut ait Lucretius : omnia autem ista , quae dixi, non mularent corpus, nisi tangerent; ergo comora sunt. Etiamnunc , cui tanta est, ut impellat, et cognt, et retineat,
et jubeat, coimus est. Quid ergo p Non timor retinet Θ non audacia impellit p non sortitudo immittit et impetum dat p
non moderatio refraenat ac revocat p non gaudium extollit pio non tristitia adducit λ Denique, quidquid facimus, aut malitiae, aut virtutis gerimus imperio : quod imperat Corpori , cor us est; quod vim corpori asseri, cor 'us. Bonum corporis corporale est; bonum hominis, et corporis bonum est : itaque Corporale est. Quoniam , ut Voluisti, morem gessi tibi , nunc ipso ii dicam mihi, quod dicturum esse te video. Latrunculis ludimus ; in supervacuis subtilitas toritur : non faciunt bonos ista , sed doctos. Apertior res est sapere , imo sim
I. Remissionem veritas. Animus simplex et apertus, non se tusindiens. Muretus seeerat contra ori --
220쪽
plicior. Paucis est ad mentem honam uti lilieris. Sed nos, ut caetera in supervacuum diffundimus, ita philos phiam ipsam. Quemadmodum omnium rerum, sic litic- rarum quoque intemperantia laboramus : Dori vitae sed scholae discimus Vale.
.XXXVIII, LXXXIX, CXVI. Cautiorem se
Praestitit Epictetus , qui duabus dis s. I, 7 et 8 utilitatem huius artis tuitus
est. Niahh. i. muris est ad mentem bonomia i liueris. Vulgo , Draucis mus ese a l. satis est ad ment. bon. litteris. At verbum uti agnoseunt vett. libri imnes : est autem sabsque mus et satisὶ recte ms. a. et ed. H. Adiutat Lehoe ex inplum verbi est, pro opus est positi, aliis a Grono vio eollertis Observ. lib. IV, c. 8. 5cHυ.-Quid libet dieat Schw. salendum est insolentiorem esse hane dicendi formam, et quae firmissima auctoritate niti debuisset. Si tamen eorreetionem admiseris, satius erit interpretari quasi esset iacet, quod frequenter occurril. a. Non testin, sed se Icae discimias.
talibus rebus ostendi, et de iis queri ridiculum esse, quippe quae quotidie
aceidant ex lege et eonditione vitae atque naturae omnia sapientissime ordinantis. Quare contra omnes et maiores calamitates praeparetur animus, quandoquidem ea es gere non lieet. Contemnendae proinde sunt, sutura saepe eogitando et praesumendo quae et maiora esse possunt, quam aeeidere solent. Quidni enim maius malum aeeidere potuisset, quam fuga servortim , quae multis aeeidit Z Jam vero nἰhil eoriam miremur, ad quae nati sumus omnes rnam omnia mutationibus exposita sunt, et Deo aueinre proveniunt, quem non obiurgantes comitari debemus, sed impigre atque alaeriter obtempe