장음표시 사용
291쪽
hil illis melius nec dare videntur Dii immortales posse,
Regia Solis erat sublimibus alta columnis,
Λureus axis erat, temo aureus, aurea summae Curvatura rotae , radiorum argenteus ordo.
Denique, quod optimum videri volunt foeculum, ararctum appellant. Nec apud griecos Tragicos' desunt, qui lucro innocentiam, salutem in , opinionem bonam mutent .
Sine me voeari pessimum, ut dives vocer An dives , omnes quaerimus: nemo, an bonus.
Non quare , et unde β : quid habeas , tantum rogant. Ubique tanti qui que , quantum habuit, suit. Quid habere nobis turpe sit, quaeris p Nihil. Aut dives oplo vivere , aut pauper mori. Bene mor Itur, qui moritur dum luerum Deit . Auro. Versus sunt ovidit Me tam . II, I rta, ro 7 sq. Ruhk.
a. Graecos Tragicos. Priorem v cem, quae deerat vulgo editis, dedere α. c. A. Perperam viad Gr-miaticos ed. n. .nhω. Rutili opsius omisit Graecos, quam vocem Contendit noti ab auel ore nostro, sed a viro quodam docto explieandi eausa in marginem appictam esse, et sie ineontextum irrepsisse. 3. Salutem. Retineo saltitem , etsi libri vatillant: nam sequentia verba dicunt, etiam vitam et salutem sperni
prae luero : quid verba r res ipsa quotidie. I Ps.
4. Ii tent. Cum eisdem a. e. A. scripsi, Pro vulgato mutant. Schor. 5. V er. Duo de ei in hos senarios ad Bellerophontem retulit Harn si is, quos tanquam ex Eurip. Bellerophonte dederat P. Seri verius in Tragie. Lat. Reliquiis p. 18έ. Sed Lipsius
subnotavit, septem priores non unius poetae esse, sed plurium, extremos
quinque autem Euripidis. Quod iudicium ea leuio suo confirmavit praestantissimus harum rerum arbiter, Vale, enarius in Diatribe sua egregia p. 165 sq. Primos septem versus, ju dieat, non potuisse continuos in scena pronuntiari, sed e diversis esse sedibus, et e diversis Euripidis et Sophoelis sabulis sumptos. Graecos versus quinque ultimos habes in Eurip. fragm. XV, ΤΟ. II ed. Lips. p. 432.
Nuhk. 6. Nisi quare et unde. Juven. Sal. xlv, dio 7 : o Unde habeas quaerit nemo, sed oportet habere. i. Lises. 7. Uυε moritur diam Meriam facis. Vulgo, qui dum moritur, lucrum facit. Verborum Ordinem , quem seculi sumus, Praeivematit a. c. II. A. qui quidem omnes quisquis, pro qui dabant, contra metri legem. Sch M.
292쪽
Peeunia Ingens generis humani bonum , is Cui non voluptas matris , aut blandae potest Par esse prolis, non saece meritis parens. Tam dulee si quid VenerIs in vultu micat, Merito illa amores caelitum atque homicium movet.
Quum hi novissimi versus in tragoedia Euripidis pronuntiati essent, totus populus ad ejiciendum ci actorem et carmen consurrexit uno impetu; donec Euripides in medium ipse prosiluit, petens, ut exspectarent , Viderentque, quem admirator auri exitum saceret. Dabat in is illa tabula poenas Bellerophontes , quas in sua quisque dat. Nulla enim avaritia sine poena egi, quamvis satis sit ipsa poenarum. O quantum lacrimarum, O quantum laborum exigiti quam misera Τ desideralis, quam misera partis esti Adlico quotidianas sollicitudines, quae pro modo habendi quemque discruciant. M oro tormento pecunia
Veriit liberius, sed elegantissime, et Pulo , ipse. Moneo . Graeeos etiam in IV libro Athenaei legi, et versia uno auetiores , sed quem Seneea hie neglexit. L s.
poni. et nul v. Sehιν. 3. Ut exspectarent. Sie Muretus eorrexit. Veleres libri omnes spectarent dabant , quod tenendum iudicassem cum Grutero , nisi et alibi subinde perperam vectare pro ex speetrare a librariis nostris positum meminissem , veluti Epist. C. Stain. . Pinnas Bellero honus. Si poetarum est ille Bellerophontes, nescio quid illi eum auro. Ambitione an superbia raelum asseclasse lego, et Pegaso iam subvolantem , excussum RJove et oecisum : de avaritia, quae hic tangitur, quaerendum esti Lips.-
Nellem hontes. CL Apollodori Bibl. II, 3 ibique Ilermium. Euripides in
hae tragoedia adversam Bellerophontis fortunam, quam Ilomer. Iliad. aoo intiuit, exsecutus est, eumque pede debilem, mendicum et pannis obsitum χωὶον, ηπιωχὴν καὶ patraαἰν- διδυμ νονὶ uti Schol. ad Aristophan. Pae. i Acharn. έ3i docent, atque,
secundum Senecam, auri amantissimum repraesentaverat. Πυhk.
cupidine aequirendi, quae non habet; torquetur cura et mollicitudine servandi quae habet. Bene vertit G- grave et Combim est-elle ramneti reuse, et piar Ies choses εμ eue δε-
293쪽
possidetur, qtiarn quaeritur. Quantum damnis ini:emiscunt, quae et mas ua incidunt, et videntur maiorial De niquo, ut nihil illis fortuna detrahat, quidquid noni acquiritur, damnum est. - At felicem illum homines, et divitem vocant, et consequi optant, quantum ille Possidet. - Falco . Quid ergo p tu ullos esse conditionis pejoris existimas, quam qui habent et miseriam ', et invidiam pUtinam, qui divitias optaturi Φ cssent, cum divitibus deliberarenti utinam, honores petituri, cum ambitiosis et summum adoptis dignitatis statum l profecto vota mutassent; quum interim illi nova suscipiunt, quum priora damnaverint . Nemo enim est, cui felicitas sua, etiam id si cursu venit, satisfaciat. Quoruntur et do consiliis, et de processibus suis δὴ maluntque semper quae reliquerunt.
Itaque hoc tibi Philosophia praestabit, quo equidem nihil majus existimo : nunquam te poenitebit tui. Ad hanc
tam solidam felicitatem, quam tempestas nulla concutiat, non perducent te apte verba contexta, et oratio fluens lenitcr. rant, ut volent ; dum animo compositio sua con-κtet , dum sit magnus, et opinionum Securus M, et ob ipsa,
quae aliis displiccnt, sibi placens; qui proscctum suum
et par eriles qu'etie possMe li. O nihil. Int. etiamsi nihil. 2. Et miseriam . et inoidiam. In videntur, quia seliees ereduntur, dum
contra miseri sunt. 3. Optaturi. Sie dedere a. n. Ρaut. 2, έ. vulgo iameliliari. Sehin έ. Quum priora damnaoerint. Sievett. libri omnes, uno quodam Pini iani excepto , e quo vulgatam Ser pluram qui Priora damnacerant ait seivit Mur. Schin. - tit. vota ipsimularent, quum viderent illos divite, et ambitiosos nova vola inchoare. postquam priora damnaverἱnt, ut pote quae speratam selieitatem minime asserrent. S. Et de processibus suis. Quem intur quod bene processerint in obtinendiis iis , quae optaVerant; quum ea ipsa non talia suerint qualia spera
6. Et opinionum securus. Quἰd alii de illo opinentur securus, ut pote vulgi opinionem spernens. Edili tamen Oliin, et quidam seripli, DP
Dionum suarum securus, quod plane diversum esset, signare que frmum et certum decretorum. Mos.
294쪽
vita aestimet , et tantum Scire se judicet , quantum non cupit, quantum non timet .
. Profectiam suum Nilia instimet. l l est, agendi ratione sua, non seli citate : qui se profecisse credat, non quum honores aut Pectinias comparaverit, sed quum melior laetus fuerit.
a. Et trinium seir . time . Se. ut iudicet quantum sciat, consideret, quantum non timeat, quantum non cupiat; quia scientia omnis ita hoe est, ut nec timeas, nec cupias.
OMN io EXPELLENDOS ESSE AFFECTU s. Sini eum dogma defendit eontra Peripatellam , exscindendos esse assecius, non temperandos. Nam voluptates vitiaque alioquin tibi imperabunt: et praestat voluptatibus imperare. Naturales esse , nihil nisi merus praetextus est :iluunt quidem asseetus a quodam quasi naturali prineipio, sed eave nimium indulgeas , ne viliuni stat : sertiore consilio iis uiaris. Haee eonfirmavit Panaetius. Quae quidem dura videlitur hominibus, qui Stoae non assensuntur, sed eorum mollities in causa evi; non ex eo oritur quod non possinti
u UTRO satius sit, modicos hahere assectus, an nullos, v faeno quae8itum est. Nostri illos cxpellunt . Peripatetici temperant. Ego non video, quomodo salubris esse
I .muri illos ea e nt. Ianc Stoicorum opinionem impugnavit Noster La FonMine, lib. XII, ao, in sabula inseripta Ie Philosophe Se the , cuius materiam ex AuL Gellio
Mimptam, et Eleganter more suo ornatam sic conclusit, postquam hune itobis p bilosophum ostendit pulciterrimos arborum ramos ampulantem I
295쪽
aut utilis possit ulla mediocritas morbi . Noli timeret nihil eorum, quae tibi non vis negari, eripio; sacilem me, indulgentcmque praebebo rebus, ad quas tendis, et quas
aut necessarias vitae, aut utiles, aut jucundas 'putas :
* detraham vitium. Nam quum libi cu ore interdixero, ωelio in permittam ; ut eadem illa intrepidus facias, ut Certiore Consilio, ut voluptates, ipsas magis sentias. Quidni ad te magis perventurae sint, si illis imperabis, quam si Servios pSed naturale est', inquis, ut desiderio amici torquear; da jus lacrimis y tam juste cadentibus. Naturale est Opinionibus hominum tangi, et advorsis contristari: quare mihi non permittas hunc iam honestum malae OpinioniS metum p - Nullum cst vitium sine patrocinio; nulli non initium verecundum est et exorabile : sed ab hoc latius a funditur M. Non obtinebis, ut desinat, si incipere permigeris. Imbecillus est primo omnis affectus; deinde ipse se
r. Mediocritas morbi. I. e. asseetus, quia Stoicis morbi vocantur. Illa me. dioeritas, , eo Constat, ut medium teneat inter vitia duo, et ea- non est ethlees peripatetica . CL Butile
2. Putas. Reete a. c. A. vulgo
putes. Schin. 3. Voluntas enim Stoieis bona et inter ευ-αθείας est. Lipsit Ma-
έ. m Oolis ates Osas magis sen- ias Vides hie apathiam ita circumscriptam , ut, impetu temerario excluso, certius atque securius consilium , alque ideo rationis usum adhibendum iubeatur. Huhk.--υsas. Recte G. c. A. non tuas. Schw.5. Quidni ad te... sin ' Sie Seliis.
ex suis seriplis ; ubi minus reete edd. Quidni' ad te... sunt. 6. Sed naIurale est, inquis. UlPeripatetici solent, qui vulgares homines intellexere, quum Stoici de sapiente suo, sive ad sapientiam virtutemque enitente summis viribus, i querentur. Iliahk.
. Da ius lacrumis. Sie dedimus eum Schw. Ruliv. datus lacrymis , id est, traditus. Sie, inquit. omnes seripit et eusi libri. Sed Muretus coni. da ten us , I .ipsius : ius.
At non opus est coniectura. Vulgata bene habet.
8. Ab hoc latitis funditur. Sie recte
296쪽
concitat, et vires, dum pr edit, parat: excluditur facilius , quam expcllitur. Quis negat, omne8 a Ctus a quodam quasi iraturali fluere principio p Curam nobis nostri natura mandavit; 8ed, huic ubi nimium indulseris, vitium est. Voluptatem natura necessariis rebus admiscuit, non ut illam peteremus ', Sed ut ea , sine quibus non possumus vivere, gratiora nobis illius saceret accessio : si suo veniat jure Φ, luxuria est. Ergo intrantibus resista- έ mus , quia taciliu8, ut dixi, non recipiuntur, quam exeunt. - Aliquatenus, inquis, dolere, aliquatenus ti
mero permittol - Sed illud aliquatenus Φ longe producitur; nec, ubi vis, accipit sinem. Sapienti non sollicito
custodire ge, tutum CSt; et lacrimas suas et voluptates, ubi volet, sistet : nobis, quia non est regrodi facile, optimum est omnino non progredi. Eleganter mihi videtur Panaetius in respondisse adolescentulo cuidam quaerenti :An sapiens amaturus es8et Θ κ De Sapiente, inquit, vide- sbimus : mihi et tibi, qui adhuc a Sapiente longe absumus non est committendum, ut incidamus in rem commotam, impotentem , alteri emancipatam' , vilem sibi. Sive enim
enim vere naturali : nam sie boni ex-aent asseetus , quia esse nimium omne naturale non potest. Zeno autem
a. Non ut illam peteremus. Tanquam summum bonum, aeque ac Epicurei. Tiedem annus perperam hunc
loeum intellexit, III, p. I96. Syst. n.
non at arcessoria, sed principalis, noli tit ministra , sed domina. Los. . Erm intrantibus restuamus. Vide I de Iea e. 7 et 8. Lψs. 5. Aliquatenus. Speetant haec ad Peripateticorum medioeritatem illam
morborum s. aTeetuum. Nuhk. G. Samenti... est. Tutus est sapiens Perseetus , etsi sine sollicitudine eu-ιlodiat se.
. Panaetius. Rhodius, iunior, celeberrimus Stote . quem Cicero in libro de Osse. plerumque sequitur, Scipionis minoris comes, multa seripsit, nune deperdita. G. Fabrieli Bibl. gr. Vol. III , p. 567 sq. Πυhk.
8. Aueri emanem. Quia lunt servἰ-
297쪽
nos respiciti , humanitate ejus irritamur; sive Conlcmpsit, superbia accendimur. . Eque lacilitas amoris, quam dissicultas nocet: facilitate Capimur, Cum dissicultate certamus. Itaque, conscii nobis imbecillitatis nostm , quiescamus. Nec vino infirmum animum Committamus, nec formae, nec adulationi, nec ullis robus blande traheti-
o Quod Panaetius de amoro quaerenti respondit, hoc ego de omnibus assectibus' dico. Quantum Possumus nos, alubrico recedamus; in sicco quoque parum sortiter stamus. - occurres hoc loco mihi illa publica contra Stoi- eos voce : u Nimis magna promittitis, nimis dura praecipiti si Nos homun ione8 sumus, omnia nobis negare non possumus : dolebimus, sed parum; concupiscemus, Aeddi tomperate; irascemur, Sed placabimur. v - Scis, quare non possumus ista 3 quia, nos PO88e, non Credimus Imo, moliercules, aliud est in re t Vitia nostra , quia amamus, defendimus; et malumus excusare illa, quam excutere. Satis natura homini dedit roboris, si illo utamur, si vires nostras Colligamus, ac totas pro nobi8, certo non Contra DOS, Concitemus. Nolle in cauin egi non posse praetenditur. Vale.
nins alterius arbitrio, quem amamus. t. Itemisit, non revexit, G. c. n. A. Cui non repugnat, quod dein nren sit in praeti tempore ponitur. Int. sive nos amor benigno vultu respicit, si nobis fauet. a. De Omnibus affectibus. Postremum voeab. quod desideratur in aliis, eommode dedit ms. a. Schin. 3. Occurres hoc loco, ele. Saepius iam hane querelam de rigida Stoae secla vidimus, satis profecto convenientem
molli et luxurioso steriito, in quod Senecae vita inciderat, vide e. e. de Clem. II, έ. Ruhk. . Quare non possumus istast Sei.
lieet omnino expellere assectus, atque animum nostrum eorum motibus liberum vindicare. 5. Nolle in causa esl : non masc
298쪽
AN, QUUM SAPIENTIA BONUM SIT, ETI A N SAPERE. Quaerenti amico , an verum sit, quod Si oleis plaeeat : Sapientiam bonum esse . sapere bonum non esse ' primum exponit, quid Stoicis videatur. Sapientiam , quippe essicientem quid et iuvantem , et bonum et corpus dirent esse , sapere non esse , utpote incorporale et ateidens alteri, i. e. sapientiae. Quibus quum instent Peripatetiei aliique philosophi, et eo niat alionibus amigant, necesse est ut cavillando effugiant. Itaque secedit Seneca , et sapientiam et sapere bonum putans: at utrumque disserre eontendit contra Peripatet leos. Sed se revocat si huius eemodi duputationibus , aliaque proponit , de quibus quaerendum esse philosopho monet, quippe quae levant animum ei sormant, ete.
MuLNM mihi negotii ' concinnabis, et, dum nescis, in magnam me litem ac molestiam impinges, qui mihi tales quaestiunculas ponis, in quibus cgo nec dissentire a
nostris, salva gratia, nec Consentire, Salva conscientia,PΟ8Sum. - Quaeris, an verum sit, quod Stoicis placet : i Sapientiam bonum esse, Sapere honum non e 88e. u
Primum exponam, quid Stoicis videatur; deinde tunc dicere sententiam audebo. Placet nostris ', quod honum CSt, Corpus esset, quia, quod bonum est, facit: quidquid facit, corpus est. Quod bonum est, prodest; saciat autem aliquid oportet, ut prosit : si saCit, corpus est. Sapien-MυDtim -hi Perperam vulgo, et id invitis msstis, mihi ιλιι Me.-Verbum concinnabis , quod sequitur tenent libri nostri omnes. S. a. Placet nostris , etc. CL ad Ep. i. 4. Nuhia
299쪽
tiam bonum esse dicunt : Sequitur, ut necesse sit illam corporalem quoque dicere. At sapere non putant eiusdem conditioni η osse. Incorporale est, et accidens alteri id est, sapientiae : itaque nec facit quidquam, nec prodest.
Quid ergo ' p inquit; non dicimus, bonum est sucro p- Dicimus, reserentes ad id, ex quo pendet, id est, ad ipsam Sapientiam. 3 Advorsus hos quid ab aliis respondeatur, audi, antequam ego incipio secedere ', et in alia parte considere.
- Isto modo, inquiunt , nee beate vivere bonum est. Velint nolint, respondendum est, beatam vitam bonum esse, beate vivere bonum non e8se. EtiamnunQ nostris illud quoque opponitur : Vultis sapere : ergo expetenda res est, mpere : 8i expetenda re8 CSt, honum est. - Coguntur β nostri verba torquere, et unam εγllabam -- Petendo interponere, quam germo noster inseri non sinit.
Ego illam, si pateris, adjungam. Expetendum egi, inquiunt, quod bonum est: θ etibile quod nobis contin
a. Et iaces tins alieri. I. non exis
tit per se, sed est quaedam modi sieatio sapientiae. a. Quid ergo' inquit; non diei- mus , honum est somre ρ Sie Schw.nuhh. edidit: Quid ergo' inquiunt: Non die tis, nonum est fuere: sapere , etc. Sie plurimi eodd. editioque antiqua : et nexus poscit. Antea ex Mureti leetione : Quid er , ι
pere' die tis etc. Quasi adiectivi loco ponunt Stoiei illud sapere, quod
nee ponere, nee ditere quemquam Pu tant nisi reserentem ad sapientiam ,eainque simul cogitando. RuM. Secedere... considere. Haec a senatu sumpta , ubi , quum Consul, Pramor, aliusque magistratus senatum cogens, de re aliqua retulisset, atque,
sententiis dictis, diseessionem Setiatorum permisisset, in hane aut illam partem transierunt, qui hine pedanei vocati sunt. Res notissima vel ex Adams aliisque eompendiis. Riahk. 4. Inquitini Peripaleliei.
5. CNuntiar.... nran sinis. Expetendum est αιριτον:quod expetibile est, et non petitur tanquam bonum,ctim τον ζ intermnere a. inserere h.
l. idem valent qDod adiunxere. Sie Graeci τω αἱρετοι addunt s. praefigunt προς : quod Romani non possunt; nemo enim dixit ade etere. Exprimi itaque hoe posse putavit Noste eper: ex etibile. Nuhi. - Nonnullae tamen edd. e. e. Lips. et Iιip. pro ex- Metibile dant ad Petendum.
300쪽
git , quum bonum Consecuti sumu8; non petitur ian-
quam bonum, sed petito bono accedit. - Ego non idem sentio, et nostros judico in hoc descendere, quia jam
primo vinculo tenentur, et mutare illis formulam non licet. Multum dare solemus praesumptioni ' omnium hominum , et apud nos Veritatis argumentum est in , aliquid omnibus videri : tanquam, Deos esse, inter alia hoc collit. Expetibile , quod nolis erantinxit , quum bonum e Secuti sumus. Haee est plana atque constans veterum
librorum omnium scriptura : in qua quum nihil desideraretur, Muretus tamen, pro immoderata sua novandilthidine, suo arbitratu istam invexit. et Lipsio, et Cronovici aliisque doelisissimis viris probatam , et nuper in ed. Matthiae spostquam merito a Bul horsio repudiata suisset revocatam Inde etendum ι quod hono contingit : quod, quum bonum consecuti sumus, non Petitur, esse. Ubi neseio quid magis mirer, intolerandam Mureii et importunam praesertim hoc loeo ridiculamque lieentiam, an Deilitatem doctorum virorum, inventum istud sibi obtrusum tam aequo animo P tientium. Nam, alia ut taceam praeter rationem h. l. mutata , in voeabulo expetibile, quod a se fietum Seneca profitetur, quid est quod desiderari potuerit i aut monstrosum illudade eundum unde laudem arripuit Mureius 8 Settieet graecum ver bum . quod hie respexisset Seneca, ii iiiii ille fuisse προ- ρtτον, et ex hoelarinum proe adit rade erendum, quod Senecae obtruderet. Atqui ipsum
graecum προσαιρετον gratullo prorsus finxerat vir doctus: nec enim usquam
quod equidem noverim in graeeumisiud vocabulum eo , quo Vult, signi
scatu oeeurrit, aut ab ullo homine unquam usurpatum reperitur. Tum vero, si vel unquam a Graeeorum aliquo usurpatum istud voeabulum re
periretur, non erat illud tamen id quod hie in animo hab erat Seneea. Nam diserte ipse ait, Graeeum illud
voeabulum ita formatum esse, ut expetendo τοῦ αἴρι- in emoneretur una syllaba: alqtit in voc. προσωρ vos non inter sim, sed premos est syllaba. Graeca vox, quam re pexerat Seneea , haud dubie αἴρισεμον erat : eui perapte respondet latinum expetibile, a philosopho nostro sormatum. Schin. - Expetibiae semel tantum adhuc apud Tacitum, Annal. 6, 2 , a, oeeurrit, nee ibi quidem tuto, quum Ernesti exspectabilem praeserat. Nuhk. a. Proesia tioni. Praeeeptae opinioni, προ ὲπφει. L s. 3. eruatis argumentum est. Merito, ait Lipsius; nam ipsa verita gra eis diela ἀληθιiα, ως ci 1, θοου :quod noti lateat, sitque omnibus nota. - Exigui autem momenti esse hoe veritalis argumentum, quum historia dogmatum quorumcumque satis superque docet, tum philosophia solitilior probe evineit. Caelerum hoc argumentum Cieero quoque frmum vocat Tusc. I, 33, es. de Legg. I, 8. Nat. D. I, 16. α Epicurus solus v Idit,